Bạn đang tìm kiếm giải pháp cho bệnh béo phì hiệu quả? Béo phì có thể gây ra hàng loạt bệnh lý nguy hiểm như tiểu đường, tim mạch, và huyết áp cao. Bài viết này của Diag sẽ cung cấo những giải pháp khoa học dễ thực hiện để giảm cân an toàn. Cùng tìm hiểu ngay với Diag!

Bệnh béo phì là gì?

Béo phì là tình trạng cơ thể tích tụ lượng mỡ thừa vượt quá mức cần thiết, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Đây không chỉ là vấn đề về ngoại hình mà còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh mạn tính. Hiện nay, tỷ lệ béo phì ngày càng gia tăng ở mọi độ tuổi, từ trẻ nhỏ đến người trưởng thành.

Béo phì thường được đánh giá qua chỉ số khối cơ thể (BMI):

  • BMI từ 25 đến 29.9: Được coi là thừa cân.
  • BMI từ 30 trở lên: Xếp vào nhóm béo phì.

Xem thêm: Tiền béo phì là gì?

beo phi la gi
Béo phì là cơ thể tích tụ lượng mỡ thừa vượt quá mức cần thiết, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Nguyên nhân gây tình trạng này là gì?

Béo phì là kết quả của sự tác động phức tạp giữa thói quen sống, yếu tố di truyền và các rối loạn trong cơ thể. Cụ thể:

Chế độ ăn uống không cân đối

  • Tiêu thụ thực phẩm giàu calo: Việc ăn quá nhiều đồ ăn nhanh, thức ăn chiên rán, và thực phẩm đóng hộp khiến lượng calo nạp vào cơ thể vượt mức cần thiết.
  • Sử dụng đồ uống chứa đường: Nước ngọt, đồ uống có ga, và thức uống năng lượng chứa hàm lượng đường cao, dẫn đến tích tụ mỡ.
  • Thói quen ăn vặt không lành mạnh: Ăn vặt thường xuyên với bánh kẹo, đồ ngọt, hoặc đồ ăn mặn nhiều dầu mỡ làm tăng nguy cơ thừa cân.

Lối sống ít vận động

  • Thiếu hoạt động thể chất: Cuộc sống hiện đại khiến nhiều người ngồi nhiều, ít vận động. Thói quen làm việc văn phòng hoặc xem TV hàng giờ là nguyên nhân lớn dẫn đến thừa cân.
  • Sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều: Dành nhiều thời gian cho các thiết bị như điện thoại, máy tính bảng làm giảm cơ hội tham gia các hoạt động thể chất. Điều này dẫn đến việc cơ thể không thể tiêu hao hết lượng calo nạp vào.
danh nhieu thoi gian su dung dien thoai co the dan den beo phi
Thói quen làm việc văn phòng hoặc xem TV hàng giờ là nguyên nhân lớn dẫn đến thừa cân

Yếu tố di truyền

  • Tiền sử gia đình: Nếu bố mẹ bị béo phì, con cái có nguy cơ cao hơn do di truyền các gen ảnh hưởng đến cách cơ thể lưu trữ và sử dụng calo.
  • Các gen đặc biệt: Một số gen liên quan đến cảm giác no, sự thèm ăn và khả năng trao đổi chất cũng góp phần vào nguy cơ thừa cân.

Rối loạn nội tiết và hội chứng chuyển hóa

  • Bệnh suy giáp: Tuyến giáp sản xuất không đủ hormone, làm chậm quá trình trao đổi chất, dẫn đến tăng cân.
  • Hội chứng Cushing: Khi cơ thể sản xuất quá nhiều cortisol (hormone stress), lượng mỡ sẽ tích tụ nhiều hơn ở các khu vực như bụng.
  • Kháng insulin: Khi cơ thể không sử dụng hiệu quả insulin, dễ dẫn đến tích trữ mỡ và nguy cơ tiểu đường type 2.

Ảnh hưởng tâm lý

  • Căng thẳng và lo âu: Stress có thể khiến nhiều người ăn uống mất kiểm soát, thường lựa chọn thực phẩm giàu calo và đường để “xoa dịu” cảm xúc.
  • Trầm cảm: Tình trạng này thường đi kèm với việc ăn uống vô độ hoặc giảm khả năng kiểm soát thói quen ăn uống.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc điều trị bệnh có thể gây ra tác dụng phụ là tăng cân, ví dụ như:

  • Corticosteroid: Dùng để điều trị viêm, dị ứng, hoặc các bệnh tự miễn.
  • Thuốc điều trị trầm cảm: Ảnh hưởng đến sự cân bằng hormone và chuyển hóa năng lượng.
  • Thuốc chống động kinh hoặc điều trị bệnh tiểu đường: Có thể làm tăng cảm giác thèm ăn và lưu trữ mỡ.

Xét nghiệm mỡ máu chỉ 160k

  • Đánh giá toàn diện tình trạng mỡ máu và phát hiện các bệnh lý tim mạch.
  • Nhanh chóng, không chờ đợi với hệ thống 40 chi nhánh Diag.
  • Lấy mẫu ngoài giờ hành chính.
  • Có ngay kết quả trong vòng 24h qua Zalo.

GỌI LẠI CHO TÔI

Diag sẽ liên hệ lại trong vòng 5 phút

Xem thêm: Nguyên nhân gây béo phì

Dấu hiệu điển hình của béo phì

Không chỉ tăng cân, tình trạng này còn đi kèm với nhiều dấu hiệu rõ ràng liên quan đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Việc nhận biết các dấu hiệu này sớm có thể giúp bạn xác định tình trạng cơ thể và tìm kiếm giải pháp phù hợp.

  • Cân nặng vượt quá chuẩn theo chỉ số BMI.
  • Mỡ thừa tích tụ nhiều ở bụng, hông, và đùi.
  • Thở ngắn, khó thở, đặc biệt khi vận động.
  • Đau khớp hoặc các vùng chịu áp lực lớn như gối, lưng.
  • Cảm giác mệt mỏi hoặc khó chịu khi thực hiện các hoạt động hàng ngày.
  • Ngủ ngáy, rối loạn giấc ngủ, và có nguy cơ ngưng thở khi ngủ.

Xem thêm: Dấu hiệu của bệnh béo phì

nguoi bi beo phi xuat hien tinh trang tich mo o bung
Mỡ thừa tích tụ nhiều ở bụng, hông, và đùi là dấu hiệu đặc trưng của người bị béo phì.

Các nguy cơ sức khỏe ở người béo phì

Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Tình trạng này có thể tác động tiêu cực đến mọi độ tuổi, từ trẻ em đến người trưởng thành, với những hậu quả khác nhau.

Tác hại của béo phì đối với sức khỏe trẻ em

Tình trạng phì ở trẻ em ngày càng trở nên phổ biến. Nếu không can thiệp kịp thời, béo phì có thể để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và sự phát triển.

Giảm phát triển

Ở trẻ béo phì, trọng lượng dư thừa sẽ gây áp lực lớn lên xương. Đây là nguyên nhân trực tiếp khiến bé gặp khó khăn trong di chuyển, vận động. Sự phát triển hệ cơ và xương trong giai đoạn này cũng bị ảnh hưởng. Rối loạn cơ xương làm tăng nguy cơ xương khớp biến dạng, đau nhức.

Hội chứng chuyển hóa

Các hội chứng chuyển hóa, đặc biệt là tiểu đường type 2 là một trong những biến chứng nguy hiểm ở trẻ béo phì. Bệnh xảy ra do lượng mỡ thừa ảnh hưởng đến khả năng cơ thể sử dụng insulin – hormone vận chuyển đường trong máu. Đây là hiện tượng kháng insulin, khiến mức đường huyết tăng cao bất thường, dẫn đến đái thão đường type 2.

Bên cạnh đó, em bé thừa cân còn tiềm ẩn rủi ro bị mỡ máu cao, rối loạn lipid máu. Các rối loạn này ảnh hưởng trực tiếp đối với sức khỏe. Nếu không can thiệp kịp thời, bé có thể bị bệnh tim mạch khi trưởng thành.

beo phi lam tang nguy co bi tieu duong type 2 o tre em
Béo phì làm tăng nguy cơ đái tháo đường type 2 ở trẻ em.

Rối loạn hô hấp và giấc ngủ

Trẻ em có nguy cơ cao mắc các bệnh về hô hấp như hen suyễn. Lượng mỡ thừa tích tụ ở vùng ngực và bụng làm giảm khả năng phổi mở rộng, gây khó khăn trong hít thở.

Ngoài ra, béo phì còn dẫn đến tình trạng ngưng thở khi ngủ, khiến trẻ bị gián đoạn giấc ngủ, ngủ không sâu giấc. Điều này ảnh hưởng lớn đến sự phát triển trí não và khả năng học tập.

Ảnh hưởng đến tâm lý

Trẻ thường bị chế giễu, kỳ thị từ bạn bè hoặc trong môi trường học đường. Điều này làm giảm sự tự tin, khiến trẻ dễ rơi vào trạng thái lo lắng hoặc trầm cảm. Những cảm xúc tiêu cực này có thể dẫn đến xu hướng xa lánh xã hội, ảnh hưởng lâu dài đến khả năng giao tiếp và phát triển tâm lý của trẻ.

Xem thêm: Tác hại của béo phì

Đối với sức khỏe người trưởng thành

Các ảnh hưởng tiêu cực của béo phì đối với sức khỏe người trưởng thành gồm:

Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch

Béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như huyết áp cao, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, và đột quỵ. Nguyên nhân chính là do sự tích tụ mỡ nội tạng, loại mỡ bao quanh các cơ quan, gây áp lực lớn lên hệ tuần hoàn.

Mỡ thừa còn làm tăng lượng cholesterol xấu (LDL) và giảm cholesterol tốt (HDL). Đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến rối loạn chuyển hóa lipid trong máu.

beo phi lam tang nguy co benh tim mach
Béo phì làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch ở người trưởng thành.

Đái tháo đường type 2

Thừa cân và béo phì là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến kháng insulin, khiến cơ thể không thể kiểm soát được lượng đường trong máu, gây ra tiểu đường type 2. Đây là bệnh mạn tính, khó chữa dứt điểm và đòi hỏi người bệnh phải kiểm soát chặt chẽ chế độ ăn uống và sinh hoạt.

Nếu không kiểm soát hiệu quả, bệnh có thể dẫn đến nhiều vbiến chứng nghiêm trọng. Bao gồmgây tổn thương đến mắt, thận và dây thần kinh, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ.

Nguy cơ bị các loại ung thư

Người thừa cân có nguy cơ cao mắc một số loại ung thư. Nguyên nhân do tình trạng viêm mãn tính do mỡ thừa gây ra có thể tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của tế bào ung thư. Các loại ung thư mà người béo phì có thể mắc phải gồm:

  • Ung thư vú: Liên quan đến rối loạn hormone estrogen.
  • Ung thư đại tràng: Do tình trạng viêm mãn tính và rối loạn chuyển hóa.
  • Ung thư nội mạc tử cung: Thường gặp ở phụ nữ bị béo phì lâu năm.

Suy giảm chức năng các cơ quan

  • Gan nhiễm mỡ: Khi mỡ tích tụ trong gan, cơ quan này không thể hoạt động hiệu quả, dẫn đến viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan.
  • Sỏi mật: Người béo phì có nguy cơ cao bị sỏi mật do rối loạn chuyển hóa chất béo và cholesterol.
  • Suy thận: Trọng lượng cơ thể dư thừa tạo áp lực lớn lên thận, làm tăng nguy cơ suy thận mạn tính.

Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Ở nữ giới:

  • Thừa cân làm rối loạn kinh nguyệt, ảnh hưởng đến khả năng rụng trứng và thụ thai.
  • Nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), một nguyên nhân chính gây vô sinh.

Ở nam giới:

  • Lượng mỡ thừa làm giảm hormone testosterone, gây suy giảm chức năng sinh lý.
  • Ảnh hưởng chất lượng và số lượng tinh trùng, làm tăng nguy cơ vô sinh.

Xem thêm: Béo phì gây ra những bệnh gì?

Làm thế nào để chữa bệnh béo phì?

Chữa bệnh béo phì đòi hỏi một phương pháp giảm cân toàn diện, kết hợp giữa thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng, tập thể dục và điều trị y khoa khi cần thiết.

Có chế độ dinh dưỡng hợp lý

Kiểm soát lượng calo nạp vào:

  • Ăn ít hơn lượng calo cơ thể cần để giảm cân.
  • Sử dụng các ứng dụng theo dõi calo để tính toán lượng thức ăn tiêu thụ, từ đó điều chỉnh khẩu phần hợp lý.
quan ly luong calo nap vao la cach ho tro giam can
Quản lý lượng calo nạp vào là cách hỗ trợ giảm cân hiệu quả

Lựa chọn các loại thực phẩm lành mạnh:

  • Tăng cường ăn rau củ quả, trái cây tươi, và ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp chất xơ và vitamin. Các loại trái cây có thể ăn như bưởi, cam, dâu tây, quả mọng, v.v.
  • Protein nạc từ cá, đậu, trứng hoặc thịt gia cầm, và ngũ cốc nguyên hạt là lựa chọn tốt hơn thịt đỏ hoặc thực phẩm giàu chất béo.
  • Sử dụng chất béo lành mạnh như dầu oliu, dầu hạt cải…
  • Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt, và trái cây nhiều đường như sầu riêng, các loại chất béo bão hòa (như bơ, mỡ động vật).

Thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học:

  • Không bỏ bữa sáng vì đây là bữa ăn quan trọng giúp khởi đầu ngày mới với năng lượng đủ đầy.
  • Ăn đúng giờ, tránh ăn khuya vì dễ làm tích tụ mỡ thừa.
  • Hạn chế ăn vặt hoặc chọn các món ăn nhẹ lành mạnh như hạt, sữa chua ít đường.

Uống đủ nước: Nên uống khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày, tùy thuộc vào nhu cầu cơ thể và mức độ hoạt động.

Thay đổi thói quen sinh hoạt và tập thể dục

  • Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút/ngày. Có thể tập aerobic, đi bộ, chạy bộ, bơi lội, đạp xe…
  • Tập luyện sức mạnh giúp tăng cơ bắp, cải thiện tỷ lệ trao đổi chất, và làm cơ thể tiêu thụ nhiều năng lượng. Có thể chọn bài tập nâng tạ, tập bụng…
tang cuong van dong giup ngan ngua nguy co beo phi
Tập thể dục thường xuyên để giảm cân và ngăn ngừa béo phì.

Điều trị bằng thuốc và phẫu thuật theo chỉ định bác sĩ

  • Sử dụng thuốc giảm cân: 
    • Có thể sử dụng các loại thuốc để giảm hấp thụ chất béo từ thức ăn, giảm cảm giác thèm ăn.
    • Chỉ dùng thuốc khi được bác sĩ kê đơn và hướng dẫn cụ thể.
  • Phẫu thuật giảm cân: Được áp dụng cho những người béo phì nghiêm trọng, không đạt được kết quả với các biện pháp khác. Có hai phương pháp phẫu thuật chính:
    • Cắt dạ dày: Làm nhỏ kích thước dạ dày để hạn chế lượng thức ăn nạp vào.
    • Nối tắt dạ dày (gastric bypass): Giảm khả năng hấp thụ calo bằng cách thay đổi cấu trúc tiêu hóa.

Tổng kết

Béo phì có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát. Với các giải pháp cho bệnh béo phì khoa học, từ chế độ ăn uống hợp lý, tập luyện thể thao, đến các phương pháp điều trị y khoa, việc lấy lại vóc dáng và sức khỏe là điều nằm trong tầm tay.

 

Xem thêm: Cách phòng tránh bệnh béo phì