Ung thư tiêm morphin sống được bao lâu? Vị trí tiêm morphin

Vai trò của thuốc morphin với bệnh nhân ung thư

Morphin là một loại thuốc thuộc nhóm opioid, không chỉ có tác dụng giảm đau mạnh mà còn giữ vai trò quan trọng trong chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân ung thư. Khi được sử dụng đúng chỉ định, với liều lượng phù hợp và theo dõi chặt chẽ, morphin mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong việc kiểm soát đau, cải thiện chất lượng sống và hỗ trợ chăm sóc giảm nhẹ.

• Kiểm soát đau hiệu quả: Morphin giúp giảm nhanh các cơn đau nặng ở bệnh nhân ung thư giai đoạn tiến triển. Thuốc giúp làm dịu cơn đau nhanh chóng, cải thiện tinh thần, tạo điều kiện để người bệnh duy trì sinh hoạt thường ngày.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống: Nhờ morphin giúp giảm đau, người bệnh ung thư có thể ăn uống, ngủ nghỉ tốt hơn, từ đó tăng khả năng hồi phục thể trạng sức khỏe và giảm căng thẳng tinh thần.
• Thuốc thiết yếu trong chăm sóc điều trị giảm nhẹ: Bằng chứng lâm sàng cho thấy sử dụng opioid đúng chỉ định không làm rút ngắn thời gian sống ở giai đoạn cuối; WHO nhấn mạnh việc mở rộng tiếp cận an toàn morphin trong chăm sóc giảm nhẹ.
• Sử dụng trong các giai đoạn điều trị tích cực: Morphin cũng được sử dụng để kiểm soát cơn đau cấp tính và dữ dội gây ra bởi chính quá trình điều trị, chẳng hạn như đau sau phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc đau do viêm niêm mạc nặng sau hóa-xạ trị. Trong những trường hợp này, việc sử dụng morphin là tạm thời và giúp bệnh nhân vượt qua giai đoạn điều trị khó khăn.
• Khuyến cáo sử dụng từ hướng dẫn quốc tế: ASCO (2023) khuyến cáo dùng opioid cho đau trung bình–nặng do ung thư; trong thực hành, morphin thường được lựa chọn rộng rãi. NICE (CG140, 2024) nêu rõ morphin đường uống là lựa chọn đầu tay nếu bệnh nhân uống được.

Bệnh nhân ung thư tiêm morphin sống được bao lâu?

Việc tiêm hoặc dùng morphin không quyết định thời gian sống của bệnh nhân ung thư. Thuốc chỉ có tác dụng kiểm soát cơn đau nặng, giúp người bệnh thoải mái hơn trong quá trình điều trị và chăm sóc cuối đời. Tuổi thọ của bệnh nhân chủ yếu phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, thể trạng và hiệu quả điều trị.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), morphin là thuốc thiết yếu trong chăm sóc giảm nhẹ và có thể sử dụng an toàn nếu được kê đơn đúng liều. WHO khẳng định morphin không làm tăng nguy cơ tử vong mà giúp cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân.

Theo Viện Quốc gia về Sức khỏe và Chăm sóc Xuất sắc của Anh NICE (CG140), morphin đường uống là lựa chọn đầu tay để kiểm soát đau nặng do ung thư: morphin giải phóng kéo dài cho điều trị duy trì và morphin tác dụng nhanh cho cơn đau bùng phát; không dùng fentanyl dán làm lựa chọn đầu tay nếu bệnh nhân uống được.

Cách sử dụng morphin cho bệnh nhân ung thư

Morphin có thể được sử dụng dưới nhiều đường dùng khác nhau để kiểm soát đau ở bệnh nhân ung thư. Việc lựa chọn đường dùng và liều lượng cần được bác sĩ chuyên khoa quyết định, dựa trên mức độ đau, tình trạng toàn thân và khả năng dung nạp của từng người. Morphin được ưu tiên dùng đường uống, nếu không dùng đường uống được, cân nhắc tĩnh mạch hoặc dưới da, tránh tiêm bắp vì đau và hấp thu thất thường.

Vị trí tiêm morphin cho người ung thư

Morphin có thể tiêm dưới da hoặc tiêm qua đường truyền tĩnh mạch để kiểm soát cơn đau nặng, đặc biệt khi bệnh nhân không thể uống thuốc. Trong đó, tiêm morphin dưới da thường được dùng vì an toàn và thuận tiện, có thể thực hiện tại bệnh viện hoặc tại nhà với sự hướng dẫn của nhân viên y tế.

Các vị trí thuốc tiêm morphin dưới da thường được lựa chọn là vùng cánh tay trên, bụng, đùi hoặc ngực trên. Đây là những nơi có lớp mỡ dưới da đủ dày, ít cử động, giúp thuốc hấp thu ổn định. Với tiêm tĩnh mạch, thường áp dụng tại bệnh viện khi cần giảm đau nhanh hoặc trong tình huống cấp bách. Lựa chọn đường tiêm phải được cá nhân hóa cho từng bệnh nhân.

Xem thêm: Dấu hiệu sắp chết của người bị ung thư

Các đường dùng morphin khác

Ngoài đường tiêm morphin, nó còn có nhiều dạng sử dụng khác giúp linh hoạt khi chọn phương pháp điều trị giảm đau ung thư:

• Đường uống (viên hoặc dung dịch): Thuốc uống là cách dùng phổ biến nhất, tiện lợi, phù hợp khi bệnh nhân còn khả năng nuốt. Morphin đường uống thường được dùng trong giai đoạn kiểm soát đau lâu dài, với liều được điều chỉnh dần để đạt hiệu quả tối ưu.
• Bơm truyền liên tục (PCA – Patient Controlled Analgesia): Thuốc morphin được truyền qua bơm điện tử vào tĩnh mạch hoặc dưới da, bệnh nhân có thể tự bấm nút để nhận thêm liều nhỏ khi cần. Cách này giúp kiểm soát cơn đau cá nhân hóa và hiệu quả. Nó thường áp dụng để kiểm soát các cơn đau nặng, ví dụ như sau các cuộc phẫu thuật lớn hoặc khi cơn đau khó kiểm soát bằng các đường dùng khác, cả ở bệnh viện và tại nhà.

Liều dùng morphin cho bệnh nhân ung thư

Liều morphin không cố định mà cần cá thể hóa theo mức độ đau, tiền sử dùng opioid và đáp ứng thực tế. Theo ASCO 2023 và NICE CG140 (2024), ở bệnh nhân chưa từng dùng opioid, morphin đường uống giải phóng nhanh thường bắt đầu với liều 5–10 mg mỗi 4 giờ, sau đó điều chỉnh dựa trên mức độ giảm đau và tác dụng phụ.

Ở bệnh nhân đã dùng opioid, liều khởi đầu được tính toán dựa trên tổng nhu cầu opioid 24 giờ trước đó, sau đó chuyển đổi tương đương sang morphin và điều chỉnh phù hợp. Khi đau đã kiểm soát tốt, có thể chuyển sang morphin giải phóng kéo dài để duy trì, đồng thời bổ sung morphin tác dụng nhanh khi có cơn đau bùng phát.

Không có liều tối đa tuyệt đối cho morphin. Liều có thể tăng cao nếu bệnh nhân dung nạp tốt. Tuy nhiên, việc tăng liều phải được giám sát y tế chặt chẽ vì nguy cơ ức chế hô hấp, buồn ngủ, táo bón và các biến chứng khác.

Việc chỉ định morphin tuân theo Thang giảm đau 3 bậc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Morphin thuộc nhóm opioid mạnh, nằm ở bậc 3 của thang, được sử dụng khi các thuốc giảm đau ở bậc 1 (như paracetamol) và bậc 2 (opioid yếu như codeine) không còn đủ hiệu quả để kiểm soát cơn đau từ trung bình đến nặng. Lưu ý, tuyệt đối không tự ý dùng hoặc tăng liều ngoài chỉ định bác sĩ.

Xem thêm: Ung thư nên ăn gì?

Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)

• Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
• Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Cách hạn chế tác dụng phụ của thuốc

Morphin có thể gây ra một số tác dụng phụ như táo bón, buồn nôn, buồn ngủ hoặc một số triệu chứng thần kinh như lú lẫn, chóng mặt.. Tuy nhiên, hầu hết đều có thể kiểm soát được nếu người bệnh tuân thủ hướng dẫn và phối hợp tốt với bác sĩ. Một số biện pháp thường được áp dụng gồm:

• Dự phòng và xử trí táo bón: Táo bón là tác dụng phụ phổ biến nhất. Người bệnh nên uống nhiều nước, ăn nhiều chất xơ và có thể được kê thêm thuốc nhuận tràng để phòng ngừa.
• Giảm buồn nôn và nôn: Bác sĩ có thể kê thuốc chống nôn trong những ngày đầu dùng morphin. Thường sau một thời gian, cơ thể sẽ thích nghi và triệu chứng buồn nôn giảm dần.
• Điều chỉnh liều và theo dõi sát: Nếu xuất hiện buồn ngủ quá mức hoặc khó chịu, bác sĩ có thể điều chỉnh liều hoặc thay đổi dạng dùng. Việc theo dõi định kỳ giúp kiểm soát tác dụng phụ hiệu quả mà không phải ngừng morphin.

Xem thêm: Ung thư nào nhẹ nhất?

Lưu ý cần biết khi dùng morphin điều trị ung thư

Morphin mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân ung thư, nhưng để đảm bảo an toàn và hiệu quả, người bệnh cần lưu ý những điểm quan trọng sau:

• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Không tự ý tăng liều, giảm liều hoặc thay đổi cách dùng. Việc sử dụng sai có thể làm giảm hiệu quả giảm đau và tăng nguy cơ biến chứng.
• Theo dõi tác dụng phụ: Morphin có thể gây táo bón, buồn nôn, buồn ngủ hoặc khô miệng. Hầu hết các tác dụng phụ này có thể kiểm soát được bằng thuốc hỗ trợ hoặc điều chỉnh liều.
• Đánh giá định kỳ với bác sĩ: Người bệnh cần được thăm khám và theo dõi thường xuyên để điều chỉnh liều phù hợp, đảm bảo morphin đạt hiệu quả tối ưu và hạn chế rủi ro.
• Trao đổi cởi mở về triệu chứng: Người bệnh và gia đình nên chủ động thông báo với bác sĩ nếu thấy đau không kiểm soát được hoặc xuất hiện tác dụng phụ nặng, nhằm được hỗ trợ kịp thời.
• Phòng ngừa nguy cơ lạm dụng: Cần hiểu rõ morphin là thuốc giảm đau opioid thiết yếu, không phải chất gây nghiện khi dùng đúng chỉ định. Việc lệ thuộc thể chất có thể xảy ra do cơ thể thích nghi với thuốc, nhưng khác hoàn toàn với hành vi nghiện. Khi được bác sĩ kê đơn và theo dõi chặt chẽ, nguy cơ gây nghiện gần như không đáng kể.

Lời kết

Morphin là thuốc giảm đau mạnh, đóng vai trò thiết yếu trong chăm sóc điều trị giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư. Việc tiêm hoặc dùng morphin không làm giảm tuổi thọ, mà ngược lại giúp người bệnh bớt đau đớn, ăn ngủ tốt hơn và duy trì sinh hoạt. Hy vọng bài viết đã giải đáp được thắc mắc ung thư tiêm morphin sống được bao lâu, đồng thời mang đến những thông tin hữu ích về cách sử dụng và lưu ý an toàn khi dùng morphin.

Xem thêm:

• Ung thư nào chết nhanh nhất?
• 7 Loại ung thư có khả năng chữa khỏi