Giảm mỡ máu giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa các bệnh lý nguy hiểm như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim. Tìm hiểu cách giảm mỡ máu hiệu quả từ thực phẩm, thói quen sống và thuốc điều trị, giúp duy trì sức khỏe ổn định và bền vững.

Mỡ máu cao ảnh hưởng gì đến sức khỏe?

Mỡ máu cao, hay còn gọi là rối loạn lipid máu, là tình trạng các chỉ số cholesterol xấu (LDL-C) và triglyceride trong máu vượt ngưỡng an toàn. Khi không được kiểm soát, mỡ máu cao có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng:

  • Xơ vữa động mạch: Tình trạng mảng bám cholesterol tích tụ trong thành mạch gây hẹp lòng mạch và giảm lưu thông máu. Hậu quả là tăng nguy cơ đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, hoặc thiếu máu não cục bộ.
  • Mỡ máu cao còn là nguyên nhân chính gây ra nhồi máu cơ timtai biến mạch máu não. Khi mạch máu bị tắc nghẽn hoàn toàn bởi mảng xơ vữa hoặc cục máu đông, lưu lượng máu đến tim hoặc não bị gián đoạn, dẫn đến nguy cơ tử vong hoặc tàn tật cao.
  • Gan nhiễm mỡ cũng là một biến chứng phổ biến khi triglyceride dư thừa tích tụ trong gan. Tình trạng này có thể gây viêm gan, xơ gan, hoặc suy gan, nhưng thường không biểu hiện rõ ràng và chỉ phát hiện qua kiểm tra sức khỏe định kỳ.
  • Tăng huyết áp và rối loạn chuyển hóa: Xơ vữa động mạch làm giảm độ đàn hồi của mạch máu, gây áp lực cao hơn lên thành mạch và làm tăng huyết áp. Đồng thời, mỡ máu cao cũng đi kèm với béo phì, kháng insulin, và tiểu đường type 2, ảnh hưởng đến sự cân bằng lipid và chuyển hóa trong cơ thể.

Xem thêm: Triệu chứng mỡ máu cao

Tiêu thụ nhiều chất béo có thể gây tình trạng gan nhiễm mỡ
Tiêu thụ nhiều chất béo có thể gây tình trạng gan nhiễm mỡ.

Điều trị mỡ máu cao bằng thực phẩm

Một chế độ ăn uống hợp lý có thể hỗ trợ kiểm soát và giảm mỡ máu hiệu quả.

1. Các loại hạt

  • Hạt yến mạch: Beta-glucan trong yến mạch là loại chất xơ hòa tan có khả năng giảm hấp thụ cholesterol và triglyceride trong ruột, hỗ trợ cải thiện lipid máu. Mỗi ngày chỉ nên ăn 1/2 chén yến mạch nấu chín (khoảng 40g)
  • Hạt hạnh nhân: Chứa chất béo không bão hòa đơn và vitamin E, giúp giảm viêm, bảo vệ mạch máu, và ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Chỉ nên nạp tầm 20-30g (1 nắm nhỏ) mỗi ngày.
  • Đậu phộng: Giàu protein, chất béo lành mạnh, và chất xơ, giúp duy trì mức cholesterol ổn định và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Có thể ăn khoảng từ 20 đến 30g đậu phộng mỗi ngày.
  • Hạt chia và hạt lanh: Nguồn cung cấp omega-3 tự nhiên, giúp giảm triglyceride, ngăn ngừa viêm, và hỗ trợ mạch máu khỏe mạnh. Chỉ nên nạp từ 1-2 muỗng canh (10-20g) mỗi ngày.
  • Óc chó: Chứa axit béo không bão hòa đa và chất chống oxy hóa, hỗ trợ giảm LDL-C (cholesterol xấu). Nên ăn từ 3-4 hạt/ngày.

2. Rau củ

  • Rau diếp cá: Giàu flavonoid, giúp giảm cholesterol, thanh lọc cơ thể, và hỗ trợ chức năng gan. Tuy rau tốt nhưng chỉ nên 1-2 chén rau sống hoặc 100-150g nấu chín mỗi ngày.
  • Rau cần tây có chứa phthalide, giúp giảm triglyceride. Chính vì vậy cần tây có thể giúp điều hòa huyết áp và hỗ trợ lưu thông máu. Có thể ăn hoặc ép nước uống khoảng 2-3 cây cần tây (khoảng 100g) mỗi ngày.
Cần tây có thể giúp điều hòa huyết áp và hỗ trợ lưu thông máu
Cần tây có thể giúp điều hòa huyết áp và hỗ trợ lưu thông máu
  • Mướp đắng (khổ qua): Hỗ trợ tiêu hóa, giảm cholesterol xấu và triglyceride, đồng thời ngăn ngừa viêm. Mỗi ngày nên ăn từ 50-100g (1 quả nhỏ)
  • Súp lơ xanh: Giàu chất xơ, sulforaphane, và vitamin C, giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch và bảo vệ sức khỏe mạch máu. Tuy giàu chất xơ nhưng chỉ nên ăn tầm 1 chén súp lơ (150g) mỗi ngày.
  • Giá đỗ xanh: Cung cấp enzyme tự nhiên và chất xơ hòa tan, giúp cải thiện lipid máu và tăng cholesterol tốt (HDL-C). 50-100g giá đỗ mỗi ngày là lượng thành phần được khuyến nghị.
  • Cà rốt chứa beta-carotene và chất xơ hòa tan, giúp giảm hấp thụ cholesterol trong ruột. Mỗi ngày tầm 1 củ (60-80g) sẽ hỗ trợ cho việc giảm máu trong mỡ

3. Thịt, cá, trứng

  • Cá hồi là nguồn omega-3 dồi dào giúp giảm triglyceride, giảm viêm, và bảo vệ mạch máu. Nên ăn tầm 150g trong khoảng 2-3 lần mỗi tuần
  • Cá thu và cá ngừ cung cấp omega-3, cải thiện lipid máu và bảo vệ tim mạch. Mỗi tuần có thể ăn từ 150 đến 200gr cá.
  • Thịt trắng (gà, vịt không da) giàu protein, ít chất béo bão hòa, phù hợp để kiểm soát mỡ máu. Đối với loại thịt này lượng dung nạp được khuyến nghị là 100 đến 150 gr mỗi ngày.
Các loại thịt trắng giàu protein, ít chất béo bão hòa, phù hợp sử dụng để kiểm soát mỡ máu
Các loại thịt trắng giàu protein, ít chất béo bão hòa, phù hợp sử dụng để kiểm soát mỡ máu
  • Thịt nạc chứa ít cholesterol, cung cấp năng lượng mà không gây tăng LDL-C. Thịt nạc tuy tốt nhưng không nên nạp quá 100g mỗi ngày và tối đa 3 lần một tuần.
  • Lòng trắng trứng cung cấp protein tinh khiết, không chứa cholesterol, phù hợp với người bị rối loạn lipid máu. Đây là nguồn protein được ưa thích nhưng chỉ nên nạp từ 2 đến 3 lòng trắng một ngày.

4. Trái cây

  • Táo: Pectin trong táo là chất xơ hòa tan, giúp giảm hấp thụ cholesterol và kiểm soát đường huyết. Nên ăn 1 quả một ngày.
  • Chuối: Giàu kali, hỗ trợ điều hòa huyết áp và tuần hoàn máu. Một quả một ngày có thể hỗ trợ kiểm soát mỡ máu trong cơ thể.
  • Bưởi và cam: Giàu vitamin C và chất chống oxy hóa, hỗ trợ giảm cholesterol và bảo vệ mạch máu. Có thể ăn từ 1 quả bưởi nhỏ hoặc 1-2 quả cam/ngày.
Cam và bưởi có thể hỗ trợ giảm cholesterol và bảo vệ mạch máu
Cam và bưởi có thể hỗ trợ giảm cholesterol và bảo vệ mạch máu
  • Quả mọng (dâu tây, việt quất): Chứa anthocyanin, giúp giảm viêm và cải thiện mỡ máu. Ăn tầm 1/2 chén (70-100g) mỗi ngày.

5. Thức uống

  • Trà xanh chứa catechin, một chất chống oxy hóa mạnh giúp giảm LDL-C (cholesterol xấu), bảo vệ mạch máu và ngăn ngừa xơ vữa động mạch. Nên uống trà xanh không đường, khoảng 2-3 tách mỗi ngày. Uống trà xanh vào buổi sáng hoặc sau bữa ăn khoảng 30 phút để tối ưu hóa tác dụng và tránh làm rối loạn giấc ngủ.
  • Trà Ô Long giàu polyphenol, giúp tăng cường trao đổi chất, giảm lipid máu và cải thiện sức khỏe mạch máu. Uống khoảng 1-2 tách mỗi ngày, có thể dùng vào buổi sáng hoặc chiều để hỗ trợ tiêu hóa và giảm hấp thụ chất béo.
  • Sữa đậu nành chứa isoflavone, một hợp chất tự nhiên giúp giảm cholesterol LDL và tăng cholesterol HDL, đồng thời bảo vệ sức khỏe tim mạch. Nên uống 1-2 ly sữa đậu nành nguyên chất mỗi ngày. Tránh thêm đường để không làm tăng calo và đường huyết.
Sữa đậu nành không chỉ giúp kiểm soát mỡ máu mà còn bảo vệ sức khỏe tim mạch
Sữa đậu nành không chỉ giúp kiểm soát mỡ máu mà còn bảo vệ sức khỏe tim mạch
  • Sữa hạnh nhân chứa chất béo không bão hòa đơn, vitamin E, và chất chống oxy hóa, giúp cải thiện lipid máu và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Uống 1 ly sữa hạnh nhân không đường mỗi ngày, có thể dùng thay thế sữa bò cho người muốn kiểm soát mỡ máu.

6. Dầu tự nhiên

  • Dầu oliu: Chứa chất béo không bão hòa đơn, giúp giảm LDL-C và tăng HDL-C, cải thiện sức khỏe tim mạch. Để đảm bảo cho sức khỏe chỉ dùng khoảng 1-2 muỗng canh một ngày.
  • Dầu hạt cải: Giàu omega-3, hỗ trợ giảm viêm và cải thiện chức năng mạch máu. Tương tự với oliu thì dầu hạt cải chỉ nên dùng 1-2 muỗng canh mỗi ngày.
  • Dầu dừa (nguyên chất) tăng HDL-C khi dùng hợp lý. Chỉ nên dùng 1 muỗng cà phê mỗi ngày.

7. Các loại khác

  • Nấm hương: Chứa chất xơ và chất chống oxy hóa, giúp giảm LDL-C và tăng HDL-C. Nên dùng khoảng 50-100g (khoảng 5-6 nấm tươi) mỗi ngày.
  • Tỏi: Chứa allicin, giúp giảm triglyceride và cholesterol toàn phần. Dùng từ 2-3 tép tỏi trong lúc chế biện thực phẩm mỗi ngày.
  • Gạo lứt: Giàu chất xơ, vitamin nhóm B, hỗ trợ giảm hấp thụ cholesterol trong ruột. Nên ăn tầm 1/2 chén nấu chín (khoảng 75g) cho mỗi bữa.
  • Cacao đen (không đường): Chứa flavonoid, giúp giảm mỡ máu, cải thiện tuần hoàn và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Có thể dùng từ 20-30g mỗi ngày để pha uống.
Cacao đen giúp giảm mỡ máu, cải thiện tuần hoàn và bảo vệ sức khỏe tim mạch
Cacao đen giúp giảm mỡ máu, cải thiện tuần hoàn và bảo vệ sức khỏe tim mạch

Điều trị mỡ máu cao bằng thuốc

Khi chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh không đủ để kiểm soát chỉ số mỡ máu, việc sử dụng thuốc điều trị trở thành giải pháp quan trọng. Các loại thuốc thường được sử dụng

  1. Statin ức chế enzyme HMG-CoA reductase, một enzyme đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất cholesterol tại gan. Thuốc giúp giảm cholesterol xấu (LDL-C) đáng kể, đồng thời giúp giảm nguy cơ hình thành mảng xơ vữa động mạch và các biến chứng liên quan đến tim mạch. Tuy là nhóm thuốc phổ biến nhất trong điều trị giảm mỡ máu. statin có thể gây một số tác dụng phụ như đau cơ, tổn thương gan hoặc tăng nguy cơ tiểu đường. Việc theo dõi định kỳ chức năng gan và lipid máu là rất cần thiết khi sử dụng thuốc.
  2. Fibrate kích thích các enzyme phân giải triglyceride, đồng thời tăng mức cholesterol tốt (HDL-C). Thuốc có hiệu quả trong việc giảm triglyceride, đặc biệt đối với những bệnh nhân có mức triglyceride cao bất thường. Lưu ý không nên sử dụng fibrate cùng lúc với statin nếu không có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ, vì sự kết hợp này có thể làm tăng nguy cơ tổn thương cơ.
  3. Niacin (Vitamin B3) làm giảm sản xuất cholesterol tại gan, đồng thời tăng mức HDL-C trong máu. Vitamin B3 hỗ trợ cải thiện toàn diện các chỉ số lipid máu, bao gồm giảm LDL-C, triglyceride và tăng HDL-C. Sử dụng niacin cần theo dõi chặt chẽ vì nó có thể gây tác dụng phụ như đỏ bừng mặt, tăng đường huyết, hoặc tăng nguy cơ tổn thương gan.
  4. Thuốc ức chế hấp thụ cholesterol (Ezetimibe) ngăn cản sự hấp thụ cholesterol từ thực phẩm qua ruột non. Thuốc ức chế thường được kết hợp với statin để tăng hiệu quả giảm LDL-C, đặc biệt ở những bệnh nhân không đáp ứng đủ với statin đơn độc. Tuy là loại thuốc thường được lựa chọn do ít gây tác dụng phụ, nhưng hiệu quả giảm cholesterol thường không mạnh bằng statin.
Sử dụng thuốc điều trị mỡ máu đúng theo chỉ định của bác sĩ
Sử dụng thuốc điều trị mỡ máu đúng theo chỉ định của bác sĩ

Sử dụng thuốc điều trị hạ mỡ máu cao phải tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ nhằm

  • Đảm bảo hiệu quả điều trị: Mỗi loại thuốc có cơ chế và mục tiêu điều trị khác nhau. Bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng sức khỏe, mức độ mỡ máu và các bệnh lý nền để chỉ định thuốc phù hợp.
  • Giảm nguy cơ tác dụng phụ: Thuốc điều trị giảm mỡ máu có thể gây tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng liều hoặc không phù hợp với cơ địa. Việc tự ý dùng thuốc hoặc ngừng thuốc có thể làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.
  • Theo dõi sức khỏe định kỳ: Trong quá trình sử dụng thuốc, bác sĩ thường yêu cầu kiểm tra chức năng gan, thận, và lipid máu định kỳ để đảm bảo thuốc không gây tác dụng phụ nguy hiểm và đạt được hiệu quả điều trị tối ưu.

Xem thêm: Mỡ máu cao nên làm gì?

Các cách giảm mỡ máu cao khác

Ngoài chế độ ăn uống và thuốc điều trị, áp dụng những thói quen lành mạnh có thể giúp kiểm soát mỡ máu hiệu quả và cải thiện sức khỏe tổng thể.

1. Cân bằng chế độ dinh dưỡng

  • Tăng cường chất xơ:
    Chất xơ hòa tan có trong rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, và trái cây giúp làm giảm hấp thụ cholesterol trong ruột. Chất xơ còn giúp ổn định đường huyết và hỗ trợ tiêu hóa, từ đó cải thiện toàn diện lipid máu.
  • Bổ sung omega-3:
    Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ cùng với hạt chia, hạt lanh là nguồn cung cấp omega-3 tuyệt vời. Omega-3 không chỉ giúp giảm triglyceride mà còn giảm viêm và ngăn ngừa hình thành mảng xơ vữa động mạch.
  • Sử dụng sterol thực vật:
    Các sterol và stanol thực vật có khả năng ức chế hấp thụ cholesterol từ thực phẩm qua ruột. Những chất này thường có trong các sản phẩm như sữa chua bổ sung sterol hoặc ngũ cốc ăn sáng.

Xét nghiệm mỡ máu chỉ 160k

  • Đánh giá toàn diện tình trạng mỡ máu và phát hiện các bệnh lý tim mạch.
  • Nhanh chóng, không chờ đợi với hệ thống 40 chi nhánh Diag.
  • Lấy mẫu ngoài giờ hành chính.
  • Có ngay kết quả trong vòng 24h qua Zalo.

GỌI LẠI CHO TÔI

Diag sẽ liên hệ lại trong vòng 5 phút

2. Thay đổi thói quen sinh hoạt

  • Luyện tập thể thao đều đặn: Tham gia các hoạt động thể chất như đi bộ nhanh, chạy bộ, đạp xe hoặc yoga ít nhất 30 phút mỗi ngày. Thể dục giúp tăng cường trao đổi chất, đốt cháy mỡ thừa và giảm triglyceride, đồng thời cải thiện sức khỏe tim mạch.
  • Hạn chế rượu bia và thuốc lá: Rượu bia và thuốc lá đều có ảnh hưởng tiêu cực đến mỡ máu. Tiêu thụ quá nhiều rượu có thể làm tăng triglyceride và cholesterol xấu, trong khi thuốc lá làm giảm cholesterol tốt (HDL-C) và gây tổn thương thành mạch máu. Việc hạn chế hoặc ngừng sử dụng các chất này là cần thiết để bảo vệ sức khỏe.

Xem thêm: Giảm mỡ máu mỡ gan

Lựa chọn môn thể thao phù hợp và tập đều đặn để giảm mỡ máu
Lựa chọn môn thể thao phù hợp và tập đều đặn để giảm mỡ máu

Giải đáp các thắc mắc thường gặp

1. Chỉ số mỡ máu bao nhiêu là cao?

Khi xét nghiệm máu, các chỉ số lipid được đánh giá để xác định mức độ mỡ máu cao. Theo các tiêu chuẩn y khoa, mỡ máu cao được định nghĩa bởi các giá trị sau:

  • Cholesterol toàn phần: >240 mg/dL
  • LDL-C (cholesterol xấu): >160 mg/dL
  • Triglyceride: >200 mg/dL

Những chỉ số này là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ hình thành mảng xơ vữa động mạch và các bệnh lý tim mạch.

Xem thêm: Mỡ máu bao nhiêu là cao?

2. Chỉ số mỡ máu bao nhiêu là nguy hiểm?

Mỡ máu ở mức nguy hiểm là khi các chỉ số vượt ngưỡng nghiêm trọng, dẫn đến nguy cơ cao mắc các biến chứng nặng. Cụ thể:

  • LDL-C (cholesterol xấu): >190 mg/dL
  • Triglyceride: >500 mg/dL

Khi đạt mức này, nguy cơ nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não và các bệnh lý tim mạch khác tăng cao đáng kể. Đây là tình trạng cần được can thiệp y tế ngay lập tức.

3. Giảm mỡ máu bao lâu thì hiệu quả và an toàn?

Thời gian giảm mỡ máu phụ thuộc vào sự tuân thủ chế độ ăn uống, tập luyện và điều trị y tế.

  • Nếu duy trì chế độ ăn lành mạnh, tăng cường hoạt động thể chất và thực hiện lối sống khoa học, kết quả thường xuất hiện sau 3-6 tháng.
  • Việc giảm mỡ máu cần thực hiện từng bước, không quá gấp rút để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Theo dõi định kỳ các chỉ số mỡ máu là điều cần thiết để đánh giá hiệu quả.

4. Có nên tiếp tục giảm khi chỉ số mỡ máu đã ở mức bình thường?

Ngay cả khi các chỉ số mỡ máu đã trở về mức bình thường, việc duy trì chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh vẫn rất quan trọng:

  • Ngăn ngừa tái phát: Mỡ máu cao có thể tăng trở lại nếu bạn quay lại thói quen ăn uống không lành mạnh hoặc ít vận động.
  • Duy trì sức khỏe tổng thể: Tiếp tục tập thể dục, ăn thực phẩm giàu chất xơ, omega-3 và hạn chế chất béo chuyển hóa giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch trong tương lai.

Tổng kết

Giảm mỡ máu là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm. Bằng cách kết hợp chế độ ăn uống hợp lý, tập luyện thường xuyên và tuân thủ điều trị y tế, bạn có thể kiểm soát mỡ máu hiệu quả. Kiểm tra sức khỏe định kỳ là cần thiết để theo dõi và duy trì kết quả lâu dài.

 

Xem thêm: Bà bầu bị mỡ trong máu cao