Bệnh ung thư có lây không? Ung thư có lây qua đường nước bọt không?

Bệnh ung thư có lây không?

Không. Ung thư không thể “lây” từ người này từ người khác trong sinh hoạt hằng này. Việc ôm, hôn, nắm tay, ăn chung, sống chung nhà hay dùng chung đồ dùng với người bệnh đều an toàn, không làm tăng nguy cơ mắc ung thư (theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI).

Lý do là vì tế bào ung thư chỉ phát triển trong môi trường cơ thể của chính người bệnh. Khi sang cơ thể khác, hệ miễn dịch sẽ nhận diện chúng là tế bào lạ và nhanh chóng tiêu diệt.

Nguy cơ tế bào ung thư “truyền” sang người khác chỉ được ghi nhận rất hiếm trong ghép tạng từ người hiến có ung thư tiềm ẩn, với tỷ lệ <0,03% (theo Hội đồng châu Âu – EDQM). Trong khi đó, việc truyền máu hiện nay được kiểm soát nghiêm ngặt, gần như không còn rủi ro này.

Tuy nhiên, cần phân biệt một số virus có thể lây nhiễm và làm tăng nguy cơ ung thư, như HPV (ung thư cổ tử cung), viêm gan B và C (ung thư gan), hay Epstein-Barr (ung thư vòm họng). Trong các trường hợp này, virus mới là yếu tố lây, không phải tế bào ung thư.

Ung thư có lây qua đường nước bọt không?

Ung thư không thể lây qua đường nước bọt. Việc nói chuyện, ho, hắt hơi, ăn uống chung hay hôn đều không làm truyền tế bào ung thư từ người bệnh sang người khỏe mạnh. Nguyên nhân là vì tế bào ung thư không thể sống sót và nhân lên trong cơ thể người khác – hệ thống miễn dịch sẽ nhanh chóng loại bỏ chúng.

Tuy nhiên, một số virus có trong nước bọt có thể làm tăng nguy cơ ung thư, điển hình như:

• Virus Epstein-Barr (EBV): liên quan đến ung thư vòm họng, u lympho Burkitt, u lympho Hodgkin.
• HPV (Human Papillomavirus): HPV chủ yếu lây qua quan hệ tình dục (âm đạo, hậu môn, miệng). Virus có thể hiện diện trong dịch miệng nhưng nguy cơ lây chỉ qua tiếp xúc tình dục miệng, chứ không phải từ giao tiếp hay ăn uống chung

Trong những trường hợp này, virus mới là yếu tố lây nhiễm, còn bản thân ung thư thì không.

Xem thêm: Tế bào ung thư sợ gì nhất?

Bệnh ung thư có lây qua đường ăn uống không?

Ung thư không lây qua đường ăn uống. Ăn chung, sử dụng chung bát đũa, cốc chén hay cùng chế biến thức ăn với người bệnh hoàn toàn an toàn. Thức ăn không phải là con đường truyền tế bào ung thư.

Tuy nhiên, chế độ ăn uống kém khoa học (ăn nhiều rượu bia, thực phẩm chế biến sẵn, đồ nướng cháy khét…) có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư theo thời gian. Cụ thể, một số tác nhân lây nhiễm qua đường ăn uống có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Ví dụ điển hình là vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori), có thể lây qua thực phẩm hoặc nước uống bị ô nhiễm và là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư dạ dày.

Bệnh ung thư có lây qua đường máu không?

Không. Ung thư không lây qua đường máu. Các hoạt động như bắt tay, va chạm, trầy xước nhẹ tiếp xúc với máu người bệnh hay quan hệ tình dục đều không khiến tế bào ung thư truyền sang và phát triển trong cơ thể khác.

Tuy nhiên, cần lưu ý một số virus có thể lây qua máu hoặc quan hệ tình dục và làm tăng nguy cơ ung thư. Điển hình như virus HPV, có thể gây ung thư cổ tử cung, hậu môn hoặc hầu họng, và virus viêm gan B, C, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư gan.

Ngoài ra, trong y khoa có một số tình huống đặc biệt là ghép tạng, truyền máu không được sàng lọc kỹ: có thể mang theo một lượng tế bào ung thư từ người hiến. Nguy cơ này cực kỳ hiếm, xảy ra khi người nhận phải dùng thuốc ức chế miễn dịch để tránh thải ghép.

Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)

• Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
• Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Ung thư có lây qua đường hô hấp không?

Ung thư không lây qua đường hô hấp. Việc hít thở chung không khí, ở cùng một phòng, hay tiếp xúc gần với người bệnh không làm tăng nguy cơ mắc ung thư. Tế bào gây ung thư không thể di chuyển qua không khí và tồn tại trong cơ thể khác.

Điều cần lưu ý là một số tác nhân gây ung thư có thể tồn tại trong môi trường hô hấp, chẳng hạn như:

• Hút thuốc lá và khói thuốc thụ động: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư phổi, thanh quản.
• Ô nhiễm không khí, bụi mịn (PM2.5): Chúng có liên quan đến tăng nguy cơ ung thư phổi.
• Virus HPV hoặc EBV: Chúng không lây qua đường thở trực tiếp, nhưng có thể hiện diện trong dịch tiết đường hô hấp và gây ra ung thư hầu họng hoặc vòm họng.

Như vậy, ung thư không truyền qua hơi thở, nhưng môi trường sống và các tác nhân gây hại trong không khí có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh.

Xem thêm: Ung thư có di truyền không?

Ung thư hạch có lây không?

Ung thư hạch không lây từ người sang người. Việc tiếp xúc trực tiếp, ăn uống chung, ôm hay sinh hoạt hàng ngày với bệnh nhân đều hoàn toàn an toàn. Tế bào gây ung thư hạch không thể xâm nhập và phát triển trong cơ thể khác nhờ hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả.

Tuy nhiên, một số virus có liên quan đến ung thư hạch có thể lây truyền và gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc bệnh, điển hình là:

• Epstein-Barr (EBV): có thể gây u lympho Burkitt, u lympho Hodgkin, đặc biệt ở những người có miễn dịch suy giảm.
• HIV: không trực tiếp gây ung thư hạch, nhưng làm suy giảm hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho ung thư hạch phát triển.

Việc nhận biết mối liên quan giữa virus và nguy cơ ung thư hạch giúp mọi người phòng tránh hiệu quả hơn, chẳng hạn bằng cách giảm tiếp xúc với nguồn lây virus, chủ động xét nghiệm và theo dõi sức khỏe định kỳ.

Ung thư não có lây không?

Ung thư não không phải bệnh truyền nhiễm và không thể lây qua tiếp xúc hay sinh hoạt hàng ngày. Đây là bệnh lý phát sinh do sự tăng sinh bất thường của tế bào não trong cơ thể chính của người bệnh.

Nguyên nhân hình thành ung thư não thường liên quan đến biến đổi gen, các yếu tố môi trường (ô nhiễm, hóa chất, bức xạ) hoặc tiền sử bệnh lý, không liên quan đến tiếp xúc với người khác. Người thân và bạn bè hoàn toàn không có nguy cơ mắc bệnh từ bệnh nhân.

Việc hiểu đúng về ung thư não giúp giảm lo lắng không cần thiết, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của tầm soát sức khỏe và phát hiện sớm để tăng hiệu quả điều trị nếu bệnh xuất hiện.

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư

• Tuổi tác và di truyền: Nguy cơ ung thư tăng theo tuổi, đồng thời các đột biến gen di truyền có thể làm tăng khả năng mắc một số loại ung thư như vú, đại trực tràng, tuyến tụy.
• Virus gây ung thư: Một số virus như HPV, HBV, HCV, Epstein-Barr (EBV) có thể lây truyền và gián tiếp làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung, gan, vòm họng và một số loại u lympho.
• Chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh: Ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ nướng cháy khét, uống rượu, hút thuốc lá, ít vận động… đều làm tăng nguy cơ nhiều loại ung thư, đặc biệt là dạ dày, đại trực tràng, gan và phổi.
• Tiếp xúc với các yếu tố môi trường: Khói bụi, hóa chất độc hại, ô nhiễm không khí, và tia cực tím từ ánh nắng mặt trời là những yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ ung thư da và đường hô hấp.
• Béo phì và các bệnh mạn tính: Thừa cân, béo phì và các bệnh mạn tính như tiểu đường, viêm gan mạn tính có thể làm tăng nguy cơ phát triển nhiều loại ung thư khác nhau.

Những lưu ý cần biết để phòng tránh mắc bệnh ung thư

Ung thư không lây từ người sang người, nhưng vẫn có thể phòng tránh bằng cách giảm các yếu tố nguy cơ và chủ động bảo vệ sức khỏe. Một số lưu ý quan trọng gồm:

• Tiêm phòng các loại vaccine cần thiết: Vaccine HPV giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung, ung thư hầu họng; vaccine viêm gan B giảm nguy cơ ung thư gan. Việc tiêm phòng đầy đủ từ sớm là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với các loại ung thư liên quan đến virus.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ và tầm soát ung thư: Khám định kỳ giúp phát hiện các dấu hiệu ung thư ở giai đoạn sớm khi điều trị hiệu quả nhất. Các xét nghiệm tầm soát như tầm soát ung thư vú, đại trực tràng, cổ tử cung hay tầm soát máu có thể giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị ung thư kịp thời, giảm nguy cơ tiến triển bệnh.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều chất xơ, rau củ, trái cây tươi và hạn chế uống rượu hay thực phẩm chế biến sẵn, đồ nướng cháy khét. Chế độ ăn giàu chất xơ và trái cây giúp giảm nguy cơ ung thư dạ dày, đại trực tràng, gan và tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa.
• Vận động đều đặn: Thường xuyên vận động, ít nhất 30 phút mỗi ngày, giúp kiểm soát cân nặng và tăng cường hệ thống miễn dịch. Các hoạt động vận động vừa sức giúp giảm nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, đặc biệt là ung thư vú, đại trực tràng và tuyến tiền liệt.
• Bảo vệ cơ thể khỏi tia UV và môi trường độc hại: Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím từ mặt trời, tránh hút thuốc lá và tiếp xúc với hóa chất độc hại. Một môi trường sống lành mạnh giúp giảm nguy cơ mắc ung thư da, đường hô hấp và các bệnh lý ung thư khác.

Lời kết

Ung thư có lây không? Ung thư không lây, nhưng việc hiểu đúng về bệnh giúp giảm lo lắng và phòng ngừa hiệu quả. Chủ động tiêm vaccine, tầm soát định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh và bảo vệ môi trường sống là những bước quan trọng để giảm nguy cơ mắc ung thư. Hiểu đúng về ung thư giúp bạn vừa bảo vệ sức khỏe bản thân, vừa chăm sóc an toàn cho người thân.