Làm sao để hết xơ vữa động mạch? Cách phòng ngừa xơ vữa mạch máu

Cách điều trị xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch là tình trạng các mảng bám gồm mỡ xấu, cholesterol và các chất khác tích tụ trong động mạch, làm hẹp và cản trở dòng máu lưu thông. Đây là nguyên nhân chính gây ra các bệnh tim mạch nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ hay bệnh động mạch ngoại biên (PAD). Việc điều trị xơ vữa động mạch rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Hiện tại, việc làm biến mất hoàn toàn các mảng xơ vữa lớn đã hình thành trong động mạch là rất khó khăn và thường không thể đạt được. Tuy nhiên, mục tiêu chính và hoàn toàn khả thi của điều trị là ngăn chặn sự phát triển thêm của mảng xơ vữa, ổn định mảng xơ vữa hiện có (giảm nguy cơ nứt vỡ gây cục máu đông), cải thiện triệu chứng (nếu có), và quan trọng nhất là phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Với việc thay đổi lối sống tích cực và tuân thủ điều trị y khoa (đặc biệt là dùng Statin mạnh), một số trường hợp có thể ghi nhận sự thoái triển nhỏ (minor regression) của mảng xơ vữa, nhưng không thể ‘làm sạch’ hoàn toàn lòng mạch như ban đầu. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về các phương pháp điều trị xơ vữa động mạch.

Thay đổi lối sống để giảm xơ vữa mạch

Điều trị xơ vữa động mạch bắt đầu từ những thay đổi tích cực trong lối sống, giúp giảm sự tích tụ mảng bám, giảm mỡ máu và cải thiện sức khỏe tổng thể của hệ tuần hoàn.

Bỏ thuốc lá

Hút thuốc lá là yếu tố chính làm tăng tốc quá trình xơ vữa động mạch và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Nếu người bệnh có thói quen sử dụng thuốc lá, việc dừng hút thuốc lá sẽ giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh và cải thiện sức khỏe mạch máu.

Tập thể dục đều đặn

Hoạt động thể chất là yếu tố then chốt trong việc điều trị xơ vữa động mạch. Tập thể dục giúp giảm huyết áp, cải thiện mức cholesterol và lưu thông máu. Tập thể dục cũng hỗ trợ kiểm soát cân nặng, tránh béo phì, giảm áp lực lên tim và động mạch. Bạn nên duy trì ít nhất 30 phút vận động vừa phải, như đi bộ hoặc bơi lội, hầu hết các ngày trong tuần.

Xem thêm: Điều trị xơ vữa động mạch chi dưới

Quản lý cân nặng

Thừa cân cũng là yếu tố thúc đẩy hình thành xơ vữa động mạch. Giảm cân thông qua chế độ ăn uống hợp lý và tập thể dục giúp giảm tải cho tim và cải thiện huyết áp, mỡ máu và lượng đường trong máu.

Xem thêm: Cơ chế hình thành mảng xơ vữa

Chế độ ăn uống lành mạnh

Khi bị xơ vữa động mạch, ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát bệnh. Bạn nên tập trung ăn nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt, và các thực phẩm giàu chất xơ như đậu, hạt. Các chất béo lành mạnh từ dầu ô liu, cá béo (cá hồi, cá mòi) và quả bơ cũng rất tốt cho tim mạch, giúp bảo vệ động mạch khỏi sự tích tụ mảng bám. Ngoài ra, các gia vị như tỏi, gừng, nghệ cũng có tác dụng giảm viêm và cải thiện lưu thông máu.

Mặt khác, bạn cần kiêng ăn những thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa như đồ chiên rán, thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn vì chúng làm tăng nguy cơ tắc nghẽn động mạch. Việc hạn chế đường và tinh bột tinh chế, cũng như giảm muối trong chế độ ăn uống để tránh làm tăng huyết áp. Rượu bia cũng cần được hạn chế vì có thể làm tăng mỡ trong máu và ảnh hưởng đến tim mạch. Khi thực hiện ăn uống lành mạnh và cân bằng, bạn có thể kiểm soát tốt tình trạng xơ vữa động mạch và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Xem thêm: Cách điều trị xơ vữa mạch vành

Dùng thuốc trong điều trị xơ vữa động mạch

Nếu thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát xơ vữa động mạch hoặc bệnh đã tiến triển, bác sĩ có thể kê đơn thuốc. Các loại thuốc này giúp kiểm soát các yếu tố nguy cơ như mỡ máu cao, tăng huyết áp và tiểu đường, vốn là nguyên nhân chính gây ra mảng bám trong động mạch.

Statin

Statin là nhóm thuốc phổ biến nhất để giảm cholesterol LDL (cholesterol “xấu”). Thuốc này giúp giảm sản xuất cholesterol trong gan và làm chậm quá trình xơ vữa động mạch. Ngoài ra, statin còn giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Thuốc huyết áp

Tăng huyết áp có thể làm động mạch trở nên cứng và giảm khả năng lưu thông máu. Các loại thuốc như thuốc ức chế ACE, beta-blockers, thuốc lợi tiểu và thuốc chẹn canxi giúp giảm huyết áp và làm giảm nguy cơ các biến chứng từ xơ vữa động mạch.

Thuốc điều trị tiểu đường

Nếu bạn bị đái tháo đường, việc duy trì mức đường huyết ổn định là rất quan trọng. Các loại thuốc như metformin, insulin hoặc các thuốc mới như SGLT-2 inhibitors giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả.

Thuốc chống kết tập tiểu cầu (Antiplatelets)

Huyết lưu thông kém trong xơ vữa động mạch có thể gây ra cục máu đông. Aspirin hoặc các thuốc chống kết tập tiểu cầu khác như clopidogrel (Plavix) có thể được sử dụng để ngăn ngừa hình thành cục máu đông.

Thuốc giảm đau chân trong PAD

Trong trường hợp xơ vữa động mạch gây ra bệnh động mạch ngoại biên (PAD), thuốc như cilostazol có thể giúp cải thiện lưu thông máu đến chân và giảm đau. Thuốc này giúp giãn mạch máu và cải thiện tuần hoàn.

Xem thêm: Tầm soát xơ vữa mạch máu

Phẫu thuật và can thiệp trong điều trị xơ vữa động mạch

Trong các trường hợp xơ vữa động mạch nặng, khi thay đổi lối sống và thuốc không còn hiệu quả, các phẫu thuật hoặc thủ thuật can thiệp có thể cần thiết để cải thiện lưu thông máu và ngăn ngừa các biến chứng đe dọa tính mạng.

Nong mạch và đặt stent

Nong mạch là một thủ thuật trong đó một quả bóng nhỏ được đưa vào động mạch bị hẹp và được bơm căng để làm rộng động mạch. Một stent, ống lưới kim loại nhỏ, cũng có thể được đặt vào động mạch để giữ động mạch mở và đảm bảo máu lưu thông tốt.

Phẫu thuật bắc cầu

Phẫu thuật bắc cầu tạo ra một đường máu mới để máu có thể lưu thông xung quanh động mạch bị tắc hoặc hẹp. Bác sĩ phẫu thuật sẽ lấy một mạch máu khỏe mạnh từ một phần khác của cơ thể và nối với động mạch bên dưới chỗ bị tắc. Đường máu mới này giúp cải thiện lưu thông đến cơ bắp.

Liệu pháp tiêu sợi huyết

Liệu pháp tiêu sợi huyết được sử dụng trong trường hợp một cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch. Thuốc sẽ được tiêm trực tiếp vào động mạch bị tắc để làm tan cục máu đông và khôi phục dòng máu. Tuy nhiên, phương pháp này chủ yếu dùng để điều trị các biến cố cấp tính do cục máu đông gây tắc mạch hoàn toàn (như nhồi máu cơ tim cấp, đột quỵ nhồi máu não cấp trong giờ vàng).

Theo dõi và chăm sóc định kỳ

Điều trị xơ vữa động mạch là một quá trình dài hạn. Việc tái khám định kỳ với bác sĩ là rất quan trọng để theo dõi tiến trình bệnh, quản lý các yếu tố nguy cơ và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết. Bác sĩ sẽ thường xuyên kiểm tra:

• Mức cholesterol: Để đảm bảo thuốc statin hoặc thay đổi chế độ ăn đang kiểm soát tốt cholesterol.
• Huyết áp: Để đảm bảo thuốc hoặc thay đổi lối sống đang kiểm soát huyết áp hiệu quả.
• Mức đường huyết: Nếu bạn bị tiểu đường, việc theo dõi đường huyết là rất quan trọng để ngăn ngừa biến chứng.
• Siêu âm và xét nghiệm hình ảnh: Những phương pháp này giúp đánh giá tình trạng lưu thông máu, phát hiện bất kỳ sự tắc nghẽn nào và đảm bảo các biện pháp can thiệp như stent hay phẫu thuật bắc cầu đang hoạt động tốt.

Biện pháp phòng chống xơ vữa động mạch

Bên cạnh việc hiểu rõ làm sao để hết xơ vữa thì việc phòng chống đóng vai trò rất quan trọng để bảo vệ hệ thống tim mạch và giảm nguy cơ các bệnh lý đe dọa tính mạng. Dưới đây là những cách hiệu quả giúp bạn phòng tránh xơ vữa động mạch.

• Chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Chế độ ăn uống là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc phòng chống xơ vữa động mạch. Bạn nên ăn nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu giúp giảm LDL và giảm sự tích tụ mảng bám trong động mạch. Ngoài ra, bạn nên giảm thiểu các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn vặt và đồ uống ngọt để nguy cơ béo phì và đường huyết trong máu tăng cao.
• Luyện tập thể dục: Luyện tập thể dục là yếu tố thiết yếu để bảo vệ sức khỏe tim mạch và phòng xơ vữa động mạch. Việc tập luyện giúp đốt cháy calo, giảm cân và ngăn ngừa béo phì đồng thời nâng cao mức cholesterol “tốt” (HDL) và giảm cholesterol LDL, giảm nguy cơ hình thành mảng bám.
• Giảm Stress: Căng thẳng kéo dài có thể tác động tiêu cực đến hệ tim mạch bằng cách tăng huyết áp, nhịp tim và thúc đẩy các hành vi không lành mạnh như hút thuốc lá hay ăn uống không đúng cách. Thiền, yoga, thở sâu và các bài tập mindfulness có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ lớn gây ra xơ vữa động mạch, vì nó làm tổn thương các động mạch, khiến chúng dễ bị hình thành mảng bám. Bạn nên theo dõi huyết áp thường xuyên và duy trì mức huyết áp bình thường (dưới 120/80 mmHg). Bên cạnh đó, bạn nên giới hạn muối (dưới 1.500mg natri/ngày) trong chế độ ăn giúp giảm huyết áp.
• Kiểm soát đường huyết: Đái tháo đường và lượng đường trong máu cao có thể làm tổn thương các mạch máu và tăng nguy cơ tích tụ mảng bám. Nếu bạn bị đái tháo đường hoặc tiền đái tháo đường, việc kiểm soát đường huyết là rất quan trọng.
• Khám sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe định kỳ là yếu tố quan trọng giúp phát hiện sớm các vấn đề tim mạch. Thông qua các chỉ số xét nghiệm, bác sĩ có thể xác định tình trạng của bạn và có hướng xử lý phù hợp.

Lời kết

Xơ vữa động mạch là một bệnh lý nguy hiểm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, và bệnh động mạch ngoại biên. Hy vọng ua những chia sẻ của Diag đã giúp bạn giải đáp làm sao để hết xơ vữa. Bằng cách thay đổi lối sống, áp dụng các biện pháp điều trị và phòng ngừa hợp lý, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cũng như kiểm soát tình trạng này hiệu quả.

Xem thêm: Hậu quả của xơ vữa động mạch