Ung thư đại tràng sigma: Triệu chứng và hướng điều trị

Ung thư đại tràng sigma là gì?

Ung thư đại tràng sigma là tình trạng các tế bào bất thường ở đoạn đại tràng sigma này phát triển mất kiểm soát, tạo thành các khối u ác tính. Thông thường, ung thư phát triển từ các polyp – những tổn thương lành tính trên niêm mạc đại tràng. Nếu các polyp này không được phát hiện và loại bỏ kịp thời, chúng có thể tiến triển thành tế bào ung thư sau nhiều năm.

Đại tràng sigma là đoạn cuối cùng của đại tràng, nối tiếp với trực tràng. Nó có hình dạng cong chữ S và nằm ở vùng hố chậu trái của bụng. Chức năng chính của đại tràng sigma là vận chuyển và lưu trữ chất thải đã được cô đặc từ ruột non, chuẩn bị để đào thải ra ngoài cơ thể qua trực tràng và hậu môn.

Nguyên nhân gây ung thư đại tràng sigma

Ung thư đại tràng sigma phát triển do nhiều nguyên nhân chính, được các tài liệu y khoa uy tín xác nhận:

• Polyp đại tràng: Phần lớn các trường hợp xuất phát từ polyp lành tính trên niêm mạc đại tràng. Nếu không phát hiện và loại bỏ kịp thời, polyp có thể tiến triển thành ung thư.
• Viêm loét đại tràng: Viêm mãn tính làm tổn thương niêm mạc đại tràng, tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn ít chất xơ, nhiều thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, dầu mỡ gây ảnh hưởng xấu đến hệ vi sinh đường ruột, làm suy giảm chức năng bảo vệ và tăng nguy cơ ung thư.
• Yếu tố di truyền: Các hội chứng di truyền như hội chứng Lynch, polyp đa dạng gia đình cùng tiền sử gia đình có người mắc ung thư đại tràng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Tuổi tác và các yếu tố môi trường khác: Nguy cơ tăng theo tuổi trên 50 do tế bào đại tràng giảm khả năng tự sửa chữa. Các yếu tố như hút thuốc, uống rượu bia, béo phì, và ít vận động cũng thúc đẩy ung thư phát triển.

Xem thêm: Dấu hiệu ung thư đại tràng

Triệu chứng ung thư đại tràng sigma

Triệu chứng xuất hiện tùy thuộc vào giai đoạn và kích thước khối u. Một số triệu chứng điển hình mà người bệnh cần chú ý bao gồm:

Rối loạn tiêu hóa kéo dài

Người bệnh thường gặp tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy dai dẳng mà không có nguyên nhân rõ ràng. Những thay đổi này xuất hiện từ từ, không cải thiện với điều chỉnh ăn uống hay thuốc thông thường, phản ánh sự cản trở lưu thông trong lòng đại tràng sigma do sự hiện diện của khối u.

Đau bụng vùng chậu trái

Cơn đau thường âm ỉ hoặc đôi khi quặn thắt, khu trú tại vùng hố chậu trái – vị trí của đại tràng sigma. Đau không liên quan trực tiếp đến bữa ăn và có thể tăng khi khối u lớn dần, xâm lấn hoặc gây tắc nghẽn một phần.

Phân mỏng, nhỏ hơn bình thường

Khối u phát triển tại đại tràng sigma có thể làm hẹp lòng ruột, khiến phân đi qua bị biến dạng thành dẹt hoặc nhỏ hơn bình thường. Đây là dấu hiệu đặc trưng gợi ý có sự chèn ép cơ học và thường kéo dài nhiều tuần, khác biệt với thay đổi phân thoáng qua do rối loạn tiêu hóa lành tính.

Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)

• Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
• Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Máu trong phân

Một trong những dấu hiệu cảnh báo quan trọng là sự xuất hiện của máu trong phân, có thể là máu đỏ tươi hoặc đỏ sẫm, thường lẫn trong phân hoặc bao bọc bên ngoài phân. Tình trạng này lặp lại nhiều lần, không chỉ xuất hiện một lần như trong nứt kẽ hậu môn hay trĩ.

Khó đại tiện hoặc cảm giác đi không hết phân

Do khối u chặn một phần lòng đại tràng, người bệnh có thể cảm thấy khó đi ngoài, phải rặn nhiều lần hoặc có cảm giác mót rặn, đi xong vẫn chưa hết phân. Đây là dấu hiệu thường kéo dài và làm ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sống.

Xem thêm: Ung thư đại tràng giai đoạn cuối

Mệt mỏi, suy nhược, giảm cân không rõ nguyên nhân

Ung thư đại tràng sigma thường gây chảy máu rỉ rả trong thời gian dài, dẫn đến thiếu máu mạn tính, khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao. Đồng thời, sự phát triển của khối u và rối loạn chuyển hóa làm người bệnh sụt cân nhanh mà không do chế độ ăn kiêng hay luyện tập.

Biến chứng ung thư đại tràng sigma

Ung thư nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tính mạng người bệnh. Dưới đây là những biến chứng phổ biến nhất:

• Tắc ruột: Khối u ác tính phát triển tại đại tràng sigma có thể gây tắc nghẽn lòng đại tràng, che chắn đường đi của phân. Khi xảy ra tắc ruột, người bệnh thường bị đau bụng dữ dội, đầy hơi, nôn ói, không đại tiện được, cần phải can thiệp ngoại khoa khẩn cấp.
• Chảy máu đại tràng: Khối u ung thư ăn mòn mạch máu niêm mạc đại tràng sigma có thể gây ra hiện tượng chảy máu. Máu có thể ra nhiều hoặc ít, biểu hiện dưới dạng máu đỏ tươi hoặc máu đen lẫn trong phân.
• Thủng đại tràng: Trong trường hợp khối u phát triển ăn sâu vào thành đại tràng, gây thủng niêm mạc, có thể dẫn đến thủng đại tràng. Thủng đại tràng là biến chứng cấp tính, gây viêm phúc mạc.
• Di căn: Ung thư có thể lan rộng sang các hạch bạch huyết lân cận, sau đó di căn đến các cơ quan xa hơn như gan, phổi, xương hoặc não. Di căn làm gia tăng mức độ phức tạp của bệnh, giảm hiệu quả điều trị và tiên lượng sống của người bệnh.

Cách chẩn đoán ung thư đại tràng sigma

Các phương pháp chẩn đoán hiện nay bao gồm:

• Nội soi đại tràng sigma: Đây là phương pháp tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán. Bác sĩ sẽ sử dụng ống nội soi để kiểm tra toàn bộ đại tràng, bao gồm cả đoạn sigma, để phát hiện khối u. Qua nội soi, bác sĩ có thể phát hiện các polyp, khối u hoặc tổn thương bất thường khác.
• Xét nghiệm máu CEA: CEA là một dấu ấn ung thư trong máu được dùng để hỗ trợ theo dõi tiến triển và tái phát của ung thư đại tràng. Mức CEA tăng cao có thể gợi ý sự hiện diện của các tế bào ung thư và mức độ hoạt động của khối u. Tuy nhiên, xét nghiệm này không đủ để chẩn đoán chính xác ung thư, mà chỉ dùng phối hợp với các phương pháp khác.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT) và cộng hưởng từ (MRI): Các phương pháp hình ảnh này giúp đánh giá chính xác kích thước khối u, mức độ xâm lấn vào mô xung quanh, dấu hiệu di căn hạch bạch huyết hay các cơ quan xa như gan, phổi.
• Xét nghiệm gen đột biến: Xét nghiệm phân tử như kiểm tra sự bất thường của các gen MSI (Microsatellite Instability) và MMR (Mismatch Repair) giúp phân loại ung thư, đánh giá mức độ ác tính và chọn lựa hướng điều trị cá thể hóa, đặc biệt là các liệu pháp nhắm mục tiêu và miễn dịch, nhằm nâng cao hiệu quả chữa trị.

Ung thư đại tràng sigma có chữa được không?

Ung thư đại tràng sigma CÓ THỂ chữa khỏi. Khả năng chữa khỏi ung thư đại tràng sigma phụ thuộc nhiều vào giai đoạn phát hiện bệnh và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Nếu ung thư được phát hiện ở giai đoạn đầu, khi khối u còn khu trú trong niêm mạc hoặc vùng đại tràng sigma, tỷ lệ chữa khỏi có thể rất cao.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Ung thư Mỹ (ACS), tỷ lệ sống tương đối sau 5 năm của ung thư đại tràng nói chung (bao gồm cả đại tràng sigma) phụ thuộc rất nhiều vào giai đoạn:

• Giai đoạn tại chỗ (Giai đoạn 1 và 2): Khoảng 91%
• Giai đoạn tại vùng (Giai đoạn 3): Khoảng 73%
• Giai đoạn di căn xa (Giai đoạn 4): Khoảng 15%

Ở những giai đoạn muộn hơn, khi ung thư đã lan rộng ra hạch bạch huyết hoặc di căn các cơ quan khác như gan, phổi, khả năng chữa khỏi giảm, nhưng vẫn có thể kiểm soát và kéo dài thời gian sống.

Các phương pháp điều trị ung thư đại tràng sigma hiệu quả gồm:

• Phẫu thuật: Mục tiêu của phẫu thuật ung thư đại tràng sigma là loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư, ngăn ngừa tái phát tại chỗ.
• Hóa trị: Hóa trị thường được áp dụng sau phẫu thuật đối với các trường hợp ung thư đại tràng sigma có nguy cơ tái phát cao hoặc giai đoạn muộn, nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại và ngăn ngừa di căn xa.
• Xạ trị: Xạ trị ít phổ biến trong điều trị ung thư đại tràng sigma nhưng có thể được sử dụng để giảm kích thước khối u trước phẫu thuật hoặc kiểm soát triệu chứng cho những trường hợp không thể phẫu thuật.
• Liệu pháp miễn dịch và nhắm mục tiêu: Với sự phát triển của công nghệ sinh học, các liệu pháp miễn dịch và nhắm mục tiêu được áp dụng cho những bệnh nhân có đặc điểm gen phù hợp.

Biện pháp phòng ngừa ung thư đại tràng sigma

Ung thư đại tràng sigma là bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa hiệu quả nhờ thói quen sinh hoạt lành mạnh và chăm sóc sức khỏe đúng cách.

• Chế độ ăn giàu chất xơ và lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, hoa quả và ngũ cốc nguyên hạt giúp tăng khả năng đào thải độc tố khỏi đại tràng. Hạn chế ăn thịt đỏ, đồ ăn nhanh và thực phẩm nhiều dầu mỡ để giảm nguy cơ gây ung thư.
• Duy trì vận động thường xuyên: Tập thể dục giúp cải thiện lưu thông máu, duy trì cân nặng hợp lý và tăng cường hệ miễn dịch. Hoạt động thể chất đều đặn làm giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng, trong đó có ung thư đại tràng sigma.
• Không hút thuốc, hạn chế rượu bia: Thuốc lá và rượu bia làm tổn hại DNA và gia tăng nguy cơ tổn thương tiền ung thư trong đại tràng. Từ bỏ thuốc lá và hạn chế hoặc loại bỏ rượu bia giúp giảm đáng kể nguy cơ ung thư.
• Tầm soát và sàng lọc định kỳ: Nội soi đại tràng, xét nghiệm phân tìm máu ẩn và các phương pháp hình ảnh giúp phát hiện sớm polyp và tổn thương tiền ung thư, từ đó ngăn ngừa sự phát triển thành ung thư.

Lời kết

Ung thư đại tràng sigma là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện và điều trị sớm. Hiểu rõ về bệnh, nhận biết triệu chứng, thực hiện các xét nghiệm tầm soát định kỳ và chủ động đi khám là cách tốt nhất bảo vệ sức khỏe.

Xem thêm:

• Triệu chứng ung thư đại tràng giai đoạn đầu
• Dấu hiệu ung thư đại tràng giai đoạn 2
• Ung thư đại tràng giai đoạn 3