Không phải cơ quan nào cũng có thể tự sửa chữa, nhưng gan làm được. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương quá mức hoặc trong thời gian dài thì khả năng này cũng suy giảm. Vậy làm thế nào để phục hồi chức năng gan? Liệu gan có thể tự hồi phục hay không? Hãy cùng Diag tìm hiểu những cách phục hồi chức năng gan thận hiệu quả nhất.
Gan có phục hồi được không?
Theo nhiều nghiên cứu, gan có khả năng tự hồi phục rất đáng kinh ngạc. Khi bị tổn thương do nhiễm trùng, độc tố hoặc chấn thương, gan sẽ tự kích hoạt quá trình tái tạo để phục hồi lại cấu trúc và chức năng của mình.
Nếu một phần gan bị cắt bỏ hoặc tổn thương, các tế bào gan còn lại tự phân chia và tái tạo bù lại phần bị mất. Từ đó giúp phục hồi chức năng gan như ban đầu. Tuy nhiên, quá trình gan tự hồi phục không diễn ra trong mọi trường hợp và phụ thuộc nhiều yếu tố.
Xem thêm: Rối loạn chức năng gan
Mặc dù gan có khả năng tự hồi phục, nhưng quá trình này cũng có giới hạn. Nếu bị tổn thương nghiêm trọng hoặc kéo dài thì khả năng tái tạo gan có thể bị suy giảm. Lúc này, các tế bào gan bị tổn thương không thể tái tạo nhanh chóng hoặc hiệu quả. Điều này dẫn đến sự hình thành mô sẹo và suy giảm chức năng gan.
Để hỗ trợ quá trình hồi phục của gan thì cần duy trì một lối sống lành mạnh. Bên cạnh đó, việc theo dõi và điều trị kịp thời đóng vai trò quan trọng để đẩy nhanh quá trình này.
Cách phục hồi chức năng gan hiệu quả nhất
1. Ngừng uống rượu bia
Rượu bia là những chất độc hại đối với gan. Chúng gây tổn thương trực tiếp, làm viêm và phá hủy tế bào gan nghiêm trọng. Bằng cách ngừng uống rượu bia, gan được giảm tải khỏi quá trình giải độc. Việc này giúp gan có cơ hội tự phục hồi và tái tạo tế bào mới một cách hiệu quả.
Hạn chế hoặc ngừng uống rượu bia cần được thực hiện một cách kiên trì và có kế hoạch. Giảm lượng rượu tiêu thụ hàng ngày sẽ khá dễ dàng đối với những người uống ở mức vừa phải. Tuy nhiên, đối với người mắc bệnh xơ gan hoặc viêm gan do bia rượu thì ngừng hẳn là điều bắt buộc, đồng thời cần có sự hỗ trợ của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
2. Không dùng thuốc và thực phẩm chức năng bừa bãi
Uống thuốc và thực phẩm chức năng (TPCN) đúng cách giúp thúc đẩy gan tự phục hồi chức năng. Cần tuân thủ đúng liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ, ưu tiên chọn các sản phẩm từ nhà sản xuất uy tín.
Các chuyên gia khuyến cáo, uống thuốc và TPCN bừa bãi không giúp thúc đẩy khả năng tự phục hồi của gan. Ngược lại, điều này có thể gây thêm gánh nặng cho gan. Khi gan phải xử lý một lượng chất quá lớn và không cần thiết sẽ khiến khả năng giải độc trở nên quá tải. Lâu dần sẽ gây viêm, tổn thương tế bào gan, xơ gan, thậm chí suy gan.
Một số loại thuốc có ảnh hưởng đến gan cũng như khả năng tự phục hồi của gan:
- Thuốc giảm đau và hạ sốt như Acetaminophen.
- Thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen, naproxen, và aspirin.
- Thuốc kháng sinh.
- Thuốc Statins điều trị cholesterol cao.
- Thuốc chống động kinh.
- Thuốc ức chế miễn dịch.
Sử dụng các loại thuốc này cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Bên cạnh đó, cần tránh kết hợp thuốc với rượu. Rượu có thể tương tác với nhiều loại thuốc và tăng cường tác dụng gây hại đến gan.
3. Ăn uống lành mạnh và khoa học
Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh giúp thúc đẩy gan tự phục hồi chức năng rất hữu hiệu. Bởi gan là cơ quan chính chịu trách nhiệm chuyển hóa và lọc các chất dinh dưỡng, độc tố từ thực phẩm. Chế độ ăn uống khoa học cung cấp dưỡng chất cần thiết giúp gan hoạt động hiệu quả. Điều này sẽ giảm thiểu áp lực lên gan và hỗ trợ đẩy nhanh quá trình tái tạo tế bào gan bị tổn thương.
Chuyên gia y tế hướng dẫn xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh như sau:
- Ăn nhiều rau củ quả giàu chất xơ, vitamin để quá trình thải độc và giảm viêm trong gan. Bưởi, việt quất, cải bó xôi và cải xoăn rất tốt cho gan.
- Chọn ăn ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt, và bánh mì nguyên cám chứa nhiều chất xơ và dưỡng chất. Chúng hỗ trợ chức năng tiêu hóa và tăng cường phục hồi chức năng gan hiệu quả.
- Bổ sung protein nạc: Protein từ thịt gia cầm, cá, đậu, và các loại hạt rất cần thiết cho quá trình tái tạo tế bào gan. Các loại cá béo như cá hồi, cá thu chứa omega-3 có tác dụng chống viêm và bảo vệ gan.
- Ăn các loại chất béo lành mạnh: Ưu tiên sử dụng chất béo từ dầu olive, dầu hạt cải, và các loại hạt.
- Hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa: Tránh các món chiên xào, thức ăn nhanh, và thực phẩm chế biến sẵn.
- Không ăn quá mặn hoặc quá ngọt: Giảm lượng đường và muối trong khẩu phần ăn giúp hạn chế tích tụ mỡ và tránh bệnh huyết áp. Nên thay thế bằng vị ngọt tự nhiên như mật ong hoặc trái cây tươi.
- Ăn đều đặn và vừa phải: Chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp gan không bị quá tải trong việc chuyển hóa và tiêu hóa thức ăn.
- Uống đủ nước: Cần uống đủ nước mỗi ngày để duy trì quá trình thải độc tự nhiên của gan. Việc này cũng kích thích phục hồi gan hiệu quả. Tuy nhiên, lượng nước cần thiết ở mỗi người là khác nhau. Uống quá nhiều có thể gây quá tải gan thận sẽ phản tác dụng.
Xem thêm: Tăng cường chức năng gan
4. Tập thể thao đều đặn
Đây là giải pháp phục hồi chức năng gan rất dễ dàng. Tập thể dục thường xuyên giúp thúc đẩy khả năng hồi phục của gan, có thể cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Khi tuần hoàn máu được cải thiện, gan nhận được nhiều oxy và dưỡng chất hơn. Việc này hỗ trợ gan thực hiện tốt các chức năng chuyển hóa và thải độc. Đồng thời còn ngăn chặn nguy cơ béo phì và mắc các bệnh lý như gan nhiễm mỡ không do rượu.
Hướng dẫn cách tập thể dục và hoạt động thể thao như sau:
- Duy trì ít nhất 5 ngày hoạt động thể chất. Trong đó mỗi ngày tập khoảng 45 phút cả cường độ vừa và cao để cơ thể khỏe mạnh.
- Tập cardio (đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe) giúp cải thiện tuần hoàn và đốt cháy calo.
- Tập thể hình hoặc tăng cường cơ bắp có thể giúp giảm cân, cải thiện tỷ lệ cơ bắp-mỡ của cơ thể.
- Đa dạng hóa bài tập để cơ thể không bị quá tải, đồng thời tăng sự dẻo dai và giảm căng thẳng.
- Bắt đầu từ những bài tập nhẹ và tăng dần cường độ để giảm chấn thương.
5. Duy trì cân nặng hợp lý
Khi cơ thể ở trạng thái cân nặng lý tưởng, gan không phải làm việc quá sức để xử lý chất béo dư thừa. Điều này đồng nghĩa với khả năng tự phục hồi của gan cũng đang ở mức ổn định.
Kiểm soát cholesterol và duy trì cân nặng hợp lý là giải pháp tốt để ngăn chặn tổn thương gan. Điều này đặc biệt hữu ích để ngăn ngừa biến chứng do các bệnh lý như gan nhiễm mỡ không do rượu. Thực tế cho thấy, béo phì và thừa cân là nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ.
Nên giảm cân và duy trì cân nặng ở các mức như sau:
- Chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 18,5 – 24,9.
- Tỷ lệ mỡ cơ thể ở nam giới từ 10 – 20%.
- Tỷ lệ mỡ cơ thể ở nữ giới từ 20 – 30%.
6. Tiêm ngừa vắc-xin đầy đủ
Một cách để ngăn ngừa các bệnh lý viêm gan virus là tiêm phòng vắc-xin. Điều này đặc biệt hữu ích khi phòng chống viêm gan A, B, và C. Các bệnh viêm gan do virus này có thể gây tổn thương nghiêm trọng và làm suy giảm chức năng gan. Khi bị tấn công bởi virus, khả năng tự phục hồi và thực hiện các chức năng của gan bị ảnh hưởng đáng kể.
Trẻ nhỏ và những người chưa có miễn dịch với virus viêm gan là đối tượng cần tiêm vắc-xin. Đặc biệt, người có bệnh nền mãn tính hoặc suy giảm miễn dịch cũng cần chủ động tiêm phòng. Bằng cách ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm áp lực lên gan, vắc-xin giúp gan duy trì chức năng và có cơ hội phục hồi sau các tổn thương.
7. Thăm khám sức khỏe định kỳ
Đây là giải pháp tốt nhất để cải thiện và tăng cường khả năng tự phục hồi của gan và thận. Các chuyên gia y tế khuyến cáo nên đi xét nghiệm gan và khám sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng 1 lần. Phát hiện sớm các vấn đề về gan sẽ tăng hiệu quả điều trị và đảm bảo chức năng gan ổn định. Gan càng ít tổn thương thì khả năng tự phục hồi càng tốt.
Diag hiện đang là một trong những trung tâm y khoa cung cấp dịch vụ xét nghiệm gan chất lượng cao. Được thực hiện trên hệ thống máy hiện đại, kết quả xét nghiệm tại Diag đảm bảo chính xác và có giá trị cao trong điều trị bệnh.
Khách hàng có thể đặt lịch xét nghiệm chức năng gan với chi phí tốt nhất tại các kênh:
- Trang chủ Diag: https://diag.vn/
- Hotline: 1900 1717
Xem thêm: Các xét nghiệm chức năng gan
Lời kết
Phục hồi chức năng gan không quá khó khăn nhưng cần phải thực hiện đúng cách. Để tránh những biến chứng nguy hiểm về gan, hãy chủ động trong việc tự bảo vệ sức khỏe, cần tích cực hơn trong việc thăm khám và điều trị.
Xem thêm: Dấu hiệu bệnh gan ở trẻ em