Lao tinh hoàn là gì? Lao tinh hoàn có chữa được không?

Lao tinh hoàn là một dạng lao ngoài phổi hiếm gặp, thường gặp hơn ở các quốc gia có tỷ lệ bệnh lao cao như Việt Nam. Bệnh có thể trị khỏi nếu được phát hiện sớm và đúng phác đồ kháng lao. Cùng Diag tìm hiểu lao tinh hoàn là gì và các bài viết liên quan qua bài viết sau!

Lao tinh hoàn là bệnh gì?

Lao tinh hoàn (tiếng Anh: testicular tuberculosis) là tình trạng vi khuẩn lao tấn công vào mô tinh hoàn, gây viêm nhiễm, sưng đau tại cơ quan này. Đây là một dạng của lao hệ tiết niệu – sinh dục và hiếm khi xảy ra đơn độc.

Vi khuẩn lao thường lây lan từ phổi đến tinh hoàn qua đường máu hoặc hệ bạch huyết, thường sau khi gây tổn thương ở đường tiết niệu hoặc các cơ quan khác. Hầu hết các trường hợp thường đi kèm với lao mào tinh hoàn.

Tại các trung tâm y tế lớn, lao cũng được liệt kê là nguyên nhân ít gặp nhưng cần lưu ý khi người bệnh có biểu hiện sưng tinh hoàn không rõ nguyên nhân, đặc biệt nếu từng mắc lao phổi.

Lao mào tinh hoàn là gì?

Lao mào tinh hoàn là tình trạng viêm nhiễm mào tinh do vi khuẩn lao gây ra, thuộc nhóm lao sinh dục nam. Bệnh thường khởi phát âm thầm, dễ nhầm với viêm mào tinh do vi khuẩn thông thường. Nếu không chữa trị đúng cách, có thể gây xơ hóa, teo tinh hoàn và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Triệu chứng và chẩn đoán lao mào tinh hoàn

Bệnh này thường có biểu hiện kín đáo, dễ bị bỏ sót hoặc nhầm với viêm tinh hoàn do vi khuẩn thường gặp. Bệnh có thể biểu hiện tương tự viêm mào tinh hoàn thông thường nhưng không đáp ứng tốt với kháng sinh phổ rộng.

Các triệu chứng lâm sàng có thể bao gồm:

Sưng một hoặc hai bên tinh hoàn
Đau nhẹ hoặc không đau, kéo dài
Cảm giác nặng hoặc tức vùng bìu, sưng bìu, đau bìu.
Có thể kèm theo sốt nhẹ, mệt mỏi (trong trường hợp có lao toàn thân)
Có tiền sử lao phổi hoặc tiếp xúc với người mắc lao

*Lao mào tinh hoàn thường gây sưng đau tại vùng mào tinh*

Việc chẩn đoán bệnh lao mào tinh hoàn cần kết hợp nhiều phương pháp, bao gồm:

Siêu âm tinh hoàn: Giúp phát hiện tổn thương dạng khối hoặc viêm không điển hình.
Chọc hút hoặc sinh thiết tinh hoàn: Dùng để làm xét nghiệm tìm vi khuẩn lao hoặc mô bệnh học.
Xét nghiệm PCR hoặc nuôi cấy Mycobacterium tuberculosis: Sử dụng từ dịch hoặc mô bị thương tổn. Đây là phương pháp đặc hiệu cao.
Xét nghiệm lao toàn thân: Các xét nghiệm như X-quang phổi, Mantoux test, IGRA, giúp xác định nguồn lây.

Xem thêm: Suy tinh hoàn là gì?

Lao tinh hoàn có chữa được không?

Lao tinh hoàn hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Theo hướng dẫn trị lao của WHO, bệnh nhân mắc lao ngoài phổi, bao gồm lao hệ sinh dục, thường đáp ứng tốt với liệu trình kháng lao khuyến nghị được tối ưu hóa trong vòng 6 tháng.

Tuy nhiên, việc chẩn đoán muộn hoặc chữa trị không đúng phác đồ có thể dẫn đến biến chứng như xơ hóa tinh hoàn, vô sinh nam hoặc lan rộng ra các cơ quan lân cận. Do đó, phát hiện sớm và tuân thủ điều trị là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả điều trị.

Xét nghiệm đánh giá sức khỏe sinh sản nam giới

Đánh giá chức năng hoạt động của hormone sinh dục
Phát hiện các vấn đề bất thường về sinh sản, vô sinh, hiếm muộn
Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Phác đồ điều trị lao tinh hoàn bệnh học

Việc trị lao tinh hoàn tuân theo phác đồ chuẩn được quy định bởi Bộ Y tế Việt Nam và khuyến nghị bởi WHO. Cụ thể:

1. Điều trị nội khoa

Giai đoạn tấn công: 2 tháng đầu dùng phối hợp 4 thuốc kháng lao: Isoniazid (H), Rifampicin (R), Pyrazinamide (Z), Ethambutol (E) – gọi tắt là phác đồ HRZE.
Giai đoạn duy trì: 4 tháng tiếp theo dùng Isoniazid và Rifampicin (HR).

Tổng thời gian điều trị: Thường là 6 tháng, trường hợp lao kháng thuốc hoặc biến chứng phức tạp có thể cần điều trị dài hơn theo hướng dẫn của bác sĩ.

*Lao tinh hoàn chủ yếu được điều trị bằng thuốc*

2. Điều trị ngoại khoa (trong một số trường hợp):

Phẫu thuật cắt bỏ tổn thương khu trú hoặc áp-xe không đáp ứng thuốc.
Sinh thiết để chẩn đoán phân biệt với ung thư tinh hoàn.

Lưu ý, can thiệp ngoại khoa chỉ nên thực hiện khi thật sự cần thiết và không thay thế cho điều trị bằng thuốc.

Phòng ngừa và lời khuyên từ chuyên gia

Dù lao mào tinh hoàn là bệnh lý có thể trị khỏi, nhưng phòng ngừa vẫn là yếu tố quan trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao.

Khám và tầm soát lao định kỳ, nhất là với người có từng mắc lao phổi hoặc từng tiếp xúc với người mắc lao cần được chẩn đoán sớm.
Không tự ý dùng kháng sinh khi có triệu chứng viêm tinh hoàn – việc này dễ làm chậm chẩn đoán và gây kháng thuốc
Tiêm vắc-xin BCG giúp tăng sức đề kháng, bảo vệ trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khỏi các thể lao nặng như lao màng não hoặc lao kê. Tuy nhiên, vắc-xin không phòng được tất cả các thể lao ở người lớn.
Thông báo với bác sĩ khi có biểu hiện sưng, đau tinh hoàn kéo dài, đặc biệt nếu điều trị kháng sinh không hiệu quả
Tái khám đúng lịch trong quá trình điều trị lao để theo dõi đáp ứng và phát hiện sớm nếu bệnh nặng hơn.

Lời kết

Lao tinh hoàn là bệnh có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm và tuân thủ đúng phác đồ. Tuy hiếm gặp, nhưng bệnh dễ gây biến chứng nếu chẩn đoán muộn. Chủ động thăm khám khi có dấu hiệu bất thường là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe sinh sản nam giới.

Xem thêm: Áp xe tinh hoàn là gì?