Bệnh ung thư lưỡi có thể chữa khỏi, nhất là khi bệnh được phát hiện và chữa trị kịp thời ở giai đoạn sớm. DIAG sẽ chia sẻ các phương pháp điều trị ung thư lưỡi và cách chăm sóc người bệnh trong bài viết dưới đây.

Ung thư lưỡi có chữa được không?

Ung thư lưỡi có thể chữa nếu được phát hiện sớm, đặc biệt ở giai đoạn đầu giúp tăng khả năng chữa khỏi rất cao. Theo SEER (NCI), ở lưỡi di động giai đoạn sớm (I–II), tỉ lệ sống 5 năm thường khoảng 70–85%; giai đoạn lan hạch vùng khoảng 50–70%; giai đoạn di căn xa <20–40% (dao động theo quần thể và phác đồ). Ở giai đoạn muộn, mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, các phương pháp điều trị phối hợp vẫn giúp tăng tỷ lệ sống và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ung thư lưỡi có thể chữa nếu được phát hiện sớm từ giai đoạn đầu.
Ung thư lưỡi có thể chữa nếu được phát hiện sớm từ giai đoạn đầu.

Ung thư lưỡi thuộc nhóm ung thư vùng đầu cổ, bao gồm lưỡi di động và gốc lưỡi. Đây là tình trạng các tế bào bất thường trên lưỡi phát triển không kiểm soát, xâm lấn và phá hủy mô lành.

Khi các triệu chứng ung thư lưỡi ban đầu còn mơ hồ, bệnh nhân cần lưu ý các triệu chứng như cảm giác lưỡi có cục u, vết loét không lành, thay đổi màu sắc niêm mạc hay đau lưỡi khi nuốt. Việc khám định kỳ và tầm soát ở những người có nguy cơ cao (hút thuốc lá, uống rượu bia, vệ sinh răng miệng kém,…) là rất cần thiết để phát hiện bệnh kịp thời.

Các phương pháp điều trị ung thư lưỡi

Khi chẩn đoán bệnh nhân bị ung thư lưỡi, tùy theo từng giai đoạn mà bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp chữa trị phù hợp. Trong đó, phẫu thuật là phương pháp chủ đạo, nhưng trong một số trường hợp cần kết hợp thêm xạ trị và hóa trị để tối đa hóa khả năng kiểm soát bệnh và ngăn ngừa tái phát.

Các phương pháp điều trị được thực hiện theo giai đoạn và tiến triển bệnh như sau:

  • Giai đoạn sớm T1–T2 N0: Phẫu thuật (cắt lưỡi một phần) là tiêu chuẩn; xem xét nạo hạch chọn lọc hoặc sinh thiết hạch cửa (SLNB) khi DOI >3–4 mm do nguy cơ di căn hạch ẩn; xạ trị có thể cân nhắc nếu không mổ được.
  • Sau mổ: xạ trị bổ trợ nếu bờ gần/độ mô học cao/PNI/LVI; hoá xạ đồng thời nếu bờ dương hoặc ENE (chứng cứ ngẫu nhiên EORTC 22931, RTOG 9501).
  • Giai đoạn tiến triển/không mổ được: hoá xạ đồng thời (cisplatin) tiêu chuẩn.
  • Tái phát/di căn: liệu pháp miễn dịch (pembrolizumab ± hoá trị theo KEYNOTE‑048; nivolumab hậu bạch kim theo CheckMate 141) cải thiện sống còn.
  • Phẫu thuật tái tạo, phục hồi nuốt-nói, dinh dưỡng, chăm sóc răng miệng trước xạ trị là bắt buộc.

Chi tiết về từng phương pháp phẫu thuật điều trị ung thư dưới đây.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp chủ đạo và thường là lựa chọn đầu tiên để điều trị bệnh ung thư lưỡi, đặc biệt ở giai đoạn sớm. Qua phẫu thuật ung thư lưỡi, bác sĩ sẽ cắt bỏ khối u cùng một phần mô lưỡi xung quanh, đảm bảo lấy hết tổ chức ung thư. Đồng thời, nếu hạch bạch huyết cổ bị tổn thương, nạo vét hạch cổ sẽ được thực hiện để ngăn di căn thêm.

Phẫu thuật giúp loại bỏ tận gốc khối u, nâng cao tỷ lệ chữa khỏi. Tuy nhiên, đây là một kỹ thuật phức tạp, có thể kéo dài vài giờ và đòi hỏi chăm sóc hậu phẫu kỹ lưỡng để phục hồi chức năng nói và nuốt một cách tối ưu. Đôi khi cần kết hợp phẫu thuật tạo hình để phục hồi hình thể và chức năng vùng miệng.

Xem thêm: Ung thư lưỡi giai đoạn đầu

Phẫu thuật là một trong những phương pháp điều trị ung thư lưỡi chủ đạo.
Phẫu thuật là một trong những phương pháp điều trị ung thư lưỡi chủ đạo.

Xạ trị

Xạ trị sử dụng các tia bức xạ năng lượng cao (như tia X) tập trung chính xác vào vùng ung thư nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại hoặc làm nhỏ khối u. Phương pháp này có thể áp dụng:

  • Đơn trị liệu cho khối u nhỏ, người bệnh không đủ điều kiện phẫu thuật hoặc từ chối phẫu thuật.
  • Phối hợp bổ trợ sau phẫu thuật để tiêu diệt tế bào ung thư chưa bị loại bỏ hoàn toàn.
  • Giảm nhẹ triệu chứng cho ung thư giai đoạn muộn.

Xạ trị giúp giữ lại được phần lớn chức năng vùng lưỡi và miệng, tuy nhiên có thể gây một số tác dụng phụ như khô miệng, tổn thương mô lành, ảnh hưởng đến ăn uống và phát âm.

diag
Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)
  • Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
  • Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
  • Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
  • Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
TÌM HIỂU THÊM
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

Hóa trị

Hóa trị là sử dụng các thuốc chống ung thư nhằm tiêu diệt tế bào ung thư trong toàn thân, thường được dùng khi ung thư đã tiến triển hoặc di căn. Hóa trị có thể được dùng trước phẫu thuật nhằm làm giảm kích thước u, hoặc sau phẫu thuật để ngăn ngừa tái phát.

Phối hợp hóa trị với xạ trị là một chiến lược được áp dụng thường xuyên cho các trường hợp ung thư lưỡi tiến triển để nâng cao tỷ lệ kiểm soát bệnh.

Điều trị đích và Liệu pháp miễn dịch

Bên cạnh các phương pháp truyền thống, y học hiện đại đã có những bước tiến lớn với các liệu pháp nhắm trúng đích và miễn dịch, vốn là những lựa chọn điều trị quan trọng cho ung thư lưỡi, đặc biệt ở giai đoạn tiến triển, tái phát hoặc di căn:

  • Liệu pháp nhắm trúng đích: Sử dụng các loại thuốc được thiết kế để tấn công vào các mục tiêu phân tử đặc hiệu trên tế bào ung thư (ví dụ: thụ thể EGFR), giúp ngăn chặn sự phát triển của chúng.
  • Liệu pháp miễn dịch: Sử dụng các loại thuốc giúp hệ miễn dịch của chính cơ thể nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả hơn. Đây là một trong những phương pháp điều trị mang lại hiệu quả đột phá cho các bệnh nhân không còn đáp ứng với các phương pháp khác.

Xem thêm: Ung thư lưỡi có lây không?

Chăm sóc và phục hồi chức năng sau khi điều trị ung thư lưỡi

Sau điều trị, bệnh nhân cần được phục hồi chức năng ăn uống, nói và hỗ trợ tâm lý để cải thiện chất lượng cuộc sống. Các biện pháp bao gồm:

  • Tập luyện ngữ âm trị liệu: Sau phẫu thuật cắt bỏ phần lưỡi hoặc các mô liên quan, bệnh nhân thường cảm giác khó nuốt và nói. Tập luyện ngữ âm trị liệu giúp cải thiện hoạt động của các cơ miệng, lưỡi nhằm phục hồi khả năng phát âm và giao tiếp. Các bài tập thường bao gồm cử động lưỡi, môi, và các bài tập tăng cường cơ quanh họng giúp giảm tình trạng khó nuốt.
  • Chăm sóc vết thương miệng: Vết thương sau phẫu thuật hoặc tổn thương do xạ trị cần được chăm sóc kỹ lưỡng để tránh nhiễm trùng, đau đớn và thúc đẩy lành thương nhanh chóng. Các biện pháp gồm vệ sinh răng miệng bằng nước muối sinh lý, bôi thuốc giảm đau, giảm viêm và theo dõi tiến triển vết thương. Điều này giúp duy trì môi trường lành mạnh trong miệng, tránh các biến chứng như vết loét hoặc viêm mô tế bào.
  • Dinh dưỡng hợp lý giúp hồi phục nhanh: Ung thư lưỡi và các phương pháp điều trị thường gây khó khăn trong ăn uống, nuốt dẫn đến giảm cân, suy dinh dưỡng. Chế độ dinh dưỡng cần được điều chỉnh phù hợp, ưu tiên thực phẩm dễ nuốt, giàu protein, vitamin để hỗ trợ phục hồi cơ thể.
  • Hỗ trợ tâm lý và tư vấn y tế thường xuyên: Vấn đề tâm lý rất quan trọng trong quá trình phục hồi, bệnh nhân cần được hỗ trợ để vượt qua stress, lo âu, trầm cảm có thể xảy ra trong và sau điều trị ung thư. Tư vấn, hỗ trợ từ gia đình và đội ngũ y tế giúp người bệnh cảm thấy an tâm, tăng động lực phục hồi và duy trì các thói quen tập luyện và chăm sóc sức khỏe.
  • Tập luyện vận động hàm: Giúp ngăn ngừa tình trạng hạn chế há miệng do xơ cứng mô sau phẫu thuật hoặc xạ trị, bằng các bài tập kéo dãn hoặc sử dụng dụng cụ hỗ trợ.
  • Vật lý trị liệu: Giúp tăng cường sức khỏe tổng thể, giảm mệt mỏi, tăng cường chức năng hô hấp và tuần hoàn.
  • Liệu pháp dẫn lưu bạch huyết: Giúp giảm phù nề vùng mặt và cổ sau điều trị.
Liệu pháp dẫn lưu bạch huyết giúp giảm phù nền sau điều trị.
Liệu pháp dẫn lưu bạch huyết giúp giảm phù nền sau điều trị.

Lời kết

Ung thư lưỡi có thể chữa khỏi từ giai đoạn sớm nếu được chữa trị kịp thời. Việc điều trị ung thư lưỡi đòi hỏi sự phối hợp đa chuyên khoa, chăm sóc toàn diện, bao gồm cả hỗ trợ tâm lý và phục hồi chức năng để bệnh nhân có thể hòa nhập cuộc sống bình thường nhất có thể.

Xem thêm: Ung thư lưỡi giai đoạn cuối