Xét nghiệm men gan là gì? Vì sao nên xét nghiệm chức năng gan?

Men gan là gì?

Men gan là các enzyme do tế bào gan sản xuất, đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng như protein, carbohydrate, và chất béo trong cơ thể. Các enzyme chính bao gồm:

• ALT (Alanine Aminotransferase): Liên quan đến chuyển hóa protein, thường tăng khi gan bị tổn thương.
• AST (Aspartate Aminotransferase): Có mặt cả ở gan và các cơ quan khác như tim, nhưng mức tăng cao thường chỉ ra tổn thương gan hoặc cơ.
• ALP (Alkaline Phosphatase): Gắn liền với chức năng của ống mật, thường tăng khi có tắc nghẽn đường mật.
• GGT (Gamma-Glutamyltransferase): Thường tăng trong các bệnh gan do rượu hoặc tắc nghẽn đường mật.
• LDH (Lactate Dehydrogenase): Có vai trò chuyển hóa năng lượng, tăng cao khi tế bào gan hoặc các cơ quan khác bị tổn thương.

Khi tế bào gan bị tổn thương, viêm hoặc chịu áp lực từ bệnh lý (như viêm gan, xơ gan, hoặc gan nhiễm mỡ), các enzyme này sẽ rò rỉ vào máu, làm tăng nồng độ men gan. Việc đo lường mức men gan trong máu không chỉ giúp phát hiện tổn thương gan mà còn đánh giá mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra tình trạng này, từ đó hỗ trợ đưa ra hướng điều trị phù hợp.

Xem thêm: Men gan cao

Xét nghiệm liên quan

Gói xét nghiệm chức năng gan

138.000 đ

Xét nghiệm tổng quát

769.000 đ

Xét nghiệm chức năng gan là gì?

Xét nghiệm chức năng gan là một nhóm xét nghiệm máu được thực hiện để chẩn đoán bệnh gan, đánh giá hoạt động và sức khỏe của gan. Các xét nghiệm này đo nồng độ các enzyme và protein trong máu, giúp phát hiện những dấu hiệu bất thường có liên quan đến gan.

Các enzyme thường được kiểm tra bao gồm:

• Alanine aminotransferase (ALT): Phản ánh tổn thương tế bào gan.
• Aspartate aminotransferase (AST): Liên quan đến tổn thương ở gan và các cơ quan khác như tim, cơ.
• Alkaline phosphatase (ALP): Đánh giá chức năng ống mật và các vấn đề về xương.
• Gamma-glutamyltransferase (Chỉ số men gan GGT): Thường tăng trong các bệnh gan mật và do lạm dụng các chất có cồn.
• Lactate dehydrogenase (LD): Cho thấy mức độ tổn thương tế bào gan hoặc các cơ quan khác.

Mức độ các enzyme này trong máu phản ánh tình trạng của gan, giúp bác sĩ xác định tổn thương hoặc bệnh lý gan và hỗ trợ xây dựng kế hoạch điều trị bệnh gan phù hợp.

Xem thêm: Chỉ số men gan cao

Vì sao nên xét nghiệm chức năng gan?

Việc xét nghiệm chức năng gan giúp phát hiện sớm các vấn đề về gan bao gồm viêm gan, xơ gan, và ung thư gan. Đồng thời, nó cũng giúp theo dõi hiệu quả điều trị và phát hiện tác dụng phụ của các loại thuốc ảnh hưởng đến gan.

Sau khi có kết quả, bác sĩ sẽ dựa vào đó mà xác nhận chính xác tình hình của gan, nhằm đưa ra những phương hướng chữa trị và chăm sóc sức khỏe người bệnh phù hợp.

Xem thêm: Men gan cao 1500

Ai nên xét nghiệm chức năng gan?

Ngoài việc chủ động kiểm tra chức năng gan định kỳ, những người có các dấu hiệu hoặc thuộc nhóm nguy cơ sau đây cần xét nghiệm chức năng gan để đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe:

• Xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, đau bụng, vàng da, hoặc nước tiểu sẫm màu.
• Người có chế độ ăn uống không lành mạnh.
• Có tiền sử gia đình mắc các bệnh lý về gan.
• Sử dụng rượu bia thường xuyên hoặc quá mức.
• Đang dùng thuốc có nguy cơ gây tổn thương gan.
• Bệnh nhân đang điều trị hoặc theo dõi các bệnh lý liên quan đến gan.

Các loại xét nghiệm chức năng gan thường gặp

Các loại xét nghiệm gan thường gặp trong việc thực hiện kiểm tra sức khỏe gan có thể kể đến:

1. Xét nghiệm nồng độ ALT

ALT là enzyme chủ yếu có trong tế bào gan, tham gia vào quá trình chuyển hóa protein. Khi gan bị tổn thương, chẳng hạn như viêm gan, tế bào gan giải phóng ALT vào máu, khiến mức ALT tăng cao. Điều này thường là dấu hiệu của các bệnh lý gan như viêm gan virus (B, C), viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ, hoặc tổn thương gan do thuốc độc hại. ALT là một trong những chỉ số nhạy cảm nhất để phát hiện tổn thương gan.

2. Xét nghiệm nồng độ AST

AST là enzyme có trong gan, tim, và cơ, tham gia vào quá trình chuyển hóa axit amin. Tăng AST thường chỉ ra tổn thương tế bào gan, nhưng cũng có thể liên quan đến tổn thương tim (như nhồi máu cơ tim) hoặc cơ. Khi kết hợp với ALT, tỷ lệ AST/ALT giúp phân biệt tổn thương do gan (tỷ lệ AST/ALT thường thấp) với tổn thương ngoài gan (tỷ lệ AST/ALT thường cao hơn).

3. Xét nghiệm nồng độ ALP

ALP là enzyme có trong gan, xương, và ống mật, tham gia vào quá trình chuyển hóa phosphate. Mức ALP cao thường liên quan đến các vấn đề về ống mật như tắc nghẽn mật (sỏi mật, viêm đường mật), hoặc bệnh gan như xơ gan và ung thư gan. Ngoài ra, các bệnh lý về xương như loãng xương hoặc Paget xương cũng có thể làm tăng ALP.

4. Xét nghiệm nồng độ albumin và protein toàn phần

Albumin và protein toàn phần là các protein quan trọng do gan sản xuất, đóng vai trò duy trì áp lực thẩm thấu và vận chuyển chất dinh dưỡng. Mức albumin thấp thường chỉ ra gan suy giảm chức năng tổng hợp, có thể do xơ gan, suy gan hoặc suy dinh dưỡng.

Protein toàn phần thấp có thể phản ánh cả bệnh gan và các bệnh lý khác như hội chứng thận hư hoặc mất protein qua ruột.

Xem thêm: Chỉ số men gan thấp

5. Xét nghiệm nồng độ Bilirubin

Bilirubin là sản phẩm phân hủy của hemoglobin từ hồng cầu già, được gan chuyển hóa, và bài tiết qua mật. Tăng bilirubin có thể do viêm gan, tắc nghẽn đường mật, hoặc hủy hoại hồng cầu (thiếu máu tán huyết). Khi bilirubin trong máu tăng cao, bệnh nhân thường xuất hiện vàng da, vàng mắt – dấu hiệu điển hình của tổn thương gan hoặc đường mật.

6. Xét nghiệm GGT

GGT là enzyme liên quan đến quá trình chuyển hóa và loại bỏ chất độc trong gan. Nồng độ GGT tăng cao thường gặp trong các bệnh lý gan mật, đặc biệt là do lạm dụng bia rượu, viêm gan do rượu, hoặc tắc nghẽn đường mật. Nồng độ này cũng phản ánh tác động từ thuốc độc hại hoặc tiếp xúc với hóa chất ảnh hưởng đến gan.

7. Xét nghiệm LD

LD là enzyme tham gia vào chuyển hóa năng lượng, có mặt trong gan, tim, thận, và cơ. Khi các tế bào trong những cơ quan này bị tổn thương, LD sẽ được giải phóng vào máu, làm nồng độ tăng cao. Trong bệnh lý gan, mức LD cao có thể chỉ ra tổn thương tế bào gan, đặc biệt trong viêm gan cấp tính hoặc xơ gan tiến triển.

8. Xét nghiệm thời gian đông máu PT (Prothrombin Time)

PT đo thời gian máu đông, phản ánh khả năng gan sản xuất protein đông máu. Khi thời gian đông máu kéo dài, đó có thể là dấu hiệu gan không còn tổng hợp đủ protein đông máu, thường gặp trong xơ gan nặng hoặc suy gan. Thiếu vitamin K hoặc sử dụng thuốc chống đông cũng có thể ảnh hưởng đến PT. Xét nghiệm này quan trọng trước phẫu thuật để đánh giá nguy cơ chảy máu.

Lưu ý trước khi thực hiện xét nghiệm

Để đảm bảo kết quả xét nghiệm chức năng gan chính xác, bạn cần tuân thủ một số lưu ý quan trọng:

• Nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước xét nghiệm: Việc này giúp tránh ảnh hưởng từ thức ăn đến các chỉ số trong máu, đặc biệt là các xét nghiệm liên quan đến mỡ máu và đường huyết.
• Tránh uống rượu bia: Rượu có thể làm thay đổi các chỉ số men gan, dẫn đến kết quả sai lệch.
• Thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng: Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến chức năng gan hoặc kết quả xét nghiệm, nên cần được bác sĩ đánh giá trước khi tiến hành xét nghiệm.

Tổng kết

Với những thông tin về xét nghiệm gan trên, trung tâm y khoa Diag mong rằng chúng tôi đã có thể giúp các bạn hiểu rõ hơn về những loại xét nghiệm hỗ trợ kiểm tra sức khỏe gan. Việc thực hiện xét nghiệm là vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao hoặc đang điều trị các bệnh lý liên quan đến gan. Xét nghiệm kiểm tra men gan định kỳ là cần thiết để theo dõi và quản lý bệnh một cách hiệu quả.

Liên hệ Diag qua 1900 1717 để nhận tư vấn và đặt lịch xét nghiệm men gan khi có nhu cầu kiểm tra sức khỏe men gan:

• Trụ sở: 414 –420 Cao Thắng, phường 12, quận 10, TP.HCM.
• Chi nhánh: https://diag.vn/chi-nhanh/

Xem thêm: Men gan cao có lây không?