Rối loạn chức năng gan là bệnh lý nguy hiểm. Nguyên nhân gây bệnh rất đa dạng, có thể từ bên ngoài hoặc trong cơ thể. Nếu không được phát hiện kịp thời sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy rối loạn chức năng gan là gì? Triệu chứng rối loạn chức năng gan là gì? Cùng Diag tìm hiểu về bệnh cùng cách chẩn đoán và điều trị.
Rối loạn chức năng gan là gì?
Đây là tình trạng gan bị tổn thương hoặc suy giảm, không thể thực hiện đúng các chức năng thiết yếu. Trong đó bao gồm các chức năng chuyển hóa, sản xuất mật, dự trữ, tổng hợp, và giải độc. Gan bị rối loạn không thể duy trì cân bằng nội môi và cung cấp các dưỡng chất, hormone, và protein cần thiết cho cơ thể. Lâu dần dẫn đến các bệnh lý như xơ gan, viêm gan, hoặc ung thư gan.
Rối loạn chức năng gan có nguy hiểm không?
Rối loạn chức năng gan rất nguy hiểm và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Gan không thể thực hiện các chức năng thiết yếu sẽ khiến cơ thể gặp nhiều vấn đề sức khỏe. Nếu không được điều trị kịp thời, sự rối loạn có thể tiến triển thành nhiều bệnh lý nguy hiểm. Trong đó bao gồm gan nhiễm mỡ, xơ gan, suy gan cấp tính, thậm chí ung thư gan.
Biến chứng của rối loạn chức năng gan không chỉ ảnh hưởng đến gan mà còn tác động tiêu cực đến nhiều hệ thống trong cơ thể. Suy gan cấp tính có thể gây tổn thương não do tích tụ độc tố. Xơ gan và ung thư gan có thể làm gan mất khả năng hoạt động hoàn toàn. Những biến chứng này không chỉ giảm chất lượng cuộc sống mà còn có thể đe dọa tính mạng. Vì vậy, cần phát hiện và điều trị sớm để ngăn ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Nguyên nhân rối loạn chức năng gan
Trên thực tế, có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng rối loạn chức năng của gan. Điều này bao gồm cả các bệnh lý có khả năng khiến gan suy yếu.
- Chế độ ăn uống không khoa học: Tiêu thụ nhiều chất béo, đường, muối, và thiếu dinh dưỡng cần thiết sẽ gây căng thẳng cho gan. Lâu ngày sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh béo phì và tiểu đường ảnh hưởng xấu đến gan.
- Lối sống không lành mạnh: Hút thuốc, uống rượu bia quá mức và thiếu vận động gây hại cho gan. Rượu bia có thể dẫn đến viêm gan, gan nhiễm mỡ, và xơ gan. Thiếu vận động làm tăng nguy cơ béo phì, góp phần gây rối loạn gan. Ngoài ra, thức khuya, ngủ ít, hay làm việc quá sức cũng ảnh hưởng xấu đến gan.
- Sử dụng thuốc và thực phẩm chức năng (TPCN) bừa bãi: Tự ý sử dụng và lạm dụng thuốc giảm đau, kháng sinh có thể gây tổn thương gan. Nhiều loại TPCN có thể tạo áp lực lên gan nếu dùng không đúng liều hoặc trong thời gian dài. Từ đó tăng nguy cơ rối loạn chức năng gan.
- Tuổi tác: Làm giảm khả năng tái tạo và chức năng chuyển hóa của gan. Người lớn tuổi dễ mắc nhiều bệnh lý mãn tính và phải dùng nhiều thuốc. Điều này làm tăng nguy cơ tổn thương gan do thuốc và các bệnh lý liên quan.
- Bệnh lý: Viêm gan virus, bệnh tự miễn, gan nhiễm mỡ không do rượu, và bệnh di truyền có thể khiến gan bị rối loạn chức năng.
Triệu chứng rối loạn chức năng gan
Khi gan bị rối loạn chức năng sẽ có những dấu hiệu đặc trưng. Các chuyên gia y tế chỉ ra một số triệu chứng rối loạn chức năng gan phổ biến như sau:
- Vàng da, vàng mắt: Xảy ra khi lượng bilirubin trong máu tăng cao do gan không thể xử lý hiệu quả. Đây là dấu hiệu phổ biến của các bệnh về gan như viêm gan và xơ gan.
- Chướng bụng: Xảy ra do sự tích tụ chất lỏng trong khoang bụng khi gan không sản xuất đủ protein albumin. Chướng bụng không chỉ gây ra cảm giác khó chịu mà còn là dấu hiệu của suy gan nghiêm trọng.
- Đau hạ sườn phải: Cho thấy gan bị tổn thương hoặc viêm. Viêm gan, áp xe gan, hoặc khối u gan có thể gây ra đau nhức và cảm giác căng tức ở khu vực này.
- Sưng chân và mắt cá chân: Xảy ra khi gan không sản xuất đủ albumin. Khi thiếu albumin, dịch sẽ thoát ra khỏi mạch máu và tích tụ trong các mô mềm. Phù nề thường là dấu hiệu của xơ gan hoặc suy gan nặng.
- Ngứa da, nổi mẩn đỏ và mụn: Có thể do gan không thể loại bỏ các chất độc khỏi cơ thể hiệu quả. Các chất độc này tích tụ dưới da, gây kích ứng và viêm. Tình trạng này thường gặp ở những người bị ứ mật, khi dòng chảy của mật bị tắc nghẽn và không thể bài tiết ra khỏi gan.
- Nước tiểu sẫm màu: Nước tiểu đổi màu vàng đậm hoặc nâu do bilirubin không được gan xử lý và bài tiết đúng cách.
- Phân đổi màu nhạt: Phân có màu trắng hoặc màu đất sét là dấu hiệu của việc thiếu mật trong ruột. Khi gan không sản xuất hoặc bài tiết đủ mật, phân sẽ mất màu nâu bình thường và trở nên nhạt màu. Phân đổi màu nhạt thường gặp trong các bệnh lý về gan và mật.
- Mệt mỏi kéo dài: Triệu chứng chung của nhiều bệnh gan. Gan bị tổn thương làm giảm khả năng cung cấp năng lượng cho cơ thể, gây ra cảm giác kiệt sức, mệt mỏi liên tục.
- Buồn nôn hoặc nôn: Khi gan loại bỏ độc tố không hiệu quả, chất độc tích tụ trong cơ thể có thể gây cảm giác nôn mửa. Đây cũng có thể là dấu hiệu khi gan bị viêm hoặc chỉ ra các bệnh lý gan khác.
- Chán ăn, ăn không ngon: Suy giảm chức năng gan ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn, dẫn đến mất cảm giác thèm ăn. Triệu chứng này thường đi kèm với sụt cân bất thường và suy dinh dưỡng.
- Cơ thể dễ bị bầm tím: Gan đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các yếu tố đông máu. Khi gan bị tổn thương, khả năng sản xuất các yếu tố này giảm. Việc này khiến cơ thể dễ bị bầm tím hoặc chảy máu mà không rõ nguyên nhân.
- Dấu sao mạch trên da: Các mạch máu nhỏ, hình sao xuất hiện trên da, thường gặp ở người bị xơ gan. Tăng estrogen trong máu do gan không chuyển hóa được hormone này là nguyên nhân gây ra dấu sao mạch. Đây là một dấu hiệu của suy giảm chức năng gan nghiêm trọng và cần được theo dõi y tế chặt chẽ.
Xem thêm: Dấu hiệu bệnh gan
Rối loạn chức năng gan trong bệnh khác
Tình trạng này xảy ra không chỉ ở bệnh gan mà còn xuất hiện ở nhiều bệnh lý khác có liên quan đến gan:
- Bệnh tim: Có thể gây ứ máu ở gan, dẫn đến gan bị căng và tổn thương. Tình trạng này gọi là gan ứ huyết, có thể dẫn đến xơ gan tim nếu không được điều trị kịp thời.
- Bệnh thận: Suy thận mạn tính có thể ảnh hưởng đến chức năng gan thông qua tích tụ các chất độc mà thận không thể loại bỏ. Hội chứng gan-thận là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh gan mạn tính. Bệnh này có thể dẫn đến suy thận do rối loạn tuần hoàn máu.
- Bệnh phổi: Bệnh phổi mạn tính như COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) có thể dẫn đến thiếu oxy trong máu, gây căng thẳng cho gan. Tình trạng này có thể làm suy giảm chức năng gan, đặc biệt trong việc chuyển hóa và giải độc.
- Bệnh tự miễn: Bệnh lupus ban đỏ hệ thống có thể ảnh hưởng đến gan gây nên viêm gan tự miễn. Trong tình trạng này, hệ miễn dịch tấn công các tế bào gan, gây tổn thương và rối loạn chức năng gan.
- Bệnh nội tiết: Bao gồm các bệnh như tiểu đường và cường giáp. Tiểu đường có liên quan đến gan nhiễm mỡ không do rượu. Cường giáp có thể gây tăng chuyển hóa và căng thẳng cho gan.
- Bệnh lý chuyển hóa: Bao gồm là bệnh Wilson (tích tụ đồng) và Hemochromatosis (tích tụ sắt). Sự tích tụ quá mức các kim loại đồng và sắt trong gan có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng. Từ đó dẫn đến viêm gan, xơ gan, và suy gan.
Chẩn đoán rối loạn chức năng gan như thế nào?
Chẩn đoán rối loạn chức năng gan bắt đầu bằng việc khám lâm sàng. Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý của bản thân và gia đình. Ngoài ra còn hỏi thêm về các yếu tố nguy cơ như uống rượu và sử dụng thuốc.
Đồng thời, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra thể chất để tìm kiếm các dấu hiệu của rối loạn gan. Các dấu hiệu này thường là vàng da và mắt, chán ăn, chướng bụng, và dấu sao mạch trên da.
Để chẩn đoán chính xác tình trạng rối loạn, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm theo yêu cầu của bác sĩ.
- Xét nghiệm máu: Bao gồm kiểm tra men gan (ALT, AST), bilirubin, albumin, và thời gian PT. Những xét nghiệm sinh hóa này giúp đánh giá tổng quan sức khỏe của gan. Nếu nghi ngờ nhiễm viêm gan thì người bệnh sẽ được chỉ định xét nghiệm kháng thể/kháng nguyên virus viêm gan.
- Chẩn đoán hình ảnh: Gồm siêu âm, chụp CT, và MRI. Các kỹ thuật này cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc gan. Ngoài ra còn giúp xác định các bất thường như xơ gan, khối u, hoặc gan nhiễm mỡ.
- Sinh thiết gan: Phương pháp phân tích mẫu mô gan dưới kính hiển vi để xác định mức độ tổn thương và nguyên nhân gây bệnh. Sinh thiết gan thường được thực hiện khi các xét nghiệm khác không cung cấp đủ thông tin để chẩn đoán chính xác.
Xem thêm: Các xét nghiệm chức năng gan
Phòng ngừa và điều trị rối loạn chức năng gan
Hướng điều trị và cải thiện chức năng sẽ được áp dụng tùy theo tình trạng bệnh. Điều này cũng áp dụng tương tự với mục đích phòng ngừa rối loạn chức năng gan.
Thay đổi lối sống rất quan trọng trong điều trị rối loạn chức năng gan. Người bệnh cần ngừng uống rượu bia và thực hiện chế độ ăn uống với nhiều rau xanh và đủ chất dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, bác sĩ hướng dẫn người bệnh nên duy trì cân nặng hợp lý. Cần thực hiện điều này bằng cách tiết chế các bữa ăn phù hợp và tập thể dục đều đặn. Việc duy trì thói quen sinh hoạt khoa học giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan và các bệnh chuyển hóa liên quan.
Một số trường hợp sẽ được chỉ định uống thuốc. Đây là những loại thuốc có tác dụng giảm viêm hoặc bổ sung dưỡng chất để cải thiện tình trạng gan. Việc uống thuốc cần đảm bảo đúng liệu lượng theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả. Từ đó cải thiện sức khỏe tổng thể và tăng đề kháng nhanh chóng.
Đối với những người có nguy cơ cao mắc bệnh gan, cần theo dõi và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Nhóm đối tượng này bao gồm: Người lớn tuổi, người thức khuya, ăn uống kém lành mạnh, làm việc quá sức… Xét nghiệm định kỳ giúp tầm soát bệnh gan hiệu quả và hỗ trợ tốt trong việc đưa ra hướng điều trị.
Đặc biệt, các chuyên gia y tế khuyến cáo nên tiêm phòng vắc-xin viêm gan đầy đủ. Đây là giải pháp tốt nhất để phòng ngừa bệnh viêm gan A, B, và C.
Xem thêm: Tăng cường chức năng gan
Lời kết
Có thể thấy, rối loạn chức năng gan là một tình trạng bệnh cần đặc biệt chú ý. Khi gan suy yếu hoặc bị tổn thương, sức khỏe tổng thể sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều. Vậy nên, cần chủ động trong việc tầm soát sức khỏe định kỳ, đồng thời thay đổi chế độ ăn uống để tránh các biến chứng.
Hiện tại, Diag là trung tâm y khoa với nhiều dịch vụ xét nghiệm gan đáng tin cậy. Ngoài ra, khách hàng có thể thực hiện xét nghiệm tim, phổi, thận… để tầm soát sức khỏe tổng thể với mức giá tối ưu nhất.
Khách hàng có nhu cầu xét nghiệm chức năng gan có thể liên hệ với Diag qua các kênh sau:
- Trang chủ Diag: https://diag.vn/
- Hotline: 1900 1717
Xem thêm: Phục hồi chức năng gan