Uống thuốc kháng sinh nhiều có gây vô sinh không?

Thuốc kháng sinh là nhóm thuốc phổ biến trong điều trị nhiễm trùng. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại liệu việc uống thuốc kháng sinh nhiều có gây vô sinh không? Cùng Diag tìm hiểu thực hư vấn đề này thông qua các nghiên cứu khoa học quốc tế nhé!

Uống kháng sinh nhiều có bị vô sinh không?

Hiện nay, chưa có bằng chứng cho thấy tất cả các loại kháng sinh đều gây vô sinh. Hiện nay, chưa có bằng chứng cho thấy tất cả các loại kháng sinh đều gây vô sinh. Tuy nhiên, việc sử dụng kéo dài hoặc không đúng chỉ định một số loại thuốc kháng sinh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản. Tương tự, một số loại thuốc khác như thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) cũng được ghi nhận có thể tác động đến chức năng sinh sản nếu dùng dài ngày. Dưới đây là một số điểm quan trọng từ các nghiên cứu và hướng dẫn y khoa:

1. Ảnh hưởng đến nam giới: Một số thuốc như nitrofurantoin, sulfasalazine và minocycline có thể làm suy giảm chất lượng tinh trùng hoặc ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.
2. Ảnh hưởng đến nữ giới: Một số nhóm kháng sinh nhất định (như một vài loại trong nhóm macrolide, sulfonamide) hoặc một số thuốc giảm đau trong giai đoạn gần với thời điểm thụ thai hoặc trong thai kỳ sớm có thể liên quan đến tăng nguy cơ sảy thai hoặc một số dị tật thai nhi. Ảnh hưởng trực tiếp của việc sử dụng các thuốc này từ trước khi mang thai đến khả năng thụ thai (vô sinh) cần được xem xét cẩn trọng tùy từng loại thuốc và tình huống cụ thể.
3. Gián tiếp gây vô sinh thông qua nhiễm trùng: Việc không điều trị kịp thời các bệnh nhiễm trùng như Chlamydia hoặc lậu, vốn cần kháng sinh, có thể dẫn đến viêm vùng chậu (PID) – một nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh nữ do tổn thương ống dẫn trứng.
4. Hệ lụy từ lạm dụng thuốc kháng sinh: Việc lạm dụng hoặc sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi là nguyên nhân chính gây ra tình trạng kháng thuốc kháng sinh, tạo điều kiện cho các chủng vi khuẩn nguy hiểm. Ví dụ như lậu cầu kháng thuốc phát triển mạnh mẽ hơn.

Xem thêm: Uống thuốc tránh thai nhiều có bị vô sinh không?

Những loại kháng sinh nào có nguy cơ gây vô sinh ở nữ giới?

Một số loại thuốc đã được chứng minh gây rối loạn hệ thống nội tiết, hormone, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng hoặc làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ nếu sử dụng trước hoặc trong quá trình mang thai.

Macrolide

Các loại thuốc nhóm macrolide như azithromycin, clarithromycin, và erythromycin thường được dùng để trị các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp hoặc lây truyền qua đường tình dục. Tuy nhiên, việc sử dụng một số thuốc trong nhóm macrolide trong giai đoạn gần thụ thai hoặc trong những tuần đầu của thai kỳ có thể liên quan đến tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh hoặc sảy thai ở thai nhi, tùy thuộc vào loại macrolide cụ thể. Ảnh hưởng của chúng lên chính khả năng thụ thai khi dùng trước đó cần được đánh giá dựa trên từng trường hợp.

Sulfonamide

Các thuốc như sulfamethoxazole thường được dùng phối hợp với trimethoprim (có trong Cotrimoxazole) để trị nhiễm trùng tiết niệu và hô hấp. Sulfonamide có thể can thiệp vào chuyển hóa axit folic – dưỡng chất quan trọng trong quá trình phân chia tế bào và phát triển của phôi thai – từ đó làm tăng nguy cơ sảy thai và ảnh hưởng đến khả năng mang thai.

Trimethoprim

Trimethoprim là một thuốc kháng sinh có khả năng đối kháng axit folic. Việc thiếu hụt axit folic là rất nguy hiểm cho sự phát triển của phôi thai, đặc biệt trong giai đoạn sớm. Do đó, sử dụng trimethoprim quanh thời điểm thụ thai hoặc trong những tuần đầu của thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai nhi, ảnh hưởng đến khả năng làm tổ của phôi hoặc tăng nguy cơ sảy thai. 

Bên cạnh kháng sinh, một số thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen, nếu sử dụng kéo dài, cũng được ghi nhận có thể tạm thời ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng ở một số phụ nữ. 

Xem thêm: Uống thuốc giảm cân có bị vô sinh không?

Xét nghiệm đánh giá sức khỏe sinh sản nam, nữ giới

• Đánh giá chức năng hoạt động của hormone sinh dục
• Phát hiện các vấn đề bất thường về sinh sản, vô sinh, hiếm muộn
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Những loại kháng sinh nào có nguy cơ gây vô sinh ở nam giới?

Ở nam giới, ngoài việc sử dụng các chất có hại cho chức năng sinh sản, gây vô sinh như thuốc lá, cần sa, thuốc gây nghiện, việc hóa trị hoặc sử dụng, thuốc chống trầm cảm, kháng sinh cũng có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng. Trong đó, một số thuốc có thể làm giảm tạm thời hoặc lâu dài các chỉ số liên quan, đặc biệt khi sử dụng liều cao hoặc kéo dài.

Sulfasalazine

Đây là loại thuốc chống viêm có tính kháng sinh, thường dùng để trị bệnh viêm loét đại tràng hoặc viêm khớp dạng thấp. Nghiên cứu cho thấy sulfasalazine có thể gây giảm số lượng tinh trùng và ảnh hưởng đến khả năng di động của tinh trùng. Tuy nhiên, các tác động này thường có thể hồi phục sau khi ngưng thuốc chống viêm trong vòng vài tháng.

Minocycline

Minocycline là một kháng sinh nhóm tetracycline, phổ biến trong trị mụn trứng cá và các nhiễm khuẩn mạn tính. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng minocycline, đặc biệt khi sử dụng kéo dài hoặc ở liều cao, có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tinh trùng, bao gồm việc làm giảm khả năng di động và có thể gây ra những thay đổi về hình thái cấu trúc của tinh trùng.

Nitrofurantoin

Được sử dụng chủ yếu để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu, nitrofurantoin cũng được ghi nhận có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh tinh ở nam giới. Một số nghiên cứu tiền lâm sàng trên động vật cho thấy thuốc này có thể làm giảm sản xuất tinh trùng hoặc thay đổi hình thái tinh trùng khi dùng liều cao hoặc dài ngày.

Xem thêm: Thuốc dolfenal có gây vô sinh?

Những lưu ý khi sử dụng thuốc kháng sinh

Uống kháng sinh nhiều có bị vô sinh không phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại kháng sinh, liều lượng, thời gian sử dụng và cơ địa của mỗi người. Để sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả, cần ghi nhớ những nguyên tắc sau:

1. Chỉ uống thuốc khi có chỉ định của bác sĩ
   Không nên tự ý mua và sử dụng kháng sinh khi chưa có chẩn đoán rõ ràng. Kháng sinh không có tác dụng với virus, nên không dùng để trị các bệnh cảm cúm thông thường.
2. Dùng đúng liều, đúng thời gian
   Ngưng thuốc sớm hoặc dùng kéo dài hơn chỉ định đều có thể gây hại. Việc dùng không đủ liều có thể khiến vi khuẩn kháng thuốc, còn lạm dụng lại dễ gây tác dụng phụ, ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản.
3. Thông báo tiền sử bệnh và thuốc đang dùng
   Trước khi dùng thuốc, hãy thông báo với bác sĩ nếu bạn đang dùng thuốc giảm đau dài ngày hoặc chữa trị vô sinh, rối loạn nội tiết, thuốc cao huyết áp hoặc chuẩn bị mang thai để được kê đơn phù hợp, tránh các nhóm thuốc có nguy cơ gây vô sinh.
4. Không dùng lại đơn cũ hoặc chia sẻ thuốc
   Mỗi loại kháng sinh phù hợp với từng loại vi khuẩn. Việc tự ý dùng lại đơn thuốc cũ hoặc chia sẻ thuốc với người khác là rất nguy hiểm và làm tăng nguy cơ kháng thuốc.
5. Tái khám đúng hẹn
   Sau khi kết thúc liệu trình, việc tái khám giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị, kiểm tra các tác dụng phụ và điều chỉnh nếu cần – đặc biệt quan trọng với các cặp vợ chồng đang chữa trị hiếm muộn.

Lời kết

Hy vọng bài viết này đã giải đáp được vấn đề uống kháng sinh nhiều có bị vô sinh không. Hãy lưu ý dùng đúng chỉ định và theo hướng dẫn của bác sĩ để giảm nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản. Luôn thận trọng và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi dùng thuốc để bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.

Xem thêm: Uống isotretinoin có bị vô sinh không?