Hiện nay tình trạng tăng cholesterol đang diễn ra ở nhiều lứa tuổi và xu hướng trẻ hóa. Vậy nếu bạn bị cholesterol cao phải làm sao? Hãy cùng Diag tìm hiểu câu trả lời với 8 cách điều trị cholesterol trong máu cao.

Nguyên nhân khiến cholesterol tăng cao

Cholesterol tăng cao thường xuất phát từ lối sống không lành mạnh. Chế độ ăn uống giàu chất béo bão hòa (thịt đỏ, bơ, phô mai) và chất béo chuyển hóa (thực phẩm chiên rán, chế biến sẵn) làm tăng LDL cholesterol. Ngoài ra, lối sống lười vận động cũng góp phần làm giảm cholesterol tốt (HDL-C) và tăng nguy cơ tích tụ cholesterol trong máu. Thói quen hút thuốc lá, uống nhiều rượu, và tình trạng thừa cân hoặc béo phì cũng làm rối loạn chuyển hóa lipid trong cơ thể.

Nguyên nhân di truyền đóng vai trò quan trọng khi gây rối loạn lipid máu bẩm sinh, dẫn đến mức cholesterol cao dù duy trì lối sống lành mạnh. Tuổi tác và giới tính cũng là yếu tố không thể tránh khỏi. Cơ thể người lớn tuổi thường suy giảm khả năng xử lý LDL-C. Phụ nữ sau mãn kinh thường tăng cholesterol do giảm nồng độ hormone estrogen trong cơ thể.

Bên cạnh đó, những người có bệnh lý nền liên quan đến rối loạn chuyển hóa dễ có mức cholesterol tăng cao. Thường là các bệnh như tiểu đường type 2, suy giáp, hoặc bệnh lý gan thận.

Một số nguyên nhân khác có thể làm tăng nồng độ cholesterol trong máucăng thẳng kéo dài hoặc thiếu ngủ. Stress kích thích sản xuất hormone cortisol gây rối loạn chuyển hóa lipid. Còn thiếu ngủ làm mất cân bằng hormone và ảnh hưởng đến chức năng chuyển hóa cholesterol.

Cách điều trị cholesterol cao

1. Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống khoa học là yếu tố then chốt. Các chuyên gia khuyến cáo nên hạn chế tiêu thụ chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Đây là hai loại chất béo xấu, có khả năng gây tích tụ các mảng xơ vữa động mạch. Bạn nên thay thế chúng bằng chất béo không bão hòa để giúp cải thiện cân bằng nồng độ lipid trong máu.

  • Tránh chất béo bão hòa: Mỡ lợn, thịt đỏ, bơ, phô mai, kem, các loại dầu thực vật như dầu dừa, dầu cọ.
  • Hạn chế tiêu thụ chất béo chuyển hóa: Thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ.
  • Tăng cường chất béo không bão hòa đơn: Dầu ô-liu, dầu hạt cải, quả bơ, và các loại hạt.
  • Ăn nhiều axit béo omega-3: Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, hoặc hạt lanh.

Ngoài ra, việc tăng cường thực phẩm giàu chất xơ cũng giúp giảm hấp thụ cholesterol tại ruột. Bạn nên chú trọng bữa ăn với nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, và các loại đậu. Đây đều là những thực phẩm tốt cho cơ thể, cũng như có khả năng đẩy lùi nguy cơ mắc bệnh tim mạch do cholesterol cao.

Chế độ ăn uống giàu omega-3 rất tốt để cải thiện cholesterol.
Chế độ ăn uống giàu omega-3 rất tốt để cải thiện cholesterol.

2. Hoạt động thể chất thường xuyên

Thể dục đều đặn có ảnh hưởng tích cực đến nồng độ cholesterol. Bạn nên vận động thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày và kéo dài ít nhất 5 ngày mỗi tuần. Khi cơ thể hoạt động, các tế bào mỡ trong máu (triglyceride) được sử dụng làm năng lượng. Điều này làm giảm tổng lượng mỡ trong cơ thể và cải thiện chuyển hóa lipid.

Bạn nên tham gia các hoạt động như đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe, hoặc kết hợp thêm các bài tập cường độ cao. Các môn thể thao này thường giúp giảm LDL cholesterol và tăng HDL cholesterol rất hiệu quả.

Tập thể dục thường xuyên còn giúp tăng độ nhạy insulin. Điều này đặc biệt quan trọng với người bị tiểu đường, qua đó gián tiếp kiểm soát cholesterol hiệu quả hơn.

3. Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý

Quá trình giảm cân,đặc biệt là giảm mỡ bụng, thường liên quan đến chế độ ăn khoa học và thói quen sống hoạt động thể chất. Việc duy trì cân nặng hợp lý có tác dụng lớn trong việc kiểm soát cholesterol. Khi cơ thể mất đi mỡ thừa, mức cholesterol LDL và triglyceride trong máu thường giảm, trong khi cholesterol HDL có xu hướng tăng.

Trên thực tế, mỡ bụng dư thừa là một yếu tố nguy cơ lớn gây bệnh tim mạch, vì nó làm tăng kháng insulin và rối loạn chuyển hóa lipid. Do đó bạn nên giảm khoảng 5 – 10% trọng lượng cơ thể để cải thiện nồng độ lipid máu, từ đó làm giảm chỉ số cholesterol.

Cần tập luyện thể thao để duy trì cân nặng hợp lý.
Cần tập luyện thể thao để duy trì cân nặng hợp lý.

4. Ngừng hút thuốc lá

Theo nhiều nghiên cứu, hút thuốc lá có thể làm giảm cholesterol HDL và gây tổn thương thành mạch máu. Từ đó tạo điều kiện cho cholesterol LDL tích tụ, dẫn đến tình trạng xơ vữa động mạch. Khi bạn bỏ thuốc, mức cholesterol HDL bắt đầu tăng trở lại, giúp làm sạch mạch máu và giảm nguy cơ tắc nghẽn động mạch. Quá trình này cải thiện tuần hoàn máu và giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ, đặc biệt khi kết hợp với các biện pháp thay đổi lối sống.

5. Hạn chế rượu bia

Uống nhiều rượu bia làm tăng triglyceride và cholesterol LDL, gây rối loạn lipid máu. Khi bạn giảm hoặc ngừng tiêu thụ rượu, cơ thể sẽ giảm sản sinh triglyceride và LDL cholesterol. Đồng thời, chức năng gan cũng được cải thiện tốt hơn, cơ quan này có thể xử lý và chuyển hóa lipid hiệu quả hơn.

6. Tránh căng thẳng

Căng thẳng kéo dài kích thích cơ thể sản sinh cortisol và adrenaline – hai hormone có thể gây rối loạn chuyển hóa lipid. Trong đó, cortisol thúc đẩy giải phóng năng lượng từ mỡ và đường, làm tăng lượng triglyceride và LDL-C trong máu. Đồng thời, stress kéo dài có thể làm giảm HDL cholesterol, dẫn đến mất cân bằng lipid máu.

Ngoài ra, căng thẳng cũng có thể thúc đẩy các thói quen không lành mạnh, như ăn uống quá độ, hút thuốc, hoặc tiêu thụ rượu bia. Những yếu tố này hoàn toàn không tốt đối với sức khỏe vì chúng dễ làm tăng nồng độ cholesterol trong máu.

Khi cơ thể ở trạng thái thư giãn (không căng thẳng), hormone cortisol được tiết chế. Từ đó tuần hoàn máu được cải thiện và giảm nguy cơ hình thành mảng xơ vữa trong động mạch. Thêm vào đó, việc kiểm soát căng thẳng còn giúp cải thiện giấc ngủ. Đây là một trong những yếu tố quan trọng giúp cân bằng nồng độ lipid trong cơ thể, bao gồm cả cholesterol.

Bạn có thể thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng như sau:

  • Thực hành thiền và yoga.
  • Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội.
  • Dành thời gian cho các sở thích cá nhân, nghe nhạc hoặc giao lưu xã hội.
Yoga cũng là một cách để cải thiện mức cholesterol cao.
Yoga cũng là một cách để cải thiện mức cholesterol cao.

7. Sử dụng thuốc điều trị

Thuốc là giải pháp tối ưu khi thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát mức cholesterol. Các loại thuốc này thường nhằm mục tiêu giảm nồng độ LDL cholesterol, tăng HDL cholesterol và điều chỉnh mức triglyceride. Đây là những nhóm thuốc thường được chỉ định cho những người có nguy cơ cao. Chẳng hạn như người có tiền sử bệnh tim mạch, tiểu đường, hoặc rối loạn lipid máu di truyền.

  • Statins (như Atorvastatin, Rosuvastatin, Simvastatin): Nhóm thuốc phổ biến nhất để giảm LDL cholesterol. Statins hoạt động bằng cách ức chế enzyme HMG-CoA reductase trong gan, giảm sản xuất cholesterol nội sinh. Statins không chỉ giảm mạnh cholesterol LDL mà còn làm giảm viêm trong mạch máu, ngăn ngừa sự hình thành mảng xơ vữa.
  • Fibrates (như Fenofibrate, Gemfibrozil): Chủ yếu làm giảm triglyceride và tăng nhẹ cholesterol HDL. Fibrates kích hoạt enzyme phá vỡ chất béo trong máu.

Mỗi nhóm thuốc có cơ chế tác động riêng. Tuy nhiên, bạn cần tuân thủ sử dụng thuốc đúng cách, đúng liều lượng và theo sự chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị.

Xét nghiệm mỡ máu chỉ 160k

  • Đánh giá toàn diện tình trạng mỡ máu và phát hiện các bệnh lý tim mạch.
  • Nhanh chóng, không chờ đợi với hệ thống 40 chi nhánh Diag.
  • Lấy mẫu ngoài giờ hành chính.
  • Có ngay kết quả trong vòng 24h qua Zalo.

GỌI LẠI CHO TÔI

Diag sẽ liên hệ lại trong vòng 5 phút

8. Quản lý tốt các bệnh lý nền

Một số bệnh lý nền có thể tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến mức cholesterol máu. Khi không được kiểm soát, chúng có thể làm rối loạn chuyển hóa lipid và khiến mức cholesterol tăng cao. Vậy nên, cần quản lý tốt các bệnh này để việc chữa cholesterol cao hiệu quả hơn.

  • Bệnh gan: Gan là cơ quan chính sản xuất và xử lý cholesterol. Cần điều chỉnh chế độ ăn uống, giảm cân, và sử dụng thuốc điều trị bệnh gan để cải thiện chức năng gan. Điều này giúp ổn định nồng độ cholesterol.
  • Bệnh thận: Kiểm soát huyết áp, giảm protein niệu và điều chỉnh chế độ ăn uống. Từ đó giúp giảm thiểu nguy cơ tăng cholesterol máu.
  • Hội chứng chuyển hóa: Sự kết hợp của béo phì, tăng huyết áp, tăng đường huyết, và rối loạn lipid máu. Cần giảm cân hợp lý, tập thể dục đều đặn, kiểm soát huyết áp và đường huyết tốt.
  • Đái tháo đường: Đặc biệt tiểu đường type 2, cần kiểm soát đường huyết thông qua chế độ ăn uống, thuốc hoặc insulin.
  • Suy giáp: Bổ sung hormone tuyến giáp giúp điều chỉnh chuyển hóa lipid, từ đó giảm cholesterol LDL và triglyceride.

Lời kết

Như vậy, bài viết đã chia sẻ đầy đủ thông tin về vấn đề ‘bị cholesterol cao phải làm sao’. Cholesterol cao là một dấu hiệu cho thấy sự rối loạn lipid trong cơ thể, có thể dẫn đến các bệnh tim mạch nguy hiểm. Vậy nên, cần thăm khám sức khỏe và xét nghiệm cholesterol định kỳ nhằm tránh nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ.