Ung thư não có chữa được không? Ung thư não có di truyền không?

Ung thư não có chữa được không?

Ung thư não có thể chữa được hoặc kiểm soát hiệu quả. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp ung thư não đều có thể chữa khỏi hoàn toàn. Tiên lượng sống phụ thuộc hoàn toàn vào loại và cấp độ của khối u. Ví dụ, đối với nhiều loại u não lành tính hoặc cấp độ thấp, tỷ lệ sống sau 5 năm có thể rất cao, thậm chí trên 90%. Ngược lại, với các khối u ác tính cấp độ cao như u nguyên bào thần kinh đệm (glioblastoma), tiên lượng thường dè dặt hơn đáng kể.

Việc chữa khỏi hoàn toàn là khả thi cho một số loại u não trong giai đoạn sớm. Ngoài ra tỷ lệ sống còn phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố quan trọng như loại u não, giai đoạn phát hiện, vị trí khối u, sức khỏe tổng thể của người bệnh cũng như phương pháp chữa trị áp dụng.

Điều quan trọng cần hiểu là, đối với nhiều bệnh nhân, mục tiêu điều trị không chỉ là ‘chữa khỏi hoàn toàn’ mà còn là ‘kiểm soát bệnh tối ưu’. Điều này có nghĩa là kéo dài thời gian sống, giảm nhẹ các triệu chứng, và quan trọng nhất là duy trì chất lượng cuộc sống tốt nhất có thể. Đây là một hành trình dài mà người bệnh và đội ngũ y tế sẽ cùng nhau đồng hành.

Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng chữa trị

Khả năng chữa trị ung thư não bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố quan trọng như loại khối u, giai đoạn bệnh lý, vị trí khối u, tuổi tác và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân cũng như khả năng đáp ứng với chữa trị bệnh.

Loại khối u (lành tính/ác tính, u nguyên phát/thứ phát)

Các khối u não rất đa dạng, từ u lành tính đến u ác tính nguy hiểm. U lành tính như u màng não (meningioma) thường có thể chữa khỏi hoàn toàn nhờ phẫu thuật. Trong khi đó, các khối u ác tính như u nguyên bào thần kinh đệm đa dạng (glioblastoma), đặc biệt u đệm não mức độ 4 theo WHO thường khó kiểm soát hơn và có tiên lượng xấu hơn do tính chất phát triển nhanh và khả năng lan rộng cao hơn.

Cấp độ khối u

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phân loại u não theo cấp độ từ 1 đến 4, trong đó cấp càng cao thì khối u càng ác tính và khả năng chữa trị càng khó khăn. Ví dụ, các u cấp độ 1 hoặc 2 thường là những u tăng trưởng chậm, dễ điều trị hơn so với cấp độ 3 hoặc 4 vốn phát triển rất nhanh và khó chữa trị hơn.

Xem thêm: Triệu chứng ung thư não giai đoạn đầu

Kích thước và vị trí khối u

Vị trí khối u có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng phẫu thuật và nguy cơ tổn thương các cấu trúc thần kinh quan trọng. Các khối u ở vùng dễ tiếp cận như bán cầu não ngoài thường có khả năng chữa trị tốt hơn. Ngược lại, u nằm ở vùng não sâu hoặc gần các cấu trúc thần kinh quan trọng như cuống não sẽ làm hạn chế khả năng can thiệp phẫu thuật.

Kích thước khối u lớn cũng gây khó khăn trong điều trị và dễ gây áp lực lên các cấu trúc não lân cận, làm tăng nguy cơ biến chứng và giảm hiệu quả điều trị.

Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)

• Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
• Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Tuổi tác và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân

Tuổi tác là yếu tố tiên lượng cực kỳ quan trọng. Người trẻ tuổi có khả năng hồi phục và đáp ứng điều trị tốt hơn so với người lớn tuổi, đặc biệt là trên 70 tuổi, nhóm này có tỷ lệ thấp hơn do khả năng chịu đựng kém và nhiều bệnh kèm theo. Thể trạng chung (chỉ số hiệu suất hoạt động) của người bệnh cũng góp phần quyết định kết quả điều trị. Bệnh nhân có thể trạng tốt thường có khả năng hoàn thành liệu trình điều trị đầy đủ và hiệu quả hơn.

Đáp ứng với điều trị

Khả năng đáp ứng với các phương pháp điều trị cũng ảnh hưởng đến tiên lượng bệnh. Phẫu thuật lấy bỏ khối u càng nhiều (cắt bỏ tối đa an toàn) giúp kéo dài thời gian sống và giảm tái phát. Hóa trị và xạ trị là các phương pháp tiêu chuẩn giúp kiểm soát khối u, nhưng hiệu quả sẽ phụ thuộc vào đặc tính khối u và phản ứng sinh học của bệnh nhân.

Các liệu pháp mới như miễn dịch trị liệu, liệu pháp nhắm trúng đích cũng đang được nghiên cứu và triển khai để cải thiện kết quả điều trị.

Xem thêm: Ung thư não giai đoạn 2

Phương pháp điều trị ung thư não

Tùy theo từng cấp độ ung thư não mà bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp với mỗi bệnh nhân. Dưới đây là những phương pháp điều trị hiện nay.

• Phẫu thuật: Đây là bước điều trị tiên quyết để tiếp cận khối u não một cách an toàn. Mục tiêu là loại bỏ tối đa khối u mà không làm tổn thương các vùng não quan trọng. Tuy nhiên, không phải mọi khối u đều có thể phẫu thuật do vị trí hoặc kích thước.
• Xạ trị: Sử dụng tia bức xạ năng lượng cao (X-ray, proton) để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc làm co khối u. Phương pháp này có thể dùng sau phẫu thuật để tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại hoặc đơn độc trong trường hợp không thể phẫu thuật.
• Hóa trị: Hóa trị dùng thuốc chống ung thư tiêu diệt tế bào ung thư, thường phối hợp với xạ trị để tăng hiệu quả. Hóa trị kéo dài sau xạ trị giúp duy trì kiểm soát bệnh.
• Điều trị đích và miễn dịch: Các liệu pháp mới như điều trị đích tập trung vào các phân tử đặc hiệu trong tế bào ung thư. Trong khi đó, liệu pháp miễn dịch giúp kích thích hệ miễn dịch của cơ thể nhận biết và phá hủy tế bào ung thư.
• Điều trị hỗ trợ: Điều trị hỗ trợ tập trung vào việc giảm triệu chứng như phù não, đau đầu, co giật và hỗ trợ dinh dưỡng, tâm lý cho bệnh nhân để nâng cao chất lượng cuộc sống trong suốt quá trình điều trị và sau đó.

Tầm quan trọng của việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời

Ở giai đoạn sớm, các khối u não thường có kích thước nhỏ, chưa lan rộng hay xâm lấn các vùng não quan trọng. Điều này giúp việc loại bỏ khối u trở nên khả thi và an toàn hơn, giảm thiểu nguy cơ tổn thương não và biến chứng nghiêm trọng. Đồng thời, các phương pháp xạ trị, hóa trị có thể đạt hiệu quả cao hơn khi khối u chưa tiến triển nhiều.

Ung thư não ở giai đoạn muộn thường gây ra nhiều triệu chứng nghiêm trọng như đau đầu dữ dội, rối loạn thần kinh, co giật, thậm chí liệt. Việc chẩn đoán để phát hiện sớm giúp can thiệp kịp thời ngăn ngừa các biến chứng nặng, bảo vệ chức năng thần kinh và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Hiện tại, việc tầm soát ung thư não định kỳ khi không có triệu chứng là không được khuyến cáo. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là không bỏ qua các dấu hiệu thần kinh bất thường. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như đau đầu dai dẳng và ngày càng nặng, co giật, yếu liệt tay chân, hoặc thay đổi thị lực, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Việc thăm khám và chẩn đoán kịp thời khi có triệu chứng là chìa khóa để tăng cơ hội điều trị thành công.

Xem thêm: Ung thư não giai đoạn cuối

Ung thư não có di truyền không?

Ung thư não hầu hết không di truyền trực tiếp trong gia đình. Hầu hết các trường hợp ung thư não đều phát sinh do các đột biến gen mắc phải ngẫu nhiên xảy ra trong tế bào não sau khi sinh, không phải do truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Điều này có nghĩa rằng cha mẹ không truyền trực tiếp gen ung thư cho con và phần lớn những người mang các đột biến gen này sẽ không di truyền ung thư não cho con cái.

Tuy nhiên, khoảng 5% trường hợp u não có liên quan đến các hội chứng di truyền hiếm gặp. Các hội chứng này bao gồm: Neurofibromatosis (NF1 và NF2), Hội chứng Von Hippel-Lindau, Hội chứng Li-Fraumeni, và bệnh xơ cứng củ (Tuberous Sclerosis). Những cá nhân có tiền sử gia đình mắc các hội chứng này cần được tư vấn di truyền và có kế hoạch theo dõi sức khỏe đặc biệt.

Lời kết

Ung thư não có thể chữa khỏi hoặc kiểm soát hiệu quả một số trường hợp, đặc biệt là khi được phát hiện và điều trị sớm. Tuy nhiên, không phải tất cả đều có khả năng chữa khỏi hoàn toàn. Do đó, tiên lượng bệnh nhân phụ thuộc rất lớn vào nhiều yếu tố ảnh hưởng.

Xem thêm: Ung thư tuyến yên