Ung thư hạch là tên gọi chung cho các ung thư phát triển trong hệ bạch huyết, có đặc điểm bởi sự tăng sinh bất thường của tế bào lympho. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều vị trí nhưng thường thấy nhất ở cổ, nách và bẹn. Trong bài viết dưới đây, DIAG sẽ giải đáp nguyên nhân ung thư hạch và ung thư hạch có có nguy hiểm không.

Ung thư hạch bạch huyết là gì?

Ung thư hạch, hay còn gọi là ung thư hạch bạch huyết (lymphoma), là một loại ung thư xuất phát từ sự tăng sinh ác tính và mất kiểm soát của tế bào lympho trong hệ bạch huyết.

Ung thư hạch bạch huyết xuất phát từ sự tăng sinh ác tính và mất kiểm soát của tế bào lympho trong hệ bạch huyết.
Ung thư hạch bạch huyết xuất phát từ sự tăng sinh ác tính và mất kiểm soát của tế bào lympho trong hệ bạch huyết.

Hệ bạch huyết bao gồm các hạch bạch huyết, lách, tủy xương, và các mô lympho khác, giúp cơ thể phòng chống nhiễm trùng và bệnh tật. Khi các tế bào này phát triển bất thường và không kiểm soát, chúng có thể tạo ra u bướu hoặc lan rộng trong hệ thống bạch huyết, dẫn tới ung thư hạch bạch huyết.

Ung thư hạch bạch huyết gồm hai loại chính được công nhận rộng rãi là:

  • U lympho Hodgkin (Hodgkin lymphoma – HL): Chiếm khoảng 10% các trường hợp lymphoma. Loại này được đặc trưng bởi tế bào Reed-Sternberg, là các tế bào lympho B bất thường, kích thước lớn. U lympho Hodgkin thường gặp ở người trẻ và có tiên lượng điều trị tốt nếu phát hiện sớm.
  • U lympho không Hodgkin (Non-Hodgkin lymphoma – NHL): Bao gồm nhiều loại u lympho khác nhau, phổ biến và chiếm khoảng 90% các trường hợp lymphoma. U lympho không Hodgkin được phân thành hai nhóm dựa trên loại tế bào lympho bị ảnh hưởng: Lympho B và Lympho T.

Ung thư hạch có nguy hiểm không?

Ung thư hạch bạch huyết là một bệnh nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Mức độ nguy hiểm của ung thư hạch phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại ung thư, giai đoạn phát hiện, tốc độ tiến triển và thể trạng tổng thể của bệnh nhân.

Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI), bệnh nhân bị u lympho Hodgkin có tiên lượng sống sót trong 5 năm khoảng 89%. Tiên lượng cho u lympho không Hodgkin (NHL) cực kỳ đa dạng, phụ thuộc vào từng loại cụ thể trong hơn 60 thể bệnh khác nhau. Ví dụ, đối với các thể bệnh tiến triển chậm, tỷ lệ sống còn có thể rất dài. Ngược lại, đối với các thể tiến triển nhanh, tiên lượng phụ thuộc rất nhiều vào giai đoạn bệnh và đáp ứng với các phác đồ hóa trị mạnh.

Ung thư hạch bạch huyết có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Ung thư hạch bạch huyết có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây ung thư hạch bạch huyết

Nguyên nhân chính xác gây ung thư hạch bạch huyết chưa được xác định rõ ràng, các nghiên cứu y khoa thường chỉ ra các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

  • Tuổi tác: Ung thư hạch thường xuất hiện ở người lớn tuổi, đặc biệt trên 60 tuổi, mặc dù cũng có thể xảy ra ở người trẻ, nhất là loại u lympho Hodgkin.
  • Yếu tố di truyền: Có người thân trong gia đình mắc ung thư hạch làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
  • Suy giảm miễn dịch: Những người bị suy giảm miễn dịch do HIV/AIDS hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch (sau cấy ghép nội tạng, điều trị bệnh lý miễn dịch) có nguy cơ cao hơn.
  • Nhiễm virus và vi khuẩn: Một số loại virus như Epstein-Barr virus (EBV), vi khuẩn Helicobacter pylori (gây viêm loét dạ dày) cũng được chứng minh là liên quan đến nguy cơ ung thư hạch.
  • Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Nhân viên nông nghiệp hoặc công nhân thường xuyên tiếp xúc với thuốc trừ sâu, dung môi công nghiệp có thể có nguy cơ tăng cao.
  • Các bệnh lý tự miễn: Các bệnh như lupus ban đỏ hệ thống, viêm khớp dạng thấp hoặc các hội chứng ảnh hưởng hệ miễn dịch cũng làm tăng nguy cơ phát triển ung thư hạch.

Xem thêm: Ung thư hạch lành tính

Triệu chứng ung thư hạch bạch huyết

Ung thư hạch bạch huyết có triệu chứng đa dạng, trong đó dấu hiệu phổ biến nhất là sự xuất hiện các nốt hạch bạch huyết sưng to, không đau nhức, thường ở vùng cổ, nách hoặc bẹn. Bệnh nhân cũng có thể cảm nhận các dấu hiệu toàn thân như sốt kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân, đổ mồ hôi đêm nhiều mà không phải do nóng bức, suy nhược, mệt mỏi và ngứa da.

Dấu hiệu ung thư hạch bạch huyết có thể kéo dài nhiều tuần tới vài tháng, khác với các tình trạng viêm nhiễm thông thường. Triệu chứng hạch thường không giảm nếu không có điều trị đặc hiệu; các triệu chứng toàn thân có thể tăng lên khi bệnh tiến triển.

Xem thêm: Ung thư máu

Triệu chứng phổ biến của ung thư hạch bạch huyết là sự xuất hiện của các nốt hạch bạch huyết sưng to nhưng không đau nhức, thường ở vùng cổ.
Triệu chứng phổ biến của ung thư hạch bạch huyết là sự xuất hiện của các nốt hạch bạch huyết sưng to nhưng không đau nhức, thường ở vùng cổ.

Ung thư hạch có chữa được không?

Ung thư hạch bạch huyết có khả năng chữa được, đặc biệt nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ. Việc điều trị ung thư hạch hiện nay đã có nhiều tiến bộ với các phương pháp đa dạng và hiệu quả, giúp nâng cao tỷ lệ sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Tỷ lệ chữa khỏi ung thư hạch cao hơn ở bệnh nhân trẻ, phát hiện sớm giai đoạn đầu, loại ung thư Hodgkin và những người đáp ứng tốt với hóa trị và xạ trị.

Xem thêm: Ung thư hạch giai đoạn cuối

diag
Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)
  • Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
  • Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
  • Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
  • Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
TÌM HIỂU THÊM
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

Cách chẩn đoán ung thư hạch

Chẩn đoán ung thư hạch bạch huyết là bước đầu tiên và quan trọng để xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, giúp tăng khả năng chữa khỏi bệnh. Dưới đây là các cách chẩn đoán:

  • Khám lâm sàng và khai thác tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ thăm khám vùng có hạch bạch huyết to để đánh giá kích thước, tính chất và mức độ sưng. Đồng thời khai thác tiền sử bệnh nhân về các triệu chứng đi kèm như sốt, mệt mỏi, giảm cân nhanh, hay đổ mồ hôi ban đêm, cũng như các yếu tố nguy cơ.
  • Sinh thiết hạch hoặc tổ chức liên quan: Sinh thiết là phương pháp vàng trong chẩn đoán ung thư hạch. Kết quả sinh thiết cũng giúp phân biệt giữa ung thư Hodgkin và ung thư không Hodgkin, xác định loại lympho và mức độ ác tính.
  • Xét nghiệm máu: Các xét nghiệm máu giúp đánh giá chức năng gan, thận, tình trạng nhiễm trùng, cũng như các chỉ số sinh học như lactate dehydrogenase (LDH), một dấu hiệu gián tiếp của sự tăng sinh tế bào ung thư.
  • Chẩn đoán hình ảnh: Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, cắt lớp vi tính (chụp CT), cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp phát xạ positron (PET/CT) được sử dụng để xác định vị trí, kích thước, số lượng hạch bị ảnh hưởng và đánh giá giai đoạn lan rộng của bệnh.
Chẩn đoán ung thư hạch bắt đầu bằng khám lâm sàng, sinh thiết hạch, xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh.
Chẩn đoán ung thư hạch bắt đầu bằng khám lâm sàng, sinh thiết hạch, xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh.

Cách điều trị ung thư bạch huyết

Việc lựa chọn phương pháp cụ thể phụ thuộc vào loại ung thư hạch bạch huyết, giai đoạn bệnh, tình trạng sức khỏe người bệnh và các yếu tố cá nhân khác.

  • Hóa trị: Sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn chặn chúng phát triển. Thuốc thường được tiêm truyền tĩnh mạch hoặc uống. Hóa trị là phương pháp chính trong điều trị nhiều loại ung thư hạch và thường được phối hợp với các phương pháp khác.
  • Xạ trị: Sử dụng tia năng lượng cao như tia X để tiêu diệt tế bào ung thư tại vị trí khối u, giúp giảm kích thước khối u và kiểm soát bệnh khu trú.
  • Liệu pháp sinh học/miễn dịch: Phương pháp này kích thích hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả hơn. Trong đó, liệu pháp CAR-T (Chimeric Antigen Receptor T-cell therapy) là công nghệ mới nổi bật, tái lập trình tế bào miễn dịch để tấn công trực tiếp ung thư, mở ra triển vọng vượt trội trong điều trị ung thư hạch tái phát hoặc kháng trị.
  • Ghép tế bào gốc: Tái tạo hệ miễn dịch và tủy xương sau hóa trị liều cao, được áp dụng cho các ca ung thư hạch ác tính nặng hoặc tái phát. Có hai loại chính: ghép tế bào gốc tự thân (tự lấy tế bào của bệnh nhân) và ghép tế bào gốc đồng loại (từ người cho lành).
  • Phẫu thuật: Phẫu thuật thường không phải phương pháp chính điều trị ung thư hạch mà chủ yếu để lấy mẫu mô phục vụ chẩn đoán hoặc giải quyết các vấn đề chèn ép gây đau hoặc tắc nghẽn.

Một số câu hỏi thường gặp

Hạch ung thư có đau không?

Đặc điểm chung của hạch trong bệnh u lympho là thường không đau khi sờ nắn. Điều này là do các hạch này có xu hướng to lên một cách từ từ, làm lớp vỏ bao quanh hạch dãn ra dần dần mà không gây ra phản ứng đau cấp tính như trong nhiễm trùng. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây không phải là quy tắc tuyệt đối; trong một số trường hợp u lympho phát triển nhanh, hạch vẫn có thể gây đau hoặc khó chịu.

Ung thư hạch có di truyền không?

Ung thư hạch bạch huyết không hoàn toàn di truyền, nhưng có yếu tố nguy cơ gia đình làm tăng khả năng mắc bệnh. Người có tiền sử gia đình ung thư hạch nên chú ý theo dõi sức khỏe định kỳ và trao đổi với bác sĩ về các chỉ định cần thiết để phát hiện sớm bệnh.

Lời kết

Ung thư hạch là tên gọi chung cho các ung thư phát triển trong hệ bạch huyết, do sự tăng sinh bất thường của tế bào lympho. Hai loại chính là u Hodgkin và không Hodgkin, khác nhau về mô học và tiên lượng. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều vị trí nhưng thường thấy nhất ở cổ, nách và bẹn. Ung thư hạch có thể được điều trị hiệu quả nếu được phát hiện và tiếp cận điều trị sớm.

Xem thêm: Dấu hiệu ung thư hạch ở trẻ em