Hội chứng thận hư ở trẻ em là bệnh lý cầu thận phổ biến, thường xuất hiện ở trẻ từ 2 – 9 tuổi. Bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như suy thận cấp, tràn dịch màng tim, nhiễm trùng huyết, hoặc đe dọa tính mạng nếu không can thiệp kịp thời. Việc nhận biết sớm triệu chứng và điều trị đúng cách rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

Hội chứng thận hư ở trẻ em là gì?

Bệnh hội chứng thận hư ở trẻ em là trạng thái cầu thận bị tổn thương khiến protein rò rỉ quá nhiều vào nước tiểu (protein niệu), dẫn đến mức protein (nhất là albumin) trong máu giảm thấp. Điều này gây ra sự tích tụ dịch trong cơ thể, biểu hiện rõ nhất là phù (sưng) ở mặt, mắt, chi dưới và có thể lan rộng toàn thân. Bệnh thường xuất hiện ở trẻ từ 2 đến 9 tuổi, phổ biến nhất là ở bé trai.

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, hội chứng thận hư có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như suy thận cấp, tràn dịch màng tim hoặc nhiễm trùng huyết, nguy hiểm đến tính mạng trẻ.

Hội chứng thận hư ở trẻ được phân thành các loại gồm:

  • Hội chứng thận hư bẩm sinh: Xuất hiện ở trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi, thường do các đột biến gen di truyền ảnh hưởng chức năng cầu thận.
  • Hội chứng thận hư trẻ em tiên phát: Hội chứng này rất phổ biến ở trẻ, chiếm đến khoảng 90% các ca bệnh được ghi nhận. Bệnh thường không rõ nguyên nhân, do tổn thương tế bào cầu thận rất nhỏ, chỉ có thể thấy được bằng kính hiển vi điện tử.
  • Hội chứng thận hư thứ phát: Xảy ra do các bệnh toàn thân hoặc nguyên nhân ngoài thận như các bệnh tự miễn (ví dụ lupus ban đỏ hệ thống), nhiễm trùng (HIV, viêm gan), bệnh huyết học (bạch cầu, u lympho), hoặc tác dụng phụ thuốc.
Hội chứng thận hư ở trẻ em thường gặp ở các bé 2 - 9 tuổi
Hội chứng thận hư ở trẻ em thường gặp ở các bé 2 – 9 tuổi, bé nam có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn bé gái.

Dấu hiệu thận hư ở trẻ em

Triệu chứng hội chứng thận hư ở trẻ em có thể khác nhau, thường rõ ràng khi bệnh đã tiến triển nặng và có thể nhầm lẫn sưng ban đầu với triệu chứng dị ứng hoặc nguyên nhân lành tính khác. Phụ huynh cần đặc biệt lưu tâm khi trẻ xuất hiện các triệu chứng như:

  • Chán ăn: Trẻ có thể cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và giảm ăn uống, phản ánh tình trạng bệnh ảnh hưởng tổng thể sức khỏe.
  • Tăng cân bất thường: Tăng cân đột ngột có thể là triệu chứng của bệnh. Nguyên nhân là tích tụ dịch trong cơ thể do mất albumin máu.
  • Tiểu ít, nước tiểu có sủi bọt lâu tan: Do protein bị rò rỉ nhiều qua nước tiểu, dẫn đến nước tiểu có bọt và đôi khi có thể thấy máu trong nước tiểu (tiểu máu).
  • Sưng, phù: Phù trong hội chứng thận hư thường bắt đầu quanh mắt, sau đó lan xuống chân, tay, bộ phận sinh dục và có thể dẫn đến tràn dịch màng bụng hoặc các khoang khác trong cơ thể. Sưng phù là dấu hiệu điển hình do mất protein trong máu, làm tăng áp lực thẩm thấu và tích tụ dịch ở mô mềm.
  • Tăng huyết áp: Một số trẻ bị tăng huyết áp do rối loạn chức năng thận.
  • Rối loạn lipid máu: Nồng độ cholesterol và các lipid khác trong máu tăng cao (tăng cholesterol máu), đây là đặc trưng của hội chứng thận hư.
Xét nghiệm liên quan
Gói xét nghiệm Chức năng thận
Gói xét nghiệm Tổng quát

Xem thêm: Tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng thận hư

Nguyên nhân hội chứng thận hư ở trẻ em

Nguyên nhân hội chứng thận hư ở trẻ chủ yếu do tổn thương ở các mạch máu nhỏ trong thận, làm rò rỉ quá nhiều protein vào nước tiểu. Các nguyên do cụ thể được chia thành:

  • Hội chứng thận hư bẩm sinh: Thường do đột biến gen ảnh hưởng chức năng cầu thận, như các đột biến ở gen NPHS1, NPHS2, WT1.
  • Hội chứng thận hư nguyên phát: Nguyên nhân dẫn đến hội chứng thận hư nguyên phát ở trẻ em có thể bao gồm:
    • Bệnh thay đổi tối thiểu chiếm phần lớn, nguyên nhân chưa rõ, có thể liên quan đến rối loạn miễn dịch.
    • Xơ hóa cầu thận từng vùng do tổn thương xơ hóa một phần cầu thận, có thể liên quan đến yếu tố di truyền.
    • Viêm màng cầu thận là bệnh tự miễn gây tổn thương màng cầu thận.
  • Hội chứng thận hư thứ phát: Bệnh thận hư thứ phát ở trẻ được ghi nhận sau khi trẻ mắc các bệnh liên quan đến hệ thống miễn dịch, nhiễm virus HIV, viêm gan B, viêm gan C, bệnh nhiễm trùng liên cầu bêta tan huyết nhóm A…

Biến chứng hội chứng thận hư ở trẻ em

Hội chứng thận hư có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển bình thường ở trẻ nhỏ, cụ thể:

  • Suy dinh dưỡng: Bệnh khiến trẻ biếng ăn, ăn không được nhiều, và khả năng hấp thụ kém khiến cho cơ thể thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết.
  • Thiếu máu: Hội chứng thận hư trẻ em khiến cho trẻ mệt mỏi, chán ăn, và ăn ít. Điều này khiến các chất nạp vào cơ thể không đủ, đặc biệt là sắt. Ngoài ra, lượng sắt bị đào thải qua niệu cũng góp phần dẫn đến tình trạng thiếu máu ở bé.
  • Nhiễm trùng: Hội chứng thận hư có thể dẫn đến nhiễm trùng do miễn dịch suy yếu. Trẻ bị nhiễm trùng có thể gặp các bệnh như viêm màng não, viêm phổi…
  • Suy giáp: Mất hormone gắn albumin và globulin trong hội chứng thận hư có thể khiến trẻ bị suy giáp.
  • Suy thận cấp tính: Giảm khối lượng tuần hoàn ở thận có thể dẫn đến bệnh thận cấp tính ở trẻ.
  • Suy thận mạn tính: Trường hợp trẻ bị thận hư kháng thuốc có thể dẫn đến bệnh thận mạn tính, bệnh chuyển biến nặng khiến trẻ phải lọc máu và ghép thận.

Xem thêm: Biến chứng hội chứng thận hư

Bệnh thận hư trẻ em có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm
Bệnh thận hư ở trẻ em có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.

Tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng thận hư trẻ em

Hội chứng thận hư ở trẻ em được xác định dựa trên các tiêu chuẩn như:

  • Phù lâm sàng.
  • Protein niệu lớn hơn 200 mg/mmol.
  • Albumin máu thấp hơn 30 g/l.

Để chẩn đoán hội chứng thận hư, trẻ sẽ được thực hiện các xét nghiệm, thăm khám, hoặc sinh thiết thận nếu cần thiết.

  • Xét nghiệm nước tiểu: Xét nghiệm này được thực hiện để xác định protein niệu và các tế bào hồng cầu lẫn trong nước tiểu.
  • Xét nghiệm máu: Thông qua xét nghiệm máu có thể đánh giá chức năng thận, nồng độ albumin, cholesterol trong máu.
  • Sinh thiết thận: Phương pháp này thường được chỉ định để xác định loại hội chứng chứng thận hư hoặc trong các trường hợp như:
    • Kết quả chẩn đoán khác bệnh thay đổi tối thiểu (Minimal Change Disease – MCD).
    • Có dấu hiệu suy thận.
    • Có một lượng lớn máu trong nước tiểu.
    • Có tiền sử gia đình có gen hoặc mắc một số bệnh về thận.
diag
Xét nghiệm chức năng thận
  • Đánh giá toàn diện khả năng hoạt động của thận
  • Phát hiện sớm suy thận cấp, thận mạn tính, hội chứng thận hư…
  • Tư vấn chuyên sâu, hướng dẫn thói quen ăn uống, sinh hoạt.
  • Quy trình đơn giản, xét nghiệm nhanh chóng, nhận kết quả online.
TÌM HIỂU THÊM
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

Bệnh thận hư ở trẻ em có thể được chẩn đoán qua các xét nghiệm
Bệnh thận hư ở trẻ em có thể được chẩn đoán qua các xét nghiệm.

Phương pháp điều trị hội chứng thận hư ở trẻ em

Trẻ bị bệnh hội chứng thận hư thường được điều trị bằng thuốc corticoid. Nếu lượng protein niệu nhiều và nồng độ albumin trong máu rất thấp, bác sĩ có thể tiêm albumin bằng cách tiêm tĩnh mạch (IV) trực tiếp vào máu. Bác sĩ có thể dùng bổ sung thuốc lợi tiểu để giúp thận loại bỏ chất lỏng dư thừa.

Sau khi điều trị với thuốc, khoảng 80% trẻ mắc hội chứng thận hư có đáp ứng sau khoảng 3 đến 4 tuần. Khi đó, tình trạng sưng tấy và protein trong nước tiểu đã được loại bỏ. Ở một số trẻ, tình trạng xuất hiện protein trong nước tiểu có thể bị tái phát nhiều lần. Khi đó, bác sĩ sẽ điều chỉnh phác đồ và tiếp tục điều trị cho trẻ.

Trong các trường hợp bị thận hư ở trẻ, có khoảng 20% trẻ không có đáp ứng với thuốc. Trong trường hợp này, trẻ sẽ được yêu cầu thực hiện sinh thiết thận hoặc xét nghiệm di truyền để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Bác sĩ có thể sẽ trao đổi với phụ huynh về việc cho trẻ điều trị với thuốc ức chế miễn dịch để giảm hoạt động của hệ miễn dịch, nhưng cần làm rõ những mặt tích cực và tác dụng phụ khi sử dụng phương pháp này.

Xem thêm: Hội chứng thận hư tái phát

Phương pháp điều trị chủ yếu bằng thuốc corticoid
Phương pháp điều trị thận hư ở trẻ em chủ yếu bằng thuốc corticoid.

Cách chăm sóc hội chứng thận hư ở trẻ em

Chăm sóc trẻ bị hội chứng thận hư cần đảm bảo duy trì sức khỏe và cân bằng với các hoạt động sống hàng ngày. Dưới đây là những lưu ý khi phụ huynh chăm sóc trẻ:

  • Duy trì các hoạt động hàng ngày: Trẻ nên tiếp tục đi học, gặp gỡ bạn bè và tham gia các hoạt động thể chất phù hợp, giúp bé duy trì tinh thần và sức khỏe tổng quát.
  • Xây dựng thực đơn cho trẻ bị hội chứng thận hư hợp lý:
    • Giảm muối trong khẩu phần ăn để hạn chế tình trạng phù, tránh tăng huyết áp và giảm gánh nặng cho thận.
    • Thiết lập chế độ ăn hạn chế các thực phẩm giàu chất béo bão hòa và cholesterol cao nhằm kiểm soát rối loạn lipid máu thường gặp ở bệnh nhân thận hư.
    • Ưu tiên các nguồn protein lành mạnh trong chế độ ăn như đạm từ thực vật, cá, thịt gia cầm bỏ da, trứng và các loại đậu, tránh dùng quá nhiều protein động vật béo.
    • Bổ sung rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ.
  • Theo dõi nước tiểu hàng ngày: Ba mẹ nên kiểm tra nước tiểu của trẻ để phát hiện sớm protein niệu (xuất hiện bọt trong nước tiểu hoặc que thử protein dương tính), dấu hiệu của tái phát bệnh để kịp thời liên hệ bác sĩ.
  • Dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ: Đảm bảo trẻ uống thuốc đúng liều và lịch, không bỏ liều hoặc tự ý ngưng thuốc.
  • Kiểm soát cân nặng và huyết áp: Giữ cân nặng hợp lý, theo dõi huyết áp thường xuyên để phát hiện và xử trí kịp thời các biến chứng.
  • Thăm khám sức khỏe định kỳ: Đưa trẻ đi khám định kỳ để đánh giá tình trạng thận, chức năng gan, các chỉ số sinh hóa máu và điều chỉnh điều trị phù hợp.

Xem thêm: Hội chứng thận hư kháng corticoid

Lời kết

Hy vọng bài viết của Diag đã giúp bạn có những thông tin hữu ích về hội chứng thận hư ở trẻ em và có biến pháp phòng tránh cho trẻ. Ba mẹ nên đưa trẻ thăm khám sức khỏe định kỳ, nhất là khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ hội chứng thận hư để có sự can thiệp y tế phù hợp và hạn chế biến chứng hiệu quả.

 

Xem thêm: Hội chứng thận hư lupus