Rối loạn đường huyết lúc đói xảy ra khi chỉ số glucose trong máu cao hơn bình thường nhưng chưa đủ để chẩn đoán tiểu đường. Việc phát hiện sớm và áp dụng các biện pháp kiểm soát có thể ngăn ngừa các ảnh hưởng nguy hiểm cho cơ thể người bệnh.

Rối loạn đường huyết lúc đói là gì?

Rối loạn đường huyết lúc đói là tình trạng lượng glucose trong máu sau khi nhịn ăn ít nhất 8 giờ cao hơn mức bình thường, nhưng chưa đủ để chẩn đoán là tiểu đường. Đây là một dạng rối loạn dung nạp glucose và được coi là giai đoạn tiền tiểu đường, cảnh báo nguy cơ tiến triển thành bệnh tiểu đường type 2. Mức chỉ số đường huyết lúc đói được xem là bình thường là 70 – 99 mg/dL (3.9 – 5.5 mmol/L).

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối loạn đường huyết khi đói

  • Kháng insulin: Tuyến tụy sản xuất insulin nhưng cơ thể không sử dụng hiệu quả, dẫn đến glucose tích tụ trong máu.
  • Tăng sản xuất glucose từ gan: Trong thời gian nhịn ăn, gan giải phóng glucose từ glycogen. Khi cơ chế này hoạt động quá mức, đường huyết lúc đói có thể tăng cao.
  • Rối loạn hormone: Hormone glucagon được sản xuất quá mức bởi tuyến tụy, kích thích gan giải phóng nhiều glucose.
  • Chế độ ăn uống không lành mạnh: Tiêu thụ nhiều carbohydrate tinh chế và đường làm tăng đường huyết và giảm khả năng sử dụng insulin.
  • Thừa cân, béo phì: Lượng mỡ thừa, đặc biệt ở vùng bụng, làm giảm nhạy cảm insulin, dẫn đến rối loạn chuyển hóa glucose.
  • Lối sống ít vận động khiến glucose không được tiêu thụ hiệu quả, dẫn đến tích tụ trong máu.
  • Căng thẳng kéo dài làm tăng sản xuất cortisol, một hormone kích thích giải phóng glucose vào máu.
  • Di truyền: Tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ rối loạn đường huyết lúc đói.

Xem thêm: Đường huyết bao nhiêu là cao?

Rối loạn đường huyết lúc đói ảnh hưởng sức khỏe thế nào?

Rối loạn đường huyết lúc đói không chỉ là dấu hiệu cảnh báo về sự bất thường trong chuyển hóa glucose mà còn có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời.

  • Đối với người khỏe mạnh bình thường tình trạng này có thể gây mệt mỏi kéo dài, chóng mặt, suy giảm thể lực, làm giảm năng suất lao động và chất lượng cuộc sống.
  • Đối với người đang bị tiểu đường thì bị rối loạn sẽ khiến cho việc kiểm soát bệnh trở nên khó khăn hơn, làm tăng nguy cơ bệnh phát triển nặng như tổn thương thần kinh (bệnh lý thần kinh ngoại biên), bệnh tim mạch, và suy giảm chức năng thận.

Xem thêm: Chỉ số đường huyết lúc đói của người bình thường

Mệt mỏi kéo dài có thể là dấu hiệu của tăng đường huyết
Mệt mỏi kéo dài có thể là dấu hiệu của rối loạn đường huyết.

Dấu hiệu và biến chứng

Các dấu hiệu nhận biết khi gặp tình trạng rối loạn đường huyết lúc đói:

  • Thường xuyên cảm thấy suy nhược, khát nước nhiều hơn bình thường.
  • Đi tiểu nhiều lần trong ngày, đặc biệt vào ban đêm.
  • Choáng váng, hoa mắt, và trong trường hợp nặng có thể dẫn đến ngất xỉu hoặc hôn mê.

Nếu tình trạng này kéo dài mà không nhận biết và kiểm soát kịp thời, có thể gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng:

  • Nếu không can thiệp đúng cách tình trạng này có thể nhanh chóng phát triển thành bệnh tiểu đường type 2. Khi bệnh tiến triển, người mắc đối mặt với nguy cơ cao mắc các bệnh lý mãn tính liên quan như bệnh tim mạch, tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu.
  • Tổn thương các cơ quan: Lượng glucose cao trong máu kéo dài có thể gây tổn thương tuyến tụy, làm giảm khả năng sản xuất insulin. Tác động nghiêm trọng đến thận, dẫn đến suy thận mãn tính hoặc thậm chí phải lọc máu. Gây bệnh võng mạc tiểu đường, tổn thương mắt, có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị.
  • Bệnh tim mạch và đột quỵ: Rối loạn đường huyết làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, dẫn đến hẹp và cứng các mạch máu. Tăng khả năng mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ do lưu thông máu bị cản trở.

Chẩn đoán rối loạn đường huyết lúc đói

Các phương pháp kiểm tra tình trạng rối loạn đường huyết gồm có:

1. Xét nghiệm đường huyết lúc đói (FPG)

Người bệnh nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi lấy máu để đo mức glucose trong huyết tương. Đây là phương pháp cơ bản để đánh giá tình trạng đường huyết và phát hiện rối loạn như tiền tiểu đường hoặc tiểu đường type 2.

Xét nghiệm đường huyết lúc đói là xét nghiệm máu kiểm tra mức đường huyết sau khi nhịn ăn
Xét nghiệm đường huyết lúc đói là xét nghiệm máu kiểm tra mức đường huyết sau khi nhịn ăn.

2. Nghiệm pháp dung nạp glucose (OGTT)

Người bệnh uống dung dịch chứa 75g glucose sau khi nhịn ăn qua đêm. Máu được lấy trước và sau 2 giờ để đánh giá khả năng chuyển hóa glucose, hỗ trợ phát hiện tiền tiểu đường.

3. Xét nghiệm HbA1c

Đo mức hemoglobin gắn glucose trong máu, phản ánh đường huyết trung bình trong 2-3 tháng. Phương pháp này giúp đánh giá xu hướng kiểm soát đường huyết và theo dõi hiệu quả điều trị.

Kiểm tra đường huyết chỉ 159k

  • Kiểm tra 3 chỉ số đường huyết và tầm soát tiểu đường.
  • Nhanh chóng, không chờ đợi với hệ thống 40 chi nhánh Diag.
  • Lấy mẫu ngoài giờ hành chính.
  • Có ngay kết quả trong vòng 24h qua Zalo.

GỌI LẠI CHO TÔI

Diag sẽ liên hệ lại trong vòng 5 phút

Phòng ngừa rối loạn đường huyết

Rối loạn đường huyết có thể được kiểm soát và ngăn ngừa hiệu quả thông qua việc duy trì lối sống lành mạnh và theo dõi tình trạng cơ thể định kỳ.

  • Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây ít đường như táo, cam, quả mọng và hạn chế carbohydrate tinh chế như cơm trắng, bánh mì trắng. Ưu tiên thực phẩm giàu protein như cá, đậu và hạt để kiểm soát đường huyết ổn định.
  • Hoạt động thể chất: Duy trì vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp tăng nhạy cảm với insulin và hỗ trợ tiêu thụ glucose hiệu quả. Tập luyện nhẹ nhàng sau bữa ăn cũng giúp ổn định đường huyết.
  • Kiểm soát cân nặng: Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì để giảm áp lực lên tuyến tụy và cải thiện khả năng sản xuất insulin. Duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) trong giới hạn bình thường để ngăn ngừa các rối loạn chuyển hóa.
  • Quản lý căng thẳng: Áp dụng các phương pháp thư giãn để giảm cortisol – hormone làm tăng glucose máu khi tâm lý bị bức bối. Kiểm soát stress tốt giúp hạn chế tác động tiêu cực đến đường huyết.
  • Theo dõi định kỳ: Kiểm tra đường huyết thường xuyên để phát hiện sớm các bất thường. Đối với những người thuộc nhóm nguy cơ cao, cần thực hiện xét nghiệm định kỳ theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát hiệu quả.

Xem thêm: Chỉ số đường huyết của trẻ em

Quản lý cân nặng có thể giúp ổn định chỉ số đường huyết
Quản lý cân nặng có thể giúp ổn định chỉ số đường huyết.

Tổng kết

Có thể thấy, tình trạng rối loạn đường huyết lúc đói là dấu hiệu cảnh báo quan trọng cần được chú ý. Việc phát hiện các điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường và các biến chứng nghiêm trọng. Kiểm tra định kỳ, thay đổi chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt lành mạnh là những giải pháp hiệu quả giúp kiểm soát tình trạng này, bảo vệ thể trạng toàn diện hơn và nâng cao chất lượng cuộc sống.

 

Xem thêm: Chỉ số đường huyết lúc sáng sớm