Xét nghiệm máu đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phát hiện và theo dõi ung thư gan. Ngoài chỉ số AFP riêng lẻ, còn có xét nghiệm ctDNA với hiệu quả rất cao giúp phát hiện sớm ung thư gan ngay cả khi khối u còn rất nhỏ. Trong bài viết này, DIAG sẽ giải đáp vấn đề cũng như chia sẻ về 3 loại xét nghiệm sàng lọc ung thư gan phổ biến nhất.

Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư gan không?

Xét nghiệm máu có thể phát hiện ung thư gan, bằng cách xác định các dấu hiệu sinh học bất thường mà tế bào ung thư gan giải phóng vào máu. Tuy nhiên, độ chính xác của xét nghiệm máu còn phụ thuộc vào loại chỉ dấu sinh học được sử dụng.

Dấu ấn ung thư gan AFP là chỉ số cơ bản nhất. AFP thường tăng cao ở những bệnh nhân ung thư gan, nhưng cũng có thể tăng trong nhiều bệnh lý khác ngoài ung thư. Vậy nên xét nghiệm AFP không được sử dụng đơn lẻ để tầm soát và phát hiện ung thư gan trong giai đoạn sớm.

Ngoài ra, tại một số trung tâm y khoa như DIAG còn có những xét nghiệm chỉ dấu ung thư gan hiện đại như xét nghiệm ctDNA và xét nghiệm kết hợp 3 chỉ số (AFP, AFP-L3 và PIVKA-II). Đây đều là những phương pháp tân tiến hơn hơn AFP riêng lẻ, đặc biệt là xét nghiệm ctDNA có thể sàng lọc ung thư gan ngay từ giai đoạn rất sớm.

Xét nghiệm máu hoàn toàn có thể phát hiện ung thư gan, đặc biệt là xét nghiệm ctDNA có khả năng phát hiện ung thư ngay khi khối u còn rất nhỏ.
Xét nghiệm máu hoàn toàn có thể phát hiện ung thư gan, đặc biệt là xét nghiệm ctDNA có khả năng phát hiện ung thư ngay khi khối u còn rất nhỏ.

Những xét nghiệm máu sàng lọc ung thư gan phổ biến

Ngoài AFP, y học còn phát triển với nhiều kỹ thuật xét nghiệm máu sàng lọc ung thư gan hiện đại hơn, bao gồm xét nghiệm ctDNA và bộ 3 chỉ số AFP, AFP-L3, PIVKA-II.

1. Xét nghiệm AFP

AFP là xét nghiệm sàng lọc cơ bản nhất, bằng cách đo lường nồng độ protein đặc biệt Alpha-fetoprotein (AFP) được gan giải phóng vào máu khi gan bị tổn thương do có sự xuất hiện của các tế bào ung thư. Nồng độ AFP cao thường báo hiệu nguy cơ ung thư gan.

AFP là xét nghiệm máu cổ điển, hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi ung thư gan lâu đời nhất. Tuy nhiên, nhược điểm của xét nghiệm là chỉ số AFP cũng có thể tăng trong một số tình trạng khác không phải ung thư gan. Chẳng hạn như viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư tế bào mầm, ung thư tinh hoàn hoặc ung thư buồng trứng.

Theo các khuyến cáo quốc tế, xét nghiệm AFP không được sử dụng đơn lẻ để chẩn đoán ung thư gan. Nó cần được kết hợp đồng thời với các xét nghiệm hình ảnh học (như siêu âm, chụp CT, chụp MRI) hoặc sinh thiết mô để xác định ung thư.

diag
Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)
  • Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
  • Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
  • Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
  • Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

2. Xét nghiệm bộ 3 chỉ số ung thư gan (AFP, AFP-L3, PIVKA-II)

Bộ xét nghiệm 3 chỉ số bao gồm AFP, AFP-L3 và PIVKA-II giúp phát hiện sớm cũng như nâng cao đáng kể khả năng chẩn đoán chính xác loại ung thư gan phổ biến nhất – là ung thư biểu mô tế bào gan.

Cơ chế của xét nghiệm kết hợp 3 chỉ số:

  • AFP: Nồng độ AFP thường tăng khi tế bào gan bị ung thư, có thể là dấu hiệu của ung thư gan.
  • AFP-L3: Đây là dạng AFP đặc trưng do tế bào ung thư gan tạo ra. Tỷ lệ AFP-L3 trong máu tăng sẽ giúp phân biệt ung thư gan với các bệnh gan lành tính.
  • PIVKA-II: Bình thường gan tạo ra một yếu tố đông máu (prothrombin) nhờ vitamin K, nhưng tế bào ung thư gan tạo ra phiên bản lỗi prothrombin lỗi gọi là PIVKA-II. Nếu phát hiện chất này trong máu thường là dấu hiệu gợi ý ung thư gan.

Sự kết hợp ba chỉ dấu này cho phép phát hiện nhiều cơ chế sinh học khác nhau của tế bào ung thư gan, từ đó tăng độ chính xác và khả năng phát hiện sớm hơn so với AFP riêng lẻ.

Tuy nhiên, bộ 3 chỉ số này vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn chẩn đoán hình ảnh. Bởi PIVKA-II có thể tăng khi thiếu vitamin K hoặc sử dụng thuốc kháng vitamin K.

Đồng thời, đối với những loại ung thư gan khác (như ung thư đường mật trong gan, di căn gan) thì cần xét nghiệm thêm chỉ số CA 19-9, CEA hay CA 125, kết hợp chẩn đoán hình ảnh và sinh thiết.

Xem thêm: Tầm soát ung thư gan AFP

Xét nghiệm kết hợp cả 3 chỉ số mang lại hiệu quả chẩn đoán tốt nhất, với độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn rõ rệt so với xét nghiệm máu AFP đơn lẻ.
Xét nghiệm kết hợp cả 3 chỉ số mang lại hiệu quả chẩn đoán tốt nhất, với độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn rõ rệt so với xét nghiệm máu AFP đơn lẻ.

3. Xét nghiệm ctDNA

Xét nghiệm đo lường nồng độ ctDNA – là các đoạn ADN bị vỡ ra từ tế bào ung thư và trôi nổi trong máu. Đây là một dạng sinh thiết lỏng ứng dụng công nghệ giải trình tự gen tiên tiến. Xét nghiệm cho phép thu thập thông tin di truyền của khối u thông qua hình thức lấy mẫu máu, thay vì phải sinh thiết từ mô gan.

Xét nghiệm ctDNA trong máu sẽ phân tích các dấu hiệu đặc trưng của ung thư gan. Chỉ cần phát hiện một bất thường trong các dấu hiệu này có thể suy ra sự hiện diện của nhiều loại ung thư gan.

Các dấu hiệu của ung thư gan được phát hiện thông qua ctDNA bao gồm:

  • Đột biến gen, như đột biến gen TP53, CTNNB1.
  • Thay đổi số lượng bản sao gen (CNA) khi khối u có đoạn ADN bị mất hoặc nhân đôi bất thường.
  • Kiểu phân mảnh ADN đặc trưng, khác biệt so với ADN bình thường.
  • Methyl hóa ADN bất thường, chủ yếu xảy ra ở ung thư gan.

Nhờ khả năng phân tích trên ADN từ tế bào ung thư mà xét nghiệm ctDNA có thể phát ung thư gan ngay từ khi khối u còn rất nhỏ. Không chỉ tầm soát tốt ung thư biểu mô tế bào gan, mà ctDNA còn hữu ích trong phát hiện ung thư đường mật trong gan, ung thư gan thứ phát và ung thư nguyên bào gan.

Xem thêm: Marker ung thư gan

Xét nghiệm ctDNA ứng dụng công nghệ giải trình tự gen tiên tiến, giúp phát hiện ung thư gan ngay từ giai đoạn rất sớm.
Xét nghiệm ctDNA ứng dụng công nghệ giải trình tự gen tiên tiến, giúp phát hiện ung thư gan ngay từ giai đoạn rất sớm.

Nhìn chung, xét nghiệm máu hoàn toàn có thể phát hiện ung thư gan, thậm chí là ngay khi khối u còn rất nhỏ. Tuy nhiên, xét nghiệm máu chỉ là công cụ bổ trợ và bắt buộc phải kết hợp với xét nghiệm hình ảnh học để chẩn đoán và lên kế hoạch điều trị phù hợp.

Trung Tâm Y Khoa DIAG hiện là điểm xét nghiệm máu tầm soát ung thư gan đáng tin cậy. Bạn có thể đăng ký thực hiện cả ba xét nghiệm AFP, bộ 3 chỉ số ung thư gan và xét nghiệm ctDNA (SPOTMAS) với mức giá tiết kiệm nhất. DIAG luôn đảm bảo kết quả chính xác cùng giá trị cao trong theo dõi điều trị bệnh.

  • Gói xét nghiệm ung thư toàn diện (SPOT-MAS): Tại đây
  • Xét nghiệm AFP: Tại đây
  • Xét nghiệm bộ 3 chỉ số ung thư gan (AFP, AFP-L3, PIVKA-II): Tại đây

Xem thêm: Siêu âm có phát hiện ung thư gan không?