Suy tim rung nhĩ: Triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

Suy tim rung nhĩ là gì?

Suy tim có kèm rung nhĩ là sự kết hợp giữa suy tim và loạn nhịp tim. Tình trạng này cần được phát hiện và điều trị kịp thời để giảm thiểu các nguy cơ, cải thiện cuộc sống người bệnh. Ở những người suy giảm chức năng tim, khả năng của tim trong việc bơm máu hiệu quả đã suy giảm. Khi rung nhĩ xảy ra, tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn, vì rung nhĩ làm tăng thêm gánh nặng cho tim. Khi tim không thể hoạt động hiệu quả, tuần hoàn máu bị gián đoạn nghiêm trọng, sẽ làm tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim nặng, và tử vong.

Rung nhĩ là một loại loạn nhịp tim, đặc trưng bởi sự co bóp không đồng bộ của các tâm nhĩ. Điều này khiến cho nhịp tim trở nên không đều và nhanh. Khi các tâm nhĩ không co bóp đúng cách, máu không được bơm đầy đủ vào các tâm thất, gây ra sự gián đoạn trong quá trình tuần hoàn. Điều này dẫn đến việc lượng máu cung cấp cho cơ thể giảm, gây ra các triệu chứng như khó thở, mỏi mệt và hồi hộp.

Có bốn loại rung nhĩ chính, mỗi loại có đặc điểm và phương pháp điều trị riêng biệt:

• Rung nhĩ mới khởi phát xảy ra đột ngột và có thể tự hết mà không cần điều trị. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cần can thiệp y tế để kiểm soát nhịp tim và ngừng tình trạng loạn nhịp.
• Rung nhĩ kéo dài là tình trạng rung nhĩ kéo dài và thường xuyên tái phát. Bệnh nhân cần được điều trị để kiểm soát nhịp tim và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.
• Rung nhĩ dai dẳng nghĩa là nó kéo dài liên tục, không thể tự hết và yêu cầu điều trị kéo dài. Việc điều trị nhằm mục đích duy trì nhịp tim ổn định, giúp tránh các biến chứng nghiêm trọng.
• Rung nhĩ vĩnh viễn là tình trạng rung nhĩ không thể khôi phục lại nhịp tim bình thường. Tình trạng này cần điều trị suốt đời để kiểm soát nhịp tim và giảm nguy cơ các vấn đề tim mạch liên quan.

Mỗi loại rung nhĩ yêu cầu phương pháp điều trị và theo dõi riêng biệt, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và thời gian tồn tại của bệnh.

Xem thêm: Nguyên nhân dẫn đến suy tim

Dấu hiệu bệnh rung nhĩ

Rung nhĩ có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, phụ thuộc vào mức độ và tần suất của loạn nhịp. Trong một số trường hợp, triệu chứng có thể chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn hoặc không thường xuyên. Tuy nhiên khi bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, các triệu chứng có thể trở nên rõ ràng và kéo dài.

• Hồi hộp, tim đập nhanh hoặc không đều:

Đây là triệu chứng đặc trưng của rung nhĩ, khi nhịp tim trở nên không ổn định và có thể nhanh hoặc chậm. Người bệnh thường cảm thấy tim đập không đều hoặc loạn nhịp, gây lo lắng và khó chịu.

• Khó thở hoặc thở gấp:

Khi rung nhĩ xảy ra, tim không thể bơm máu hiệu quả, làm giảm lượng oxy cung cấp cho cơ thể. Điều này có thể dẫn đến triệu chứng thở khó hoặc thở gấp, đặc biệt khi gắng sức hoặc khi nằm.

• Mệt mỏi và giảm sức bền:

Sự giảm hiệu quả trong việc bơm máu của tim khiến cơ thể không nhận đủ oxy và dưỡng chất. Tình trạng này kéo dài có thể gây ra triệu chứng mỏi mệt, yếu sức và giảm khả năng duy trì hoạt động thể chất lâu dài.

• Đau ngực hoặc cảm giác nặng ngực:

Một số người bệnh có thể cảm thấy triệu chứng đau ngực hoặc cảm giác nặng ngực do tim phải làm việc vất vả hơn để bơm máu, hoặc có thể do thiếu oxy cung cấp cho cơ tim.

• Chóng mặt hoặc cảm giác ngất:

Khi rung nhĩ làm giảm lưu lượng máu đến não, người bệnh có thể gặp triệu chứng chóng mặt, mất thăng bằng, hoặc thậm chí có cảm giác như sắp ngất.

Nguyên nhân gây nên rung nhĩ suy tim

Rung nhĩ có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, đặc biệt là khi tim đã yếu hoặc không thể hoạt động hiệu quả. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến gây ra rung nhĩ ở người mắc bệnh tim

• Tăng huyết áp:

Huyết áp cao là nguyên nhân dẫn đến nhiều loại bệnh, trong đó có rung nhĩ. Khi tình trạng tăng huyết áp kéo dài, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu qua các mạch máu, gây áp lực lớn lên tim. Điều này có thể dẫn đến sự thay đổi trong cấu trúc tim, làm tăng khả năng bị rung nhĩ.

• Bệnh tim mạch:

Các bệnh lý như bệnh cơ tim, bệnh van tim, hoặc viêm màng ngoài tim cũng là nguyên nhân có thể dẫn đến rung nhĩ ở bệnh tim. Các bệnh lý này gây ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của tim, gây ra rối loạn nhịp tim và rung nhĩ.

• Béo phì:

Tình trạng béo phì làm gia tăng gánh nặng cho tim, khiến tim phải làm việc vất vả hơn. Điều này làm tăng nguy cơ rung nhĩ, đặc biệt ở những người có vấn đề tim mạch kèm theo.

• Bệnh phổi mạn tính:

Các bệnh lý về hô hấp, có khả năng làm giảm khả năng cung cấp oxy cho cơ thể. Điều này gây ảnh hưởng đến chức năng của tim và dẫn đến rung nhĩ.

• Cường giáp:

Khi tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp), nó sẽ tăng cường chuyển hóa. Điều này trở thành nguyên nhân gây tăng nhịp tim nhanh và không đều, làm gia tăng nguy cơ rung nhĩ.

• Ngưng thở khi ngủ:

Ngưng thở khi ngủ gây thiếu oxy trong cơ thể, điều này làm tăng áp lực lên tim và có thể khiến nhịp tim bị rối loạn, đặc biệt là rung nhĩ.

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Để chẩn đoán rung nhĩ, bác sĩ sẽ cần xác định sự hiện diện của loạn nhịp và đánh giá mức độ suy tim. Các phương pháp phổ biến bao gồm:

• Điện tâm đồ (ECG):

Điện tâm đồ là phương pháp cơ bản và hiệu quả để ghi lại hoạt động điện của tim. Thông qua ECG, bác sĩ có thể phát hiện các bất thường nhịp tim, từ đó xác định sự hiện diện của rung nhĩ và loại loạn nhịp tim cụ thể, giúp đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng.

• Siêu âm tim:

Siêu âm tim là phương pháp giúp đánh giá chức năng tim và kiểm tra các buồng tim để phát hiện những bất thường. Phương pháp này cung cấp thông tin chi tiết về khả năng đồng bộ giữa các buồng tim, đặc biệt là khả năng bơm máu của tim. Từ đó, bác sĩ có thể đánh giá mức độ suy giảm chức năng tim và đưa ra chẩn đoán chính xác.

• Xét nghiệm máu:

Xét nghiệm máu giúp đánh giá các chỉ số quan trọng liên quan đến chức năng tim và tình trạng rung nhĩ hoặc suy tim. Các xét nghiệm này có thể đo các enzym tim như troponin và BNP, giúp bác sĩ xác định mức độ tổn thương tim.

Ngoài ra, các chỉ số như creatinine đánh giá chức năng thận, và kiểm tra mức điện giải cũng giúp phát hiện các yếu tố có thể làm trầm trọng thêm loạn nhịp. Những thông tin này hỗ trợ bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Cách thức điều trị rung nhĩ

Việc điều trị cần tập trung vào việc điều hòa nhịp tim, giảm nguy cơ cục máu đông, và cải thiện khả năng bơm máu của tim. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Thuốc chống loạn nhịp tim:

Các loại thuốc này giúp điều hòa nhịp tim, ổn định sự co bóp của tim và giảm tần suất của rung nhĩ. Chúng giúp khôi phục nhịp tim bình thường và ngăn ngừa các biến chứng tim mạch.

• Thuốc chống đông:

Thuốc chống đông được sử dụng để ngăn ngừa cục máu đông, làm giảm nguy cơ đột quỵ ở bệnh nhân rung nhĩ. Thuốc này giúp làm loãng máu, ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông trong các buồng tim, nơi có thể gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe.

• Sốc điện:

Đây là phương pháp sử dụng một cú sốc điện để khôi phục nhịp tim bình thường. Sốc điện giúp làm cho các buồng tim co bóp đồng bộ trở lại, điều này rất hữu ích khi các biện pháp điều trị thuốc không hiệu quả.

• Phẫu thuật (Ablation):

Trong trường hợp nghiêm trọng, khi các phương pháp điều trị khác không mang lại kết quả, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật như đốt điện. Phương pháp này loại bỏ hoặc làm tê liệt các khu vực gây ra rung nhĩ, giúp tim trở lại nhịp đập bình thường.

Phòng ngừa bệnh rung nhĩ thế nào

Để phòng ngừa rung nhĩ và giảm nguy cơ các biến chứng nguy hiểm, có thể thực hiện những biện pháp sau:

Kiểm soát huyết áp và đường huyết:

Việc duy trì huyết áp ổn định và kiểm soát bệnh tiểu đường là rất quan trọng. Tăng huyết áp và lượng đường trong máu không kiểm soát được là những yếu tố nguy cơ chính dẫn đến rung nhĩ. Việc kiểm tra thường xuyên và dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ này.

Chế độ ăn uống lành mạnh:

Một chế độ ăn uống cân đối là điều cần thiết. Hạn chế muối và mỡ bão hòa, đồng thời tăng cường các thực phẩm như rau quả, ngũ cốc và thực phẩm giàu omega-3. Điều này giúp giảm gánh nặng cho tim, giúp giảm nguy cơ rung nhĩ. và duy trì sức khỏe tim mạch tốt hơn.

Tập thể dục đều đặn:

Tập thể dục không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch mà còn giúp giảm căng thẳng. Các hoạt động như đi bộ, bơi lội hoặc đạp xe giúp tim hoạt động hiệu quả và duy trì sức bền, đồng thời giảm nguy cơ mắc phải các vấn đề tim mạch như rung nhĩ.

Giảm căng thẳng:

Căng thẳng kéo dài là một yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhịp tim bị rối loạn. Các biện pháp thư giãn như yoga, thiền, hoặc các kỹ thuật hít thở sâu giúp giảm mức độ stress, từ đó ngăn ngừa rung nhĩ và các vấn đề tim mạch khác.

Giải đáp thắc mắc

1. Tại sao rung nhĩ gây suy tim?

Rung nhĩ làm giảm khả năng bơm máu hiệu quả của tim, đặc biệt là trong quá trình chuyển máu từ tâm nhĩ xuống tâm thất. Khi các tâm nhĩ không co bóp đồng bộ, quá trình này bị gián đoạn, khiến máu không thể được bơm đầy đủ vào tâm thất.

Điều này làm giảm lượng máu và oxy cung cấp cho cơ thể, khiến các cơ quan và mô không nhận đủ dưỡng chất. Tình trạng kéo dài này gây suy tim, vì tim không thể đáp ứng nhu cầu của cơ thể trong việc cung cấp máu và duy trì chức năng của các cơ quan.

2. Rung nhĩ có nguy hiểm không?

Rung nhĩ có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là khi không được điều trị đúng cách. Khi tim không thể hoạt động hiệu quả, có thể dẫn đến các vấn đề như đột quỵ, do cục máu đông có thể hình thành trong các buồng tim và di chuyển đến não.

Ngoài ra, rung nhĩ có thể làm gia tăng nguy cơ tử vong, vì tình trạng loạn nhịp kéo dài làm suy yếu chức năng tim, làm cho tim không thể bơm máu hiệu quả, dẫn đến suy giảm chức năng hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác nếu không được xử lý kịp thời.

Tổng kết

Có thể thấy suy tim có kèm rung nhĩ là một bệnh lý nguy hiểm. Bệnh là kết hợp giữa suy giảm chức năng và loạn nhịp tim, làm giảm hiệu quả bơm máu của tim và gia tăng nguy cơ đột quỵ. Việc nhận diện sớm, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Điều này không chỉ giúp giảm các triệu chứng và biến chứng của bệnh, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Xem thêm: Tại sao thiếu vitamin B1 gây suy tim?