13 cách tăng số lượng tinh trùng và cải thiện chất lượng tinh trùng

Chất lượng và số lượng tinh trùng là yếu tố then chốt trong khả năng sinh sản và sức khỏe sinh lý nam giới. Tình trạng tinh trùng ít, yếu hay dị dạng có thể bắt nguồn từ lối sống, môi trường hoặc bệnh lý nền. Cùng Diag hiểu rõ nguyên nhân và hướng dẫn cách tăng số lượng tinh trùng đơn giản, dễ áp dụng và có cơ sở khoa học.

Tổng quan về tinh trùng và vai trò của nó trong sức khỏe nam khoa

Tinh trùng là tế bào sinh sản nam giới, được sản xuất tại tinh hoàn thông qua quá trình sinh tinh. Mỗi tinh trùng khỏe mạnh cần có khả năng di chuyển linh hoạt, hình dạng bình thường và mang đủ vật chất di truyền để thụ tinh với trứng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ấn bản thứ 6, năm 2021, mật độ tinh trùng được xem là nằm trong giới hạn tham chiếu khi đạt từ 16 triệu tinh trùng/mL tinh dịch trở lên. Khi số lượng tinh trùng thấp hơn ngưỡng này (tình trạng thiểu tinh – oligospermia), khả năng thụ thai tự nhiên có thể giảm đi đáng kể.

Tinh trùng không chỉ liên quan đến khả năng sinh sản mà còn phản ánh một phần liên quan đến:

• Sức khỏe nội tiết
• Chuyển hóa
• Tinh hoàn.

Những bất thường về tinh trùng đôi khi có thể là dấu hiệu của các vấn đề sâu hơn như mất cân bằng hormone, nhiễm trùng hoặc tiếp xúc với độc tố môi trường, thậm chí là vô sinh nam.

Chính vì vậy, việc duy trì số lượng và chất lượng tinh trùng tốt là yếu tố then chốt trong chăm sóc sức khỏe nam khoa và cũng là chỉ số phản ánh sức khỏe toàn thân.

Nguyên nhân suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng

Nhiều yếu tố trong thói quen sống, môi trường và sức khỏe nội tiết có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tinh trùng. Các nguyên nhân thường gặp gồm:

• Hút thuốc lá, uống rượu, dùng chất kích thích: Các thói quen này gây giảm testosterone, rối loạn sinh tinh, tăng tỷ lệ tinh trùng dị dạng.
• Chế độ ăn và luyện tập không lành mạnh: Chế độ dinh dưỡng thiếu kẽm, vitamin C, D, E, selen làm giảm khả năng sinh tinh và tăng stress oxy hóa. Không tập thể dục thường xuyên cũng ảnh hưởng đến số lượng tinh trùng.
• Nhiệt độ vùng bìu cao: Mặc đồ bó, ngồi lâu, xông hơi thường xuyên làm giảm chất lượng tinh trùng.
• Tiếp xúc hóa chất: Thuốc trừ sâu, kim loại nặng và dung môi công nghiệp có thể gây tổn thương tinh hoàn.
• Bệnh lý nam khoa: Giãn tĩnh mạch thừng tinh, viêm mào tinh, viêm tinh hoàn có thể làm giảm sản xuất tinh trùng hoặc gây tắc nghẽn ống dẫn tinh.
• Rối loạn hormone: Thiếu hụt hormone testosterone, rối loạn trục dưới đồi – tuyến yên – tinh hoàn làm gián đoạn quá trình sinh tinh.
• Tuổi tác và stress kéo dài: Sau tuổi 40, chất lượng tinh trùng giảm dần do lão hóa; stress mạn tính làm rối loạn nội tiết sinh dục.

Xem thêm: Cách để tinh trùng khỏe mạnh

Vì sao nên tăng số lượng tinh trùng?

Tăng số lượng tinh trùng không chỉ là mối quan tâm của những người đang mong con, mà còn là chỉ số phản ánh sinh lý tổng thể và sức khỏe nam khoa. Dưới đây là những lý do quan trọng:

• Tăng khả năng thụ thai: Số lượng tinh trùng càng nhiều, xác suất gặp trứng và thụ tinh thành công càng cao – đặc biệt quan trọng đối với các cặp đôi đang gặp khó khăn trong việc có con.
• Phản ánh chất lượng nội tiết nam giới: Sự sản sinh tinh trùng phụ thuộc lớn vào hoạt động của trục nội tiết sinh sản (não – tuyến yên – tinh hoàn). Số lượng tinh trùng thấp có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn hormone.
• Dự báo sớm bệnh lý tiềm ẩn: Một số tình trạng như nhiễm trùng cơ quan sinh dục hoặc suy tuyến sinh dục có thể được phát hiện sớm thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ.
• Ảnh hưởng đến tự tin và tâm lý: Với nhiều nam giới, chất lượng sinh sản là một phần gắn liền với bản lĩnh và sức khỏe tình dục. Việc cải thiện số lượng tinh trùng giúp tăng cường sự tự tin và chất lượng đời sống vợ chồng.

Vì vậy, việc chú ý đến số lượng tinh trùng không chỉ hỗ trợ sinh sản, mà còn là cách chủ động chăm sóc sức khỏe nam giới một cách toàn diện.

Xét nghiệm đánh giá sức khỏe sinh sản nam giới

• Đánh giá chức năng hoạt động của hormone sinh dục
• Phát hiện các vấn đề bất thường về sinh sản, vô sinh, hiếm muộn
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Cách tăng số lượng tinh trùng tự nhiên tại nhà

Tăng số lượng tinh trùng không chỉ giúp cải thiện khả năng sinh sản mà còn phản ánh sức khỏe sinh lý tổng thể của nam giới. Dưới đây là 15 cách khắc phục ít tinh trùng hiệu quả và đã được nghiên cứu để hỗ trợ tăng số lượng tinh trùng:

1. Ngưng sử dụng chất kích thích

Cần sa, cocain, ma túy tổng hợp và steroid đồng hóa đều làm giảm khả năng sinh tinh. Những chất này gây rối loạn nội tiết và có thể làm tinh hoàn teo nhỏ nếu sử dụng lâu dài. Việc ngưng sử dụng là bước đầu tiên để phục hồi lại hệ trục nội tiết sinh sản.

2. Hạn chế rượu bia

Rượu bia làm suy giảm chức năng tuyến yên và giảm nồng độ testosterone – hormone cần thiết cho sinh tinh. Uống nhiều rượu còn gây tổn thương tế bào Leydig trong tinh hoàn, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất tinh trùng. Giảm hoặc ngưng rượu giúp phục hồi chức năng nội tiết và tăng số lượng tinh trùng.

Xem thêm: Ăn gì tốt cho tinh trùng?

3. Bỏ hút thuốc

Hút thuốc lá ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình sinh tinh, làm giảm mật độ tinh trùng và tăng tỷ lệ dị dạng. Nicotine và các chất độc trong thuốc lá làm suy giảm testosterone, gây mất cân bằng nội tiết. Việc bỏ thuốc có thể giúp cải thiện chất lượng tinh trùng đáng kể sau vài tháng.

4. Tập thể dục, giảm cân

Béo phì làm tăng estrogen và giảm testosterone trong cơ thể nam giới, ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng. Đồng thời, mô mỡ dư thừa cũng làm tăng tình trạng viêm và stress oxy hóa, cản trở quá trình sinh tinh. Giảm cân bằng cách tập thể dục là giải pháp hiệu quả giúp phục hồi cả số lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng.

5. Bổ sung kẽm và selen

Kẽm giúp kích thích sản xuất testosterone và tăng mật độ tinh trùng, trong khi selen có vai trò quan trọng trong hoạt động của enzyme chống oxy hóa trong tinh hoàn. Cả hai đều hỗ trợ bảo vệ tinh trùng khỏi tổn thương do gốc tự do. Việc bổ sung các vi chất này thông qua thực phẩm hoặc viên uống nên được thực hiện có kiểm soát.

6. Tăng cường vitamin C, E và D

Vitamin C và E là chất chống oxy hóa mạnh, bảo vệ tinh trùng khỏi tổn thương DNA và cải thiện khả năng vận động. Vitamin D liên quan mật thiết đến nồng độ testosterone và sức khỏe sinh lý nam. Bổ sung đúng liều lượng giúp cải thiện cả số lượng lẫn chức năng tinh trùng.

7. Tránh mặc đồ lót quá chật

Đồ lót bó sát làm tăng nhiệt vùng bìu, cản trở quá trình sinh tinh vốn cần nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể. Mặc quần lót rộng, chất liệu thoáng khí giúp bảo vệ chức năng tinh hoàn. Đây là thay đổi đơn giản nhưng có hiệu quả rõ rệt nếu được duy trì lâu dài.

8. Tránh để laptop, điện thoại sát vùng kín

Laptop đặt trực tiếp lên đùi và điện thoại để trong túi quần trước có thể làm tăng nhiệt và gây nhiễu sóng ở vùng bìu. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của tinh hoàn và giảm mật độ tinh trùng. Nên sử dụng đế tản nhiệt và giữ khoảng cách an toàn với thiết bị điện tử.

9. Điều chỉnh thói quen thủ dâm

Thủ dâm không ảnh hưởng xấu trực tiếp đến số lượng tinh trùng nếu thực hiện một cách lành mạnh và không quá thường xuyên. Tuy nhiên, thủ dâm quá mức có thể làm giảm số lượng tinh trùng tạm thời do cơ thể chưa kịp sản xuất lại đầy đủ. Hạn chế và duy trì thói quen lành mạnh giúp bảo vệ sức khỏe nam khoa lâu dài.

10. Ngủ đủ giấc và đúng giờ

Ngủ ít hơn 6 giờ mỗi đêm có thể làm giảm testosterone và giảm số lượng tinh trùng rõ rệt. Ngủ đúng giờ còn giúp điều hòa trục nội tiết sinh sản. Một giấc ngủ sâu và đủ từ 7–8 giờ mỗi đêm giúp tăng hiệu quả sinh tinh.

11. Giảm căng thẳng

Căng thẳng mạn tính kích hoạt cortisol – hormone gây ức chế sản xuất testosterone và phá vỡ nhịp sinh học bình thường của tinh hoàn. Tình trạng căng thẳng kéo dài có thể làm giảm cả số lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng. Các phương pháp như thiền, yoga, đi bộ hoặc giải trí lành mạnh đều có tác dụng cải thiện.

12. Tránh tiếp xúc hóa chất độc hại

Tiếp xúc thường xuyên với thuốc trừ sâu, kim loại nặng, dung môi công nghiệp hoặc xăng dầu có thể làm tổn thương tế bào sinh tinh. Nên sử dụng đồ bảo hộ lao động, rửa sạch thực phẩm và tránh để da tiếp xúc trực tiếp với hóa chất. Việc giảm tiếp xúc này đặc biệt quan trọng ở nam giới đang có kế hoạch sinh con.

13. Điều trị các bệnh lý nam khoa

Giãn tĩnh mạch thừng tinh, viêm mào tinh, viêm tuyến tiền liệt là những nguyên nhân thường gặp gây giảm sinh tinh. Điều trị nội khoa hoặc can thiệp ngoại khoa khi cần thiết giúp cải thiện đáng kể chất lượng tinh trùng. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời mang lại tiên lượng tốt.

Xem thêm: Những thực phẩm không tốt cho tinh trùng

Cách tăng số lượng tinh trùng qua can thiệp y tế

Khi các biện pháp tự nhiên không mang lại hiệu quả như mong muốn, nam giới nên cân nhắc đến các can thiệp y tế dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Dưới đây là những phương pháp điều trị phổ biến:

1. Sử dụng thuốc kích thích sinh tinh: Một số loại thuốc như clomiphene citrate hoặc gonadotropin có thể được chỉ định để kích thích sản xuất tinh trùng ở những nam giới có rối loạn nội tiết.
2. Bổ sung hormone nếu thiếu hụt: Trường hợp nồng độ testosterone thấp bất thường, bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp thay thế hormone, tuy nhiên cần theo dõi sát vì dùng sai cách có thể làm giảm sinh tinh.
3. Điều trị bệnh lý nền: Viêm nhiễm cơ quan sinh dục hay các bệnh lý toàn thân như suy giáp, tiểu đường nếu không kiểm soát tốt sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh tinh. Việc điều trị triệt để những tình trạng này sẽ giúp cải thiện số lượng tinh trùng.
4. Phẫu thuật nếu cần thiết: Với những trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh mức độ nặng, can thiệp ngoại khoa có thể giúp cải thiện lưu thông máu và tăng sản xuất tinh trùng.

Lưu ý quan trọng: Việc điều trị bằng y học nên được thực hiện sau khi đánh giá đầy đủ qua các xét nghiệm chuyên sâu và tư vấn từ bác sĩ nam khoa hoặc hiếm muộn. Không tự ý dùng thuốc để tránh tác dụng ngược.

Làm sao để xuất ra nhiều tinh trùng? Cách ra tinh trùng nhanh nhất

Để xuất ra có nhiều tinh trùng, điều quan trọng là bạn cần tạo ra môi trường thuận lợi cho quá trình sản xuất tinh trùng trong cơ thể. Một số cách có nhiều tinh trùng khi xuất đơn giản và hiệu quả bao gồm:

• Chăm sóc sức khỏe tổng thể: Một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân đối, ngủ đủ giấc và luyện tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe sinh lý, từ đó cải thiện khả năng sản xuất tinh trùng.
• Điều chỉnh thói quen không lành mạnh: Hút thuốc, uống rượu và sử dụng chất kích thích như ma túy hoặc steroid có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng. Bỏ những thói quen này giúp cải thiện sức khỏe nam khoa.
• Giữ vùng bìu mát mẻ: Mặc đồ lót rộng rãi và tránh tiếp xúc trực tiếp với các thiết bị điện tử như laptop hay điện thoại di động ở khu vực bìu có thể giúp tinh hoàn hoạt động hiệu quả hơn.
• Quản lý thói quen thủ dâm: Duy trì thói quen thủ dâm hợp lý và không quá thường xuyên giúp cơ thể có thời gian tái tạo tinh trùng, bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Cách làm tăng tinh trùng X và cách để tinh trùng đặc

Tinh trùng X góp phần xác định giới tính nữ cho thai nhi. Tuy nhiên, hiện chưa có phương pháp tự nhiên nào được khoa học chứng minh có thể làm tăng số lượng tinh trùng X hay đảm bảo giới tính như mong muốn.

Một số lời khuyên thường được lan truyền, nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng, gồm:

• Quan hệ trước ngày rụng trứng 2–3 ngày: Tinh trùng X được cho là sống lâu hơn, nên có thể có lợi thế nếu quan hệ sớm.
• Ăn thực phẩm giàu canxi và magie: Như sữa, rau xanh, đậu nành… được cho là tạo môi trường thuận lợi hơn cho tinh trùng X.
• Giao hợp nông: Có giả thuyết cho rằng tinh trùng X chịu axit tốt hơn nên có thể tồn tại lâu hơn ở vị trí gần cổ tử cung.

Dù vậy, các cách trên đều chưa được khoa học xác nhận hiệu quả. Nếu bạn có nhu cầu chọn lọc giới tính, hãy trao đổi với chuyên gia sinh sản để được tư vấn đúng cách.

Cách cải thiện mật độ tinh trùng (giúp tinh dịch có vẻ đặc hơn do chứa nhiều tinh trùng hơn, thay vì loãng như nước): Tình trạng tinh dịch trông quá loãng (như nước) đôi khi có thể liên quan đến mật độ tinh trùng thấp. Để cải thiện mật độ tinh trùng, giúp tinh dịch đạt chất lượng tốt hơn về mặt số lượng tế bào sinh sản, nam giới có thể áp dụng các biện pháp sau

• Tăng cường protein và vi chất trong chế độ ăn: Thực phẩm giàu kẽm, vitamin C, E, omega-3 như thịt đỏ, hải sản, trứng, hạt và rau xanh giúp cải thiện độ đậm đặc và khả năng di chuyển của tinh trùng.
• Giảm tần suất xuất tinh: Xuất tinh quá thường xuyên khiến cơ thể chưa kịp tái tạo đầy đủ tinh trùng, gây hiện tượng loãng. Giữ khoảng cách từ 2–3 ngày giữa các lần quan hệ giúp tinh dịch đặc hơn.
• Tập luyện thể thao điều độ: Vận động giúp tăng testosterone tự nhiên, từ đó hỗ trợ quá trình sinh tinh và cải thiện độ đặc của tinh trùng. Tránh tập quá sức vì có thể gây hiệu ứng ngược.

Các biện pháp cải thiện chất lượng tinh trùng

Chất lượng tinh trùng đóng vai trò quan trọng trong khả năng sinh sản. Để cải thiện chất lượng tinh trùng, bạn có thể thực hiện các cách tăng chất lượng tinh trùng sau:

• Bổ sung các vi chất dinh dưỡng: Kẽm và selen là những khoáng chất thiết yếu giúp tăng cường sản xuất testosterone, bảo vệ tinh trùng khỏi các tổn thương do gốc tự do. Vitamin C và E là các chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tinh trùng khỏi tổn thương DNA và cải thiện khả năng vận động. Vitamin D cũng rất quan trọng vì nó liên quan đến sức khỏe hormone sinh dục.
• Ăn uống lành mạnh: Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như quả mọng, hạt chia, các loại cá béo như cá hồi, hoặc các loại rau xanh không chỉ giúp bảo vệ tinh trùng khỏi các tác nhân gây hại mà còn hỗ trợ quá trình sinh tinh diễn ra thuận lợi.
• Giảm tiếp xúc với tác nhân có hại: Hạn chế tiếp xúc với nhiệt độ cao và hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, thuốc nhuộm hay chất tẩy rửa mạnh. Đồng thời, quản lý stress hiệu quả để giảm thiểu tác động của hormone cortisol, vốn có thể làm giảm chất lượng tinh trùng.

Lời khuyên từ chuyên gia để bảo vệ sức khỏe

Để bảo vệ sức khỏe sinh sản, điều quan trọng là khám sức khỏe định kỳ và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan. Dưới đây là một số lời khuyên từ chuyên gia:

1. Khám sức khỏe sinh sản định kỳ: Nam giới nên kiểm tra sức khỏe sinh lý, xét nghiệm tinh dịch đồ, và kiểm tra hormone để phát hiện sớm các vấn đề như viêm tinh hoàn, rối loạn nội tiết.
2. Điều trị các bệnh lý liên quan: Nếu gặp các dấu hiệu như giảm ham muốn hoặc rối loạn cương dương, cần tham khảo bác sĩ để điều trị kịp thời, tránh ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
3. Theo dõi sức khỏe tổng quát: Các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp có thể tác động đến sức khỏe sinh sản, vì vậy cần theo dõi và điều trị chúng để duy trì chức năng sinh lý tốt.

Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện và điều trị sớm các vấn đề, bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.

Lời kết

Số lượng và chất lượng tinh trùng đóng vai trò then chốt trong sức khỏe sinh sản nam giới. Việc duy trì lối sống lành mạnh, kết hợp khám sức khỏe định kỳ và can thiệp y tế khi cần thiết là cách chủ động bảo vệ khả năng sinh sản và nâng cao chất lượng cuộc sống. Nếu bạn đang gặp vấn đề về sinh lý hoặc chậm có con, đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ chuyên khoa nam học để được tư vấn và điều trị kịp thời.