Siêu âm là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh phổ biến để phát hiện gan nhiễm mỡ. Những người bị béo phì, đái tháo đường, tăng mỡ máu rất cần làm siêu âm. Vậy thực sự siêu âm có biết gan nhiễm mỡ không? Hình ảnh siêu âm gan nhiễm mỡ cho biết điều gì? Hãy cùng Diag tìm hiểu về hình ảnh gan nhiễm mỡ trên siêu âm.
Siêu âm có biết gan nhiễm mỡ không?
Siêu âm hoàn toàn có thể phát hiện bệnh gan nhiễm mỡ. Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh rất phổ biến để chẩn đoán bệnh mỡ gan.
Sóng siêu âm sẽ được sử dụng để tạo nên những hình ảnh của gan và hiển thị chúng trên màn hình máy tính. Từ đó, phát hiện những bất thường trong cấu trúc gan và những tổn thương gan do nhiễm mỡ.
Xem thêm: Gan nhiễm mỡ có chữa được không?
Kết quả siêu âm gan bị nhiễm mỡ giúp chẩn đoán và đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh qua 3 dấu hiệu đặc trưng. Bao gồm:
- Gia tăng độ sáng của nhu mô gan (độ hồi âm): Hiện tượng này xảy ra do mỡ tích tụ trong các tế bào gan. Điều này khiến gan phản xạ sóng siêu âm mạnh hơn bình thường. Kết quả là gan bị nhiễm mỡ sẽ xuất hiện sáng hơn so với các cơ quan xung quanh. Độ sáng này càng cao thì lượng mỡ tích tụ trong gan càng lớn, cho thấy bệnh càng nghiêm trọng.
- Mất tương phản giữa nhu mô gan và mạch máu trong gan: Trong gan có nhiều mạch máu quan trọng như tĩnh mạch gan và tĩnh mạch cửa. Khi lượng mỡ trong gan tăng lên, các mạch máu này trở nên khó phân biệt hơn trên kết quả siêu âm, khiến cấu trúc mạch máu bị mờ hoặc khó nhận diện. Điều này là do mỡ làm thay đổi cấu trúc của gan, gây ra sự thay đổi trong cách gan phản xạ sóng siêu âm.
- Giảm khả năng xuyên âm: Hiện tượng này cho thấy sóng siêu âm bị giảm khả năng xuyên qua gan khi lượng mỡ trong gan ở mức độ cao. Điều này dẫn đến hình ảnh phía sâu của gan trở nên mờ hơn và khó quan sát rõ ràng.
Dựa trên những đặc điểm này, bác sĩ có thể phân loại mức độ gan nhiễm mỡ từ nhẹ, trung bình, đến nặng. Việc này rất hữu ích để đánh giá mức độ, đưa ra định hướng điều trị, và theo dõi tiến triển bệnh.
Xem thêm: Xét nghiệm chức năng gan
Siêu âm gan nhiễm mỡ có chính xác không?
Siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh cho ra kết quả rất chính xác. Hầu hết các trường hợp nhiễm mỡ gan đều được phát hiện qua kết quả siêu âm. Tuy nhiên, đôi khi siêu âm không đủ nhạy để phát hiện những thay đổi nhỏ hoặc ở giai đoạn đầu của bệnh. Do đó, bác sĩ có thể chỉ định thêm các phương pháp khác như xét nghiệm máu, chụp MRI, hoặc sinh thiết gan.
Xem thêm: Chẩn đoán gan nhiễm mỡ
Các tình trạng gan nhiễm mỡ được phát hiện qua siêu âm
Gan nhiễm mỡ lan tỏa
Đây là tình trạng mỡ tích tụ đều khắp trong gan. Kết quả siêu âm cho thấy sự gia tăng đồng đều của độ hồi âm trên toàn bộ nhu mô gan. Từ đó, làm cho gan trở nên sáng hơn so với các cơ quan xung quanh như thận hoặc lá lách.
Kết quả siêu âm gan nhiễm mỡ lan tỏa thường mất độ tương phản giữa gan và các mạch máu trong gan. Trong một số trường hợp, có thể thấy thêm hiện tượng giảm khả năng xuyên âm.
Gan nhiễm mỡ lan tỏa được chia thành 3 mức độ nhiễm mỡ chính dựa trên kết quả siêu âm:
- Gan nhiễm mỡ độ 1 (nhẹ): Có độ hồi âm tăng nhẹ nhưng vẫn có thể nhìn thấy rõ các mạch máu trong gan, ranh giới giữa gan và cơ hoành. Độ sáng của gan tăng nhẹ và khả năng xuyên âm của sóng siêu âm không bị ảnh hưởng nhiều.
- Gan nhiễm mỡ độ 2 (trung bình): Độ hồi âm của gan tăng rõ rệt và mạch máu trong gan bắt đầu khó phân biệt hơn. Kết quả siêu âm gan nhiễm mỡ độ 2 cho thấy gan có độ sáng cao, ranh giới giữa gan và cơ hoành mờ hơn. Khả năng xuyên âm cũng giảm khiến cho hình ảnh của các cấu trúc phía sau gan không rõ ràng.
- Gan nhiễm mỡ độ 3 (nặng): Mức độ nhiễm mỡ nghiêm trọng nhất. Gan có độ hồi âm rất cao làm cho hình ảnh của các mạch máu trong gan gần như không thể phân biệt được. Ranh giới giữa gan và cơ hoành gần như không thể nhìn thấy trên siêu âm. Rất khó hoặc không thể nhận diện được các cấu trúc phía sau gan do khả năng xuyên âm bị giảm mạnh.
Ngoài ra, nhiều trường hợp được xác định là gan nhiễm mỡ không đồng nhất qua kết quả siêu âm. Bệnh gan nhiễm mỡ không đồng nhất là tình trạng mỡ tích tụ không đồng đều trong gan. Một số vùng có thể có lượng mỡ cao hơn, trong khi các vùng khác có lượng mỡ ít hơn hoặc không có. Từ đó, tạo nên sự khác biệt rõ rệt giữa các khu vực về mật độ và cấu trúc. Tình trạng này có thể gợi ý các biến chứng như gan nhiễm mỡ không do rượu hoặc xơ gan.
Trên siêu âm, sự không đồng nhất được mô tả qua độ sáng hoặc độ phản hồi âm. Các khu vực có nhiều mỡ xuất hiện sáng hơn (tăng âm). Vùng ít mỡ hoặc không có mỡ có thể xuất hiện tối hơn (giảm âm).
Gan nhiễm mỡ khu trú
Gan nhiễm mỡ khu trú là tình trạng mỡ tích tụ không đồng đều trong gan. Từ đó, tạo ra những vùng cụ thể có mức độ mỡ cao hơn so với phần còn lại của gan. Nghĩa là sự tích tụ mỡ chỉ ảnh hưởng đến một hoặc vài khu vực của gan. Trong khi các phần khác của gan có thể hoàn toàn bình thường.
Phát hiện gan nhiễm mỡ khu trú trên siêu âm thường phức tạp hơn so với gan nhiễm mỡ lan tỏa. Điều này là do các đặc điểm hình ảnh không đồng nhất. Mỡ tích tụ dưới dạng các vùng có độ hồi âm cao hơn so với nhu mô gan xung quanh. Các vùng này sáng hơn so với phần còn lại của gan, tạo ra hình ảnh các đốm hoặc mảng sáng trong gan. Những vùng này có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau, từ nhỏ và không đều, đến lớn hơn và rõ ràng hơn.
Bên cạnh đó, gan nhiễm mỡ khu trú có thể gây nhầm lẫn với khối u gan hoặc các tổn thương viêm nhiễm. Vậy nên, bác sĩ thường yêu cầu chụp CT hoặc MRI nếu phát hiện các vùng hồi âm cao trên siêu âm. Việc này giúp xác định chính xác bản chất của các vùng này và loại trừ các nguyên nhân khác.
Cần làm gì khi nhận kết quả siêu âm gan nhiễm mỡ?
Điều đầu tiên cần làm là phải thảo luận với bác sĩ để hiểu rõ hơn về tình trạng của mình. Bác sĩ sẽ giải thích chi tiết và đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh thông qua kết quả siêu âm. Từ đó có được phương hướng điều trị và giải pháp thay đổi lối sống phù hợp.
Hiện tại, vẫn chưa có bất kỳ loại thuốc đặc trị nào cho gan nhiễm mỡ. Vậy nên, chủ động thay đổi thói quen sống là rất cần thiết để cải thiện tình trạng bệnh.
- Tránh tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, món ăn nhiều dầu mỡ, muối, và đường.
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, và protein nạc.
- Tăng cường hoạt động thể chất ít nhất 5 ngày 1 tuần, tập luyện 30 – 45 phút mỗi ngày.
- Giảm cân an toàn, không giảm cân cấp tốc vì có thể gây hại ngược đến gan. Điều này cần đặc biệt lưu ý đối với người thừa cân và béo phì.
- Quản lý tốt các bệnh nền hoặc bệnh lý đi kèm như đái tháo đường tuýp 2, tăng mỡ máu.
- Theo dõi bệnh và xét nghiệm gan nhiễm mỡ định kỳ để đảm bảo hiệu quả điều trị.
Lời kết
Tóm lại, vấn đề “siêu âm gan nhiễm mỡ có phát hiện bệnh không” đã có câu trả lời. Có thể thấy, siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh rất hiệu quả để phát hiện bệnh mỡ gan. Thông qua hình ảnh gan nhiễm mỡ trên kết quả siêu âm, bác sĩ có thể xác định được tình trạng nhiễm mỡ, từ đó tránh được các biến chứng nguy hiểm như viêm gan, suy gan, hoặc ung thư gan.
Xem thêm: Rau trị gan nhiễm mỡ