U gan đa ổ là gì? U gan đa ổ có phải là ung thư không?
U gan đa ổ có phải là ung thư không?
Không phải mọi trường hợp u gan đa ổ đều là ung thư. Tuy nhiên, khi các khối u này được xác định là ác tính qua các xét nghiệm chuyên sâu thì chúng thường là một dạng phức tạp của ung thư gan nguyên phát, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào gan.
Hiện y học đã ghi nhận u gan đa ổ theo hai loại như sau:
- U gan đa ổ do di căn nội tại: Đây là trường hợp khi một ổ ung thư gan ban đầu lan rộng sang các phần khác của gan, hình thành nhiều ổ di căn.
- U gan đa ổ do hình thành độc lập: Các ổ u xuất hiện độc lập ở nhiều vùng gan khác nhau đã bị tổn thương mạn tính trước đó, như xơ gan, nhiễm virus viêm gan B/C.

Đặc điểm của u gan đa ổ
U gan đa ổ có đặc điểm là chứa nhiều khối u ở nhiều vị trí khác nhau cùng một lúc. Trên kết quả siêu âm, chụp CT hoặc MRI sẽ thấy nhiều đốm bất thường, mỗi đốm là một khối u khác nhau. Những khối u này có thể nhỏ hoặc lớn, nằm rải rác trong gan, có thể xuất hiện chỉ ở một phần hoặc lan ra cả hai bên gan.
Vì là một dạng bệnh do sự phát triển của nhiều ổ u nên người bệnh có những dấu hiệu bệnh tương tự như nhiều loại ung thư gan:
- Đau tức vùng bụng trên bên phải, có thể đau âm ỉ hoặc tăng dần.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Mệt mỏi kéo dài.
- Chán ăn, đầy bụng.
- Buồn nôn, có cảm giác khó tiêu.
- Vàng da, vàng mắt.
- Bụng to bất thường (cổ trướng).
Những biểu hiện này có thể không rõ rệt trong giai đoạn đầu. Khi bệnh tiến triển thì các triệu chứng sẽ rõ ràng hơn và nặng nề hơn.
Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)
- Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
- Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
- Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
- Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
Mức độ nguy hiểm của u gan đa ổ
U gan đa ổ được xem là dạng ung thư gan có mức độ nguy hiểm rất cao. Việc có nhiều khối u đồng thời khiến khả năng điều trị triệt để khó khăn hơn so với chỉ có một ổ u đơn độc. Ngoài ra, u gan đa ổ thường xảy ra trên lá gan đã bị xơ, viêm mạn tính hoặc tổn thương chức năng, do đó sức đề kháng của gan yếu đi dẫn đến nguy cơ suy gan cao hơn trong quá trình chữa trị.
Theo nhiều nghiên cứu, u gan đa ổ ác tính có tiên lượng xấu hơn đáng kể so với ung thư gan chỉ có một khối u. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm thấp hơn rõ rệt và phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như kích thước và số lượng khối u, chức năng gan còn lại, và khả năng đáp ứng với điều trị.
Điều này cho thấy, sự hiện diện của nhiều khối u chính là một yếu tố tiên lượng nặng trong u gan đa ổ.
Nếu không điều trị hoặc chữa trị không hiệu quả thì u gan đa ổ còn dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.
- Suy giảm chức năng gan.
- Xuất huyết tiêu hóa.
- Nhiễm trùng dịch ổ bụng.
- Nhiễm độc ammonia gây hôn mê gan.
- Xuất huyết trong ổ bụng, có thể dẫn đến tử vong.

Phương pháp chẩn đoán ung thư gan đa ổ
Chẩn đoán ung thư gan đa ổ cần kết hợp đánh giá triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh, và có thể làm sinh thiết mô u nếu cần thiết.
- Xét nghiệm AFP: Nồng độ AFP cao thường gợi ý ung thư gan. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng tăng AFP, do đó cần kết hợp đánh giá cùng với nhiều xét nghiệm khác.
- Xét nghiệm chức năng gan: Đây là nhóm các xét nghiệm phản ánh mức độ suy gan, hỗ trợ đánh giá tổn thương gan do khối u hoặc do xơ gan nền, từ đó định hướng chữa trị phù hợp.
- Xét nghiệm nhiễm viêm gan siêu vi B/C: Xét nghiệm giúp xác định người bệnh có bệnh nền mạn tính là nhiễm virus viêm gan hay không. Bởi đây là nguyên nhân hàng đầu gây u gan đa ổ, do đó cần kiểm soát nhiễm trùng song song với điều trị ung thư.
- Siêu âm gan: Siêu âm giúp phát hiện các ổ u lớn hoặc nằm ở vị trí dễ quan sát. Tuy nhiên, phương pháp này không thể phân biệt rõ là u lành tính hay ác tính nên thường được dùng để gợi ý và dẫn hướng chẩn đoán.
- Chụp CT hoặc MRI: Những kỹ thuật này rất hiệu quả trong xác định số lượng, kích thước, tính chất của các ổ u gan, đồng thời hỗ trợ đánh giá mạch máu, di căn và đưa ra quyết định phẫu thuật cần thiết. Đối với bệnh nhân có nền gan bị xơ, hình ảnh điển hình của ung thư biểu mô tế bào gan trên CT/MRI có thể đủ để chẩn đoán xác định mà không cần đến sinh thiết.
- Sinh thiết mô u: Sinh thiết giúp xác định chắc chắn tế bào có phải là ung thư hay không bằng cách phân tích một mẫu nhỏ từ khối u, được sử dụng khi xét nghiệm hình ảnh học không đủ rõ ràng để kết luận.

Cách điều trị ung thư gan đa ổ
U gan đa ổ là một dạng ung thư gan khó điều trị vì số lượng khối u nhiều, gan đã bị yếu sẵn và nguy cơ tái phát cao. Vậy nên việc lựa chọn phương án chữa trị cần phụ thuộc nhiều yếu tố: số lượng u, vị trí ổ u, chức năng của gan, mức độ xâm lấn mạch máu, di căn ngoài gan, và tình trạng toàn thân của người bệnh.
Việc lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu cho ung thư gan đa ổ thường dựa trên các hệ thống phân loại quốc tế như BCLC (Barcelona Clinic Liver Cancer) – vốn cần xem xét toàn diện về số lượng khối u, chức năng gan và tổng trạng của người bệnh.
- Phẫu thuật cắt gan: Phẫu thuật giúp loại bỏ hoàn toàn các khối u, phù hợp với những bệnh nhân trẻ có gan còn tốt, số lượng ổ u ≤ 3 và không lan rộng.
- Ghép gan: Ghép gan vừa thay thế gan bệnh vừa loại bỏ toàn bộ khối u, đặc biệt hiệu quả ở những bệnh nhân có cả ung thư gan và xơ gan nặng. Phương pháp này có hiệu quả cao nhưng có giới hạn do lượng gan hiến tặng khan hiếm cùng tiêu chuẩn hiến/nhận nghiêm ngặt.
- Điều trị tại chỗ: Thường là nút mạch hóa chất (TACE) và đốt sóng cao tần (RFA). Những phương pháp này sẽ làm khối u chết dần, từ đó tăng khả năng kiểm soát bệnh tốt.
- Điều trị toàn thân: Không can thiệp trực tiếp vào gan mà sử dụng thuốc qua đường máu để giảm nhẹ, kéo dài sự sống và giảm tiến triển bệnh. Đây lựa chọn phù hợp khi bệnh đã bước vào giai đoạn tiến xa hoặc thất bại với các biện pháp khác.
- Chăm sóc giảm nhẹ: Mục tiêu là giảm đau hỗ trợ tâm lý và duy trì chất lượng sống cho người bệnh. Dù không kéo dài tuổi thọ nhưng phương pháp này rất quan trọng trong giai đoạn cuối của bệnh khi gan đã suy nặng, u lan rộng hoặc sức khỏe yếu.

Nhìn chung, u gan đa ổ là một tình trạng đặc biệt phức tạp. Việc chẩn đoán và điều trị đòi hỏi sự phối hợp của một đội ngũ y tế đa chuyên khoa, bao gồm bác sĩ gan mật, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ ung bướu và bác sĩ phẫu thuật, nhằm đưa ra kế hoạch điều trị toàn diện và phù hợp nhất cho từng người bệnh.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, nên tầm soát sớm nguy cơ u gan đa ổ bằng cách siêu âm gan định kỳ 6 tháng/lần kết hợp xét nghiệm máu AFP ngay khi có thể. Đặc biệt là với người có nguy cơ cao như viêm gan B/C mạn tính, xơ gan hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư gan.
Bạn có thể lựa chọn xét nghiệm tầm soát u gan đa ổ tại Trung Tâm Y Khoa DIAG. Trung tâm luôn đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, có giá trị cao trong kiểm tra sức khỏe và điều trị bệnh lý.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24855028/
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0363018806000132

