Giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ là lúc mẹ bầu dễ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ nhất. Đây là tình trạng nguy hiểm, có thể gây nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị. Vậy dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối là gì? Hãy cùng Diag tìm hiểu chi tiết về các triệu chứng để nhanh chóng phát hiện bệnh.
Tiểu đường thai kỳ là gì?
Tiểu đường thai kỳ là tình trạng đường huyết tăng cao trong giai đoạn mang thai. Đây là một loại đái tháo đường thường xuất hiện trong 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ. Nguyên nhân là do sự rối loạn các hormone thai kỳ làm giảm hiệu quả của insulin. Điều này khiến cơ thể không thể kiểm soát lượng đường trong máu tốt như bình thường.
Dưới đây là các dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối.
1. Khát nước quá mức
Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể cố gắng thải đường (glucose) dư thừa ra ngoài qua nước tiểu khi đường trong máu tăng cao. Việc này khiến thận phải làm việc nhiều hơn để lọc đường, khiến cơ thể mất một lượng lớn nước. Sự mất nước này kích thích cảm giác khát, khiến thai phụ cảm thấy cần uống nước liên tục để bù lại lượng nước đã mất.
Ở giai đoạn cuối thai kỳ, nhu cầu năng lượng của mẹ và bé đều tăng cao. Kết hợp với sự gia tăng của hormone thai kỳ đạt đỉnh sẽ làm tăng mức độ kháng insulin. Nếu thai phụ không kiểm soát tốt chế độ ăn và vận động thì lượng đường trong máu dễ tăng cao. Đường huyết càng tăng thì cảm giác khát nước cũng tăng theo.
2. Đi tiểu thường xuyên
Triệu chứng này thường đi kèm với biểu hiện khát nước quá mức trong tiểu đường thai kỳ. Lượng đường huyết tăng cao trong thai kỳ khiến thận phải hoạt động quá tải để lọc máu và đưa glucose ra khỏi cơ thể. Từ đó dẫn đến việc sản xuất nhiều nước tiểu hơn bình thường. Điều này khiến mẹ bầu phải đi tiểu nhiều lần trong ngày và cả ban đêm.
Ở 3 tháng cuối thai kỳ, kích thước tử cung tăng lên đáng kể để phù hợp với sự phát triển của thai nhi. Tử cung lớn sẽ đè lên bàng quang và làm giảm dung tích chứa nước tiểu. Khi kết hợp với hiện tượng tiểu nhiều do tăng đường huyết, mẹ bầu sẽ cảm thấy phải đi tiểu thường xuyên hơn.
Xem thêm: Nếu bị tiểu đường thai kỳ thì phải làm sao?
3. Buồn nôn
Đây là triệu chứng phổ biến nhưng ít được chú ý trong tiểu đường thai kỳ. Trong giai đoạn 3 tháng cuối thì nhu cầu năng lượng của thai nhi thường tăng cao. Tuy nhiên, sự kháng insulin do sự rối loạn hormone thai kỳ sẽ khiến việc kiểm soát lượng đường trong máu trở nên khó khăn hơn. Lúc này lượng đường không được chuyển hóa hiệu quả sẽ dẫn đến mất cân bằng năng lượng. Do đó cơ thể mẹ sẽ rơi vào trạng thái mệt mỏi và buồn nôn.
Ngoài ra, nguyên nhân gây buồn nôn ở 3 tháng cuối thai kỳ cũng có liên quan đến các yếu tố sau:
- Rối loạn tiêu hóa: Hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng do đường dư thừa trong máu làm chậm quá trình tiêu hóa. Điều này dẫn đến hệ quả là gây ra cảm giác đầy bụng, khó tiêu và buồn nôn.
- Thai nhi phát triển: Kích thước thai nhi lớn cũng gây áp lực lên dạ dày và hệ tiêu hóa. Từ đó làm trầm trọng thêm cảm giác buồn nôn.
- Toan hóa máu do tăng xeton: Đây là hệ quả nghiêm trọng khi tiểu đường thai kỳ không được kiểm soát. Tình trạng toan hóa máu xảy ra khi cơ thể bắt đầu phân hủy mỡ thay vì đường để lấy năng lượng. Việc này tạo ra xeton trong máu, gây buồn nôn và nôn.
4. Khô miệng
Mất nước là một trong những nguyên nhân gây khô miệng. Ở tiểu đường thai kỳ, cơ thể luôn cố gắng đào thải lượng đường dư thừa qua nước tiểu. Quá trình này làm cơ thể mất nước nhanh chóng, dẫn đến khô miệng. Đây cũng là lý do tại sao khô miệng thường đi kèm cảm giác khát nước liên tục.
Rối loạn chức năng tuyến nước bọt cũng là một yếu tố gây khô miệng. Đường huyết cao có thể làm giảm chức năng của tuyến nước bọt, dẫn đến sản xuất nước bọt ít hơn. Khi nước bọt không đủ làm ẩm miệng sẽ gây ra cảm giác khô, khó chịu.
Một yếu tố khác góp phần làm khô miệng là toan hóa máu do xeton. Trong trường hợp tiểu đường thai kỳ nặng, xeton được tạo ra khi cơ thể phân hủy mỡ để làm năng lượng. Điều này có thể làm tăng tình trạng mất nước và cảm giác khô ở miệng.
Xem thêm: Dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng giữa
5. Mờ mắt hoặc suy giảm thị lực
Suy giảm thị lực cũng là một dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối khá phổ biến. Một số nguyên nhân là do tổn thương mạch máu trong mắt và thay đổi độ dẫn sáng của thủy tinh thể. Ngoài ra, sự thay đổi huyết áp do tiểu đường thai kỳ cũng gây nên hiện tượng mờ mắt.
Khi đường huyết tăng cao, mức độ glucose trong dịch mắt cũng tăng theo. Điều này làm thay đổi độ dẫn sáng của thủy tinh thể trong mắt. Trong trạng thái bình thường, thủy tinh thể giúp ánh sáng đi vào và tập trung lên võng mạc. Tuy nhiên, thủy tinh thể có thể sưng lên và làm giảm khả năng tập trung ánh sáng khi bị ảnh hưởng bởi lượng đường huyết cao. Từ đó dẫn đến mờ mắt.
Tiểu đường thai kỳ có thể gây tổn thương mao mạch trong võng mạc. Tình trạng này còn được gọi là bệnh võng mạc tiểu đường. Các mạch máu nhỏ bị vỡ hoặc tắc nghẽn sẽ làm giảm lưu lượng máu và oxy đến võng mạc, gây ra các vấn đề về thị lực. Trong trường hợp nghiêm trọng, điều này có thể dẫn đến mất thị lực.
Huyết áp cũng có thể thay đổi khi mức đường huyết dao động. Tăng huyết áp sẽ ảnh hưởng đến khả năng lưu thông máu và gây căng thẳng cho các mạch máu ở mắt. Do đó gây nên hiện tượng mờ mắt hoặc nhìn không rõ trong tiểu đường thai kỳ.
6. Mệt mỏi và suy nhược
Vào giai đoạn cuối của thai kỳ, nhu cầu dinh dưỡng và năng lượng của mẹ và thai nhi tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, nếu mẹ mắc tiểu đường thai kỳ thì khả năng chuyển hóa đường sẽ bị hạn chế. Do đó dẫn đến tình trạng thiếu hụt năng lượng. Lúc này mẹ bầu thường có dấu hiệu uể oải và thiếu sức lực dù đã ăn đủ bữa.
Ngoài ra, tình trạng mệt mỏi cũng có thể do cơ thể phải làm việc quá tải cùng với tình trạng mất nước do tiểu nhiều. Trong giai đoạn 3 tháng cuối, cơ thể mẹ phải làm việc quá tải để có đủ năng lượng cho bản thân và cung cấp cho thai nhi. Kết hợp với hiện tượng mất nước do thận phải hoạt động quá mức, dần dần cơ thể mẹ sẽ cảm thấy suy nhược và kiệt sức.
Xem thêm: Tiểu đường thai kỳ nên ăn gì?
7. Tăng cân quá nhanh hoặc bất thường
Mẹ cần chú ý tình trạng tăng cân không kiểm soát. Bởi đây là một dấu hiệu của tiểu đường thai kỳ, gợi ý sự tích tụ mỡ khi cơ thể không chuyển hóa glucose hiệu quả. Cộng với sự thay đổi hormone, cơ thể mẹ sẽ có xu hướng giữ lại nước nhiều hơn. Điều này góp phần làm tăng cân nhanh chóng, mặc dù chế độ ăn của mẹ không thay đổi.
Tiểu đường thai kỳ không được kiểm soát có thể khiến thai nhi phát triển quá nhanh, dẫn đến hiện tượng thai to. Lúc này, kích thước thai nhi quá lớn sẽ khiến trọng lượng của mẹ tăng lên nhanh chóng. Do đó thai phụ có thể tăng cân bất thường chỉ vì sự phát triển của thai nhi mà không phải do lượng thức ăn tăng lên.
Hướng dẫn phòng ngừa tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối
Tiểu đường thai kỳ là một bệnh lý nguy hiểm, có thể gây nhiều biến chứng cho cả mẹ và thai nhi. Do đó, mẹ và gia đình cần chú ý những điều sau để phòng tránh bệnh hiệu quả:
- Uống nước đúng cách: Uống đủ nước mỗi ngày. Tránh uống nước ngọt hoặc đồ uống có nhiều đường, muối.
- Ăn thực phẩm tốt cho sức khỏe: Mỗi bữa ăn nên kết hợp đủ protein, chất xơ, và một lượng nhỏ tinh bột. Đặc biệt cần bổ sung vitamin A và omega-3 để tốt cho mắt.
- Tập thể dục nhẹ nhàng: Mẹ có thể đi bộ 20 – 30 phút mỗi ngày hoặc tập yoga để tăng cường tuần hoàn và giảm mệt mỏi.
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Đảm bảo ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm và dành thời gian thư giãn để giảm căng thẳng.
- Theo dõi cân nặng: Kiểm tra cân nặng thường xuyên giúp nhận biết tình trạng thừa cân hoặc sụt cân bất thường. Từ đó phát hiện sớm tiểu đường thai kỳ.
- Kiểm tra đường huyết: Cần theo dõi lượng đường huyết để phát hiện các bất thường của tiểu đường thai kỳ. Đồng thời mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có biện pháp theo dõi phù hợp với bản thân.
- Khám thai định kỳ: Cần khám thai theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe mẹ và sức khỏe thai nhi luôn ổn định.
Xem thêm: Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm?
Lời kết
Như vậy bài viết đã chia sẻ chi tiết về 7 dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối. Đây là một bệnh lý nguy hiểm, do đó cần có sự chuẩn bị kỹ càng để tránh các biến chứng cho hai mẹ con. Nếu phát hiện cơ thể có những dấu hiệu này thì mẹ cần đến thăm khám bác sĩ ngay.