Nang tiền liệt tuyến là gì? Dấu hiệu và cách điều trị

Nang tuyến tiền liệt là tình trạng không hiếm gặp ở nam giới, đặc biệt là người trung niên và lớn tuổi. Tuy phần lớn nang là lành tính và không nguy hiểm, nhưng nếu không được theo dõi và điều trị đúng cách, chúng có thể ảnh hưởng không nhỏ đến chức năng sinh sản và chất lượng cuộc sống. Cùng Diag tìm hiểu nang tiền liệt tuyến là gì và các vấn đề liên quan nhé!

Nang tuyến tiền liệt là gì?

Nang tuyến tiền liệt là các khoang hoặc túi chứa chất lỏng có thể xuất hiện trong tuyến tiền liệt. Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ nằm dưới bàng quang và xung quanh niệu đạo, có chức năng sản xuất dịch giúp nuôi dưỡng và vận chuyển tinh trùng. Các nang này có thể phát triển ở bất kỳ vị trí nào trong tuyến tiền liệt và thường không gây ảnh hưởng gì đến cơ thể hoặc chỉ gây ra một số vấn đề nhẹ.

Bệnh lý này có thể được phân loại thành hai dạng chính:

Nang tuyến tiền liệt bên: Thường xảy ra ở một bên của tuyến tiền liệt.
Nang giữa tuyến tiền liệt: Nằm chính giữa tuyến, gần niệu đạo và có thể gây ra vấn đề tiểu khó hoặc đau.

Mặc dù một số nang tuyến tiền liệt có thể không có biểu hiện, nhưng nếu nang lớn lên hoặc gây chèn ép vào niệu đạo, chúng có thể dẫn đến các vấn đề đường tiết niệu dưới như tiểu khó, đau vùng chậu, hoặc thậm chí nhiễm trùng. Do đó, việc phát hiện sớm và theo dõi các nang này rất quan trọng để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Xem thêm: Vôi hóa tiền liệt tuyến

*Nang tuyến tiền liệt là các khoang hoặc túi chứa chất lỏng có thể xuất hiện trong tuyến tiền liệt*

Nguyên nhân hình thành nang tuyến tiền liệt

Nguyên nhân gây ra bệnh lý này vẫn chưa được xác định rõ ràng, nhưng có một số yếu tố có thể góp phần vào sự hình thành của các nang như:

Bất thường bẩm sinh: Một số nang xuất hiện bẩm sinh từ khi còn trong bào thai, do sự phát triển không bình thường của các cấu trúc trong tuyến tiền liệt, như ống Müller hoặc ống tiết tinh.
Tăng sản lành tính tuyến tiền liệt: Tuyến tiền liệt phì đại ở đàn ông trung niên và lớn tuổi có thể gây tắc nghẽn, dẫn đến hình thành nang.
Viêm hoặc nhiễm trùng: Viêm nhiễm tuyến tiền liệt kéo dài có thể tạo ổ dịch, hình thành nang chứa mủ hoặc chất lỏng.
Tắc nghẽn ống tuyến: Khi các ống dẫn trong tuyến tiền liệt bị chèn ép hoặc viêm dính, dịch không thoát được ra ngoài, dẫn đến ứ đọng và hình thành nang.

Đánh giá kích thước nang tuyến tiền liệt ở nam giới

Kích thước nang tuyến tiền liệt là tiêu chí quan trọng để đánh giá nguy cơ và hướng xử lý bệnh lý này. Dưới đây là một số kích thước thường gặp và cách bác sĩ nhìn nhận:

Nang tuyến tiền liệt 3–5mm: Thường là nang nhỏ, lành tính, không triệu chứng, chỉ cần theo dõi định kỳ.
Nang tiền liệt tuyến 6mm: Vẫn thuộc nhóm nhỏ, ít nguy cơ, nhưng nên theo dõi nếu xuất hiện gần niệu đạo hoặc có biểu hiện liên quan.
Nang tuyến tiền liệt 8mm: Nang trung bình, cần đánh giá kỹ vị trí và ảnh hưởng đến niệu đạo; có thể gây tiểu khó nhẹ.
Nang tuyến tiền liệt 10mm (1cm): Có thể bắt đầu gây chèn ép nhẹ, căng tức, cần theo dõi sát và đánh giá triệu chứng lâm sàng.
Nang tuyến tiền liệt ≥15mm (1.5cm): Nguy cơ cao gây rối loạn tiểu tiện hoặc nhiễm trùng, thường cần can thiệp.
Nang >20mm (2cm): Cần loại trừ tổn thương bất thường, thường được chỉ định chụp MRI và có thể cần dẫn lưu hoặc phẫu thuật nếu gây ảnh hưởng xấu.

*Kích thước nang tuyến tiền liệt giúp đánh giá nguy cơ và hướng xử lý bệnh*

Việc đánh giá không chỉ dựa vào kích thước, mà còn phụ thuộc vào vị trí nang (giữa hay bên tuyến), mối liên hệ với niệu đạo, và các triệu chứng đi kèm. Siêu âm và MRI là hai công cụ hình ảnh chính giúp chẩn đoán chính xác và theo dõi tiến triển nang.

Nang tuyến tiền liệt có nguy hiểm không?

Phần lớn các nang tuyến tiền liệt là lành tính và không đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu nang phát triển lớn, gây chèn ép hoặc nhiễm trùng, bệnh nhân có thể gặp các biến chứng như:

Vấn đề liên quan đến tiểu tiện (tiểu khó, tiểu buốt)
Đau vùng tầng sinh môn hoặc đáy chậu
Nhiễm trùng đường tiểu tái phát
Áp xe hoặc vỡ nang (hiếm gặp)

Ngoài ra, trong một số ít trường hợp, nang có thể kèm theo tổn thương bất thường như u nang tuyến tiền liệt, cần phân biệt cẩn thận bằng các xét nghiệm hình ảnh và sinh thiết nếu nghi ngờ.

Xét nghiệm đánh giá sức khỏe sinh sản nam giới

Đánh giá chức năng hoạt động của hormone sinh dục
Phát hiện các vấn đề bất thường về sinh sản, vô sinh, hiếm muộn
Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Cách chẩn đoán và điều trị nang tuyến tiền liệt

Việc chẩn đoán nang tuyến tiền liệt dựa trên kết hợp hình ảnh học và xét nghiệm để xác định chính xác kích thước, vị trí nang và loại trừ các bệnh lý nguy hiểm khác:

Siêu âm bụng hoặc siêu âm qua trực tràng (TRUS): Là phương pháp phổ biến để phát hiện nang, đánh giá kích thước, số lượng và vị trí. Siêu âm qua trực tràng cho hình ảnh chi tiết hơn.
MRI tuyến tiền liệt: Được chỉ định khi cần đánh giá cấu trúc nang phức tạp hoặc nghi ngờ tổn thương ác tính. MRI giúp quan sát rõ mối liên hệ của nang với các mô mềm xung quanh.
Xét nghiệm PSA và nước tiểu: PSA giúp sàng lọc nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt; xét nghiệm nước tiểu nhằm loại trừ nhiễm trùng tiết niệu.
Sinh thiết (nếu cần): Áp dụng trong trường hợp nang có dấu hiệu bất thường hoặc nghi ngờ ung thư.

*Siêu âm qua trực tràng là phương pháp phổ biến để phát hiện nang tiền liệt tuyến*

2. Điều trị

Điều trị nang tuyến tiền liệt phụ thuộc vào kích thước, biểu hiện và nguy cơ biến chứng:

Theo dõi định kỳ: Áp dụng với các nang nhỏ, không có biểu hiện bệnh. Bệnh nhân cần tái khám để theo dõi diễn tiến.
Dẫn lưu hoặc phẫu thuật nội soi: Áp dụng khi nang lớn, gây đau hoặc tiểu khó. Thường thực hiện nội soi qua niệu đạo để mở thành nang, giúp dịch thoát ra và giảm nguy cơ tái phát. Trường hợp nang quá lớn hoặc phức tạp có thể cần phẫu thuật khác để loại bỏ hoàn toàn.
Kháng sinh: Nếu có viêm nhiễm đi kèm, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng kháng sinh phù hợp.
Điều trị kết hợp: Với trường hợp phức tạp, có thể cần phối hợp nhiều phương pháp để đạt hiệu quả tối ưu.

Lưu ý: Nang tuyến tiền liệt thường lành tính, nhưng vẫn cần được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa tiết niệu để được theo dõi và điều trị đúng cách, tránh ảnh hưởng xấu lên cơ thể lâu dài.

Chăm sóc và phòng ngừa sau điều trị

Để giảm nguy cơ tái phát nang tuyến tiền liệt và giữ tuyến hoạt động ổn định, nam giới cần lưu ý chế độ sinh hoạt sau:

Tái khám sức khỏe nam khoa định kỳ: Giúp theo dõi kích thước nang, đánh giá hiệu quả điều trị và phát hiện sớm bất thường nếu có.
Uống đủ nước mỗi ngày: Duy trì lượng nước 2–2,5 lít/ngày giúp tuyến tiền liệt bài tiết dịch tốt hơn và hạn chế ứ đọng.
Hạn chế bia rượu, chất kích thích: Những yếu tố này có thể làm tuyến tiền liệt sung huyết, tăng nguy cơ viêm và tái phát nang. Luôn duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh để tăng sức đề kháng, bảo vệ cơ thể.
Chế độ ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn uống ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế đồ chiên rán, cay nóng.
Tăng cường vận động: Tránh ngồi lâu một chỗ, đặc biệt là dân văn phòng, để máu lưu thông tốt đến vùng chậu.
Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ: Vệ sinh sạch sẽ giúp ngăn ngừa viêm nhiễm từ đường niệu lan đến tuyến tiền liệt.
Quan hệ tình dục an toàn: Hạn chế nguy cơ viêm niệu đạo và viêm tuyến tiền liệt do vi khuẩn lây truyền.
Điều trị triệt để nhiễm trùng tiết niệu nếu có: Tránh tình trạng viêm kéo dài gây hình thành hoặc làm nặng nang.
Chủ động đi khám khi có biểu hiện bất thường: Như tiểu buốt, tiểu khó, đau tầng sinh môn… để xử lý kịp thời nếu nang tái phát.

*Vệ sinh sạch sẽ ngăn viêm nhiễm từ đường niệu lan đến tuyến tiền liệt*

Lời kết

Nang tuyến tiền liệt thường không nguy hiểm nếu được phát hiện và xử lý kịp thời. Nam giới nên chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt khi có dấu hiệu bất thường về tiểu tiện. Chăm sóc tốt và duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát và bảo vệ chức năng tuyến tiền liệt lâu dài.