Suy gan cấp là gì? Suy gan có chữa được không?

Suy gan là một bệnh lý nguy hiểm xảy ra khi chức năng của gan suy giảm nặng. Suy gan có thể tiến triển từ từ (mạn tính) hoặc đột ngột (cấp tính), gây ra nhiều biến chứng và đe dọa tính mạng người bệnh. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các hậu quả nghiêm trọng của suy gan.

Suy gan là gì?

Suy gan là tình trạng chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến việc gan không còn khả năng thực hiện các chức năng thiết yếu như chuyển hóa các chất dinh dưỡng, giải độc và sản xuất protein. Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng như:

• Chuyển hóa các chất dinh dưỡng: Gan tham gia vào quá trình chuyển hóa carbohydrate, lipid, và protein. Nó giúp dự trữ glycogen (dạng dự trữ của glucose) và điều hòa mức đường huyết. Gan cũng sản xuất các enzyme cần thiết cho quá trình tiêu hóa và chuyển hóa lipid.
• Giải độc: Gan có khả năng chuyển hóa và loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Nó chuyển hóa thuốc, cồn, và các chất độc khác thành các dạng không độc và bài tiết chúng qua mật hoặc nước tiểu.
• Sản xuất protein: Gan sản xuất các protein quan trọng như albumin (giúp duy trì áp lực thẩm thấu máu) và các yếu tố đông máu (giúp ngăn ngừa chảy máu quá mức).
• Dự trữ vitamin và khoáng chất: Gan dự trữ các vitamin (vitamin A, D, B12…) và các khoáng chất (sắt, đồng…) cần thiết cho nhiều quá trình sinh học trong cơ thể.

Khi gan bị suy giảm chức năng, các quá trình trên đều bị ảnh hưởng, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Tùy thuộc vào tốc độ và nguyên nhân gây suy giảm chức năng gan mà bệnh có thể được phân loại thành hai loại chính:

• Suy gan cấp tính.
• Suy gan mạn tính.

Xem thêm: Xét nghiệm chức năng gan

Các giai đoạn phát triển

1. Giai đoạn đầu

Ở giai đoạn này, gan vẫn có thể thực hiện được hầu hết các chức năng của mình mặc dù có một số dấu hiệu bất thường nhẹ. Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, hoặc có những thay đổi nhỏ trong chức năng tiêu hóa.

2. Giai đoạn trung gian

Khi bệnh tiến triển, các dấu hiệu trở nên rõ ràng hơn. Gan bắt đầu mất khả năng thực hiện một số chức năng cơ bản, dẫn đến tích tụ các chất độc trong cơ thể và giảm khả năng tổng hợp protein. Triệu chứng bao gồm vàng da, vàng mắt, nôn mửa, và sưng bụng.

3. Giai đoạn cuối

Đây là giai đoạn nghiêm trọng nhất, khi gan gần như mất hoàn toàn khả năng thực hiện các chức năng. Người bệnh có thể gặp các biến chứng nguy hiểm như suy thận, bệnh não gan, và xuất huyết. Tại giai đoạn này, điều trị thường rất khó khăn và ghép gan có thể là lựa chọn duy nhất để cứu sống người bệnh.

Xem thêm: Dấu hiệu bệnh gan

Phân loại suy gan

Suy gan cấp tính

Đây là tình trạng chức năng của gan bị suy giảm đột ngột, thường xảy ra trong vòng vài ngày đến vài tuần. Nguyên nhân phổ biến bao gồm viêm gan virus, ngộ độc thuốc (như paracetamol), và tiếp xúc với các chất độc hại. Triệu chứng thường bao gồm vàng da, đau bụng, nôn mửa, và suy giảm ý thức. Điều trị suy gan cấp tính thường yêu cầu sự can thiệp y tế khẩn cấp để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Suy gan mạn tính

Đây là tình trạng chức năng gan suy giảm từ từ và kéo dài trong một khoảng thời gian dài, thường là do các bệnh lý mạn tính như viêm gan B, viêm gan C, và xơ gan do rượu. Biểu hiện của bệnh có thể bao gồm suy nhược, mất cảm giác ngon miệng, giảm cân, và cổ trướng. Việc điều trị sẽ đòi hỏi sự theo dõi và quản lý y tế liên tục để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh.

Nguyên nhân gây suy gan

Nguyên nhân suy gan cấp tính

• Viêm gan virus (như viêm gan A, B, và C): Các virus này có thể gây tổn thương trực tiếp đến tế bào gan, làm suy giảm chức năng gan đột ngột. Viêm gan virus thường lây truyền qua đường máu, nước bọt, hoặc tiếp xúc với các dịch tiết của người nhiễm bệnh.
•  Ngộ độc thuốc: Đặc biệt là quá liều paracetamol, một loại thuốc giảm đau thông thường nhưng có thể gây hại cho gan khi sử dụng quá liều. Một số thuốc khác như thuốc kháng sinh, thuốc chống lao cũng có thể là nguyên nhân nếu không được sử dụng đúng cách.
• Tiếp xúc với các chất độc hại: Rượu, thuốc trừ sâu, và các hóa chất độc hại khác là nguyên nhân phổ biến gây tổn thương gan.

Nguyên nhân suy gan mạn tính

• Viêm gan mạn tính (như viêm gan B, C): Viêm gan virus mạn tính là một nguyên nhân chính gây ra tình trạng xơ gan, từ đó dẫn đến suy gan. Viêm gan B và C thường lây truyền qua đường máu, từ mẹ sang con, hoặc qua quan hệ tình dục.
• Xơ gan do rượu: Do tiêu thụ rượu bia lâu dài và liên tục, gây tổn thương và viêm nhiễm mô gan. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy gan mạn tính.
• Bệnh lý gan tự miễn hoặc chuyển hóa: Bệnh Wilson hoặc bệnh ứ mật. Các bệnh lý tự miễn như viêm gan tự miễn cũng có thể dẫn đến suy gan mạn tính.

Một số nguyên nhân khác

• Bệnh Wilson: Một rối loạn di truyền gây tích tụ đồng trong gan, làm tổn thương tế bào gan. Bệnh Wilson cần được chẩn đoán và điều trị sớm để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
• Bệnh ứ mật: Do tắc nghẽn đường mật gây tổn thương gan và suy giảm chức năng gan. Bệnh ứ mật có thể do sỏi mật, viêm đường mật, hoặc các khối u trong gan gây ra.
• Các bệnh gan di truyền khác: Như bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), một tình trạng tích tụ mỡ trong gan không liên quan đến tiêu thụ rượu. Bệnh gan nhiễm mỡ có thể tiến triển thành xơ gan và suy gan nếu không được kiểm soát tốt.

Xem thêm: Rối loạn chức năng gan

Triệu chứng suy gan

Các dấu hiệu của suy gan thường không đặc hiệu và có thể bao gồm:

• Mệt mỏi và suy nhược: Dấu hiệu phổ biến nhất, do gan không còn khả năng chuyển hóa năng lượng hiệu quả. Người bệnh cảm thấy mỏi mệt, yếu đuối, và khó thực hiện các hoạt động hàng ngày.
• Buồn nôn và nôn mửa: Do chức năng giải độc của gan bị suy giảm, các chất độc tích tụ trong cơ thể gây ra cảm giác muốn nôn và nôn mửa. Dấu hiệu này thường xuất hiện khi bệnh nhân ăn uống hoặc sau khi dùng thuốc.
• Vàng da và mắt: Do tích tụ bilirubin trong máu, một chất do gan sản xuất khi phân hủy hồng cầu cũ. Vàng da và vàng mắt là dấu hiệu điển hình của suy gan và thường xuất hiện ở giai đoạn muộn của bệnh.
• Cổ trướng: Tích tụ dịch trong khoang bụng, gây sưng bụng và khó chịu. Cổ trướng là một trong những dấu hiệu suy gan nặng và cần được điều trị kịp thời để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
• Dấu hiệu nặng: Bao gồm xuất huyết, bệnh não gan (tình trạng rối loạn chức năng não do nhiễm độc gan), và hôn mê gan. Xuất huyết có thể xảy ra do rối loạn đông máu, còn bệnh não gan và hôn mê gan là những biến chứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng của người bệnh.

Xem thêm: Dấu hiệu bệnh gan ở trẻ em

Phương pháp chẩn đoán bệnh suy gan

Việc chẩn đoán thường dựa trên các xét nghiệm và kiểm tra sau:

• Xét nghiệm máu: Để đánh giá chức năng gan, bao gồm các chỉ số men gan (ALT, AST), bilirubin, và albumin. Xét nghiệm máu cũng giúp phát hiện các bất thường khác liên quan đến gan như nhiễm trùng, thiếu hụt vitamin…
• Siêu âm gan: Để kiểm tra cấu trúc và kích thước gan, giúp phát hiện các bất thường như u gan. Siêu âm là phương pháp chẩn đoán không xâm lấn và an toàn, thường được sử dụng đầu tiên để đánh giá tình trạng gan.
• Xét nghiệm hình ảnh khác: CT scan hoặc MRI, cung cấp hình ảnh chi tiết về gan và các cấu trúc xung quanh. Các xét nghiệm hình ảnh này giúp phát hiện các khối u, tổn thương, hoặc bất thường khác trong gan mà siêu âm không thể phát hiện.
• Sinh thiết gan: Được thực hiện trong một số trường hợp để xác định chính xác nguyên nhân gây suy gan, bằng cách lấy mẫu mô gan để kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết gan là phương pháp chẩn đoán xâm lấn, thường được chỉ định khi các xét nghiệm khác không đủ để xác định nguyên nhân bệnh.

Xem thêm: Các xét nghiệm chức năng gan

Những câu hỏi thường gặp về suy gan

1. Bệnh suy gan có nguy hiểm không?

Bệnh suy gan rất nguy hiểm và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như suy thận, bệnh não gan, và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Việc nhận biết và điều trị sớm có thể cải thiện tiên lượng và giảm nguy cơ biến chứng.

2. Suy gan có lây không?

Đây không phải là bệnh lây nhiễm, nhưng một số nguyên nhân gây suy gan như viêm gan virus có thể lây truyền từ người sang người qua đường máu hoặc quan hệ tình dục. Do đó, việc phòng ngừa viêm gan virus là rất quan trọng để giảm nguy cơ mắc suy gan.

3. Suy gan có chữa được không?

Bệnh có thể được điều trị nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Cách thức điều trị bệnh thường bao gồm:

• Dùng thuốc: Để kiểm soát triệu chứng và nguyên nhân gây suy gan. Ví dụ, thuốc kháng virus có thể được sử dụng cho các trường hợp viêm gan virus.
• Thay đổi lối sống: Giảm uống rượu, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, và tập thể dục đều đặn.
• Ghép gan: Trong những trường hợp nghiêm trọng, đây có thể là phương pháp điều trị duy nhất, giúp thay thế gan bị tổn thương bằng gan khỏe mạnh từ người hiến tặng.

4. Suy gan và xơ gan có khác nhau không?

Cả hai đều là tình trạng chức năng gan bị suy giảm, nhưng khác nhau về nguyên nhân và quá trình phát triển:

• Suy gan: Có thể xảy ra đột ngột (cấp tính) hoặc từ từ (mạn tính), do nhiều nguyên nhân khác nhau như viêm gan virus, ngộ độc thuốc, và các bệnh lý khác.
• Xơ gan: Là giai đoạn cuối của các bệnh lý gan mạn tính, đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bình thường bằng mô xơ, dẫn đến suy giảm chức năng gan. Bệnh thường là kết quả của viêm gan mạn tính, rượu bia, và các bệnh lý gan khác kéo dài.

5. Suy gan không đặc hiệu là gì?

Đây là một thuật ngữ mô tả tình trạng chức năng gan suy giảm mà không thể xác định rõ nguyên nhân cụ thể. Tình trạng này có thể là kết quả của nhiều yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến gan, bao gồm nhiễm trùng, ngộ độc, và bệnh lý gan mãn tính.

Xem thêm: Phục hồi chức năng gan

Tổng kết

Với những thông tin trên, mong rằng trung tâm y khoa Diag đã cung cấp cho quý khách cái nhìn tổng quan về sự nguy hiểm của bệnh suy gan. Để phòng ngừa suy gan, người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế sử dụng rượu bia, tiêm phòng viêm gan virus, và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Việc phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý gan có thể giúp ngăn ngừa suy gan và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Liên hệ 1900 1717 để nhận tư vấn và hỗ trợ đặt lịch xét nghiệm kiểm tra sức khỏe gan tại Diag một cách nhanh chóng

• Trụ sở: 414 -420 Cao Thắng, phường 12, quận 10, TP. Hồ Chí Minh.
• Chi nhánh: https://diag.vn/chi-nhanh/

 

Xem thêm: Tăng cường chức năng gan