Tinh hoàn chảy xệ ở trẻ em: Nguyên nhân, chẩn đoán, và điều trị

Tinh hoàn của trẻ sơ sinh bị chảy xệ

Tinh hoàn chảy xệ ở trẻ sơ sinh là tình trạng tinh hoàn nằm thấp hơn bình thường trong bìu, thường xuất hiện ở những trẻ vừa mới sinh ra. Đây là hiện tượng khá phổ biến và thường không gây lo ngại. Trong nhiều trường hợp, tình trạng này có thể tự cải thiện khi trẻ lớn lên và cơ bìu trở nên chắc chắn hơn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng này cần được theo dõi để tránh những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Phân biệt hiện tượng sinh lý và các tình trạng bệnh lý thường gặp

Khi thấy bìu của trẻ có vẻ to hoặc thấp hơn bình thường, phụ huynh cần phân biệt rõ giữa hiện tượng sinh lý và các bệnh lý thực sự: 

• Tinh hoàn chảy xệ (Hiện tượng sinh lý bình thường): Đây là trạng thái tự nhiên của bìu. Cơ bìu sẽ giãn ra và làm cho tinh hoàn trông có vẻ “xệ” xuống khi thời tiết nóng hoặc khi trẻ thư giãn. Ngược lại, nó sẽ co lên khi lạnh. Đây là một cơ chế điều nhiệt hoàn toàn bình thường, không phải là bệnh và không cần bất kỳ sự can thiệp nào. 
• Thoát vị bẹn (Bệnh lý cần phẫu thuật): Đây là tình trạng một phần ruột hoặc mạc nối chui qua ống bẹn xuống bìu, làm cho bìu phồng to lên một bên hoặc cả hai. Khối phồng này thường to lên khi trẻ khóc, rặn hoặc vận động và nhỏ lại hoặc biến mất khi trẻ nằm yên. Đây là một bệnh lý bẩm sinh cần được phẫu thuật để tránh nguy cơ ruột bị nghẹt (thoát vị bẹn nghẹt), một cấp cứu ngoại khoa nguy hiểm. 
• Tràn dịch màng tinh hoàn (Hydrocele – Bệnh lý thường tự khỏi): Đây là sự tích tụ dịch lỏng quanh tinh hoàn, làm cho bìu của trẻ căng phồng và to bất thường. Tình trạng này rất phổ biến ở trẻ sơ sinh do ống thông giữa ổ bụng và bìu chưa đóng lại hoàn toàn. Hầu hết các trường hợp tràn dịch màng tinh hoàn sẽ tự khỏi trong năm đầu đời khi ống này tự đóng lại và dịch được cơ thể hấp thu. Phẫu thuật chỉ được xem xét nếu tình trạng không tự cải thiện sau 1-2 tuổi hoặc khối dịch quá lớn.. 

Khi nào cần đưa trẻ đi khám?

Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám nếu nhận thấy các dấu hiệu sau ở vùng bìu của trẻ:

• Một bên bìu sưng to bất thường, có lúc to lúc nhỏ.
• Bìu căng bóng, sờ vào thấy một khối cứng hoặc mềm không phải tinh hoàn.
• Trẻ quấy khóc dữ dội, nôn ói, kèm theo khối phồng ở bẹn không xẹp xuống được (nghi ngờ thoát vị bẹn nghẹt).
• Da bìu tấy đỏ, nóng và trẻ có vẻ đau khi chạm vào.

Phương pháp chẩn đoán của bác sĩ

Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng bẹn-bìu của trẻ, có thể dùng đèn pin chiếu qua bìu (phương pháp soi) để phân biệt khối chứa dịch (như tràn dịch màng tinh hoàn, ánh sáng sẽ xuyên qua) và khối đặc (như thoát vị bẹn, ánh sáng không xuyên qua).

Siêu âm bìu: Đây là công cụ chẩn đoán hình ảnh quan trọng nhất, giúp bác sĩ xác định chính xác bản chất của khối phồng là dịch (tràn dịch màng tinh hoàn), ruột (thoát vị bẹn), hay các vấn đề khác tại tinh hoàn. Siêu âm cũng giúp đánh giá cấu trúc và tưới máu của tinh hoàn để loại trừ các bệnh lý nguy hiểm như xoắn tinh hoàn.

Tinh hoàn chảy xệ ở trẻ em có nguy hiểm không?

Tinh hoàn chảy xệ ở trẻ em không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng. Trong nhiều trường hợp, đây là hiện tượng sinh lý tự nhiên, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Vấn đề này thường không gây lo ngại và có thể tự cải thiện trong quá trình trẻ lớn lên.

Tuy nhiên, nếu tinh hoàn trẻ sơ sinh bị xệ kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường, cha mẹ nên đưa trẻ đến khám bác sĩ. Những biểu hiện cần lưu ý bao gồm:

• Đau hoặc khó chịu: Nếu trẻ cảm thấy đau hoặc không thoải mái, có thể là dấu hiệu của vấn đề khác cần can thiệp.

• Tinh hoàn có kích thước bất thường: Nếu tinh hoàn có sự thay đổi về kích thước hoặc sưng to cần được chút ý ngay. Đây có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm hoặc vấn đề liên quan đến sự phát triển.

• Tràn dịch màng tinh hoàn: Khi tinh hoàn bị bao quanh bởi dịch bất thường, có thể là dấu hiệu của một vấn đề như tràn dịch màng tinh hoàn. Điều này cần được tiến hành kiểm tra và điều trị sớm.

• Viêm nhiễm: Nếu có dấu hiệu viêm, chẳng hạn như đỏ hoặc nóng bìu, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, cần được chữa kịp thời để tránh biến chứng.

Nếu không được chữa kịp thời, chúng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của trẻ trong tương lai.

Cách thức chữa trị tinh hoàn trẻ sơ sinh bị xệ

Ở hầu hết các trường hợp tinh hoàn trẻ sơ sinh bị chảy xệ thường không cần điều trị đặc biệt và sẽ tự cải thiện khi trẻ lớn lên. Khi trẻ lớn lên, cơ bìu sẽ trở nên chắc chắn hơn và giúp tinh hoàn di chuyển lên vị trí bình thường. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu tình trạng này kéo dài hoặc gây ra các vấn đề khác, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp sau:

• Phẫu thuật:

Trong trường hợp tinh hoàn không di chuyển lên được trong bìu hoặc có vấn đề như thoát vị bẹn, phẫu thuật có thể được chỉ định. Phương pháp này được thực hiện để điều chỉnh vị trí của tinh hoàn. Phẫu thuật sẽ giúp tinh hoàn quay về vị trí bình thường, tránh những vấn đề sinh sản sau này cho trẻ.

• Điều trị y tế:

Nếu có viêm nhiễm hoặc các vấn đề khác, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị. nhiễm trùng, giảm sưng, hoặc hỗ trợ phục hồi. Các biện pháp chăm sóc y tế cũng sẽ giúp làm giảm các triệu chứng đau đớn và khó chịu cho trẻ.

Tổng kết

Có thể thấy tinh hoàn chảy xệ ở trẻ em là một hiện tượng thường gặp và thường không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, cha mẹ cần theo dõi tình trạng này để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường hoặc sự thay đổi về kích thước tinh hoàn. Việc thăm khám bác sĩ định kỳ, chẩn đoán sớm giúp giảm bớt sự lo lắng của cha mẹ và đảm bảo sức khỏe sinh sản lâu dài cho trẻ.