Ung thư buồng trứng giai đoạn 3: Tiên lượng và phương pháp điều trị

Đặc điểm ung thư buồng trứng giai đoạn 3

Ung thư buồng trứng giai đoạn 3 là giai đoạn tiến triển, trong đó tế bào ung thư đã lan rộng sâu hơn vào ổ bụng, tới phúc mạc và hạch bạch huyết lân cận. Ở các giai đoạn này, khối u có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như tắc ruột, cổ trướng (tràn dịch trong ổ bụng), làm suy giảm tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh. Đây là giai đoạn phổ biến nhất khi bệnh được phát hiện bởi ung thư buồng trứng thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm.

Theo hệ thống phân loại của Liên đoàn Phụ khoa và Sản khoa Quốc tế – FIGO năm 2014, cập nhật 2021, giai đoạn 3 được chia thành:

• IIIA1: Di căn hạch sau phúc mạc đơn thuần.
• IIIA2: Di căn phúc mạc ngoài chậu vi thể (không thấy bằng mắt thường).
• IIIB: Di căn phúc mạc ngoài chậu ≤2 cm.
• IIIC: Di căn phúc mạc ngoài chậu >2 cm và/hoặc lan đến vỏ gan/lách (không vào nhu mô).

Lưu ý: Di căn nhu mô gan/lách hoặc dịch màng phổi tế bào học dương là giai đoạn IV.

Dấu hiệu và triệu chứng ung thư buồng trứng giai đoạn 3

Ở giai đoạn 3, ung thư buồng trứng gây ra nhiều triệu chứng rõ rệt hơn so với giai đoạn sớm. Một số triệu chứng phổ biến gồm:

• Đau bụng dưới hoặc vùng chậu: Cơn đau thường khởi phát âm ỉ và tăng dần theo thời gian, không thuyên giảm dù nghỉ ngơi. Vị trí đau chủ yếu ở vùng bụng dưới hoặc vùng chậu, đôi khi lan sang thắt lưng hoặc hông. Cảm giác có thể là đau âm ỉ kéo dài, kèm theo cảm giác nặng trĩu hoặc bị đè ép. Mức độ đau dao động từ khó chịu âm ỉ đến đau nhói, ảnh hưởng đến vận động hàng ngày và giấc ngủ.
• Sưng to bụng do cổ trướng – tích tụ dịch trong ổ bụng: Triệu chứng thường khởi phát âm thầm, sau đó bụng sưng rõ rệt trong vài tuần hoặc vài tháng. Người bệnh có cảm giác căng tức ở toàn bộ bụng, nặng nề và khó chịu khi di chuyển. Cảm giác chèn ép có thể lan ra ngực, gây khó thở khi cổ trướng nhiều. Mức độ khó chịu tăng dần và ảnh hưởng đến việc ăn uống, mặc quần áo hay hoạt động hàng ngày.
• Rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, chán ăn, đầy hơi và thay đổi thói quen đi tiêu: Tình trạng này thường bắt đầu từ những khó chịu nhẹ như đầy bụng, khó tiêu, sau đó tiến triển thành buồn nôn kéo dài và mất cảm giác thèm ăn. Vị trí khó chịu chủ yếu ở vùng bụng trên hoặc quanh rốn. Cảm giác chướng bụng tăng sau khi ăn, khiến bệnh nhân ăn nhanh no hoặc chán ăn. Ngoài ra, có thể xuất hiện táo bón hoặc tiêu chảy bất thường. Mức độ rối loạn tiêu hóa ngày càng nặng, làm giảm chất lượng cuộc sống và cân nặng.
• Tiểu tiện bất thường như tiểu gấp, tiểu nhiều lần do khối u chèn ép bàng quang: Các triệu chứng tiểu tiện xuất hiện dần dần, với cảm giác buồn tiểu cấp bách và tăng số lần tiểu cả ngày lẫn đêm. Vị trí khó chịu thường tập trung vùng hạ vị. Cảm giác căng bàng quang dù mới tiểu xong cũng phổ biến. Mức độ ảnh hưởng gây phiền toái, mất ngủ về đêm và làm giảm sự thoải mái trong sinh hoạt.
• Mệt mỏi kéo dài, giảm cân không giải thích được: Triệu chứng này khởi phát âm ỉ và kéo dài nhiều tuần đến nhiều tháng. Cảm giác mệt mỏi thường lan tỏa toàn thân, không cải thiện dù nghỉ ngơi đầy đủ. Người bệnh thấy suy nhược, mất sức và kèm theo giảm cân dần mà không thay đổi chế độ ăn hay tập luyện. Mức độ ảnh hưởng nặng dần, gây suy kiệt thể trạng.
• Đau lưng, đau chân hoặc phù do ung thư lan đến hạch bạch huyết: Triệu chứng thường khởi phát từ đau âm ỉ vùng thắt lưng hoặc đau nhói dọc theo chân. Đôi khi kèm theo cảm giác tê hoặc nặng ở chân do chèn ép thần kinh. Phù chân xuất hiện khi dịch ứ đọng do tắc nghẽn hạch bạch huyết. Mức độ đau và phù tăng dần, ảnh hưởng đến khả năng vận động và sinh hoạt.
• Tắc ruột gây đau quặn bụng, buồn nôn và nôn: Khi khối u lan rộng trong ổ bụng, người bệnh có thể khởi phát triệu chứng đau bụng quặn từng cơn, chủ yếu vùng quanh rốn và bụng dưới. Cơn đau thường kèm theo buồn nôn, nôn ói liên tục và không đi tiêu, xì hơi được. Cảm giác khó chịu dữ dội, làm bệnh nhân suy kiệt nhanh chóng. Đây là biến chứng nguy hiểm cần can thiệp y tế khẩn cấp.

Xem thêm: Dấu hiệu ung thư buồng trứng

Tiên lượng sống ung thư buồng trứng giai đoạn 3

Tiên lượng sống cho bệnh nhân ung thư buồng trứng giai đoạn 3 phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó gồm loại tế bào ung thư, độ lan rộng của khối u, tình trạng sức khỏe tổng thể và khả năng đáp ứng điều trị.

Tỷ lệ sống sót sau 5 năm của ung thư buồng trứng giai đoạn 3 dao động trong khoảng 40 – 60%. Tỷ lệ này sẽ cao hơn ở giai đoạn 3A và giảm dần ở giai đoạn 3C, phụ thuộc rất nhiều vào kết quả phẫu thuật và đáp ứng hóa trị, cụ thể:

Các tiến bộ trong phương pháp điều trị, đặc biệt là phẫu thuật giảm khối u kết hợp với hóa trị hiện đại, dần cải thiện tỷ lệ sống sót. Ngoài ra, các liệu pháp nhắm đích như bevacizumab cũng đóng vai trò quan trọng trong kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng cuộc sống người bệnh giai đoạn tiến xa.

Xem thêm: Dấu hiệu ung thư buồng trứng giai đoạn cuối

Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)

• Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
• Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Các xét nghiệm chẩn đoán ung thư buồng trứng giai đoạn 3

Để chẩn đoán chính xác và xác định giai đoạn bệnh, các xét nghiệm và kiểm tra sau đây thường được thực hiện:

• Khám lâm sàng và khai thác tiền sử: Kiểm tra triệu chứng và vùng bụng, vùng chậu.
• Siêu âm đầu dò âm đạo: Phát hiện tổn thương ở buồng trứng và vòi tử cung.
• Xét nghiệm máu CA-125: Mức độ cao cho thấy khả năng ung thư, đặc biệt ở giai đoạn tiến triển. Tuy nhiên, CA‑125 không đặc hiệu, giá trị bình thường không loại trừ bệnh. Có thể cân nhắc HE4/ROMA khi phù hợp.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): CT ổ bụng và chậu nhằm đánh giá diện rộng của khối u và di căn tới phúc mạc, hạch bạch huyết. CT ngực để đánh giá màng phổ/hạch trung thất.
• MRI: Hỗ trợ xác định các tổn thương khó đánh giá qua CT.
• Sinh thiết mô và giải phẫu bệnh: Giúp xác định loại tế bào ung thư và mức độ ác tính. Tránh sinh thiết xuyên da khối u buồng trứng nếu dự kiến phẫu thuật cắt bỏ nguyên phát.
• Chọc dịch ổ bụng kiểm tra tế bào: Khi có cổ trướng để xác định tế bào ung thư lan rộng.

Phương pháp điều trị ung thư buồng trứng giai đoạn 3

Điều trị ung thư buồng trứng giai đoạn 3 là sự kết hợp giữa phẫu thuật và hóa trị nhằm tiêu diệt tối đa tế bào ung thư và kiểm soát bệnh.

• Phẫu thuật giảm khối u: Mục tiêu là cắt bỏ càng nhiều khối u và tổn thương ung thư trong ổ bụng càng tốt, bao gồm cắt bỏ hạch to hoặc nghi ngờ. Phẫu thuật càng triệt để giúp tăng hiệu quả của hóa trị sau đó.
• Hóa trị: Hóa trị chuẩn thường sử dụng phác đồ carboplatin kết hợp paclitaxel qua đường tĩnh mạch, với khoảng 6 chu kỳ. Hóa trị giúp tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật và ngăn ngừa tái phát.
• Hóa trị tân bổ trợ: Trong một số trường hợp, hóa trị được thực hiện trước phẫu thuật để thu nhỏ khối u, giúp phẫu thuật thuận lợi hơn.
• Điều trị nhắm đích: Thuốc bevacizumab (thuốc ức chế VEGF) được sử dụng bổ trợ trong hóa trị hoặc điều trị duy trì, giúp ức chế mạch máu nuôi dưỡng khối u, cải thiện thời gian bệnh không tiến triển, lợi ích sống còn tổng thể thấy rõ hơn ở nhóm nguy cơ cao/khối u lớn. Thuốc ức chế PARP (bao gồm Olaparib, Rucaparib và Niraparib), được sử dụng cho bệnh nhân có đột biến gen BRCA hoặc một số yếu tố di truyền khác. Thuốc giúp làm tăng hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ tái phát bệnh.
• Xạ trị: Xạ trị chủ yếu nhằm giảm nhẹ triệu chứng khu trú (đau xương, chèn ép, tái phát khu trú), không phải điều trị chuẩn hệ thống.

Tác dụng phụ phổ biến khi điều trị và cách giảm nhẹ

Các phương pháp điều trị ung thư buồng trứng giai đoạn 3 thường đi kèm nhiều tác dụng phụ như:

• Buồn nôn, nôn: Dùng thuốc chống nôn theo chỉ dẫn bác sĩ.
• Mệt mỏi: Nghỉ ngơi hợp lý, duy trì vận động nhẹ nhàng.
• Giảm bạch cầu: Cân nhắc dùng thuốc G‑CSF theo chỉ định của bác sĩ. Nếu sốt ≥ 38°C cần đi cấp cứu ngay.
• Đau dây thần kinh do thuốc paclitaxel: Đau dây thần kinh do thuốc paclitaxel là tác dụng phụ thường gặp khi hóa trị ung thư. Khi xuất hiện triệu chứng đau hoặc tê nhức ở tay chân, bác sĩ có thể cân nhắc giảm liều hoặc tạm ngừng thuốc để giảm tổn thương thần kinh. Ngoài ra, thuốc duloxetine đã được chứng minh có hiệu quả giúp cải thiện các triệu chứng đau dây thần kinh do paclitaxel gây ra.

Việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và duy trì sự lạc quan tinh thần góp phần quan trọng vào hiệu quả điều trị.

Làm sao để duy trì dinh dưỡng và lối sống lành mạnh khi mắc bệnh?

Duy trì dinh dưỡng và lối sống lành mạnh khi mắc ung thư buồng trứng đóng vai trò quan trọng giúp nâng cao sức khỏe, hỗ trợ quá trình điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống. Dưới đây là các hướng dẫn chi tiết:

• Dinh dưỡng hợp lý cho người bệnh ung thư buồng trứng:
  • Ăn đủ chất và đa dạng: Ưu tiên nguồn protein chất lượng cao như thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ và các sản phẩm từ đậu để giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và hỗ trợ hồi phục. Bổ sung rau củ quả tươi nhiều màu sắc cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa giúp tăng cường hệ miễn dịch.
  • Chia nhỏ bữa ăn: Người bệnh thường gặp khó khăn khi ăn nhiều trong một lần do mệt mỏi hoặc tác dụng phụ của điều trị. Nên chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực cho dạ dày và đảm bảo lượng calo, dinh dưỡng cần thiết.
  • Điều chỉnh theo triệu chứng: Nếu có buồn nôn, khó tiêu hay thay đổi vị giác, nên chọn thực phẩm dễ tiêu hóa, mềm, ít mỡ, tránh đồ chiên rán và thức ăn cay, mặn.
  • Uống đủ nước: Đảm bảo đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày để giúp thải độc, duy trì sự cân bằng điện giải và ngăn ngừa táo bón.
  • Tư vấn chuyên gia dinh dưỡng: Người bệnh nên được tư vấn bởi chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng thực đơn phù hợp với từng giai đoạn và điều kiện sức khỏe.
• Lối sống lành mạnh giúp hỗ trợ điều trị và phục hồi:
  • Tập thể dục nhẹ nhàng: Các bài tập như đi bộ, yoga, thể dục thở giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm mệt mỏi và căng thẳng, cải thiện tinh thần.
  • Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể phục hồi và tăng sức đề kháng, hạn chế mệt mỏi kéo dài.
  • Kiểm soát stress: Tâm lý lành mạnh góp phần quan trọng trong việc chống lại bệnh. Người bệnh và người thân có thể tham gia các nhóm hỗ trợ, chia sẻ tâm sự, tập thiền hoặc các hoạt động thư giãn khác.
  • Hạn chế các thói quen xấu: Không hút thuốc, tránh rượu bia và các chất kích thích có hại.
• Vai trò của người thân trong chăm sóc:
  • Theo dõi sức khỏe và dinh dưỡng: Giúp người bệnh duy trì chế độ ăn, nhắc nhở uống thuốc, và đưa đi khám định kỳ.
  • Hỗ trợ tinh thần: Tạo môi trường vui vẻ, đồng hành và lắng nghe để giảm áp lực tâm lý.
  • Giúp quản lý tác dụng phụ: Quan sát dấu hiệu tác dụng phụ của thuốc để kịp thời báo bác sĩ xử lý.

Lời kết

Ung thư buồng trứng giai đoạn 3 là cảnh báo nghiêm trọng về diễn tiến bệnh với sự lan rộng của tế bào ung thư đến phúc mạc và hạch bạch huyết. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại, phẫu thuật giảm khối u kết hợp hóa trị, cùng các liệu pháp nhắm đích như bevacizumab, cơ hội sống và chất lượng cuộc sống của người bệnh đã được cải thiện rõ rệt. Phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời kết hợp duy trì dinh dưỡng và tinh thần lạc quan là chìa khóa giúp bệnh nhân ung thư buồng trứng giai đoạn 3 có thể sống chung với bệnh và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn.

Xem thêm:

• Ung thư buồng trứng giai đoạn 1
• Ung thư buồng trứng giai đoạn 2