Giãn tĩnh mạch tinh hoàn là gì: Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Giãn tĩnh mạch tinh hoàn là gì?

Giãn tĩnh mạch tinh hoàn, hay còn gọi là giãn tĩnh mạch thừng tinh. Đây là hiện tượng các tĩnh mạch xung quanh tinh hoàn, đặc biệt là đám rối tĩnh mạch trong ống thừng tinh, bị giãn rộng bất thường. Tình trạng này làm tăng áp lực và nhiệt độ tại tinh hoàn, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản xuất tinh trùng và sức khỏe sinh sản nam giới.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể được phân loại dựa trên vị trí cũng như mức độ giãn mạch. Phổ biến nhất là giãn tĩnh mạch bên trái, nguyên nhân do đặc điểm giải phẫu của tĩnh mạch thừng tinh bên trái, vốn dài hơn và đổ vào tĩnh mạch thận trái ở góc vuông, dễ gây tắc nghẽn hơn. Bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể xuất hiện ở một bên hoặc cả hai bên tinh hoàn, nhưng bên trái chiếm đa số các trường hợp.

Nguyên nhân giãn tĩnh mạch tinh hoàn

Các nguyên nhân chính dẫn đến giãn tĩnh mạch thừng tinh bao gồm:

• Suy yếu hoặc tổn thương van tĩnh mạch: Van trong đám rối tĩnh mạch thừng tinh bị hỏng hoặc hoạt động kém hiệu quả. Điều này khiến máu không lưu thông bình thường mà bị ứ đọng, dẫn đến giãn tĩnh mạch thừng tinh

• Tăng áp lực ổ bụng: Áp lực trong khoang bụng tăng lên do đứng lâu, vận động mạnh hoặc các bệnh lý khác như ho lâu, táo bón, hoặc gánh nặng quá mức là một trong những nguyên nhân cần chú ý. Việc áp lực ở ổ bụng bị tăng trong thời gian dài góp phần làm giãn các tĩnh mạch quanh tinh hoàn.

• Rối loạn hệ tuần hoàn: Một số bệnh lý hoặc yếu tố làm thay đổi dòng chảy máu trong hệ thống tĩnh mạch có thể làm tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch thừng tinh

Xem thêm: Tràn dịch tinh hoàn

Triệu chứng giãn tĩnh mạch tinh hoàn

Các dấu hiệu phổ biến của giãn tĩnh mạch thừng tinh bao gồm:

• Đau âm ỉ hoặc cảm giác nặng vùng bìu: Cảm giác khó chịu này thường xuất hiện khi đứng lâu, vận động mạnh hoặc sau thời gian làm việc căng thẳng.

• Sờ thấy đám rối tĩnh mạch giãn: Khi sờ nắn bìu, có thể cảm nhận được các tĩnh mạch giãn nở, nhìn hoặc cảm giác như mạng nhện hoặc “búi giun”.

• Teo tinh hoàn: Tinh hoàn có thể bị nhỏ lại so với bình thường do bị ảnh hưởng bởi giãn mạch và giảm tuần hoàn máu.

• Giảm chất lượng và số lượng tinh trùng: Đây là biểu hiện không thể nhìn thấy bằng mắt thường nhưng thường đi kèm với giãn tĩnh mạch, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh lý.

• Đau bìu tăng lên khi vận động hoặc làm việc nặng: Một số trường hợp có thể bị đau rõ hơn trong quá trình hoạt động thể lực hoặc khi đứng lâu.

Xem thêm: Áp xe tinh hoàn

Giãn tĩnh mạch tinh hoàn có nguy hiểm không?

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể gây nên các hậu quả nghiêm trọng đến khả năng sinh sản nếu không được điều trị kịp thời.

• Giảm lượng tinh trùng: Tĩnh mạch giãn làm tăng nhiệt độ trong bìu, gây cản trở quá trình sản xuất tinh trùng, dẫn đến lượng tinh trùng suy giảm.

• Giảm chất lượng tinh trùng: Không chỉ ít đi, tinh trùng cũng có thể bị suy yếu về khả năng di chuyển và sức sống, ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

• Teo tinh hoàn: Tình trạng giãn mạch kéo dài khiến tinh hoàn mất dần chức năng và nhỏ lại so với bình thường.

• Vô sinh: Khi các tác động trên kết hợp, nguy cơ vô sinh ở nam giới tăng cao nếu không được can thiệp đúng lúc.

• Đau tinh hoàn kéo dài: Triệu chứng đau âm ỉ hoặc tức vùng bìu ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và chất lượng cuộc sống.

• Biến chứng khác: Giãn tĩnh mạch thừng tinh còn có thể dẫn đến xoắn tinh hoàn hoặc tăng nguy cơ nhiễm trùng do tuần hoàn máu bị ảnh hưởng.

Xem thêm: Lao tinh hoàn là gì?

Cách thức chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh

Để xác định chính xác tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh, bác sĩ sẽ áp dụng một số phương pháp chẩn đoán như khám lâm sàng, nghiệm pháp Valsava, siêu âm…

• Khám lâm sàng là bước đầu tiên, trong đó bác sĩ quan sát và sờ nắn vùng bìu để phát hiện các tĩnh mạch bị giãn, đồng thời đánh giá kích thước và sự bất thường của tinh hoàn. Các dấu hiệu như cảm giác “búi giun” hoặc mạng lưới mạch máu giãn sẽ được ghi nhận.

• Nghiệm pháp Valsava giúp tăng áp lực trong ổ bụng khi bệnh nhân nín thở hoặc rặn. Nghiệm pháp Valsava làm hiện rõ hơn các tĩnh mạch bị giãn, hỗ trợ bác sĩ trong việc phát hiện chính xác hơn các vùng giãn mạch khi khám.

• Siêu âm Doppler là kỹ thuật hình ảnh không xâm lấn phổ biến nhất hiện nay. Phương pháp này cho phép đánh giá lưu lượng máu trong các tĩnh mạch, đo kích thước giãn và xác định mức độ tổn thương của hệ thống tĩnh mạch thừng tinh.

• Các xét nghiệm bổ sung được yêu cầu thực hiện trong trường hợp nghi ngờ có biến chứng hoặc ảnh hưởng đến chức năng sinh sản. Bác sĩ có thể chỉ định làm thêm xét nghiệm tinh dịch đồ hoặc xét nghiệm hormone để đánh giá toàn diện tình trạng sinh sản.

Điều trị giãn giãn tĩnh mạch thừng tinh

Việc lựa chọn cách điều trị phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản:

Theo dõi và các biện pháp hỗ trợ (dành cho trường hợp nhẹ)

Đối với các trường hợp giãn tĩnh mạch độ nhẹ, không gây triệu chứng đau khó chịu, không gây teo tinh hoàn và chưa ảnh hưởng đến các chỉ số tinh dịch đồ, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi định kỳ mà không cần can thiệp ngay. Các biện pháp hỗ trợ có thể bao gồm:

• Mặc quần lót nâng đỡ (quần sịp tam giác) để giảm cảm giác nặng tức.
• Hạn chế đứng lâu hoặc làm việc nặng để giảm áp lực lên tĩnh mạch.
• Thuốc giảm đau thông thường chỉ có tác dụng kiểm soát triệu chứng đau tạm thời.

Phẫu thuật:

Phương pháp phẫu thuật được chỉ định khi bệnh gây đau dai dẳng, teo tinh hoàn hoặc ảnh hưởng đến chất lượng của tinh trùng. Phẫu thuật nhằm mục đích cắt hoặc làm tắc các tĩnh mạch giãn. Phẫu thuật hiệu quả có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm đau và bảo vệ chức năng sinh sản cho nam giới

Điều trị can thiệp qua da:

Là kỹ thuật nút tắc tĩnh mạch bằng catheter thông qua đường mạch máu, giúp làm bít các tĩnh mạch giãn mà không cần phẫu thuật mở. Phương pháp này ít xâm lấn và được áp dụng cho những trường hợp phù hợp.

Theo dõi sau điều trị:

Việc tái khám định kỳ rất quan trọng nhằm phát hiện sớm dấu hiệu tái phát hoặc các biến chứng. Bác sĩ sẽ đánh giá hiệu quả điều trị và đưa ra hướng xử lý kịp thời nếu cần thiết.

Giải đáp thắc mắc

Giãn tĩnh mạch tinh hoàn chữa khỏi hoàn toàn được không?

Phẫu thuật và các phương pháp chữa trị phù hợp thường đem lại kết quả tích cực, giúp giảm đau và phục hồi chức năng sinh sản cho nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh. Tuy nhiên, nguy cơ phát bệnh lại vẫn tồn tại nếu bệnh nhân không tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc sau điều trị hoặc tiếp tục duy trì những thói quen gây tăng áp lực ở ổ bụng. Việc theo dõi và tái khám định kỳ là cần thiết để phát hiện và xử lý sớm các dấu hiệu tái phát.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh có con được không?

Giãn tĩnh mạch tinh hoàn có thể làm suy giảm khả năng sinh sản do ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nhiều người vẫn duy trì được khả năng sinh con bình thường. Việc can thiệp sớm không chỉ cải thiện triệu chứng mà còn giúp bảo vệ chức năng sinh sản lâu dài ở nam giới.

Tổng kết

Giãn tĩnh mạch tinh hoàn hay còn gọi là giãn tĩnh mạch thừng tinh là bệnh lý phổ biến và ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe sinh sản. Đây là một trong những vấn đề mà nam giới cần quan tâm. Việc phát hiện sớm, chẩn đoán chính xác và điều trị đúng phương pháp là yếu tố quyết định giúp bảo vệ khả năng sinh sản và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Xem thêm: Suy tinh hoàn là gì?