Nguyên nhân men gan cao là gì? Triệu chứng men gan cao như thế nào?

Men gan cao là gì?

Men gan cao là hiện tượng nồng độ các enzyme trong gan như ALT (Alanine transaminase) và AST (Aspartate transaminase) vượt quá mức bình thường. Những enzyme này tham gia vào quá trình chuyển hóa của gan và giúp xử lý các chất dinh dưỡng và loại bỏ độc tố. Tuy nhiên, khi tế bào gan bị tổn thương hoặc viêm, các enzyme này có thể bị giải phóng vào máu. Tình trạng này dẫn đến nồng độ men gan trong cơ thể tăng cao.

Chỉ số ALT bình thường dao động từ 7-56 đơn vị/lít và AST từ 10-40 đơn vị/lít. Khi chỉ số này tăng cao, thường là dấu hiệu cảnh báo về các vấn đề sức khỏe của gan, cần được thăm khám và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Chỉ số men gan GGT

Nguyên nhân men gan cao

Men gan tăng có thể do nhiều nguyên nhân, chủ yếu liên quan đến tổn thương hoặc hoạt động quá mức của gan.

• Viêm gan virus như viêm gan B và viêm gan C gây viêm, tổn thương tế bào gan, dẫn đến tăng men gan.
• Rượu bia quá nhiều sẽ làm gan bị tổn thương, gây viêm gan, gan nhiễm mỡ và xơ gan lâu dài.
• Bệnh gan nhiễm mỡ: Tình trạng tích tụ mỡ trong gan, phổ biến ở người thừa cân, béo phì, tiểu đường hoặc rối loạn lipid máu, dẫn đến tăng men gan.
• Thuốc và hóa chất: Một số loại thuốc (giảm đau, kháng sinh, chống động kinh) và hóa chất độc hại có thể gây tăng men gan.
• Bệnh gan tự miễn: Hệ miễn dịch tấn công tế bào gan, gây viêm và tổn thương.
• Tắc nghẽn đường mật: Sỏi mật, viêm túi mật hoặc các vấn đề về đường mật làm gan bị ứ mật, tăng men gan.
• Bệnh lý chuyển hóa: Bệnh Wilson (tích tụ đồng) và hemochromatosis (tích tụ sắt) gây tổn thương ở gan và làm men gan tăng.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh nhiều mỡ, đường và thực phẩm chế biến sẵn làm tăng men gan.

Xem thêm: Men gan cao có lây không?

Dấu hiệu men gan cao

Tình trạng men gan tăng cao thường không có biểu hiện rõ rệt trong giai đoạn đầu. Chính vì vậy nhiều người không nhận ra lá gan mình có vấn đề cho đến khi làm xét nghiệm kiểm tra sức khỏe. Tuy nhiên, khi enzyme gan tăng ở mức cao hoặc kéo dài, một số triệu chứng có thể xuất hiện, bao gồm:

• Do gan gặp khó khăn trong việc loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, gây cảm giác mệt mỏi và suy nhượt kéo dài.
• Khi gan bị viêm hoặc sưng có thể gây cảm giác đau bụng âm ỉ hoặc căng tức ở vùng dưới xương sườn bên phải.
• Nồng độ bilirubin tăng trong máu (sắc tố mật) do chức năng gan suy giảm có thể gây vàng da, vàng mắt.
• Khi gan không hoạt động tốt, độc tố tích tụ có thể gây buồn nôn, mất cảm giác thèm ăn và rối loạn tiêu hóa.
• Men gan tăng cao đôi khi làm tăng bilirubin trong máu, dẫn đến nước tiểu sẫm màu hơn bình thường.
• Do sự mất cân bằng trong sản xuất và chuyển hóa sắc tố mật dẫn đến phân bị nhạt màu

Xem thêm: Men gan cao gây ngứa

Men gan cao gây biến chứng gì

Khi men gan tăng cao kéo dài mà không được điều trị kịp thời sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm.

• Men gan cao thường do gan bị tổn thương kéo dài. Tình trạng này có thể tiến triển thành viêm gan mạn tính, làm suy giảm chức năng gan theo thời gian.
• Sự tổn thương liên tục của tế bào gan làm mô gan bị thay thế bằng mô xơ, gây xơ gan. Bệnh khiến cho gan mất dần khả năng lọc chất độc, gây tích tụ chất thải trong cơ thể.
• Khi gan không thể thực hiện chức năng lọc và chuyển hóa, suy gan xảy ra. Suy gan gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác và gây nguy hiểm đến tính mạng.
• Men gan tăng cao kéo dài do viêm gan virus hoặc xơ gan có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan. Đặc biệt đối với các bệnh viêm gan B và C.
• Khi gan không thể loại bỏ độc tố khỏi máu, các chất độc sẽ tích tụ. Tình trạng tích tụ kéo dài có thể ảnh hưởng đến não, gây bệnh não gan với cácbiểu hiện như rối loạn tâm thần, mất trí nhớ, hôn mê.
• Men gan tăng cao liên quan đến gan nhiễm mỡ và rối loạn chuyển hóa lipid, có thể dẫn đến các bệnh về tim mạch và tiểu đường.

Làm sao để biết men gan cao?

Đây là dấu hiệu cho thấy có sự tổn thương hoặc viêm nhiễm trong gan. Để chẩn đoán tình trạng này, bác sĩ thường sử dụng các phương pháp sau:

• Xét nghiệm chức năng gan : Đây là phương pháp chính để đo nồng độ các men gan như ALT (Alanine Aminotransferase) và AST (Aspartate Aminotransferase). Mức ALT và AST cao có thể chỉ ra sự tổn thương tế bào gan. Các chỉ số khác như ALP (Alkaline Phosphatase) và GGT (Gamma-glutamyl transferase) cũng có thể được đo để đánh giá thêm về tình trạng gan.

• Siêu âm gan giúp hình ảnh hóa gan và phát hiện các bất thường như xơ gan, u gan, hoặc dấu hiệu viêm gan. Siêu âm gan cũng giúp xác định kích thước và cấu trúc của gan, từ đó đưa ra những biểu hiện liên quan đến tăng enzyme gan

• Chẩn đoán hình ảnh: Nếu siêu âm không đủ thông tin, các phương pháp như CT scan hoặc MRI có thể được sử dụng để có hình ảnh chi tiết hơn về tình trạng của gan.

• Sinh thiết gan: Khi các xét nghiệm không đủ rõ ràng, bác sĩ có thể yêu cầu lấy mẫu mô gan để kiểm tra dưới kính hiển vi, giúp xác định nguyên nhân khiến enzyme gan tăng cao.

• Xét nghiệm virus: Để kiểm tra nếu enzyme gan tăng cao là do viêm gan A, B hay C.

Xem thêm: Chỉ số men gan thấp

Cách thức điều trị men gan cao

Cách điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này.

• Điều trị nguyên nhân gốc: Nếu do các viêm gan virus, rượu bia, hoặc thuốc gây tổn thương ở gan, việc dừng sử dụng nguyên nhân gây ảnh hưởng gan là điều cần thiết. Nếu do viêm gan hoặc xơ gan, bác sĩ có thể chỉ định kháng virus hoặc thuốc điều trị viêm gan.

• Kiểm soát các yếu tố nguy cơ: Đối với những người có bệnh lý nền như đái tháo đường hoặc cao huyết áp, việc kiểm soát tốt các bệnh này sẽ giúp giảm thiểu tác động đến gan và men gan.

• Chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn ít mỡ động vật, muối và đường, đồng thời tăng cường rau xanh và trái cây, giúp giảm áp lực lên gan và hỗ trợ phục hồi chức năng gan. Bệnh nhân cũng nên tránh ăn uống quá mức và không nên sử dụng các chất kích thích có thể làm gan tổn thương

• Dùng thuốc hỗ trợ gan: Một số loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng như silymarin (cây kế sữa) hoặc acetylcysteine có thể giúp hỗ trợ phục hồi tế bào gan, tuy nhiên, cần phải có sự chỉ dẫn của bác sĩ trước khi sử dụng.

• Lối sống lành mạnh: Tập thể dục nhẹ nhàng và duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm nguy cơ tổn thương ở gan và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

• Theo dõi định kỳ: Bệnh nhân có enzyme gan tăng cao cần được theo dõi thường xuyên bằng xét nghiệm máu để đánh giá mức độ cải thiện hoặc tiến triển của tình trạng men gan.

Cách phòng ngừa men gan tăng

Để có thể bảo vệ lá gan, bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất, chúng ta cần:

• Hạn chế rượu bia để giảm nguy cơ men gan tăng cao và các bệnh gan.
• Duy trì chế độ ăn lành mạnh với nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, và hạn chế đường, chất béo bão hòa, giúp ngăn ngừa gan nhiễm mỡ.
• Kiểm soát cân nặng hợp lý để giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ, đặc biệt đối với người thừa cân hoặc béo phì.
• Hạn chế thuốc không cần thiết, chỉ dùng khi có chỉ định bác sĩ để tránh làm tăng men gan.
• Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại, thuốc trừ sâu và các chất gây tổn thương cho gan.
• Tiêm vaccine phòng viêm gan để ngừa các bệnh gan do virus, theo đúng lịch tiêm chủng.
• Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện chức năng gan, ngăn ngừa gan nhiễm mỡ và duy trì men gan ổn định.
• Kiểm tra định kỳ chức năng gan để phát hiện sớm bất thường và điều chỉnh lối sống kịp thời.

Giải đáp thắc mắc men gan cao

1. Men gan cao và gan nhiễm mỡ có giống nhau không?

Men gan cao và gan nhiễm mỡ liên quan nhưng là hai tình trạng khác nhau.

• Men gan cao xảy ra khi các enzyme như ALT và AST trong gan vượt mức bình thường trong máu. Điều này xảy ra khi tế bào gan bị tổn thương hoặc viêm, khiến enzyme rò rỉ vào máu.

• Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ trong gan, khi mỡ chiếm từ 5-10% trọng lượng gan. Đây là dấu hiệu tổn thương gan do các nguyên nhân như rối loạn chuyển hóa.

Mặc dù khác nhau, gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến men gan cao, vì sự tích tụ mỡ làm tổn thương tế bào gan và gây viêm. Nếu không được kiểm soát, cả hai tình trạng này có thể dẫn đến bệnh gan nghiêm trọng, bao gồm ung thư gan.

Xem thêm: Men gan cao 1500

2. Men gan cao có nguy hiểm không?

Men gan cao có thể là triệu chứng của các bệnh lý nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan… Khi không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm thậm chí là tử vong. Do đó, việc phát hiện và điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh các tác hại của enzyme gan tăng cao.

Xem thêm: Xét nghiệm men gan 

3. Men gan cao có lây không?

Men gan cao không phải là bệnh lây nhiễm, nên không thể lây từ người này sang người khác.Đây là biểu hiện của tổn thương hoặc viêm trong gan

Xem thêm: Rối loạn men gan

Kết luận

Qua bài trên, chúng ta có thể thấy men gan cao là một vấn đề sức khỏe cần được quan tâm và kiểm soát kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, và các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn có thể duy trì sức khỏe gan và phòng tránh các bệnh lý liên quan. Bạn có thể chủ động kiểm tra sức khỏe gan bằng cách thực hiện xét nghiệm tầm soát tại trung tâm y khoa Diag.

Liên hệ 1900 1717 để nhận tư vấn và đặt lịch xét nghiệm nhanh chóng ngay khi bạn có nhu cầu kiểm tra sức khỏe gan:

• Trụ sở: 414 – 420 Cao Thắng, phường 12, quận 10, TP. Hồ Chí Minh.
• Chi nhánh:  https://diag.vn/chi-nhanh/ 

Xem thêm:

• Cách hạ men gan
• Triệu chứng men gan cao ở trẻ sơ sinh