Siêu âm có thể phát hiện được ung thư gan, thậm chí còn có thể giúp phân biệt giữa ung thư và các tổn thương khác trong gan như tăng sản hoặc u máu. Trong bài viết này, DIAG sẽ giải thích chi tiết về vấn đề siêu âm có phát hiện ung thư gan không cùng những kỹ thuật siêu âm bụng được sử dụng phổ biến hiện nay.

Siêu âm có phát hiện ung thư gan không?

Siêu âm hoàn toàn có thể phát hiện nhiều loại ung thư gan, bao gồm ung thư đường mật trong gan, ung thư gan di căn và loại phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào gan.

Siêu âm phát hiện ung thư gan nhờ cơ chế nhận diện sự thay đổi mô học và mạch máu của khối u so với nhu mô gan bình thường. Nhờ đó bác sĩ có thể xác định chính xác các nốt tăng sinh mạch máu bất thường của khối u.

Trong mọi ca bệnh ung thư gan, siêu âm là công cụ xét nghiệm hình ảnh học hàng đầu để phát hiện sớm ung thư gan, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao như mắc xơ gan hoặc viêm gan virus B/C mạn tính.

Các phương pháp siêu âm gan phổ biến hiện nay

Siêu âm có phát hiện ung thư gan thông qua nhiều kỹ thuật hiện đại. Trong đó bao gồm siêu âm thường B-mode, siêu âm Doppler, siêu âm đàn hồi và siêu âm tăng cường tương phản.

1. Siêu âm thường B-mode

Siêu âm B-mode là kỹ thuật nền tảng trong chẩn đoán hình ảnh gan. Bằng cách sử dụng sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh mặt cắt ngang của nhu mô gan, kỹ thuật này cho phép chẩn đoán ung thư gan dựa trên sự khác biệt về độ phản âm giữa khối u và mô gan lành.

Hiệp hội Gan mật Hoa Kỳ (AASLD) và Hiệp hội Gan mật Châu Âu (EASL) khuyến cáo sử dụng siêu âm thường B-mode như một bước tầm soát ung thư gan định kỳ mỗi 4 – 6 tháng/lần. Hiệu quả phát hiện bệnh thậm chí cao hơn nếu được đánh giá đồng thời với chỉ số AFP.

Đối tượng phù hợp với siêu âm thường B-mode:

  • Mắc xơ gan bất kể nguyên nhân, như virus, rượu, gan nhiễm mỡ tiến triển…
  • Mắc viêm gan B mạn tính, đặc biệt là nam giới > 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình ung thư gan.
  • Mắc viêm gan C mạn tính, đặc biệt sau khi đã có xơ gan.
  • Có yếu tố nguy cơ: u gan lành tính lớn, bệnh lý chuyển hóa, tiền sử gia đình ung thư gan.
Hình ảnh ung thư gan trên siêu âm thường B-mode có đặc điểm khối u lớn ở thùy phải gan, có hỗn hợp âm, bờ không đều, có dấu hiệu khảm cho thấy đây là ung thư biểu mô tế bào gan tiến triển.
Hình ảnh ung thư gan trên siêu âm thường B-mode có đặc điểm khối u lớn ở thùy phải gan, có hỗn hợp âm, bờ không đều, có dấu hiệu khảm cho thấy đây là ung thư biểu mô tế bào gan tiến triển.

2. Siêu âm Doppler

Kỹ thuật này sử dụng hiệu ứng Doppler để ghi nhận sự thay đổi tần số của sóng siêu âm khi phản xạ từ dòng máu đang di chuyển trong mạch máu tăng sinh bất thường trong khối u. Nhờ đó mà siêu âm Doppler rất hữu ích trong việc chẩn đoán phân biệt giữa ung thư biểu mô tế bào gan với các tổn thương gan khác (như tăng sản, u máu).

Một số kỹ thuật cải tiến như siêu âm Doppler màu hay Doppler năng lượng còn giúp hướng dẫn hướng điều trị can thiệp y khoa thích hợp. Chẳng hạn như xác định đường vào an toàn khi sinh thiết gan, theo dõi hiệu quả sau nút mạch hóa chất (TACE) hoặc đốt u bằng sóng cao tần.

Đối tượng phù hợp với siêu âm Doppler:

  • Mắc xơ gan hoặc viêm gan mạn tính có nốt nghi ngờ trên siêu âm thường.
  • Có u gan đã biết, cần theo dõi tăng sinh mạch máu hoặc tái phát sau điều trị.
  • Chuẩn bị hoặc theo dõi sau can thiệp mạch máu.
  • Có nguy cơ cao bị huyết khối tĩnh mạch cửa hoặc tĩnh mạch gan.

Xem  thêm: Xét nghiệm máu có phát hiện ung thư gan không?

Hình ảnh siêu âm ung thư gan bằng kỹ thuật Doppler màu cho thấy điểm đặc trưng của ung thư biểu mô tế bào gan với khối bất thường trong nhu mô gan có tăng sinh mạch máu nội khối, dòng chảy hỗn loạn và ưu thế động mạch.
Hình ảnh siêu âm ung thư gan bằng kỹ thuật Doppler màu cho thấy điểm đặc trưng của ung thư biểu mô tế bào gan với khối bất thường trong nhu mô gan có tăng sinh mạch máu nội khối, dòng chảy hỗn loạn và ưu thế động mạch.

3. Siêu âm đàn hồi

Siêu âm đàn hồi là kỹ thuật hiện đại dựa trên nguyên lý đo độ cứng của mô gan khi bị tác động bởi sóng âm hoặc lực cơ học. Kỹ thuật này sẽ phát hiện ung thư dựa trên sự khác biệt độ đàn hồi giữa mô gan lành, mô xơ và khối u ác tính.

Siêu âm đàn hồi có khả năng phát hiện các khối u ung thư hoặc tế bào có nguy cơ phát triển thành ung thư. Hơn nữa, nó còn được ứng dụng rộng rãi trong đo độ xơ hóa gan, từ đó đánh giá nguy cơ hình thành ung thư gan.

Đối tượng phù hợp với siêu âm đàn hồi:

  • Mắc xơ gan, viêm gan mạn cần theo dõi tiến triển độ xơ và nguy cơ ung thư gan.
  • Có tổn thương gan chưa rõ bản chất lành tính – ác tính trên siêu âm thường.
  • Có khối gan nghi ngờ ung thư biểu mô tế bào gan hoặc ung thư đường mật trong gan.
  • Đang điều trị ung thư biểu mô tế bào gan nhằm theo dõi đáp ứng điều trị.
Hình ảnh siêu âm ung thư gan qua kỹ thuật siêu âm đàn hồi gợi ý ung thư biểu mô tế bào gan, cho thấy khối u bất thường trong gan với độ cứng tăng (Vs ~2,65 m/s), bờ không đều, âm vang hỗn hợp.
Hình ảnh siêu âm ung thư gan qua kỹ thuật siêu âm đàn hồi gợi ý ung thư biểu mô tế bào gan, cho thấy khối u bất thường trong gan với độ cứng tăng (Vs ~2,65 m/s), bờ không đều, âm vang hỗn hợp.
diag
Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)
  • Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
  • Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
  • Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
  • Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG
200+
Cơ sở y tế đối tác
2400+
Bác sĩ tin tưởng

4. Siêu âm tăng cường tương phản (CEUS)

CEUS sử dụng vi bóng khí làm chất tương phản để tăng cường khả năng hiển thị dòng chảy và tưới máu trong gan, nhờ đó phát hiện sớm ung thư dựa trên sự khác biệt về mạch máu khối u so với nhu mô gan bình thường. Phương pháp này cho phép quan sát các pha của động mạch gan, giúp phân biệt các loại ung thư gan với những tổn thương gan khác.

Siêu âm tăng cường tương phản là một trong những kỹ thuật siêu âm gan hiệu quả nhất hiện nay. Nó giúp phát hiện sớm ung thư biểu mô tế bào gan, đặc biệt trong nhiều trường hợp khối u nhỏ không thể phát hiện qua những phương pháp siêu âm khác.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, CEUS hỗ trợ lựa chọn chiến lược điều trị nhờ khả năng dự đoán mức độ biệt hóa mô học và vi xâm lấn mạch máu. Đồng thời CEUS còn hữu ích trong đánh giá đáp ứng điều trị sau phẫu thuật, nút mạch hóa chất hoặc đốt u sóng cao tần.

Đối tượng phù hợp với siêu âm tăng cường tương phản:

  • Mắc xơ gan hoặc viêm gan mạn tính có nốt nghi ngờ trên siêu âm thường.
  • Có tổn thương gan mới phát hiện, cần phân biệt ác tính hay lành tính.
  • Nghi ngờ ung thư biểu mô tế bào gan sớm (kích thước khối u < 2cm) nhưng chưa rõ trên kết quả chụp CT/MRI.
  • Cần theo dõi sau can thiệp điều trị ung thư gan.
  • Chống chỉ định với chụp CT/MRI có cản quang (do suy thận, dị ứng).

Xem thêm: Tầm soát ung thư gan AFP

Siêu âm CEUS cho phép quan sát hình ảnh động mạch của ung thư biểu mô tế bào gan ở giai đoạn động mạch sớm. Mạch nuôi dưỡng có thể nhìn thấy ở bên phải khối u, ban đầu có sự tăng cường ngoại vi trước khi dòng chảy hướng tâm vào trung tâm khối u.
Siêu âm CEUS cho phép quan sát hình ảnh động mạch của ung thư biểu mô tế bào gan ở giai đoạn động mạch sớm. Mạch nuôi dưỡng có thể nhìn thấy ở bên phải khối u, ban đầu có sự tăng cường ngoại vi trước khi dòng chảy hướng tâm vào trung tâm khối u.
Hình ảnh cho thấy giai đoạn cửa của ung thư biểu mô tế bào gan, có quá trình rửa trôi tương đối nhanh do tốc độ tuần hoàn cao.
Hình ảnh cho thấy giai đoạn cửa của ung thư biểu mô tế bào gan, có quá trình rửa trôi tương đối nhanh do tốc độ tuần hoàn cao.
CEUS cho thấy hình ảnh siêu âm ung biểu mô tế bào gan ở giai đoạn muộn, có tình trạng giảm âm trong giai đoạn cuối của quá trình tưới máu, xác nhận bản chất ác tính của khối u.
CEUS cho thấy hình ảnh siêu âm ung biểu mô tế bào gan ở giai đoạn muộn, có tình trạng giảm âm trong giai đoạn cuối của quá trình tưới máu, xác nhận bản chất ác tính của khối u.

Nhìn chung, siêu âm có thể phát hiện ung thư gan thông qua nhiều kỹ thuật siêu âm hiện đại. Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là bạn đã có khối u hoặc nguy cơ hình thành khối u trong gan.

Mặc dù siêu âm thường B-mode có chi phí thấp nhất, nhưng vẫn tốn nhiều thời gian để thực hiện so với việc chỉ lấy mẫu xét nghiệm máu một lần. Vậy nên giải pháp hữu hiệu là bạn hãy xét nghiệm máu tầm soát ung thư định kỳ, không chỉ chủ động mà còn thuận tiện hơn trong quá trình chăm sóc sức khỏe.

Hiện DIAG là trung tâm y khoa với nhiều gói xét nghiệm tầm soát ung thư. Bạn có thể tầm soát hơn 10 loại ung thư chỉ với một lần lấy mẫu cùng độ chính xác cao cùng mức giá tiết kiệm nhất thị trường.

  • Gói xét nghiệm Tầm soát ung thư toàn diện: Tại đây
  • Gói xét nghiệm Tầm soát 10 loại ung thư phổ biến: Tại đây
  • Đăng ký lấy mẫu xét nghiệm tại nhà: Tại đây

Xem thêm: Xét nghiệm ung thư gan