Kích thước tiền liệt tuyến bao nhiêu là to? Cách xác định kích thước

Tuyến tiền liệt là một cơ quan nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nam giới, đặc biệt sau tuổi 40. Việc theo dõi kích thước tiền liệt tuyến giúp phát hiện sớm các vấn đề như phì đại, ung thư hoặc rối loạn tiểu tiện. Vậy kích thước tiền liệt tuyến bao nhiêu là to? Làm sao để biết tuyến đang phì đại hay vẫn bình thường? Cùng Diag tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Tổng quan về tuyến tiền liệt

Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ của nam giới, nằm dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo. Tuyến này đóng vai trò sản xuất tinh dịch nuôi dưỡng, bảo vệ năng lượng cho tinh trùng, đồng thời giúp điều chỉnh lưu lượng nước tiểu.

Khi tuổi tăng, đặc biệt là ở nam giới có tuổi tác ngoài 40, tuyến này có xu hướng to lên. Nếu phì đại quá mức, nó có thể gây rối loạn tiểu tiện như tiểu nhiều, tiểu đêm, tiểu yếu. Trong trường hợp nghiêm trọng, nó có thể dẫn đến các biến chứng khác như bí tiểu hoặc nhiễm trùng tiết niệu.

Phì đại tiền liệt tuyến đa phần là lành tính (gọi là phì đại tuyến tiền liệt lành tính – BPH), nhưng trong một số trường hợp, nó cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm tuyến tiền liệt mạn tính hoặc ung thư tuyến tiền liệt.

Trọng lượng tiền liệt tuyến bao nhiêu gam là bình thường? Kích thước tiền liệt tuyến theo tuổi

Tuyến tiền liệt của nam giới khỏe mạnh thường có trọng lượng 20-30 gam, tương đương với thể tích khoảng 20-30 ml. Tuy nhiên, từ 40 tuổi trở đi, tuyến tiền liệt có thể tăng kích thước nhẹ, đặc biệt là ở những người bị phì đại tuyến tiền liệt lành tính (BPH).

Dưới đây là một số mốc kích thước tiền liệt tuyến phổ biến theo độ tuổi:

• Từ 20–40 tuổi: kích thước thường ổn định, trung bình khoảng 20–25 gam.
• Từ 40–60 tuổi: bắt đầu có xu hướng tăng nhẹ, có thể lên đến 30 gam.
• Trên 60 tuổi: nhiều nam giới có trọng lượng tuyến >30 gam, và khoảng 50% người trên 60 tuổi có biểu hiện phì đại tiền liệt tuyến lành tính.

Kích thước tuyến tiền liệt bao nhiêu là to?

Theo các tài liệu y khoa quốc tế, tuyến tiền liệt kích thước lớn (hay phì đại) khi thể tích vượt quá 40 ml. Tuy nhiên, quyết định can thiệp điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ phì đại, các triệu chứng và nguy cơ biến chứng.

Các mức phân loại kích thước bao gồm:

• < 30 ml: tuyến bình thường hoặc phì đại nhẹ, thường chưa có biểu hiện rõ.
• 30 – 80 ml: phì đại mức trung bình. Dễ gây tiểu khó, tiểu rắt, tiểu đêm.
• > 80 ml: phì đại nặng. Nguy cơ cao dẫn đến bí tiểu cấp, nhiễm trùng tiểu và có thể cần phẫu thuật.

Phì đại tuyến tiền liệt bao nhiêu là bình thường? Không phải cứ tuyến có kích thước to là phải chữa trị, nhưng kích thước trên 40 ml kết hợp với các rối loạn đường tiết niệu nên được đánh giá kỹ để xem xét điều trị nội khoa hoặc phẫu thuật.

Cách tính kích thước tiền liệt tuyến

Cách tính thể tích tiền liệt tuyến bình thường dựa vào hình dạng gần giống hình elip của tuyến:

Thể tích = Dài × Rộng × Cao × 0,52

Trong đó:

• Dài (length): chiều dọc của tuyến
• Rộng (width): chiều ngang tối đa ở mặt cắt ngang
• Cao (height): chiều trước-sau

Hệ số 0,52 là hằng số được dùng để hiệu chỉnh cho hình elip ba chiều. Kết quả cuối cùng (đơn vị ml) cũng gần tương đương với trọng lượng tính theo gam, do mật độ tuyến gần bằng nước.

Cách đo kích thước tiền liệt tuyến trên siêu âm

Hiện nay, phương pháp phổ biến và chính xác nhất để đo kích thước tiền liệt tuyến là siêu âm qua trực tràng (TRUS). Ngoài ra, siêu âm bụng cũng được dùng nhưng độ chính xác thấp hơn.

• Siêu âm qua trực tràng (TRUS): Là tiêu chuẩn vàng, cho hình ảnh rõ nét và đo chính xác chiều dài, rộng, cao của tuyến. Có thể phát hiện bất thường như u, nang, vôi hóa. Sai số dưới 10%.
• Siêu âm bụng: Đầu dò đặt ở vùng hạ vị. Phụ thuộc vào mức độ đầy bàng quang và thể trạng người bệnh. Kém chính xác hơn TRUS, nhất là ở người béo bụng.

Dấu hiệu tiền liệt tuyến đang bị tăng kích thước

• Tiểu khó: phải rặn khi đi tiểu, dòng nước tiểu yếu hoặc tiểu ngắt quãng.
• Tiểu nhiều lần: đặc biệt là vào ban đêm (số lần đi tiểu đêm >1–2 lần).
• Tiểu gấp: cảm giác buồn tiểu đột ngột, không nhịn được.
• Cảm giác tiểu không hết: sau khi đi tiểu vẫn còn cảm giác căng tức bàng quang.
• Bí tiểu cấp: không thể đi tiểu dù bàng quang đầy, thường xảy ra đột ngột và đau đớn.

Nếu có biểu hiện bất thường về đường tiết niệu, nam giới nên đi thăm khám sớm để được đánh giá chính xác và điều trị kịp thời. Bạn có thể đến Diag, hệ thống phòng khám và trung tâm y khoa với 25 kinh nghiệm, có cung cấp cả gói xét nghiệm và khám các vấn đề nam khoa. Với hệ thống hiện đại, đạt chứng chỉISO 15189:2022, độ ngũ bác sĩ chuyên khoa và quy trình chuyên nghiệp, bạn sẽ nhận được kết quả nhanh chóng. Liên hệ ngay cho Diag tại:

• Trang chủ Diag: https://diag.vn/
• Hotline: 1900 1717
• Chi nhánh Diag trên toàn quốc: https://diag.vn/location/

Cần làm gì và các lưu ý khi tuyến tiền liệt phì đại

Khi nghi ngờ bị phì đại tiền liệt tuyến, điều quan trọng nhất là khám tiết niệu càng sớm càng tốt để được đánh giá chính xác và hướng dẫn điều trị phù hợp.

1. Các bước đánh giá:

• Thăm khám trực tràng: bác sĩ có thể ước lượng kích thước tuyến bằng ngón tay.
• Siêu âm: xác định kích thước tuyến, phát hiện bất thường.
• Xét nghiệm PSA (kháng nguyên đặc hiệu tiền liệt tuyến): để loại trừ nguy cơ ung thư.
• Đánh giá mức độ triệu chứng: qua bảng điểm IPSS – International Prostate Symptom Score.

2. Lưu ý trong điều trị:

• Trường hợp nhẹ đến trung bình: có thể chỉ cần theo dõi kết hợp điều chỉnh lối sống (giảm uống nước buổi tối, tránh cà phê, rượu bia…).
• Dùng thuốc: nhóm thuốc ức chế alpha, ức chế 5-alpha reductase.
• Phẫu thuật: chỉ định khi kích thước lớn >80ml, bí tiểu tái diễn hoặc không đáp ứng điều trị nội khoa.

Lời kết

Tuyến tiền liệt to chưa chắc đã nguy hiểm, nhưng nếu gây rối loạn tiểu tiện hoặc vượt ngưỡng thể tích đáng kể, bạn cần được đánh giá và điều trị kịp thời. Đừng chủ quan trước những dấu hiệu nhỏ bởi đó có thể là cảnh báo sớm của phì đại tuyến tiền liệt. Hãy xét nghiệm và thăm khám sớm để có phương án điều trị kịp thời nhé!

Xem thêm: Tăng sản tiền liệt tuyến