Glucose khan là gì?
Đây là một loại đường đơn ở dạng tinh khiết của D-glucose và không chứa nước trong cấu trúc phân tử. Glucose khan là chất rắn kết tinh, màu trắng, dễ tan trong nước và có vị ngọt nhẹ. Nó thường có tính ổn định và không bị hút ẩm khi ở dạng khan, từ đó bảo toàn cấu trúc tinh thể nguyên vẹn. Dạng khan này giúp tối ưu hóa khả năng bảo toàn năng lượng hóa học và hạn chế sự thay đổi trong cấu trúc phân tử. Do đó, glucose khan thường được ứng dụng nhiều trong y tế và công nghiệp sản xuất thực phẩm như kẹo ngọt, đồ uống.
Xem thêm: Glucose niệu
Ứng dụng của glucose khan trong y học
Đường glucose khan có nhiều ứng dụng quan trọng trong y học. Nó chủ yếu liên quan đến khả năng cung cấp năng lượng nhanh chóng và hiệu quả cho cơ thể.
Điều trị hạ đường huyết cấp tính
Tình trạng này xảy ra khi mức đường huyết giảm xuống dưới ngưỡng cần thiết để duy trì hoạt động bình thường của cơ thể. Glucose khan (dạng viên, dung dịch) thường được sử dụng để cấp cứu nhanh chóng qua đường uống hoặc truyền tĩnh mạch. Glucose không chứa nước nên có nồng độ đường cao, giúp cải thiện hạ đường huyết hiệu quả hơn so với các dạng glucose khác.
Glucose khan dạng dung dịch sẽ được ưu tiên để tiêm tĩnh mạch, bổ sung năng lượng trực tiếp cho cơ thể. Loại thường dùng là dung dịch glucose 5% hoặc 10%. Đây là phương pháp hữu hiệu trong các trường hợp như:
- Suy dinh dưỡng hoặc mất sức kéo dài khi bệnh nhân không thể ăn uống bình thường.
- Hồi phục sau phẫu thuật, bổ sung năng lượng nhanh để hỗ trợ quá trình lành bệnh.
- Hỗ trợ bệnh nhân bị sốc trong các tình huống như sốc nhiễm trùng, sốc giảm thể tích hoặc sốc tim.
Xem thêm: Sự khác nhau giữa glucose và HbA1c
Điều trị bệnh lý liên quan đến chuyển hóa và mất cân bằng điện giải
Glucose dạng khan được ứng dụng nhiều trong quá trình điều trị hoặc hỗ trợ điều các bệnh lý liên quan đến rối loạn chuyển hóa. Một số bệnh chuyển hóa bẩm sinh như thiếu men G6PD sẽ cần bổ sung glucose để duy trì mức đường huyết ổn định. Glucose khan cũng hỗ trợ bổ sung đường đối với bệnh nhân không được cung cấp năng lượng do khả năng ăn uống bị hạn chế.
Glucose khan dạng dung dịch rất hữu ích để điều trị tình trạng rối loạn điện giải, như tiêu chảy cấp hoặc khi mất nước nghiêm trọng. Người bệnh sẽ được tiêm qua tĩnh mạch để bổ sung năng lượng và bù nước, thường kết hợp bổ sung với các chất như natri, kali. Điều này giúp tái hấp thu nước và ion qua màng ruột, hỗ trợ duy trì cân bằng nội môi trong cơ thể.
Xem thêm: Quá trình chuyển hóa glucose trong cơ thể
Ứng dụng trong xét nghiệm y khoa
Glucose dạng khan đóng vai trò rất quan trọng trong nhiều xét nghiệm chẩn đoán y khoa. Chẳng hạn như trong nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (OGTT) và các xét nghiệm kiểm tra chức năng gan.
- Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống: Dùng glucose khan để làm dung dịch uống trước khi lấy mẫu xét nghiệm. Nghiệm pháp này sẽ kiểm tra khả năng chuyển hóa glucose của cơ thể, từ đó chẩn đoán bệnh tiểu đường hoặc rối loạn dung nạp glucose.
- Kiểm tra chức năng gan: Dung dịch glucose khan được sử dụng để đánh giá khả năng chuyển hóa glucose của gan. Bao gồm khả năng dự trữ glycogen, phản ứng với insulin, và tân tạo glucose.
Ứng dụng của glucose khan trong công nghiệp
Glucose khan được ứng dụng nhiều trong quy trình sản xuất thực phẩm, đồ uống và dược phẩm.
Công nghiệp thực phẩm và đồ uống
Đây là một ứng dụng phổ biến của glucose dạng khan. Nó được sử dụng như chất tạo ngọt, chất ổn định và tạo kết cấu, cũng như giúp tăng cường hương vị của sản phẩm. Điều này giúp sản phẩm có kết cấu đẹp mắt, hương vị ngon và độ ổn định cao.
Chất tạo ngọt:
- Glucose dạng khan là chất tạo ngọt tự nhiên với vị ngọt nhẹ hơn sucrose, thích hợp cho các sản phẩm không cần độ ngọt cao.
- Sử dụng nhiều trong các sản phẩm như bánh kẹo, sôcôla, kem và đồ uống có đường để tăng hương vị.
Chất ổn định và tạo kết cấu:
- Cải thiện độ dẻo và giảm hiện tượng kết tinh đường, làm cho sản phẩm mềm mịn hơn.
- Giảm điểm đóng băng và tạo độ mềm mịn cho kem.
Tương cường hương vị và khả năng bảo quản:
- Hỗ trợ giữ ẩm và giúp các sản phẩm như bánh mì và bánh ngọt không bị khô nhằm kéo dài thời gian sử dụng.
- Duy trì độ ngọt trong các sản phẩm như mứt và trái cây sấy.
Kiểm tra đường huyết chỉ 159k
- Kiểm tra 3 chỉ số đường huyết và tầm soát tiểu đường.
- Nhanh chóng, không chờ đợi với hệ thống 40 chi nhánh Diag.
- Lấy mẫu ngoài giờ hành chính.
- Có ngay kết quả trong vòng 24h qua Zalo.
Diag sẽ liên hệ lại trong vòng 5 phút
Công nghiệp dược phẩm
Glucose khan đóng vai trò quan trọng như một tá dược hoặc thành phần chính của một số sản phẩm. Nó tham gia vào nhiều quy trình sản xuất thuốc cũng như các sản phẩm bổ sung chất dinh dưỡng tức thời.
- Sử dụng làm tá dược trong các viên thuốc để tăng độ ổn định và dễ bảo quản.
- Là thành phần chính trong các dung dịch tiêm truyền tĩnh mạch để cung cấp năng lượng cho người bệnh.
- Là thành phần trong các sản phẩm bổ sung hoặc thực phẩm chức năng để bổ sung năng lượng tức thời. Đặc biệt cần thiết cho các vận động viên hoặc người thường tập luyện thể thao cường độ cao.
Lời kết
Như vậy, bài viết đã chia sẻ đầy đủ thông tin về glucose khan. Đây là một dạng đường kết tinh phổ biến, được sử dụng nhiều trong các hoạt động y khoa và công nghiệp sản xuất. Đặc biệt, glucose khan dạng dung dịch rất hữu ích nhằm bổ sung năng lượng tức thời cho nhiều trường hợp cấp cứu hoặc họa đường huyết.