Bệnh gút có lây không? Bệnh gút có di truyền không?

Bệnh gút là một căn bệnh phổ biến gây viêm đau các khớp do sự tích tụ axit uric. Nhiều người lo lắng về tính chất lây nhiễm và khả năng di truyền của bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh, bệnh gút có lây không, và cách phòng ngừa hiệu quả.

Nguyên nhân bệnh gút

Bệnh gút (gout) là một dạng viêm khớp xảy ra do sự tích tụ quá mức của axit uric (uric acid) trong máu, dẫn đến hình thành tinh thể urat trong các khớp. Uric acid là sản phẩm của quá trình phân giải purin – một hợp chất có trong nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là các thực phẩm chứa purin cao như thịt đỏ, hải sản, và một số loại thực phẩm chứa rượu bia.

Thông thường, axit uric được lọc qua thận và đào thải qua nước tiểu. Tuy nhiên, khi cơ thể sản xuất quá nhiều hoặc thận không đủ khả năng đào thải, nồng độ axit trong máu sẽ tăng cao, dẫn đến tăng.

Một số yếu tố nguy cơ chính của bệnh bao gồm:

• Chế độ ăn uống: Tiêu thụ thực phẩm giàu đạm, chứa nhiều purin (thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật) có thể làm tăng nồng độ uric acid và dẫn đến các cơn gút, ngay cả khi không có yếu tố di truyền.
• Lối sinh hoạt không lành mạnh: Hút thuốc, lạm dụng chất kích thích và béo phì cũng là những yếu tố nguy cơ quan trọng góp phần vào sự phát triển của bệnh gút.
• Di truyền: Gia đình có tiền sử gút làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Tuổi tác: Bệnh phổ biến hơn ở nam giới. Phụ nữ thường có nguy cơ mắc bệnh sau mãn kinh khi nồng độ uric acid trong máu tăng lên do hormone estrogen giảm.
• Thừa cân, béo phì: Những người thừa cân có xu hướng sản xuất nhiều uric acid hơn và gặp khó khăn trong việc loại bỏ ra khỏi cơ thể.
• Các bệnh lý khác: Một số bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, bệnh thận mãn tính có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu hoặc thuốc điều trị suy thận cũng có thể làm tăng nồng độ uric acid.

Xem thêm: Phụ nữ có bị bệnh gút không?

Gút có thể hình thành do chế độ dinh dưỡng thiếu lành mạnh

Nếu bạn đang lo lắng về nguy cơ mắc bệnh gút hoặc đã có dấu hiệu của bệnh như đau khớp, sưng tấy hoặc khó chịu, Trung tâm Y khoa Diag là địa chỉ tin cậy để bạn tiến hành xét nghiệm chẩn đoán chính xác. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, Diag cam kết mang đến kết quả xét nghiệm nhanh chóng, chính xác. Xét nghiệm gút tại Diag giúp phát hiện sớm tình trạng tăng axit uric trong máu, từ đó có thể đưa ra phương án điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.

Bệnh gút có lây không?

Bệnh gút không phải là một bệnh lây nhiễm và không truyền từ người này sang người khác qua bất kỳ con đường tiếp xúc nào như:

• Hít thở chung không khí.
• Tiếp xúc cơ thể.
• Dùng chung đồ vật, thức ăn hoặc nước uống.
• Truyền qua máu hoặc các dịch cơ thể khác.

Gút xảy ra do nồng độ axit uric trong máu tăng cao. Khi lượng axit quá cao, các tinh thể urat sẽ hình thành trong các khớp, mô và các cơ quan khác, gây viêm và đau dữ dội, đặc biệt ở các khớp như ngón chân cái. Tuy nhiên, yếu tố gây bệnh này hoàn toàn không phải do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng, mà là do rối loạn chuyển hóa bên trong cơ thể người bệnh.

Gút không phải là bệnh truyền nhiễm nên không thể lây từ người này sang người khác

Mặc dù gút không lây, một số người có thể nhầm lẫn giữa bệnh gút và các bệnh viêm khớp khác có thể do vi khuẩn hoặc virus gây ra, chẳng hạn như viêm khớp do vi khuẩn hoặc viêm khớp do virus.

Những bệnh lý này có thể có các triệu chứng tương tự với gút, như sưng, đỏ, và đau ở các khớp, nhưng chúng lại có nguyên nhân từ vi sinh vật và có khả năng truyền nhiễm. Điều này dễ dẫn đến sự nhầm lẫn về khả năng lây truyền của gút. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng bệnh gút là bệnh rối loạn chuyển hóa và hoàn toàn không liên quan đến sự truyền nhiễm từ người này sang người khác.

Bệnh gút có di truyền không?

Bệnh gút có thể di truyền trong gia đình. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một số gene liên quan đến sự chuyển hóa và bài tiết uric acid qua thận, đặc biệt là gene SLC2A9 và ABCG2. SLC2A9 và ABCG2 đều là những mã gen chịu trách nhiệm mã hóa protein vận chuyển glucose và axit uric trong cơ thể.

Những biến thể trong các gene này có thể làm biến đổi cấu trúc protein và làm suy giảm khả năng loại bỏ uric acid khỏi cơ thể. Nồng độ uric acid trong máu tăng, kích thích sự hình thành các tinh thể urat. Cơ thể không thể thải urat dẫn đến hình thành các nốt tophi khiến gút trở nên nghiêm trọng hơn.

Theo một nghiên cứu được công bố trên Nature Genetics, các nhà khoa học đã xác định rằng biến thể di truyền tại các vị trí gene như SLC2A9 và ABCG2 có liên quan mật thiết đến nồng độ axit uric trong huyết thanh và nguy cơ phát triển bệnh gút.

Theo Hiệp hội Gút Quốc tế (International Gout Society), khoảng 20-30% các trường hợp mắc gút có tiền sử gia đình mắc bệnh, điều này cho thấy yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng. Nếu có người thân trong gia đình (bố, mẹ, anh chị em) mắc bệnh gút, nguy cơ mắc bệnh của một người cũng tăng lên đáng kể.

Mặc dù yếu tố di truyền có thể tăng nguy cơ mắc bệnh gút, nhưng các yếu tố khác như chế độ dinh dưỡng, lối sống và cân nặng vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và quản lý bệnh. Do đó, ngay cả khi có yếu tố di truyền, bạn vẫn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh bằng cách thay đổi sinh hoạt và ăn uống lành mạnh.

Xem thêm: Bệnh gút ở trẻ em

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh gút?

Phòng ngừa bệnh gút hiệu quả liên quan đến việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ và duy trì một lối sống lành mạnh. Dưới đây là một số biện pháp giúp phòng tránh gút:

• Kiểm soát cân nặng: Giảm cân ở người thừa cân, béo phì là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh gút. Những người thừa cân có xu hướng sản xuất nhiều axit uric hơn và gặp khó khăn trong việc loại bỏ ra khỏi cơ thể.
• Chế độ ăn uống: Giảm thiểu lượng purin tiêu thụ từ thực phẩm giàu đạm là một biện pháp quan trọng. Tránh ăn quá nhiều thịt đỏ, hải sản, nội tạng, và các loại thực phẩm chứa nhiều purin.
• Uống đủ nước: Duy trì cơ thể đủ nước giúp loại bỏ axit uric qua nước tiểu và ngăn ngừa sự tích tụ trong máu. Mỗi ngày nên uống ít nhất 8 ly nước để giúp thận hoạt động hiệu quả.
• Hạn chế rượu bia: Rượu bia, là một yếu tố làm tăng nồng độ uric acid trong cơ thể, từ đó tăng nguy cơ phát triển bệnh gút. Vì vậy, hạn chế các chất này là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
• Tăng cường vận động: Tập luyện thể thao đều đặn giúp cơ thể duy trì số cân lý tưởng và tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, tránh tập luyện quá sức vì điều này có thể làm tăng nguy cơ phát triển cơn đau gút cấp tính.
• Khám sức khỏe định kỳ: Việc kiểm tra định kỳ sẽ giúp phát hiện sớm tình trạng tăng axit uric máu, từ đó có biện pháp điều trị và phòng ngừa kịp thời.

Lời kết

Câu trả lời cho thắc mắc “bệnh gút có lây không” là không, vì đây không phải là bệnh truyền nhiễm và không thể lây từ người này sang người khác. Dù yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh, việc duy trì lối sinh hoạt lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý và kiểm soát các yếu tố nguy cơ vẫn là những biện pháp hiệu quả để phòng ngừa bệnh gút. Hãy duy trì kiểm tra định kỳ để chủ động bảo vệ bản thân khỏi bệnh gút.

Xem thêm: Bệnh gút có ảnh hưởng đến tinh trùng?