Can (gan) và thận là hai tạng có liên quan mật thiết với nhau. Thận tàng tinh, chủ về sinh dục, phát triển và chứa đựng tinh hoa của ngũ tạng. Can tàng huyết, chủ về sơ tiết, điều hòa khí huyết. Âm dịch của thận nuôi dưỡng can, âm dịch của can dưỡng huyết. Khi một trong hai tạng bị âm hư sẽ ảnh hưởng đến tạng còn lại. Vậy can thận âm hư là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết của Diag.
Can thận âm hư và can thận dương hư
Nhiều người đến nay vẫn thắc mắc can thận hư là gì. Can thận hư được chia thành can thận âm hư và can thận dương hư. Mỗi bệnh lại có những đặc điểm và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe khác nhau.
Can thận âm hư là gì?
Trong Đông y, âm và dương là hai mặt đối lập nhưng thống nhất, bổ sung cho nhau. Âm chủ về tĩnh, hàn, bổ, dưỡng, trong khi dương chủ về động, nhiệt, công, và phát tán. Âm hư là tình trạng âm dịch trong cơ thể bị thiếu hụt, dẫn đến dương thịnh tương đối, gây ra các triệu chứng như nóng trong, khô miệng, đau lưng, ù tai…
Bệnh can thận âm hư xuất phát từ các vấn đề ở tạng thận (thận) và tạng can (gan). Hội chứng xảy ra thường do thận âm suy giảm chức năng làm ảnh hưởng đến gan âm hoặc ngược lại. Sự mất cân bằng hoạt động của hai trạng làm ảnh hưởng đến chức năng của cả hai, dẫn đến các bệnh lý trầm trọng.
Một số triệu chứng phổ biến của hội chứng can thận âm hư là mệt mỏi, chóng mặt, ù tai, đau nhức ở phần lưng và đùi…
Xem thêm: Thận âm hư
Can thận dương hư là gì?
Can thận dương hư là tình trạng dương khí của can thận bị suy giảm, dẫn đến âm thịnh tương đối, gây ra các triệu chứng như sợ lạnh, tay chân lạnh, tiểu nhiều, tiểu trong, liệt dương, u sầu, lo lắng, sợ hãi, mắt không nhìn rõ, sắc mặt nhợt nhạt, sườn phải đau…
Ở phụ nữ, khi mắc bệnh can thận dương hư sẽ ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt (không đều hoặc kéo dài), có rêu lưỡi trắng…
Xem thêm: Thận âm dương lưỡng hư
Dấu hiệu của bệnh can thận âm hư
Chứng can thận âm hư liên quan đến sự suy giảm chức năng của tạng thận và tạng can, làm ảnh hưởng sức khỏe của người bệnh. Một số triệu chứng giúp bạn nhận diện bệnh gồm:
- Đau đầu, choáng váng.
- Đau mỏi quanh vùng thắt lưng, tình trạng đau rõ rệt hơn khi vận động.
- Đau mạn sườn âm ỉ.
- Nóng trong người, mặt đỏ bừng.
- Nước tiểu nóng đỏ, phân khô.
- Rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới…
Xem thêm: Triệu chứng thận âm hư
Nguyên nhân can thận âm hư là gì?
Nguyên nhân dẫn đến chứng can thận âm hư là sự thiếu hụt âm dịch ở tạng can và tạng thận. Bên cạnh đó, một số yếu tố về thể trạng, lối sống cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình hình thành bệnh:
- Sự thiếu hụt âm dịch: Hoạt động của gan thận chịu ảnh hưởng bởi âm dịch, âm dịch thiếu hụt làm mất cân bằng và hình thành bệnh.
- Tình trạng lão hóa: Một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh can thận âm hư là sự lão hóa tự nhiên. Quá trình lão hóa dẫn đến gan và thận suy yếu, lượng âm dịch suy giảm và rối loạn chức năng ở hai bộ phận.
- Quan hệ tình dục quá mức: Quan hệ tình dục quá mức cũng là nguyên nhân khiến can thận hư. Điều này khiến làm tổn thương thận tinh, dẫn đến thận âm hư, sau đó ảnh hưởng đến can.
- Phát dục sớm ở trẻ: Trẻ em phát dục khi cơ thể vẫn chưa phát triển hoàn toàn. Điều này khiến gan thận phải hoạt động quá mức dẫn đến suy kiệt.
- Cơ thể lao lực: Bệnh can thận âm hư bị ảnh hưởng bởi sự hoạt động quá mức của cơ thể. Khi cơ thể phải làm việc liên tục không ngừng nghỉ, các bộ phận không có thời gian để phục hồi và suy yếu.
Biến chứng của bệnh can thận âm hư
Can thận âm hư nếu được phát hiện và điều trị sớm có thể kiểm soát những triệu chứng của bệnh, hạn chế những biến chứng nguy hiểm. Nếu chậm trễ, bệnh khó điều trị, quá trình điều trị mất nhiều thời gian và có thể diễn biến phức tạp hơn.
Những biến chứng của hội chứng can thận hư có thể kể đến như:
- Suy giảm chức năng của gan và thận: Người bệnh có thể mắc các bệnh về huyết áp, mạch máu.
- Suy giảm chức năng hô hấp: Do phế âm hư, mà phế âm hư có thể do can thận âm hư kéo dài không được điều trị dẫn đến suy giảm chức năng hô hấp.
- Suy giảm chức năng tỳ vị: Người bệnh can thận hư có thể bị biếng ăn, tiêu hóa kém, suy dinh dưỡng do tạng thận và tạng gan bị ảnh hưởng.
Chẩn đoán bệnh can thận âm hư như thế nào?
Dựa vào các biểu hiện của bệnh can thận hư, bản thân người bệnh có thể nhận biết mình có nguy cơ mắc bệnh hay không. Tuy nhiên, để xác định chính xác tình trạng bệnh, bạn cần đến các cơ sở y tế để thăm khám. Người bệnh sẽ được kiểm tra các dấu hiệu bệnh, tiền sử của bệnh. Nếu thăm khám Đông y, bệnh nhân sẽ được bắt mạch để chẩn đoán.
Ngoài Đông y, bạn có thể thực hiện thăm khám bệnh theo y học hiện đại. Nếu nghi ngờ bản thân đang gặp vấn đề về gan và thận, bạn có thể đến bệnh viện hoặc các trung tâm y khoa để thực hiện xét nghiệm chức năng gan, thận tổng thể. Các chỉ số từ xét nghiệm sẽ giúp bạn đánh giá chuẩn xác về trạng thái sức khỏe của gan thận.
Diag là một trong những trung tâm y khoa hàng đầu chuyên cung cấp dịch vụ xét nghiệm chức năng gan thận hàng đầu thị trường. Bạn có thể thực hiện lấy mẫu là nhận kết quả trong ngày với độ chính xác cao. Đến với trung tâm y khoa Diag, bạn sẽ thật sự hài lòng khi đã lựa chọn nơi đây.
Lưu ý khi điều trị bệnh can thận âm hư
Chứng can thận âm hư có thể được điều trị dứt điểm nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ hoặc thầy thuốc, người bệnh cũng cần kết hợp chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh. Dưới đây là những lưu ý khi điều trị bệnh thận âm hư:
- Tránh tự mua thuốc hoặc sử dụng thuốc không có nguồn gốc rõ ràng.
- Không sử dụng bia, rượu, thuốc lá, và các chất kích thích.
- Tránh sử dụng các thực phẩm mặn, thức ăn đóng hộp.
- Cung cấp đủ nước cho cơ thể.
- Hạn chế quan hệ tình dục trong thời gian điều trị bệnh.
- Dành thời gian nghỉ ngơi, tránh lao lực.
- Tham gia các hoạt động thể dục thể thao vừa phải.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ và báo ngay cho bác sĩ nếu có biểu hiện bất thường.
Xem thêm: Chữa thận âm hư
Lời kết
Hội chứng can thận âm hư bị ảnh hưởng bởi tạng thận và tạng can. Bệnh khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, đau nhức, hoạt động hô hấp bị ảnh hưởng… Nếu có những biểu hiện bất thường, bạn nên đến các trung tâm y tế thăm khám kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm.