Tiểu đường bị hoại tử chân: Nguyên nhân và dấu hiệu

Tiểu đường bị hoại tử chân là biến chứng nghiêm trọng, thường xảy ra do tổn thương mạch máu và thần kinh. Bài viết bên dưới của Diag sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, dấu hiệu. Tìm hiểu ngay cùng Diag!

Tiểu đường bị hoại tử chân là gì?

Hoại tử chân ở người tiểu đường là tình trạng các mô ở chân bị chết (hoại tử). Nguyên nhân do thiếu máu nuôi dưỡng hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng. Người bệnh tiểu đường có nguy cơ cao bị hoại tử chân do tổn thương mạch máu và thần kinh. Điều này khiến các vết thương nhỏ khó lành, dễ bị viêm loét và nhiễm trùng.

Tình trạng này có thể bắt đầu từ những vết xước nhỏ. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, có thể dẫn đến nhiễm trùng lan rộng, gây loét bàn chân. Trường hợp nặng thậm chí phải cắt bỏ chân để cứu mạng sống của người bệnh. Hoại tử chân không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Nguyên nhân gây hoại tử chân ở người bị tiểu đường

Bệnh mạch máu ngoại vi

Bệnh mạch máu ngoại vi xảy ra khi các động mạch ở chân bị thu hẹp hoặc tắc nghẽn do xơ vữa động mạch, dẫn đến giảm lưu lượng máu đến các chi dưới.

Máu mang oxy và chất dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Khi máu không đến được các vùng tổn thương, các mô sẽ chết dần, gây ra tình trạng hoại tử.

Người bệnh có nguy cơ cao mắc bệnh này vì lượng đường trong máu cao liên tục làm tổn thương mạch máu nhỏ và lớn.

Tổn thương thần kinh ngoại biên

Đường huyết cao kéo dài có thể làm tổn thương dây thần kinh ngoại biên, đặc biệt là ở chân và bàn chân. Khi mất cảm giác, người bệnh không nhận biết được các vết thương nhỏ như xước da, vết bỏng hay vết loét bàn chân. Cũng như áp lực kéo dài do giày dép không phù hợp. Những tổn thương này dễ tiến triển thành loét và nhiễm trùng.

Tổn thương thần kinh cũng làm giảm khả năng tự phục hồi của mô. Điều này khiến tình trạng tổn thương trở nên nghiêm trọng hơn.

Xem thêm: Biến chứng tiểu đường ở da

Dấu hiệu của người bệnh tiểu đường hoại tử chân

Các triệu chứng đặc trưng của tình trạng hoại tử chân do bị tiểu đường gồm:

Vết thương lâu lành: Các vết cắt hoặc vết loét ở chân không lành sau nhiều tuần, thậm chí nhiễm trùng.
Đổi màu da: Da ở vùng bị tổn thương chuyển sang màu tím, xanh hoặc đen, cho thấy thiếu máu nuôi dưỡng.
Phù nề: Chân sưng, tấy đỏ xung quanh vết loét hoặc tổn thương.
Chảy dịch hoặc mùi hôi: Vết thương tiết dịch, có mủ hoặc mùi hôi, thường là dấu hiệu của nhiễm trùng do vi khuẩn nặng.
Mất cảm giác: Tê bì, mất cảm giác ở bàn chân hoặc ngón chân do tổn thương thần kinh.
Đau dữ dội hoặc không đau: Một số trường hợp có thể cảm thấy đau nhói. Trong khi các trường hợp nặng có thể không cảm nhận được đau do mất cảm giác hoàn toàn.

Xem thêm: Bàn chân đái tháo đường

Mức độ tổn thương của bàn chân do tiểu đường

Các mức độ tổn thương của tiểu đường bị hoại tử chân được chia như sau:

Mức độ nhẹ:

Vết thương nhỏ, chưa nhiễm trùng.
Không có dấu hiệu hoại tử, dễ xử lý nếu được chăm sóc đúng cách.

Mức độ trung bình:

Loét da, sưng tấy nhẹ.
Có thể nhiễm trùng cục bộ nhưng chưa lan rộng.

Mức độ nặng:

Vết loét sâu, xuất hiện hoại tử mô, có màu tím đen hoặc chảy mủ.
Nhiễm trùng lan rộng, có nguy cơ ảnh hưởng đến xương.

Giai đoạn cuối:

Hoại tử không thể phục hồi, cần phẫu thuật cắt cụt chi để ngăn nhiễm trùng lan đến các cơ quan khác.

Cách điều trị và chăm sóc người bệnh tiểu đường bị hoại tử chân

Cách điều trị hoại tử chân ở người bị tiểu đường

Loại bỏ mô hoại tử: Bác sĩ sẽ phẫu thuật cắt bỏ các mô chết hoặc bị nhiễm trùng để ngăn ngừa sự lan rộng.
Dùng kháng sinh: Thuốc kháng sinh đường tiêm hoặc uống để điều trị nhiễm trùng.
Tái thông mạch máu: Phẫu thuật nong mạch hoặc bắc cầu động mạch để cải thiện lưu lượng máu đến chân.
Amputation (Cắt cụt chi): Thực hiện trong trường hợp nhiễm trùng không thể kiểm soát, để bảo toàn tính mạng người bệnh.

Xem thêm: Bệnh võng mạc tiểu đường

Chăm sóc người bệnh tiểu đường bị hoại tử chân

Việc chăm sóc sức khỏe đúng cách là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa tình trạng hoại tử chân tiến triển. Đồng thời cải thiện khả năng phục hồi của người bệnh.

Vệ sinh vết thương

Làm sạch vết thương hằng ngày bằng dung dịch sát khuẩn nhẹ như nước muối sinh lý.
Tránh sử dụng cồn hoặc các dung dịch gây kích ứng mạnh vì có thể gây viêm loét.
Thay băng sạch và vô trùng để băng kín vết thương ít nhất 1 lần/ ngày. Hoặc thay nhiều hơn nếu vết thương tiết dịch.
Kiểm tra tình trạng vết thương để kịp thời phát hiện sưng, đỏ, có mủ hoặc mùi hôi.
Giữ vùng chân khô ráo để hạn chế nguy cơ vết thương nghiêm trọng hơn.

Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh

Duy trì mức đường huyết ổn định qua chế độ ăn uống. Ưu tiên sử dụng thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như gạo lứt, rau xanh.
Tránh sử dụng thực phẩm nhiều đường hoặc tinh bột tinh chế như bánh kẹo, bánh mì trắng.
Bổ sung protein từ thịt nạc, cá, đậu phụ để hỗ trợ quá trình hồi phục vết thương.
Bổ sung các loại rau củ và trái cây giàu vitamin C như cam, ớt chuông, bông cải xanh. Vitamin C có khả năng tăng cường sức đề kháng, thúc đẩy quá trình tái tạo mô.
Sử dụng thực phẩm giàu kẽm như hạt bí, thịt bò, hải sản để hỗ trợ quá trình hồi phục.
Giảm lượng muối trong khẩu phần ăn để tránh tình trạng nhiễm trùng, phù nề.

Tăng cường tuần hoàn máu

Massage nhẹ nhàng vùng bàn chân, cẳng chân để lưu thông máu. Tránh massage mạnh lên vùng có vết thương hoặc bị loét.
Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, nâng chân lên xuống khi ngồi hoặc bơi lội.
Tránh đứng hoặc ngồi lâu ở một tư thế để tạo áp lực lên bàn chân.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Thăm khám định kỳ theo chỉ định bác sĩ để đánh giá tình trạng vết thương, ngăn ngừa biến chứng.
Điều chỉnh phương pháp điều trị nếu tình trạng vết thương không cải thiện.
Theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng như sốt cao, vết thương sưng đỏ, có mủ hoặc chảy máu. Trường hợp này cần thăm khám ngay lập tức.

Chăm sóc chân và vệ sinh cá nhân kỹ lưỡng

Không đi chân trần. Mang giày dép mềm, vừa chân.
Kiểm tra giày dép cẩn thận để tránh giẫm trúng vật lạ gây chảy máu.
Rửa chân hằng ngày bằng nước ấm. Không sử dụng nước quá nóng để tránh gây bỏng da.
Lau khô kỹ vùng kẽ chân để ngăn ngừa nấm và vi khuẩn phát triển.

Phòng ngừa bị hoại tử chân ở người bệnh tiểu đường

Kiểm soát đường huyết: Duy trì mức đường huyết ổn định. Mục đích để giảm nguy cơ tổn thương thần kinh và mạch máu.
Chăm sóc bàn chân: Kiểm tra chân hàng ngày để phát hiện sớm vết thương. Rửa chân sạch, lau khô và giữ ẩm, đặc biệt ở vùng da khô hoặc nứt nẻ.
Mang giày dép phù hợp: Chọn giày mềm, vừa chân, tránh giày cao gót hoặc bó chặt.
Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm giảm lưu thông máu, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
Khám sức khỏe định kỳ: Đến bác sĩ ít nhất 1-2 lần mỗi năm để tầm soát các biến chứng tiểu đường.

Kết luận

Tiểu đường bị hoại tử chân là một biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên tình trạng này vẫn có thể ngăn ngừa nếu người bệnh kiểm soát đường huyết tốt và chăm sóc bàn chân đúng cách. Phát hiện sớm, điều trị kịp thời và thay đổi lối sống là chìa khóa giúp người bệnh cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Xem thêm: Biến chứng tiểu đường ở người già

Hoại tử chân ở người bị tiểu đường có dấu hiệu thế nào?