Ứng dụng dành cho đối tác 
19001717 Z-score BMI là gì?
Z-score BMI (Body Mass Index) là một chỉ số thống kê dùng để đo lường và so sánh chỉ số khối cơ thể của một người với mức trung bình của nhóm tham chiếu, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên. Z-score dựa trên độ lệch chuẩn và mức trung bình của BMI trong nhóm tham chiếu, thường được phân loại theo độ tuổi và giới tính thay vì chỉ đơn giản tính toán dựa trên cân nặng và chiều cao.
Tầm quan trọng của BMI Z-score
Z-score có vai trò rất quan trọng trong việc theo dõi sự phát triển thể chất và đánh giá nguy cơ bệnh lý, đặc biệt là ở trẻ em và thanh thiếu niên, cụ thể:
- Theo dõi sự phát triển: Z-score giúp theo dõi sự thay đổi trong chiều cao và cân nặng của trẻ em theo độ tuổi. Điều này rất quan trọng vì tỷ lệ thay đổi của BMI ở các độ tuổi khác nhau có thể rất khác nhau.
- Đánh giá nguy cơ: Các chuyên gia y tế có thể phát hiện sớm các nguy cơ như béo phì hoặc suy dinh dưỡng, dự đoán nguy cơ mắc các bệnh lý như tiểu đường, bệnh tim mạch, và các vấn đề sức khỏe khác ở trẻ em và thanh thiếu niên, từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời.
- Chuẩn hóa dữ liệu: Chỉ số giúp so sánh BMI của một cá nhân với nhóm dân số cụ thể, giúp chuẩn hóa việc đánh giá tình trạng sức khỏe, đặc biệt là ở những nhóm dân cư khác nhau.
Cách tính Z-score BMI như thế nào?
Z-score là một chỉ số thống kê giúp so sánh giá trị chỉ số khối cơ thể của một cá nhân với mức trung bình BMI của nhóm cùng độ tuổi và giới tính. Công thức tính như sau:
Z = (BMI của trẻ – BMI trung bình cho độ tuổi và giới tính) / Độ lệch chuẩn (SD)
Trong đó:
- BMI của trẻ: Chỉ số BMI đo được của trẻ, tính bằng công thức: BMI = cân nặng (kg) / chiều cao (m)2
- BMI trung bình cho độ tuổi và giới tính: Giá trị BMI trung bình của trẻ em cùng độ tuổi và giới tính, dựa trên các bảng chỉ số phát triển của WHO.
- Độ lệch chuẩn (SD): Độ lệch chuẩn của chỉ số BMI trong nhóm tham chiếu, phản ánh mức độ phân tán của BMI trong nhóm này.
Đánh giá tình trạng dinh dưỡng của trẻ dựa trên Z-score
Trẻ dưới 5 tuổi
| Chỉ số Z-score | Đánh giá |
| < -3 | Trẻ suy dinh dưỡng thể gầy còm, mức độ nặng |
| < -2 | Trẻ suy dinh dưỡng thể gầy còm, mức độ vừa |
| -2 <= Z-score <= 2 | Trẻ bình thường |
| > 2 | Trẻ thừa cân |
| > 3 | Trẻ béo phì |
Trẻ từ 5 đến 10 tuổi
Chỉ số Z-score | Đánh giá |
< -3 | Trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, mức độ nặng |
< -2 | Trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, mức độ vừa |
-2 <= Z-score <= 1 | Trẻ bình thường |
> 1 | Trẻ thừa cân |
> 2 | Trẻ béo phì |
Trẻ từ 10 – 19 tuổi
Chỉ số Z-score | Đánh giá |
< -3 | Trẻ suy dinh dưỡng thể gầy còm, mức độ nặng |
< -2 | Trẻ suy dinh dưỡng thể gầy còm, mức độ vừa |
-2 <= Z-score <= 1 | Trẻ bình thường |
> 1 | Trẻ thừa cân |
> 2 | Trẻ béo phì |
Những lưu ý khi tính BMI theo Z-score
Khi tính toán Z-score, có một số yếu tố quan trọng bạn cần lưu ý để đảm bảo tính chính xác và ý nghĩa của kết quả:
- Độ tuổi và giới tính: Z-score được tính riêng biệt cho từng nhóm tuổi và giới tính, vì sự phát triển thể chất của trẻ em thay đổi theo độ tuổi và giới tính. Vì vậy, cần sử dụng bảng tham chiếu BMI theo Z-score chính xác cho độ tuổi và giới tính của trẻ.
- Nguồn dữ liệu tham chiếu: Độ lệch chuẩn (SD) và BMI trung bình được tính từ các dữ liệu tham chiếu chuẩn, như các nghiên cứu quốc gia hoặc quốc tế, ví dụ từ WHO hoặc các nghiên cứu lớn tại các quốc gia.
- Yếu tố dinh dưỡng và sức khỏe: Các yếu tố như dinh dưỡng, bệnh lý mãn tính, tình trạng sức khỏe (ví dụ: bệnh tim, tiểu đường, rối loạn nội tiết) có thể ảnh hưởng đến chỉ số BMI và Z-score của trẻ. Cần theo dõi các yếu tố này khi đánh giá.
- Phương pháp đo lường: Đo chiều cao và cân nặng của trẻ phải được thực hiện chính xác và đồng nhất. Sự thay đổi trong các phương pháp đo có thể dẫn đến sai lệch trong kết quả BMI và Z-score.
- Tình trạng phát triển của trẻ: Z-score chủ yếu dùng để đánh giá tình trạng phát triển của trẻ em. Sự thay đổi trong sự phát triển thể chất có thể ảnh hưởng đến việc đánh giá chính xác mức độ thiếu cân, cân nặng bình thường, thừa cân hay béo phì.
Lời kết
Z-score BMI là một công cụ quan trọng giúp đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ em theo tiêu chuẩn quốc tế, phản ánh mức độ béo phì, thừa cân hay thiếu cân so với nhóm trẻ cùng độ tuổi và giới tính. Việc tính toán và hiểu rõ Z-score BMI giúp phụ huynh và các chuyên gia y tế nhận diện các vấn đề sức khỏe liên quan đến dinh dưỡng và sự phát triển của trẻ, đồng thời đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp.
