Suy tim cung lượng cao: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Suy tim cung lượng cao là bệnh lý khi tim bơm lượng máu vượt mức nhưng cơ thể vẫn thiếu oxy. Bệnh có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Suy tim cung lượng cao là gì?

Suy tim cung lượng cao là một dạng suy tim đặc biệt, trong đó tim bơm nhiều máu hơn bình thường nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu oxy và dưỡng chất của cơ thể. Nguyên nhân chính là do nhu cầu của hệ tuần hoàn tăng cao vượt quá khả năng cung cấp của tim. Tình trạng bệnh lý này làm hệ tim mạch quá tải, gây giãn nở mạch máu và dẫn đến tổn thương cho tim mạch.

Nguyên nhân gây ra suy tim cung lượng cao

Suy tim cung lượng cao xảy ra khi tim bơm lượng máu nhiều hơn bình thường nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể. Các nguyên nhân chính bao gồm:

• Thiếu máu: Khi cơ thể thiếu hồng cầu để vận chuyển oxy, tim phải bơm máu mạnh hơn để bù đắp.
• Thiếu vitamin B1 (bệnh Beriberi): Sự thiếu hụt vitamin B1 ảnh hưởng đến chức năng co bóp của tim, dẫn đến suy yếu hệ tim mạch.
• Bệnh tuyến giáp (đặc biệt là cường giáp): Cường giáp làm tăng tốc độ trao đổi chất, khiến tim phải làm việc quá sức để đáp ứng nhu cầu năng lượng tăng cao.
• Mang thai: Trong thời gian mang thai, thể tích máu tăng lên để nuôi dưỡng cả mẹ và thai nhi, đặt thêm gánh nặng lên tim.
• Nhiễm trùng nặng: Các nhiễm trùng nghiêm trọng kích hoạt phản ứng viêm và giãn mạch. Điều này làm tăng nhu cầu oxy và gây quá tải cho tim.
• Một số loại thuốc: đặc biệt là thuốc kích thích hoặc gây giữ nước, có thể làm tăng áp lực lên hệ tim mạch, khiến tim phải hoạt động quá tải.

Dấu hiệu suy tim cung lượng cao

Người mắc suy tim cung lượng cao thường xuất hiện các triệu chứng sau:

• Đau ngực: Cảm giác tức hoặc bóp nghẹt ở vùng ngực do tim phải hoạt động quá mức.
• Khó thở: Đặc biệt khi vận động hoặc nằm xuống, do sự tích tụ dịch trong phổi cản trở quá trình trao đổi oxy.
• Mệt mỏi: Thiếu oxy và dưỡng chất dẫn đến cảm giác kiệt sức và uể oải.
• Chóng mặt: Lưu lượng máu lên não không đủ gây ra cảm giác hoa mắt, chóng mặt.
• Phù nề: Sưng ở chân, mắt cá chân hoặc bụng do sự tích tụ dịch khi tim không bơm máu hiệu quả.

Những triệu chứng của suy tim cung lượng cao thường tiến triển dần theo thời gian và có thể trở nên nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời

Chẩn đoán bệnh suy tim cung lượng cao

Để chẩn đoán suy tim cung lượng cao, các bác sĩ thường sử dụng kết hợp nhiều phương pháp nhằm đánh giá chính xác chức năng tim và xác định nguyên nhân gây bệnh. Các phương pháp chính bao gồm:

• Siêu âm tim (Echocardiography) dùng đánh giá cấu trúc và chức năng của tim, bao gồm kích thước buồng tim, độ dày thành tim và khả năng co bóp. Phương pháp này hỗ trợ chẩn đoán các bất thường như giãn buồng tim, giảm chức năng co bóp hoặc các bệnh lý van tim

• Nghiệm pháp gắng sức được thực hiện bằng cách bệnh nhân tập các bài tập trên máy chạy bộ hoặc xe đạp, trong khi bác sĩ theo dõi các chỉ số tim mạch. Phương pháp này đánh giá khả năng đáp ứng của tim khi hoạt động thể lực. Phát hiện các triệu chứng không xuất hiện khi nghỉ ngơi và đánh giá mức độ suy giảm chức năng tim.
• Xét nghiệm máu đánh giá các chỉ số liên quan đến chức năng tim và phát hiện các yếu tố nguy cơ. Các xét nghiệm quan trọng:
  • Nồng độ BNP hoặc NT-proBNP: Tăng cao trong suy tim, giúp xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh.
  • Công thức máu: Phát hiện thiếu máu, một nguyên nhân có thể dẫn đến suy tim cung lượng cao.
  • Chức năng tuyến giáp: Đánh giá hormone tuyến giáp để phát hiện cường giáp, một yếu tố góp phần gây suy tim.

• Chụp X-quang ngực nhằm quan sát hình ảnh tổng quan của tim và phổi. Phương pháp này hỗ trợ chẩn đoán các dấu hiệu như bóng tim to, ứ huyết phổi hoặc tràn dịch màng phổi, gợi ý suy tim.
• Điện tâm đồ ghi lại hoạt động điện của tim để phát hiện các rối loạn nhịp tim hoặc dấu hiệu thiếu máu cơ tim. Giúp xác định nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng của suy tim đến nhịp tim.
• Chụp cộng hưởng từ tim cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc và chức năng của tim. Phát hiện các bất thường về cơ tim, xác định mức độ tổn thương và giúp lập kế hoạch điều trị.

Việc kết hợp các phương pháp chẩn đoán trên giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình trạng tim mạch của bệnh nhân, xác định chính xác nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của suy tim cung lượng cao, từ đó đề ra phác đồ điều trị phù hợp.

Điều trị suy tim cung lượng cao

1. Điều trị bằng thuốc

Đây là phương pháp điều trị suy tim cung lượng cao chính. Mục đích là nhằm kiểm soát triệu chứng và cải thiện chức năng tim:

• Thuốc giảm đau: Giúp giảm triệu chứng đau ngực và cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Thuốc lợi tiểu: Giúp giảm phù nề, loại bỏ lượng dịch dư thừa trong cơ thể, giảm áp lực lên tim.
• Thuốc kiểm soát tuyến giáp: Đặc biệt cần thiết trong trường hợp suy tim do cường giáp, giúp điều chỉnh hormone và giảm gánh nặng cho tim.
• Thuốc chẹn beta: Làm chậm nhịp tim, giảm công việc của tim và cải thiện khả năng bơm máu.
• Thuốc giãn mạch: Giúp giảm áp lực trong động mạch, hỗ trợ tim bơm máu dễ dàng hơn.

2. Điều trị phẫu thuật

Phẫu thuật được chỉ định khi việc dùng thuốc không mang lại hiệu quả hoặc khi có các biến chứng nghiêm trọng:

• Phẫu thuật sửa chữa hoặc thay van tim: Được thực hiện nếu nguyên nhân gây suy tim là do bệnh van tim.
• Đặt thiết bị hỗ trợ tim (LVAD): Giúp hỗ trợ tim bơm lượng máu hiệu quả hơn.
• Phẫu thuật cắt tuyến giáp: Nếu nguyên nhân là do cường giáp nặng, không đáp ứng với điều trị nội khoa.
• Ghép tim: Là lựa chọn cuối cùng khi các phương pháp khác không hiệu quả.

3. Lối sống lành mạnh

Điều chỉnh thói quen sống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh và ngăn ngừa biến chứng:

• Chế độ ăn uống cân bằng: Hạn chế muối để giảm ứ dịch, tăng cường thực phẩm giàu kali và vitamin.
• Kiểm soát bệnh lý nền: Điều trị tốt các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường và tuyến giáp.
• Tập thể dục nhẹ nhàng: Đi bộ, yoga hoặc các bài tập aerobic nhẹ giúp cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Tránh thuốc lá, rượu bia: Giảm nguy cơ tổn thương tim và hệ tim mạch.
• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Đo huyết áp, kiểm tra chức năng tim thường xuyên để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.

Giải đáp thắc mắc

1.Suy tim tăng cung lượng là gì?

Đây là một dạng suy tim đặc biệt khi tim bơm lượng máu nhiều hơn bình thường nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu oxy và dinh dưỡng của cơ thể. Nguyên nhân chính là do cơ thể yêu cầu quá cao về oxy hoặc chất dinh dưỡng, vượt quá khả năng cung ứng của tim. Dù hoạt động mạnh hơn, tim vẫn không thể giữ cân bằng, dẫn đến quá tải hệ tim mạch và lâu dài gây tổn thương lên tim mạch.

Ví dụ: Ở người bị thiếu máu, tim phải bơm nhanh hơn để cung cấp oxy nhưng vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu cơ thể.

2. Cung lượng tim bình thường là bao nhiêu?

Cung lượng tim là khối lượng máu mà tim bơm ra trong vòng một phút. Đây là chỉ số quan trọng phản ánh khả năng bơm máu của tim.

Ở người trưởng thành khỏe mạnh, cung lượng tim bình thường là khoảng:

• 4-8 lít máu mỗi phút khi nghỉ ngơi.
• Khi hoạt động thể chất, có thể tăng gấp 4-6 lần (tức lên đến 20-30 lít/phút).

3. Tác dụng phụ của suy tim cung lượng cao

Suy tim cung lượng cao kéo dài gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

• Tổn thương tim: Tim làm việc quá tải lâu ngày dẫn đến suy yếu chức năng co bóp, giãn buồng tim.
• Tăng nguy cơ đột quỵ: Do tim bơm lượng máu nhanh, dễ gây rung nhĩ và hình thành cục máu đông, làm tắc mạch máu não.
• Suy đa cơ quan: Khi các cơ quan như thận, gan, phổi không được cung cấp đủ máu và oxy sẽ dẫn đến suy giảm chức năng.
• Tử vong: Nếu không được kiểm soát kịp thời, biến chứng của suy tim cung lượng cao có thể dẫn đến ngừng tim đột ngột hoặc suy đa cơ quan gây đột tử.

Tổng kết

Có thể thấy, suy tim cung lượng cao là bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát nếu chẩn đoán và điều trị đúng cách. Người bệnh nên tuân thủ phác đồ điều trị, duy trì lối sống lành mạnh và kiểm tra sức khỏe tim mạch định kỳ để ngăn ngừa biến chứng.

Xem thêm: Suy tim i50 là gì?