Ứng dụng dành cho đối tác 
19001717 Rối loạn lipid máu là gì?
Rối loạn lipid máu (rối loạn mỡ máu) là tình trạng có lượng lipid bất thường trong máu. Tình trạng này xảy ra khi hai thành phần chính của lipid là cholesterol và triglyceride quá cao hoặc quá thấp so với mức bình thường.
Rối loạn mỡ máu làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như bệnh tim, đột quỵ, và xơ vữa động mạch. Các thành phần chính thường được đo trong xét nghiệm lipid để chẩn đoán rối loạn lipid máu bao gồm:
- Cholesterol toàn phần: Tổng lượng cholesterol trong máu, bao gồm cả mật độ cao (High-Density Lipoprotein – HDL) và mật độ thấp (Low-Density Lipoprotein – LDL)
- Cholesterol LDL (LDL-C): Thường được gọi là cholesterol “xấu”, có thể tích tụ trong thành mạch máu, dẫn đến xơ vữa động mạch và các bệnh tim mạch.
- Cholesterol HDL (HDL-C): Được biết đến là cholesterol “tốt”, giúp loại bỏ cholesterol mật sộ thấp khỏi máu.
- Triglyceride: Một loại chất béo có trong máu, khi mức cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Việc điều trị rối loạn mỡ máu thường kết hợp nhiều phương pháp, trong đó, chế độ dinh dưỡng lành mạnh đóng vai trò rất quan trọng. Vậy thực đơn cho người rối loạn lipid máu như thế nào thì tốt?
Người bị rối loạn lipid máu nên ăn gì?
Chế độ ăn cho người bị rối loạn lipid máu cần phải bao gồm những thực phẩm giúp kiểm soát cholesterol và triglycerides trong máu, đồng thời cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể mà không làm tăng nguy cơ bệnh lý tim mạch.
Rau củ và trái cây tươi
Rau củ và trái cây tươi là lựa chọn hàng đầu nếu bạn không biết tăng lipid máu hỗn hợp nên ăn gì. Đây là nguồn cung cấp vitamin, khoáng chất, và chất xơ quan trọng giúp kiểm soát mức cholesterol trong máu. Các loại rau và trái cây như cà chua, dưa leo, quả táo, quả cam, và bưởi rất giàu chất xơ và chất chống oxy hóa. Chất xơ giúp giảm LDL-C và thúc đẩy sự tiêu hóa, trong khi chất chống oxy hóa giúp bảo vệ các tế bào trong cơ thể khỏi tổn thương.
Ngũ cốc
Ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo lứt, lúa mạch, và hạt chia rất giàu chất xơ hòa tan, giúp giảm hấp thu cholesterol từ ruột và làm giảm mức LDL trong máu. Ngũ cốc nguyên hạt cũng cung cấp năng lượng bền vững mà không làm tăng đột ngột mức đường huyết, giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh.
Các loại hạt
Các loại hạt như hạnh nhân, hạt chia, hạt óc chó, và hạt lanh chứa nhiều chất béo không bão hòa, bao gồm axit béo không bão hòa, giúp giảm mức cholesterol mật độ thấp và tăng cholesterol tốt. Ngoài ra, các loại hạt còn cung cấp protein, chất xơ, và nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe tim mạch.
Tỏi
Tỏi là một gia vị phổ biến với khả năng giúp giảm mức cholesterol mật độ thấp và triglycerides. Các hợp chất sulfur trong tỏi, đặc biệt là allicin, đã được chứng minh là giúp giảm sự hình thành mảng bám trong động mạch và giảm huyết áp, giúp bảo vệ tim mạch.
Hành tây
Hành tây là một loại rau có chứa flavonoids và quercetin, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch. Hành tây không chỉ giúp giảm cholesterol mà còn có tác dụng chống viêm, giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và các bệnh lý tim mạch.
Đậu nành
Đậu nành là nguồn cung cấp protein thực vật tuyệt vời và đã được chứng minh là giúp giảm mức LDL-C. Các sản phẩm từ đậu nành như sữa đậu nành, đậu phụ có thể thay thế cho các sản phẩm từ động vật trong chế độ ăn, giúp giảm lượng cholesterol bão hòa.
Rong biển
Rong biển chứa nhiều chất xơ hòa tan và các chất dinh dưỡng khác như i-ốt, canxi, và vitamin C. Rong biển giúp giảm mức LDL-C (LDL) trong máu và hỗ trợ quá trình tiêu hóa, đồng thời giúp bổ sung các dưỡng chất thiếu hụt trong chế độ ăn uống hàng ngày.
Súp lơ
Súp lơ là một loại rau thuộc họ cải, chứa nhiều chất xơ và các hợp chất chống oxy hóa giúp cải thiện sự hoạt động của gan, nơi xử lý cholesterol. Súp lơ cũng giàu vitamin C và các khoáng chất có lợi cho tim mạch.
Mướp đắng
Mướp đắng có tác dụng giảm lượng đường trong máu và hỗ trợ quá trình chuyển hóa lipid, giúp giảm cholesterol và triglycerides. Đây là một lựa chọn tuyệt vời cho người bị rối loạn lipid máu, đặc biệt là trong việc kiểm soát mức cholesterol.
Giá đỗ
Giá đỗ là một nguồn thực phẩm giàu chất xơ, giúp cải thiện sức khỏe tim mạch. Chất xơ trong giá đỗ giúp giảm hấp thu cholesterol từ ruột và duy trì mức cholesterol lành mạnh trong máu.
Cà rốt
Cà rốt là nguồn cung cấp beta-carotene, chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ các tế bào mạch máu khỏi tổn thương. Cà rốt cũng giúp kiểm soát mức cholesterol xấu và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Các loại nấm
Nấm như nấm mỡ, nấm hương, và nấm linh chi chứa nhiều chất chống oxy hóa, polysaccharides, và vitamin D, giúp giảm cholesterol mật độ thấp trong máu và hỗ trợ chức năng gan, giúp loại bỏ các chất béo dư thừa.
Thịt trắng
Thịt trắng, chẳng hạn như thịt gà không da và thịt gà tây, là nguồn cung cấp protein nạc và ít cholesterol. Thịt trắng giúp duy trì cơ bắp mà không làm tăng mức LDL-C, là sự lựa chọn lý tưởng thay thế cho các loại thịt đỏ.
Cá béo
Cá béo như cá hồi, cá thu, và cá mòi là nguồn cung cấp axit béo omega-3 rất tốt cho sức khỏe tim mạch. Omega-3 có tác dụng giảm triglycerides, cải thiện mức cholesterol tốt, và giảm viêm trong cơ thể.
Người bị rối loạn lipid máu kiêng ăn gì?
Để kiểm soát rối loạn lipid máu, ngoài việc quan tâm rối loạn lipid máu nên ăn gì, người bệnh cũng cần kiêng những thực phẩm có thể làm tình trạng lipid máu trở nên tồi tệ hơn.
- Thực phẩm có cholesterol cao: Cần hạn chế lòng đỏ trứng, gan động vật, và các món ăn chế biến từ mỡ động vật, để giảm mức cholesterol xấu trong máu.
- Chất béo bão hòa: Có trong các loại thịt mỡ, bơ, kem, và các sản phẩm từ sữa nguyên kem. Chất béo này có thể làm tăng mức cholesterol xấu (LDL), làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Đồ uống có cồn: Có thể làm tăng mức triglycerides trong máu. Vì vậy, nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn rượu bia để kiểm soát lipid máu.
- Đường: Đường và các sản phẩm có đường cao, như đồ ngọt, nước ngọt có gas, không chỉ làm tăng lượng calo mà còn có thể dẫn đến tăng triglycerides trong máu.
- Thuốc lá: Làm tăng mức cholesterol mật độ thấp và giảm cholesterol mật độ cao, đồng thời làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh tim mạch.
Bên cạnh xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, người bệnh rối loạn mỡ trong máu cần kết hợp một số cách giảm lipid máu dưới đây để đạt hiệu quả tốt nhất:
- Tập thể dục thường xuyên: Vận động giúp tăng cường HDL-c và giảm LDL-c. Các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe hoặc tập yoga đều có thể giúp cải thiện tình trạng lipid máu.
- Giảm cân nếu thừa cân, béo phì: Thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng mức cholesterol và triglycerides. Giảm cân dần dần sẽ giúp cải thiện các chỉ số lipid máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
- Hạn chế bia, rượu: Uống rượu quá mức có thể làm tăng triglycerides và cholesterol mật độ thấp. Giảm lượng rượu hoặc hoàn toàn tránh rượu sẽ giúp cải thiện tình trạng lipid máu.
- Giảm căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến các chỉ số lipid trong máu. Hãy tìm những phương pháp thư giãn như thiền, yoga, hoặc các hoạt động giải trí yêu thích để giúp giảm căng thẳng.
- Tuân thủ điều trị của bác sĩ: Nếu bác sĩ chỉ định thuốc để điều trị rối loạn lipid máu, người bệnh cần uống thuốc đúng cách và đúng liều. Các thuốc phổ biến bao gồm statin, fibrate, niacin hoặc các thuốc khác giúp giảm cholesterol và triglycerides.
Ngoài ra, bạn cũng cần kiểm tra sức khỏe định kỳ để nắm bắt tình trạng của mình, hiệu quả điều trị và kịp thời kiểm soát biến chứng. Bạn có thể thực hiện các kiểm tra mỡ máu ở bệnh viện hoặc trung tâm y khoa uy tín. Trong đó, Trung tâm y khoa Diag là một trong những đơn vị hàng đầu trong xét nghiệm và tư vấn sức khỏe ở các trường hợp rối loạn lipid máu.
Bạn có thể liên hệ với trung tâm để đặt lịch thăm khám hoặc đến trực tiếp chi nhánh gần nhất để được tư vấn chi tiết từ đội ngũ điều dưỡng được đào tạo chuyên môn cao của trung tâm:
- Hotline: 1900 1717
- Website: https://diag.vn/
Lời kết
Chế độ ăn uống hợp lý là yếu tố then chốt trong việc kiểm soát rối loạn lipid máu và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Hy vọng rằng những chia sẻ từ Diag đã giúp bạn nắm bắt rối loạn lipid máu nên ăn gì và kiêng gì để cải thiện sức khỏe. Bên cạnh chế độ ăn uống khoa học, việc duy trì lối sống lành mạnh bao gồm tập thể dục đều đặn và kiểm tra sức khỏe định kỳ, cũng rất quan trọng. Để xây dựng một chế độ ăn phù hợp, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng, nhằm duy trì mức lipid máu ổn định và phòng ngừa các bệnh lý tim mạch nguy hiểm.
