LDL là cholesterol xấu thường gây xơ vữa động mạch, trong khi HDL là cholesterol tốt giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch. Vậy HDL cholesterol LDL cholesterol khác nhau như thế nào? Cùng DIAG tìm hiểu chi tiết qua 3 vấn đề, bao gồm nguồn gốc hình thảnh, cấu trúc, chức năng, từ đó hiểu về những ảnh hưởng của hai chất béo này đến sức khỏe tim mạch.

Tổng quan về cholesterol tốt và cholesterol xấu

Cholesterol xấu LDL (LDL-C) là một loại chất béo quan trọng đối với cơ thể, nhưng nó có thể tích tụ thành các mảng bám xơ vữa tại thành động mạch. Các mảng xơ vữa động mạch này là nguyên nhân chính gây nên nhiều bệnh lý tim mạch, chẳng hạn như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Cholesterol tốt HDL (HDL-C) không chỉ có khả năng loại bỏ mảng xơ vữa do LDL-C gây ra mà còn đóng vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động sống của cơ thể. HDL-C giúp làm sạch thành mạch máu, đưa cholesterol dư thừa trở về gan để xử lý và loại bỏ, từ đó hỗ trợ bảo vệ sức khỏe tim mạch bền vững.

HDL cholesterol và LDL cholesterol khác nhau thế nào?

HDL cholesterol giúp giảm nguy cơ tim mạch, trong khi LDL cholesterol làm tăng nguy cơ bệnh tim do xơ vữa động mạch. Điều này là do có sự khác biệt về nguồn gốc, cấu trúc và chức năng của chúng đối với cơ thể.

Nguồn gốc và quá trình hình thành các cholesterol

HDL cholesterol được sản xuất chủ yếu tại gan và ruột non dưới dạng các hạt nhỏ gần như rỗng. Các hạt này gọi là pre-β HDL chỉ chứa một lượng rất ít cholesterol tự do. pre-β HDL khi đi vào máu sẽ kết hợp với cholesterol dư thừa từ các tế bào và mô trong cơ thể, trở thành các hạt HDL-C có khả năng vận chuyển cholesterol trở về gan. Tại gan, cholesterol sẽ được tái chế hoặc đào thải, giúp loại bỏ cholesterol dư thừa và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.

LDL cholesterol được gan tạo ra gián tiếp từ VLDL – một chất chứa triglyceride, cholesterol để cung cấp năng lượng và nguyên liệu xây dựng màng tế bào cho cơ thể. Trong quá trình lưu thông trong máu, VLDL mất dần triglyceride và trở thành LDL-C với thành phần chính là cholesterol. LDL-C rất quan trọng đối với cơ thể giúp duy trì màng tế bào, sản xuất hormone và hỗ trợ nhiều chức năng lý khác.

Tuy nhiên, khi mức LDL cholesterol trong máu quá cao và không được chuyển hóa hết sẽ lưu lại trong máu. Theo thời gian, LDL-C dư thừa sẽ lắng đọng trên thành mạch và tạo thành mảng xơ vữa động mạch.

HDL cholesterol LDL cholesterol đều có nguồn gốc là được tạo ra từ gan. .
HDL cholesterol LDL cholesterol đều có nguồn gốc là được tạo ra từ gan.

Cấu trúc của các cholesterol

HDL cholesterol có thành phần chính gồm protein và lipid. Trong đó, tỷ trọng protein cao hơn lipid giúp HDL-C rắn chắc và ít bị biến đổi trong quá trình lưu thông trong máu. Đồng thời, lipid chứa phospholid tạo nên lớp vỏ ngoài linh hoạt giúp HDL-C dễ dàng “thu gom” các cholesterol dư thừa. Nhờ vào cấu trúc linh hoạt và bền vững này mà HDL cholesterol có hiệu quả cao quá trình loại bỏ cholesterol dư thừa.

LDL cholesterol cũng có hai thành phần protein và lipid, với tỷ trọng lipid cao hơn protein. Vì có tỷ trọng protein thấp nên nó không thể thu gom thêm cholesterol như HDL-C. Đồng thời lipid cao khiến nó kém ổn định trong quá trình lưu thông trong máu, dễ bám vào thành mạch. Nếu LCL-C tích tụ quá nhiều sẽ dẫn đến xơ vữa mạch máu.

Cấu trúc của HDL-C rất linh hoạt.
Cấu trúc của HDL-C rất linh hoạt giúp nó dễ dàng làm sạch thành mạch, hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch.

Chức năng của cholesterol trong cơ thể

HDL cholesterol có vai trò thu gom cholesterol dư thừa từ máu, mô, thành động mạch để vận chuyển về gan nhờ cấu trúc linh hoạt và bền vững. Cholesterol dư thừa sẽ được gan tái chế hoặc loại bỏ ra ngoài cơ thể giúp duy trì động mạch thông thoáng. Đồng thời, HDL-C còn có tính chống viêm và chống oxy hóa. Nhờ những khả năng này mà HDL cholesterol có thể bảo vệ tế bào và thành mạch khỏi bị tổn thương, từ đó ngăn chặn nguy cơ bệnh tim.

LDL cholesterol chủ yếu đóng vai trò là chất vận chuyển cholesterol đến tế bào để hỗ trợ các hoạt động sinh lý quan trọng và không đảm nhiệm việc “dọn sạch” mạch máu như HDL-C. LDL cholesterol hỗ trợ quá trình cung cấp năng lượng, xây dựng màng tế bào, hỗ trợ tiêu hóa, tổng hợp vitamin D và các hormone quan trọng như estrogen, testosterone.

Chính sự khác biệt trong chức năng này mà sự mất cân bằng trong nồng độ LDL và HDL cholesterol máu sẽ gây nên những ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tim mạch.

diag
Xét nghiệm mỡ máu Chỉ 176k
  • Phát hiện sớm và ngăn ngừa biến chứng mỡ máu
  • Đánh giá toàn diện tình trạng mỡ máu qua các chỉ số Cholesterol
  • Hỗ trợ chẩn đoán, kiểm soát, theo dõi điều trị hiệu quả
  • Làm việc ngoài giờ hành chính tại 40+ điểm lấy mẫu.
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

Ảnh hưởng của HDL cholesterol và LDL cholesterol đến hệ tim mạch

LDL cholesterol thường gây hại cho hệ tim mạch khi nồng độ trong máu của nó quá cao bằng việc lắng đọng trên thành mạch máu, nhờ vào cấu trúc chứa nhiều lipid. LDL-C khi tích tụ lại sẽ bị oxy hóa, từ đó kích hoạt phản ứng viêm và hình thành các mảng xơ vữa động mạch. Mảng xơ vữa này gây hẹp và cứng động mạch, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ và nhiều biến chứng tim mạch khác.

Trong trường hợp nghiêm trọng, mảng xơ vữa vỡ ra dẫn đến hình thành cục máu đông và gây tắc nghẽn mạch máu. Tình trạng này này góp phần làm nghiêm trọng hơn các vấn đề tim mạch sẵn có, thậm chí có thể trực tiếp đe dọa tính mạng.

Vậy nên LDL cholesterol thường được khuyến cáo duy trì ổn định ở mức an toàn, tránh tăng quá mức nhằm bảo vệ hệ tim mạch lâu dài.

HDL cholesterol có vai trò quan trọng giúp bảo vệ hệ tim mạch. HDL-C có cấu trúc rắn chắc với nhiều protein, nhờ đó dễ dàng thu gom cholesterol dư thừa từ máu và các mô, sau đó vận chuyển về gan để tái chế hoặc đào thải. Quá trình này không chỉ ngăn ngừa hình thành các mảng xơ vữa, mà còn bảo vệ lớp nội mạc mạch máu cũng như hỗ trợ lưu thông máu.

Đồng thời HDL-C còn giúp giúp tăng cường khả năng chống viêm và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do oxy hóa, từ đó góp phần giảm nguy cơ phát triển nhiều bệnh lý mạn tính.

Nhờ đặc tính “tốt” này mà HDL cholesterol thường được khuyến cáo duy trì ở mức cao để đảm bảo duy trì sức khỏe tim mạch bền vững.

Xem thêm: Nhiễm cholesterol thành túi mật là gì?

LDL-C là cholesterol xấu vì có thể gây xơ vữa động mạch.
LDL-C là cholesterol xấu vì có thể gây xơ vữa động mạch.

Duy trì mức HDL và LDL cholesterol bao nhiêu là tốt?

Việc duy trì sức khỏe tim mạch cần phải dựa trên nhiều yếu tố nguy cơ của từng người. Yếu tố nguy cơ tim mạch càng nhiều và nghiêm trọng thì các chỉ số cholesterol càng khắt khe. Trong đó bao gồm các yếu tố về di truyền, chế độ ăn không lành mạnh, hút thuốc lá, béo phì, ít tập thể dục thể thao và bệnh lý nền như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu…

Để bảo vệ hệ tim mạch, chuyên gia y tế khuyến cáo bạn nên duy trì các mức cholesterol tốt và xấu ở ngưỡng như sau:

HDL cholesterol an toàn

  • Người không có nguy cơ tim mạch: Nam ≥ 40 mg/dL, nữ ≥ 50 mg/dL.
  • Người có nguy cơ tim mạch trung bình: ≥ 50 mg/dL.
  • Người có nguy cơ tim mạch cao: ≥ 60 mg/dL.

LDL cholesterol an toàn

  • Người không có nguy cơ tim mạch: < 100 mg/dL.
  • Người có nguy cơ tim mạch trung bình: < 100 mg/dL.
  • Người có nguy cơ tim mạch cao: < 70 mg/dL.

Bạn dễ dàng kiểm tra các chỉ số LDL và HDL cholesterol khi thực hiện các xét nghiệm máu tại Trung Tâm Y Khoa DIAG. Hiện trung tâm đang triển khai các gói xét nghiệm tim mạch giúp bạn tầm soát sức khỏe toàn diện. Các kết quả xét nghiệm đều đảm bảo phản ánh đúng hiện trạng sức khỏe và có giá trị cao trong điều trị bệnh.

  • Gói xét nghiệm Tim mạch toàn diện: Tại đây
  • Gói xét nghiệm Mỡ máu chuyên sâu: Tại đây
  • Đăng ký lấy mẫu xét nghiệm tại nhà: Tại đây