Uống isotretinoin có bị vô sinh không? Giải đáp từ nguồn y khoa uy tín

Isotretinoin là một loại thuốc điều trị mụn trứng cá nặng rất phổ biến, nhưng đồng thời cũng gây ra nhiều lo ngại về tác dụng không mong muốn, đặc biệt là ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Vậy thực sự uống isotretinoin có bị vô sinh không? Cùng Diag giải đáp câu hỏi này dựa trên các nghiên cứu từ nguồn y khoa uy tín nhé!

Isotretinoin và vai trò trong điều trị mụn

Isotretinoin (tên thương mại phổ biến là Accutane) là dẫn xuất của vitamin A, thường được chỉ định cho các trường hợp mụn trứng cá nặng, mụn bọc, mụn viêm không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác như thuốc bôi hay kháng sinh đường uống.

Thuốc hoạt động theo cơ chế giảm sản xuất bã nhờn, ngăn chặn sự tắc nghẽn lỗ chân lông và giảm viêm do vi khuẩn gây mụn. Nhờ tác động toàn diện này, isotretinoin có thể mang lại hiệu quả cải thiện mụn rõ rệt sau một liệu trình từ 4–6 tháng.

Isotretinoin thường được sử dụng trong các trường hợp sau:

• Mụn trứng cá nặng, dai dẳng, có nguy cơ để lại sẹo
• Mụn không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường
• Bệnh nhân tái phát mụn nhiều lần sau các liệu trình điều trị khác

Tuy nhiên, đi kèm với hiệu quả điều trị cao, isotretinoin cũng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, từ khô da, rối loạn lipid máu đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như trầm cảm và đặc biệt là dị tật thai kỳ nếu sử dụng trong thai kỳ. Điều này dẫn đến mối lo ngại về khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

Uống isotretinoin có bị vô sinh không?

Lo ngại về khả năng gây vô sinh là một trong những vấn đề khiến nhiều người đắn đo khi sử dụng isotretinoin. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, các nghiên cứu y khoa vẫn chưa tìm thấy bằng chứng rõ ràng nào cho thấy isotretinoin gây vô sinh vĩnh viễn ở cả nam và nữ. Thay vào đó, tác động của thuốc lên khả năng sinh sản là tạm thời và thường phục hồi sau khi ngừng điều trị. Dưới đây là cái nhìn cụ thể theo từng giới tính.

Tác động đối với nữ giới

Ở nữ giới, isotretinoin không làm mất khả năng sinh sản, nhưng có thể ảnh hưởng đến một số chỉ số sinh sản trong quá trình sử dụng thuốc:

• Dự trữ buồng trứng: Isotretinoin có thể ảnh hưởng đến hormone chống Müllerian (AMH) – một chỉ số đánh giá dự trữ buồng trứng. Tuy nhiên, sự thay đổi này không đáng kể và có xu hướng phục hồi sau 18 tháng kể từ khi kết thúc điều trị.
• Sử dụng liều thấp an toàn hơn: Sử dụng isotretinoin liều thấp không gây ảnh hưởng tiêu cực rõ rệt đến dự trữ buồng trứng.

Điều quan trọng cần lưu ý là isotretinoin có khả năng gây dị tật bẩm sinh nghiêm trọng nếu dùng trong thai kỳ. Vì vậy, tất cả nữ giới trong độ tuổi sinh sản khi dùng isotretinoin bắt buộc phải sử dụng biện pháp tránh thai kép và ngừng thuốc ít nhất 1 tháng trước khi mang thai, theo khuyến cáo từ CDC.

Tác động đối với nam giới

Đối với nam giới, isotretinoin không được chứng minh là gây vô sinh. Trái lại, một số nghiên cứu còn cho thấy thuốc có thể cải thiện chất lượng tinh trùng ở những người có vấn đề về sinh sản:

• Tăng chất lượng tinh trùng: Nam giới bị oligoasthenozoospermia (giảm số lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng) cho thấy isotretinoin giúp cải thiện đáng kể các chỉ số tinh trùng sau khi sử dụng.
• Tác động hỗn hợp đến tinh dịch: Trong một bài tổng quan đăng trên PMC, các nhà khoa học ghi nhận rằng isotretinoin có thể làm giảm tỷ lệ tinh trùng có hình dạng bình thường, nhưng lại giúp cải thiện thể tích tinh dịch và các chỉ số khác.

Tóm lại, hiện chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy isotretinoin làm giảm khả năng sinh sản lâu dài ở nam giới. Tuy nhiên, các chỉ số có thể thay đổi tạm thời trong thời gian dùng thuốc và thường phục hồi sau khi ngừng sử dụng.

Cách giảm thiểu tác dụng phụ của Isotretinoin

Isotretinoin là một loại thuốc mạnh với nhiều tác dụng phụ tiềm ẩn lên gan, da, tâm thần và sức khỏe sinh sản (trong thời gian dùng thuốc). Để đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị, người dùng cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Sử dụng theo chỉ định của bác sĩ: Không tự ý sử dụng, cần uống theo liều dùng được kê đơn và theo dõi định kỳ.

• Thực hiện các xét nghiệm định kỳ: Cần xét nghiệm máu để kiểm tra các chỉ số về gan, mỡ máu, và hormone sinh sản (như AMH ở nữ nếu cần). Những xét nghiệm này giúp phát hiện sớm các bất thường và điều chỉnh liều lượng phù hợp.

• Tránh mang thai trong và sau điều trị: Dùng biện pháp tránh thai kép ít nhất 1 tháng trước – trong – sau điều trị.

• Bổ sung dưỡng chất và giữ lối sống lành mạnh: Isotretinoin có thể gây khô da, môi, niêm mạc và dễ làm rối loạn lipid máu. Người dùng nên uống đủ nước, dưỡng ẩm đều đặn, ăn uống điều độ và hạn chế chất béo bão hòa.

• Theo dõi sức khỏe tâm lý: Một số trường hợp ghi nhận có biểu hiện trầm cảm, lo âu khi dùng thuốc. Nếu có bất kỳ thay đổi tâm lý nào, cần thông báo ngay với bác sĩ để có hướng xử lý kịp thời.

Còn những loại thuốc trị mụn nào có nguy cơ gây vô sinh?

Ngoài isotretinoin, hầu hết các thuốc điều trị mụn phổ biến hiện nay không gây vô sinh nếu sử dụng đúng cách và theo chỉ định. Tuy nhiên, một số thuốc có tác động tạm thời đến nội tiết tố hoặc cơ quan sinh sản, đặc biệt nếu lạm dụng hoặc dùng kéo dài.

1. Thuốc tránh thai nội tiết (dùng trị mụn nội tiết ở nữ)

• Đây là nhóm thuốc thường được kê cho phụ nữ bị mụn do rối loạn hormone.
• Thuốc giúp điều hòa kinh nguyệt và giảm mụn, nhưng có thể làm chậm khả năng rụng trứng sau khi ngưng thuốc trong thời gian ngắn.
• Khả năng sinh sản thường hồi phục hoàn toàn trong vòng vài tháng sau khi ngừng thuốc.

2. Spironolactone (thuốc kháng androgen)

• Thường dùng cho phụ nữ bị mụn nội tiết, PCOS (hội chứng buồng trứng đa nang).
• Có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt trong thời gian dùng thuốc.
• Không dùng cho phụ nữ đang có ý định mang thai do nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi.

3. Corticoid (đôi khi được dùng ngắn hạn để kháng viêm nặng)

• Dùng kéo dài liều cao có thể ảnh hưởng đến nội tiết, nhưng hiện không có bằng chứng rõ ràng cho thấy gây vô sinh ở liều điều trị ngắn hạn.

Nếu bạn đang lo sợ gặp phải các vấn đề về sinh sản, nên xét nghiệm sớm nhất để có phương án chữa trị kịp thời. Hiện nay, Diag đang cung cấp các gói xét nghiệm sức khỏe sinh sản dành cho cả nam và nữ, giúp phát hiện sớm các vấn đề bất thường về sinh sản, vô sinh, hiếm muộn.

Đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và công nghệ hiện đại, chuẩn ISO 15189:2022 đảm bảo đem lại kết quả chính xác và nhanh chóng. Đặc biệt, Diag cũng nhận lấy mẫu xét nghiệm tại nhà giúp bạn không cần đi xa. Liên hệ ngay với Diag qua:

• Trang chủ Diag: https://diag.vn/
• Hotline: 1900 1717
• Chi nhánh Diag trên toàn quốc: https://diag.vn/location/

Lưu ý khi sử dụng thuốc trị mụn đường uống

Thuốc trị mụn đường uống thường được chỉ định cho mụn trung bình đến nặng, đặc biệt khi điều trị bôi ngoài không hiệu quả. Tuy nhiên, để sử dụng an toàn và đạt hiệu quả tối ưu, người dùng cần lưu ý:

1. Không tự ý dùng thuốc: Các loại thuốc như isotretinoin, spironolactone hay kháng sinh dài ngày cần được bác sĩ da liễu kê đơn và theo dõi sát sao để tránh tác dụng phụ nguy hiểm.

2. Tuân thủ đúng liều và thời gian điều trị: Việc dừng thuốc sớm, lạm dụng thuốc hoặc dùng sai liều có thể gây kháng thuốc, tái phát hoặc biến chứng. Ví dụ, isotretinoin cần đủ tổng liều tích lũy theo cân nặng.

3. Theo dõi sức khỏe định kỳ:

   • Isotretinoin: xét nghiệm chức năng gan, mỡ máu, chỉ số sinh sản.

   • Kháng sinh dài ngày: theo dõi tiêu hóa và men gan.

   • Spironolactone: kiểm tra kali máu và huyết áp.

4. Tránh dùng trong thai kỳ: Một số thuốc (như isotretinoin) có thể gây dị tật thai, nên cần báo trước với bác sĩ nếu đang hoặc chuẩn bị mang thai.

5. Kết hợp chăm sóc da và lối sống lành mạnh: Uống thuốc nên đi kèm với quy trình dưỡng da hợp lý, ăn ngủ điều độ và kiểm soát căng thẳng để duy trì hiệu quả lâu dài.

Lời kết

Isotretinoin không gây vô sinh nếu được sử dụng đúng chỉ định và theo dõi y tế chặt chẽ. Tuy nhiên, vì isotretinoin có thể tác động tiêu cực đến thai nhi, phụ nữ cần tuyệt đối tránh thai trong thời gian điều trị. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, người dùng nên được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa, kết hợp chế độ chăm sóc da hợp lý và duy trì lối sống khoa học trong suốt quá trình điều trị.

Xem thêm: Thuốc kháng sinh nhiều có gây vô sinh không?