Siêu âm có phát hiện ung thư tử cung không?

Siêu âm có phát hiện ung thư tử cung không?

Trong việc phát hiện ung thư cổ tử cung, siêu âm đóng vai trò hỗ trợ quan trọng nhưng không phải là phương pháp để chẩn đoán chính. Hình ảnh siêu âm siêu âm đặc biệt hữu ích trong các mục đích sau:

• Đánh giá kích thước và vị trí khối u: Siêu âm giúp bác sĩ xác định được kích thước, hình dạng và vị trí của các khối u tại cổ tử cung và tử cung, từ đó có thể ước lượng mức độ ảnh hưởng tại vùng này.
• Đánh giá sự xâm lấn tại chỗ: Siêu âm đầu dò âm đạo có thể cung cấp thông tin ban đầu về việc khối u có khả năng xâm lấn ra các mô xung quanh cổ tử cung (gọi là xâm lấn parametrium) hay không. Tuy nhiên, để đánh giá chính xác mức độ lan rộng của ung thư, các phương pháp như chụp cộng hưởng từ (MRI) sẽ được chỉ định.
• Theo dõi đáp ứng điều trị và tái phát: Trong quá trình điều trị ung thư cổ tử cung, siêu âm được sử dụng để theo dõi sự thay đổi về kích thước khối u, đánh giá hiệu quả của hóa trị hoặc xạ trị, và phát hiện dấu hiệu tái phát sớm.

Điểm yếu của siêu âm trong chẩn đoán ung thư cổ tử cung?

Siêu âm là công cụ chẩn đoán hình ảnh hữu ích nhưng có những hạn chế quan trọng trong phát hiện ung thư cổ tử cung. Siêu âm không thể nhận diện tổn thương tế bào nhỏ hoặc các bất thường vi thể ở biểu mô cổ tử cung, do vậy những giai đoạn sớm hoặc tiền ung thư thường không được phát hiện.

Ngoài ra, siêu âm chỉ cho thấy hình ảnh về khối u hoặc tổn thương mà không thể phân biệt đó là khối u lành tính hay ác tính. Việc xác định bản chất khối u đòi hỏi phương pháp mô học như sinh thiết, tức lấy mẫu mô để xét nghiệm tế bào dưới kính hiển vi.

Chất lượng siêu âm còn phụ thuộc lớn vào kinh nghiệm người thực hiện và thiết bị. Siêu âm đầu dò qua âm đạo cho hình ảnh chi tiết và rõ nét hơn so với siêu âm ổ bụng vì đầu dò tiếp cận gần cổ tử cung hơn, tránh được các yếu tố cản trở như mô mềm hay khí đường tiêu hóa.

Tuy vậy, siêu âm không đủ độ nhạy và đặc hiệu để làm công cụ sàng lọc ung thư cổ tử cung, không thay thế được sàng lọc bằng Pap/HPV và thăm dò colposcopy. Chẩn đoán xác định dựa trên mô bệnh học từ sinh thiết.

Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)

• Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
• Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Các phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung hiệu quả hơn

Với các phương pháp sàng lọc hiệu quả hiện nay, nhiều trường hợp ung thư cổ tử cung có thể phát hiện sớm và điều trị kịp thời, giúp tăng tỷ lệ sống và giảm tử vong. Mặc dù siêu âm là kỹ thuật hình ảnh phổ biến nhưng không phải phương pháp sàng lọc chính xác. Dưới đây là các phương pháp sàng lọc hiệu quả được khuyến nghị:

• Xét nghiệm Pap (Pap smear): Là phương pháp sàng lọc phổ biến giúp giảm đáng kể tỷ lệ ung thư cổ tử cung bằng cách phát hiện các tế bào bất thường trên bề mặt cổ tử cung. Quá trình này bao gồm lấy mẫu tế bào cổ tử cung và phân tích dưới kính hiển vi để phát hiện tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư ở giai đoạn sớm.
• Xét nghiệm HPV: Xét nghiệm HPV nhằm phát hiện virus HPV, đặc biệt các chủng nguy cơ cao như HPV 16 và 18, nguyên nhân gây hơn 70% các trường hợp ung thư cổ tử cung. Phương pháp này có độ nhạy cao hơn xét nghiệm Pap và thường được kết hợp cùng xét nghiệm Pap trong kỹ thuật co-testing để tăng khả năng phát hiện tổn thương sớm.
• Soi cổ tử cung: Soi cổ tử cung sử dụng kính lúp chuyên dụng (colposcope) để quan sát kỹ bề mặt cổ tử cung, giúp phát hiện các vùng tổn thương như loét, mảng trắng hoặc u cục bất thường. Đây là bước tiếp theo sau khi có kết quả xét nghiệm Pap hoặc HPV dương tính hoặc nghi ngờ tổn thương.
• Sinh thiết cổ tử cung: Sinh thiết cổ tử cung là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất, bằng cách lấy mẫu mô cổ tử cung để xét nghiệm tế bào dưới kính hiển vi. Phương pháp này cho phép xác định tế bào ung thư hoặc tế bào tiền ung thư, ngay cả khi kích thước rất nhỏ mà siêu âm không thể phát hiện.
• Các phương pháp hình ảnh bổ trợ khác: Sau khi chẩn đoán, MRI được ưu tiên để đánh giá lan rộng tại chỗ; CT hoặc PET‑CT dùng đánh giá hạch và di căn xa, hỗ trợ lập kế hoạch điều trị.

Khi nào nên tầm soát ung thư cổ tử cung?

Việc tầm soát ung thư cổ tử cung đúng thời điểm là chìa khóa để phát hiện sớm những tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư giai đoạn đầu mà mắt thường khó nhận biết. Khi được thực hiện định kỳ, tầm soát không chỉ giúp nâng cao khả năng điều trị thành công mà còn góp phần giảm thiểu tỷ lệ tử vong đáng kể do căn bệnh nguy hiểm này gây ra.

Phụ nữ nên bắt đầu tầm soát ung thư cổ tử cung từ độ tuổi 21. Ở độ tuổi này, xét nghiệm Pap smear là phương pháp chính, được thực hiện định kỳ 3 năm một lần nếu kết quả bình thường. Điều này áp dụng rộng rãi cho phụ nữ đã từng quan hệ tình dục nhằm phát hiện sớm các tổn thương tế bào bất thường.

Khi bước sang độ tuổi từ 30 đến 65, việc tầm soát trở nên đa dạng hơn với các lựa chọn phù hợp như xét nghiệm HPV định kỳ 5 năm. Nếu không có xét nghiệm HPV đơn lẻ, có thể thực hiện xét nghiệm HPV và Pap smear (co-testing) 5 năm một lần. Nếu chỉ làm xét nghiệm Pap, tần suất kiểm tra được khuyến cáo là mỗi 3 năm. Các phương pháp này có hiệu quả cao trong việc phát hiện sớm những bất thường có thể tiến triển thành ung thư.

Ở ngưỡng trên 65 tuổi, với những phụ nữ có lịch sử tầm soát đầy đủ, kết quả kiểm tra âm tính liên tục trong nhiều năm và không có yếu tố nguy cơ đặc biệt, việc ngừng tầm soát có thể được xem xét theo hướng dẫn của bác sĩ. Ngoài ra, phụ nữ đã cắt bỏ tử cung hoàn toàn và không có tiền sử tổn thương tiền ung thư hay ung thư cũng thường không cần tiếp tục tầm soát.

Lời kết

Siêu âm là một kỹ thuật hình ảnh hữu ích trong kiểm tra các bất thường về cấu trúc cổ tử cung và tử cung. Tuy nhiên, nếu bạn thắc mắc ở giai đoạn sớm, siêu âm có phát hiện ung thư cổ tử cung hay không thì câu trả lời là không. Để chẩn đoán chính xác, bạn cần kết hợp các xét nghiệm sàng lọc như xét nghiệm Pap, xét nghiệm HPV, soi cổ tử cung và sinh thiết. Việc tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ và thực hiện đầy đủ các phương pháp chẩn đoán giúp phát hiện bệnh sớm, tăng khả năng điều trị thành công và nâng cao tỷ lệ sống.

Xem thêm: Kết quả xét nghiệm ung thư cổ tử cung