10 cách chữa xơ vữa mạch máu, ngăn ngừa bệnh tim mạch

Xơ vữa mạch vành là một trong những căn bệnh nguy hiểm, nhưng vẫn có thể được kiểm soát bằng các biện pháp khoa học. Bài viết này của Diag chia sẻ các cách điều trị xơ vữa mạch vành hiệu quả để giúp bạn ngăn ngừa các vấn đề tim mạch và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Tổng quan về bệnh xơ vữa mạch máu

Xơ vữa mạch máu là tình trạng thành mạch bị xơ cứng và thu hẹp do sự tích tụ của các mảng xơ vữa, bao gồm chất béo, cholesterol, và canxi. Sự hình thành xơ vữa động mạch làm hẹp động mạch, cản trở dòng chảy của máu, và gây thiếu máu cung cấp đến các cơ quan trong cơ thể. Nếu quá trình này xảy ra tại động mạch nuôi tim, nó được gọi là xơ vữa động mạch vành, làm tăng nguy cơ biến chứng bệnh tim thiếu máu cục bộ, nhồi máu cơ tim, đột quỵ…

Khi hẹp động mạch nghiêm trọng, các cơ quan bị thiếu máu cục bộ sẽ xuất hiện triệu chứng. Nếu không biết cách điều trị xơ vữa mạch vành kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển thành suy tim với các biểu hiện nặng hơn như khó thở khi nằm, phù chân, và tiểu ít, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Căn bệnh này thường tiến triển âm thầm, nhưng khi mảng bám làm giảm lưu lượng máu đến tim, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau thắt ngực (đau hoặc nặng ở ngực, lan đến cánh tay, vai, cổ, hoặc hàm, thường xuất hiện khi gắng sức), khó thở, mệt mỏi, chóng mặt hoặc ngất xỉu, buồn nôn… Những dấu hiệu này thường trở nên rõ rệt hơn khi động mạch bị tắc nghẽn nghiêm trọng.

Xem thêm: Làm sao để hết xơ vữa?

Cách điều trị xơ vữa mạch vành

Quá trình chữa xơ vữa mạch máu cần kết hợp nhiều biện pháp, từ thay đổi lối sống đến can thiệp y tế. Dưới đây là một số cách chữa trị xơ vữa mạch vành, hỗ trợ ngăn ngừa biến chứng hiệu quả.

Chế độ ăn uống lành mạnh

Cách chữa xơ vữa mạch máu hiệu quả nhất là có chế độ ăn uống lành mạnh gồm nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá giàu omega-3, và ít chất béo bão hòa. Bằng cách áp dụng phương pháp này, bệnh nhân sẽ có thể giảm mỡ máu, hạ cholesterol, và ngăn ngừa sự phát triển của xơ vữa mạch máu. Ngoài ra, người bệnh nên hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm nhiều đường, và thực phẩm có hàm lượng muối cao.

Xem thêm: Tầm soát xơ vữa mạch máu

Thường xuyên tập thể dục

Tập thể dục đều đặn là một trong những cách điều trị xơ vữa mạch vành tốt nhất. Các hoạt động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, hoặc đạp xe không chỉ giúp tăng cường sức khỏe tim mạch mà còn giúp duy trì cân nặng hợp lý, kiểm soát huyết áp, và giảm mức cholesterol xấu. Bạn nên tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần với các bài tập vừa sức như đi bộ nhanh hoặc các bài tập aerobics.

Duy trì cân nặng hợp lý

Thừa cân, béo phì là yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc xơ vữa mạch vành, cũng như các bệnh lý tim mạch khác như tăng huyết áp, đái tháo đường. Việc duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) trong khoảng 18.5 – 24.9 được coi là cân nặng hợp lý. Nếu thừa cân hoặc béo phì, bạn nên bắt đầu giảm cân từ từ bằng cách kết hợp chế độ dinh dưỡng lành mạnh và tập luyện thể dục thường xuyên. Điều này sẽ giúp giảm gánh nặng lên hệ tim mạch, giảm huyết áp và cholesterol xấu, đồng thời tăng cường sức khỏe tổng thể.

Không hút thuốc lá

Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây xơ vữa mạch vành và các bệnh tim mạch khác. Các chất độc hại trong thuốc lá làm tổn thương thành mạch máu, tăng cholesterol xấu, giảm cholesterol tốt, tăng huyết áp và làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Do đó, việc bỏ thuốc lá hoàn toàn là cách điều trị xơ vữa mạch vành hiệu quả nhất và góp phần giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Ngoài ra, người bệnh cũng cần tránh xa khói thuốc lá thụ động vì đây cũng là một tác nhân gây hại cho sức khỏe.

Hạn chế uống rượu bia

Mặc dù một lượng rượu nhỏ có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều rượu bia có thể làm tăng huyết áp, mỡ trong máu, và các vấn đề tim mạch. Vì vậy, bạn nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn việc uống rượu. Theo đó, nam giới không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày và nữ giới không quá 1 đơn vị cồn/ngày. Một đơn vị cồn tương đương với khoảng 1 lon bia (330ml), 1 ly rượu vang (100ml), hoặc 1 chén rượu mạnh (30ml).

Kiểm soát huyết áp

Huyết áp cao làm tăng áp lực lên thành động mạch, gây tổn thương, và tạo điều kiện cho cholesterol xâm nhập vào thành mạch, thúc đẩy quá trình xơ vữa. Do đó, việc kiểm tra huyết áp thường xuyên và duy trì huyết áp ở mức ổn định (dưới 140/90 mmHg) là rất quan trọng. Bạn có thể kiểm soát huyết áp thông qua chế độ dinh dưỡng, tập thể dục, và sử dụng thuốc (nếu cần), từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Kiểm tra mỡ máu (cholesterol)

Cholesterol cao, đặc biệt là cholesterol LDL (cholesterol xấu) cao, là yếu tố nguy cơ quan trọng của xơ vữa mạch vành. Việc kiểm tra định kỳ các chỉ số mỡ máu (cholesterol toàn phần, cholesterol xấu, cholesterol HDL, và triglyceride) giúp bạn phát hiện sớm tình trạng rối loạn mỡ máu. Nếu mức LDL quá cao hoặc HDL quá thấp, bạn có thể cần điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và sử dụng thuốc để kiểm soát tình trạng này.

Kiểm soát đường huyết

Tiểu đường và đường huyết cao là một yếu tố nguy cơ quan trọng đối với bệnh xơ vữa mạch vành. Do đó, bệnh nhân cần kiểm tra đường huyết thường xuyên, đặc biệt là những người có các yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình mắc đái tháo đường, thừa cân, và ít vận động. Nếu bị đái tháo đường, bạn cần kiểm soát đường huyết tốt bằng chế độ dinh dưỡng, tập luyện, và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Đảm bảo chất lượng giấc ngủ

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch. Việc ngủ đủ giấc (7-8 tiếng mỗi đêm) và ngủ ngon giúp bạn giảm căng thẳng, ổn định huyết áp và nhịp tim. Ngược lại, chất lượng giấc ngủ kém có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Theo đó, bạn nên tạo môi trường ngủ thoải mái, tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ, và duy trì lịch trình ngủ đều đặn để cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Quản lý căng thẳng

Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch, làm tăng huyết áp, nhịp tim, và nguy cơ hình thành cục máu đông. Để hạn chế stress, bạn nên tìm đến các phương pháp thư giãn và giảm căng thẳng như yoga, thiền, tập thở sâu, nghe nhạc, dành thời gian cho các hoạt động yêu thích, hoặc kết nối với gia đình và bạn bè.

Chữa trị bằng thuốc

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định chữa trị xơ vữa mạch vành bằng thuốc để kiểm soát bệnh và giảm nguy cơ biến chứng. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc giảm cholesterol (statin): Giúp hạ mức cholesterol xấu (LDL) trong máu, từ đó làm chậm quá trình hình thành mảng xơ vữa và cải thiện sức khỏe mạch máu.
• Thuốc tăng hoặc hạ huyết áp: Các thuốc như beta-blocker, thuốc lợi tiểu, hoặc thuốc chẹn kênh canxi được kê để kiểm soát huyết áp, giảm áp lực lên thành mạch, và cải thiện lưu lượng máu.
• Thuốc chống kết tập tiểu cầu (chống đông máu): Như aspirin hoặc clopidogrel, giúp ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông trong các mạch máu bị thu hẹp, từ đó giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
• Thuốc ức chế ACE: Giúp giãn mạch, hạ huyết áp, và giảm tải cho tim, từ đó cải thiện lưu thông máu qua các động mạch bị tổn thương.

Ngoài ra, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là huyết áp và mỡ máu cũng có vai trò rất quan trọng trong việc giúp phát hiện sớm bất thường và bảo vệ tim mạch hiệu quả. Nếu bạn cần kiểm tra lipid máu, hãy lựa chọn dịch vụ xét nghiệm tại Diag – nơi cung cấp các gói xét nghiệm chuyên sâu, kết quả nhanh chóng và chính xác. Tại đây, bạn sẽ được hỗ trợ bởi đội ngũ điều dưỡng tận tâm và có thể chọn lịch hẹn phù hợp để bác sĩ giải thích kết quả cũng như tư vấn cụ thể.

Nguyên nhân gây xơ vữa mạch vành

Để đảm bảo hiệu quả khi áp dụng các cách điều trị xơ vữa mạch vành, trước tiên bạn sẽ cần tìm hiểu về các nguyên nhân gây ra căn bệnh này, cụ thể như sau:

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Các thực phẩm giàu chất béo bão hòa, cholesterol xấu, muối, và đường sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Lối sống ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất làm giảm khả năng tuần hoàn máu và làm tăng mức cholesterol xấu.
• Hút thuốc và uống rượu: Các chất độc hại từ thuốc lá và rượu làm tổn thương thành mạch máu, khiến chúng dễ bị xơ vữa.
• Bệnh lý nền: Huyết áp cao, cholesterol cao, tiểu đường, và các rối loạn chuyển hóa khác đều là những yếu tố nguy cơ lớn gây xơ vữa mạch vành.
• Di truyền: Nếu trong gia đình có người mắc bệnh tim mạch hoặc xơ vữa mạch vành, bạn cũng có nguy cơ cao bị bệnh này.

Cách chẩn đoán bệnh xơ vữa mạch máu

Việc chẩn đoán sớm xơ vữa mạch máu là rất quan trọng để có phương pháp chữa trị kịp thời hoặc phòng ngừa hiệu quả. Các phương pháp chẩn đoán phổ biến nhất gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra huyết áp, nghe tim, và hỏi về các triệu chứng.
• Xét nghiệm máu: Đo nồng độ cholesterol, triglyceride, đường huyết, và các chỉ số khác để đánh giá nguy cơ tim mạch.
• Điện tâm đồ (ECG/EKG): Ghi lại hoạt động điện của tim, phát hiện các bất thường về nhịp tim và dấu hiệu thiếu máu cơ tim.
• Siêu âm tim: Sử dụng sóng âm để tạo hình ảnh tim, đánh giá chức năng co bóp của tim và van tim.
• Chụp X-quang mạch vành: Sử dụng tia X và thuốc cản quang để tạo hình ảnh chi tiết của động mạch vành, phát hiện mảng bám và mức độ hẹp.

Lời kết

Để bảo vệ sức khỏe tim mạch, việc áp dụng các cách điều trị xơ vữa mạch vành phù hợp là yếu tố then chốt. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp thông tin hữu ích để bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này. Hãy duy trì thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ để kiểm soát bệnh hiệu quả.

Xem thêm: Điều trị xơ vữa động mạch chi dưới