Dấu hiệu ung thư đại tràng: Nhận biết sớm để điều trị kịp thời

Ung thư đại tràng là gì?

Ung thư đại tràng là bệnh lý ác tính bắt nguồn từ các tế bào lót niêm mạc đại tràng, phần cuối cùng của ruột già trong hệ tiêu hóa, đặc trưng bởi sự tăng sinh không kiểm soát của tế bào niêm mạc đại tràng, hình thành các khối u ác tính. Đây là một trong những dạng ung thư phổ biến nhất trên thế giới.

Quá trình hình thành ung thư đại tràng thường bắt đầu từ các polyp đại tràng – những khối u lành tính mọc trên bề mặt niêm mạc. Theo thời gian, một số polyp có thể trải qua các biến đổi ác tính, phát triển thành ung thư, xâm lấn sâu vào các lớp thành đại tràng và dễ dàng lan rộng đến các hạch bạch huyết quanh khu vực cũng như các cơ quan xa khác trong cơ thể.

Bệnh có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe toàn thân do rối loạn chức năng tiêu hóa và giảm khả năng hấp thu dưỡng chất, nước qua đại tràng. Tổn thương niêm mạc còn dẫn đến các triệu chứng như đau bụng, rối loạn đại tiện, xuất huyết, thiếu máu và sụt cân. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, ung thư đại tràng có thể di căn đến các cơ quan quan trọng như gan, phổi, làm suy giảm nghiêm trọng chức năng sống, đe dọa tính mạng người bệnh.

Phân loại giai đoạn ung thư đại tràng

Hệ thống phân giai đoạn TNM dựa trên 3 yếu tố Tumor (kích thước và xâm lấn khối u), Node (tình trạng hạch bạch huyết) và Metastasis (di căn). Giai đoạn ung thư đại tràng theo TNM bao gồm:

• Giai đoạn 0 (ung thư biểu mô tại chỗ): Ở giai đoạn bệnh này, ung thư chỉ mới xuất hiện ở lớp trong cùng của đại tràng, gọi là niêm mạc. Khối u rất nhỏ và chưa lan sâu qua các lớp mô hoặc ra ngoài thành đại tràng. Đây là giai đoạn sớm nhất của ung thư đại tràng, khi mà cơ hội chữa khỏi cao nhất do ung thư chưa lan rộng.
• Giai đoạn 1: Khối u bắt đầu xâm nhập sâu hơn vào các lớp thành đại tràng nhưng vẫn chưa lan đến các hạch bạch huyết hoặc các cơ quan khác. Ở giai đoạn bệnh này, ung thư có thể ảnh hưởng đến lớp cơ của đại tràng nhưng chưa vượt qua lớp cơ và chưa gây di căn.
• Giai đoạn 2: Ở giai đoạn này, khối u đã phát triển qua hoặc xuyên qua thành đại tràng nhưng vẫn chưa lan đến các hạch bạch huyết. Có thể gây ra các tổn thương lớn hơn và bắt đầu ảnh hưởng đến các cấu trúc xung quanh đại tràng nhưng chưa di căn.
• Giai đoạn 3: Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết gần đại tràng nhưng chưa di căn đến các bộ phận xa trong cơ thể. Sự lan rộng đến hạch bạch huyết làm tăng nguy cơ tái phát bệnh sau điều trị.
• Giai đoạn 4: Giai đoạn cuối cùng và nghiêm trọng nhất của ung thư đại tràng khi khối u đã di căn đến các cơ quan khác của cơ thể như gan, phổi hoặc các vùng xa khác. Ở giai đoạn này, việc kiểm soát bệnh khó khăn hơn và cần các phương pháp điều trị toàn thân như hóa trị liệu để kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Xem thêm: Triệu chứng ung thư đại tràng giai đoạn đầu

Nguyên nhân gây ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng hình thành do sự kết hợp của nhiều yếu tố phức tạp, bao gồm cả yếu tố bên ngoài và gen di truyền. Một số nguyên nhân ung thư đại tràng nổi bật bao gồm:

• Polyp đại tràng: Đây là nguyên nhân phổ biến, các polyp là u lành ở thành đại tràng có thể phát triển thành ung thư nếu không được loại bỏ kịp thời.
• Bệnh đại tràng mãn tính: Các bệnh viêm loét đại tràng, bệnh Crohn kéo dài làm tăng nguy cơ ung thư do tổn thương niêm mạc mãn tính.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn nhiều thịt đỏ, mỡ động vật, và ít chất xơ, chất bã từ rau củ làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
• Yếu tố di truyền: Một số yếu tố di truyền như hội chứng Lynch được phát hiện có liên quan mật thiết đến tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng.
• Lối sống: Hút thuốc, uống rượu, béo phì và ít vận động cũng làm tăng khả năng mắc bệnh.

Xem thêm: Dấu hiệu ung thư đại tràng giai đoạn 2

Triệu chứng và dấu hiệu ung thư đại tràng

Các triệu chứng ung thư đại tràng thường không rõ ràng, đặc biệt ở giai đoạn đầu, vì vậy việc nhận biết sớm các dấu hiệu ung thư đại tràng là vô cùng quan trọng để tăng cơ hội điều trị thành công. Dưới đây là những triệu chứng và dấu hiệu ung thư đại tràng phổ biến:

Đau bụng

Đau bụng là triệu chứng thường gặp trong ung thư đại tràng. Người bệnh có thể cảm thấy đau âm ỉ liên tục hoặc các cơn đau quặn từng cơn, không theo quy luật cố định, có thể xuất hiện bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Cơn đau thường tăng dần và kèm theo cảm giác khó chịu, mệt mỏi vùng bụng. Triệu chứng này dễ bị nhầm với các bệnh về tiêu hóa khác như viêm đại tràng hoặc hội chứng ruột kích thích, nên không được bỏ qua.

Rối loạn đại tiện

Những thay đổi về thói quen đại tiện là dấu hiệu ung thư đại tràng rõ ràng, bao gồm táo bón, tiêu chảy hoặc hiện tượng xen kẽ giữa tiêu chảy và táo bón kéo dài. Người bệnh có thể cảm thấy mót rặn nhưng lại khó đi đại tiện hết phân, gây ra tình trạng khó chịu và mệt mỏi. Sự rối loạn này xảy ra do khối u làm tắc nghẽn hoặc kích thích niêm mạc đại tràng.

Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)

• Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
• Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

Phân thay đổi hình dạng và kích thước

Ung thư đại tràng làm hẹp lòng đại tràng khiến phân có thể bị thay đổi kích thước hoặc hình dạng, thường nhỏ dẹt hơn bình thường, giống cây bút chì. Dấu hiệu này đặc biệt gợi ý đến các khối u ở đoạn cuối của đại tràng (đại tràng trái hoặc trực tràng), nơi lòng ruột hẹp hơn. Đối với các khối u ở đại tràng phải, triệu chứng này ít gặp hơn.

Xem thêm: Ung thư đại tràng giai đoạn 3

Đại tiện ra máu hoặc dịch nhầy

Máu trong phân là một dấu hiệu rất phổ biến của ung thư đại tràng, tuy nhiên nhiều người thường nhầm lẫn với các bệnh lý lành tính như trĩ. Máu do bệnh trĩ thường là máu đỏ tươi, bao bọc bên ngoài phân hoặc dính trên giấy vệ sinh. Trong khi đó, máu do ung thư đại tràng thường có màu đỏ sẫm hơn, trộn lẫn trong phân, và có thể đi kèm dịch nhầy. Việc đại tiện ra máu kéo dài kèm cảm giác đau hoặc khó chịu cần được thăm khám kịp thời để xác định nguyên do.

Sụt cân không rõ nguyên nhân

Khi mắc ung thư đại tràng, người bệnh thường bị giảm cân đáng kể trong thời gian ngắn mà không phải do ăn kiêng hoặc tập luyện. Tình trạng này thường xảy ra do ung thư làm suy giảm khả năng hấp thu dưỡng chất cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến khẩu vị.

Mệt mỏi và suy nhược

Thiếu máu do mất máu mãn tính ở đường tiêu hóa có thể dẫn tới tình trạng mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt và cảm giác kiệt sức kéo dài, dù người bệnh không thực hiện các hoạt động gắng sức. Đây là dấu hiệu ung thư đại tràng giai đoạn đầu thường bị bỏ qua.

Phình bụng hoặc tắc ruột

Ở giai đoạn tiến triển, khối u có thể gây tắc nghẽn đại tràng, dẫn đến bụng phình to, đau dữ dội, nôn ói và tình trạng mất nước nghiêm trọng. Tắc ruột là biến chứng nguy hiểm cần được cấp cứu khẩn cấp.

Xem thêm: Ung thư đại tràng giai đoạn cuối

Sờ thấy khối u ở bụng

Khi khối u phát triển đủ lớn, bệnh nhân hoặc bác sĩ có thể sờ thấy một khối cứng bất thường trong ổ bụng.

Chẩn đoán ung thư đại tràng

Chẩn đoán ung thư đại tràng là một bước vô cùng quan trọng giúp xác định chính xác sự hiện diện của khối u, mức độ tiến triển và hướng điều trị phù hợp, các phương pháp chẩn đoán bao gồm:

• Khám lâm sàng và tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ bắt đầu bằng việc hỏi về tiền sử gia đình, các triệu chứng người bệnh gặp phải. Qua thăm khám vùng bụng và trực tràng, bác sĩ có thể phát hiện những dấu hiệu khác như khối u sờ được hoặc hạch bạch huyết sưng to.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu giúp kiểm tra các chỉ số cơ bản của sức khỏe, đánh giá tình trạng thiếu máu do mất máu mãn tính ở đại tràng, cũng như đo các dấu ấn ung thư như CEA (carcinoembryonic antigen). Tuy nhiên, các dấu ấn này không thể dùng để chẩn đoán ung thư đại tràng mà chỉ hỗ trợ trong việc theo dõi và đánh giá tiến trình bệnh.
• Xét nghiệm phân: Xét nghiệm phân nhằm phát hiện máu ẩn trong phân – một dấu hiệu sớm của tổn thương ở đại tràng. Phương pháp này rất tiện lợi, ít xâm lấn và thường được chỉ định trong sàng lọc ung thư đại tràng.
• Nội soi đại tràng: Đây là phương pháp chẩn đoán tiêu chuẩn và hiệu quả nhất. Trong quá trình nội soi, bác sĩ sẽ sử dụng một ống mềm có gắn camera để quan sát toàn bộ niêm mạc đại tràng từ trong ra ngoài. Nếu phát hiện polyp hoặc khối u nghi ngờ, bác sĩ có thể lấy mẫu mô để làm sinh thiết, giúp xác định chính xác tính chất của tổn thương. Nội soi đại tràng giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, nâng cao khả năng chữa trị thành công.
• Chụp X-quang đại tràng: Trong một số trường hợp người bệnh không thể thực hiện nội soi, chụp X-quang đại tràng với thuốc cản quang sẽ giúp bác sĩ quan sát được cấu trúc đại tràng và tìm kiếm vùng tổn thương hoặc khối u.
• Chụp CT scan và MRI: Các kỹ thuật hình ảnh này cung cấp hình ảnh 3 chiều chi tiết về đại tràng và các cơ quan lân cận, giúp đánh giá kích thước khối u, mức độ xâm lấn và tình trạng di căn của ung thư. Chụp CT cũng được sử dụng trong quá trình theo dõi điều trị và phát hiện tái phát bệnh.
• Sinh thiết mô: Sinh thiết là phương pháp quan trọng để xác định chính xác liệu khối u là lành tính hay ác tính. Mẫu mô thu thập qua nội soi sẽ được gửi đến phòng khám để phân tích mô học dưới kính hiển vi, giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác về ung thư đại tràng.

Trung tâm Y khoa DIAG là một trong những địa chỉ uy tín hàng đầu về xét nghiệm và sàng lọc các bệnh ung thư. Với hơn 25 năm kinh nghiệm cùng hệ thống hơn 40 chi nhánh rộng khắp TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, DIAG tự hào mang đến cho khách hàng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao, đảm bảo kết quả chính xác, nhanh chóng và an toàn tuyệt đối.

Quy trình lấy mẫu xét nghiệm được thực hiện chuyên nghiệp, có hỗ trợ lấy mẫu tận nơi nhằm tạo sự thuận tiện tuyệt đối cho người bệnh. Kết quả xét nghiệm nhanh chóng được gửi qua các kênh trực tuyến như Zalo, SMS hoặc website, đi kèm với tư vấn miễn phí từ các bác sĩ chuyên khoa nhằm giúp khách hàng hiểu rõ tình trạng sức khỏe và có hướng chăm sóc phù hợp.

Việc lựa chọn DIAG để thực hiện sàng lọc ung thư đại tràng không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm, nâng cao cơ hội điều trị thành công mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe toàn diện. Khách hàng khi đến DIAG được trải nghiệm dịch vụ hiện đại, chuẩn quốc tế, cùng đội ngũ nhân viên tận tâm và chuyên nghiệp.

Tham khảo thêm về các gói xét nghiệm:

• Website: Tầm soát ung thư SPOT-MAS
• Hotline: 1900 1717

Biện pháp điều trị ung thư đại tràng

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, vị trí khối u, tình trạng sức khỏe tổng thể và các đặc điểm sinh học của ung thư. Dưới đây là các phương pháp chữa trị phù hợp:

• Phẫu thuật: Phẫu thuật là phương pháp chính và được xem là bước quyết định trong điều trị ung thư đại tràng. Mục tiêu của phẫu thuật là loại bỏ phần đại tràng chứa khối u cùng với các hạch bạch huyết lân cận để ngăn ngừa tái phát bệnh.
• Hóa trị: Hóa trị sử dụng thuốc đặc hiệu nhằm tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật hoặc điều trị cho các trường hợp ung thư đã lan rộng hơn. Hóa trị có thể được dùng trước phẫu thuật để thu nhỏ khối u, hoặc sau phẫu thuật nhằm ngăn ngừa tái phát. Ở giai đoạn muộn, hóa trị là phương pháp chính nhằm kiểm soát triệu chứng và kéo dài thời gian sống.
• Xạ trị: Xạ trị sử dụng tia năng lượng cao tập trung vào vùng khối u để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc làm giảm kích thước khối u. Phương pháp này thường được sử dụng cho ung thư đại trực tràng hơn là đại tràng, hoặc trong trường hợp phẫu thuật không khả thi.
• Điều trị nhắm trúng đích: Điều trị nhắm trúng đích là phương pháp sử dụng thuốc đặc hiệu tác động vào đích sinh học như đột biến gen hoặc các yếu tố tăng trưởng mà tế bào ung thư phụ thuộc để phát triển. Thuốc nhắm trúng đích giúp tăng hiệu quả tiêu diệt ung thư và giảm tác dụng phụ không mong muốn so với hóa trị truyền thống.
• Điều trị miễn dịch: Điều trị miễn dịch kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể nhận diện và tấn công tế bào ung thư. Phương pháp này đang ngày càng có vai trò quan trọng trong điều trị ung thư đại tràng, đặc biệt với các trường hợp không đáp ứng tốt với hóa trị hoặc có đặc điểm gen phù hợp.
• Điều trị hỗ trợ: Ngoài các phương pháp tiêu diệt khối u, các biện pháp điều trị hỗ trợ cũng rất cần thiết để kiểm soát triệu chứng như đau, suy dinh dưỡng, mệt mỏi và giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống. Điều trị hỗ trợ bao gồm sử dụng thuốc giảm đau, dinh dưỡng hợp lý và chăm sóc tâm lý.

Biện pháp chăm sóc hỗ trợ người bệnh ung thư đại tràng

Điều trị nâng đỡ và chăm sóc giảm nhẹ đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh ung thư, đặc biệt là những trường hợp bệnh tiến triển hoặc không thể chữa khỏi hoàn toàn. Mục tiêu của chăm sóc giảm nhẹ không chỉ là kiểm soát triệu chứng mà còn hỗ trợ toàn diện về thể chất, tinh thần và xã hội.

Các cách chăm sóc giảm nhẹ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống bao gồm:

• Kiểm soát cơn đau: Sử dụng thuốc giảm đau phù hợp và các phương pháp hỗ trợ như vật lý trị liệu giúp giảm cảm giác đau đớn, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.
• Giảm các triệu chứng khó chịu khác: Chăm sóc giảm nhẹ giảm bớt các triệu chứng như khó thở, buồn nôn, mệt mỏi, táo bón… giúp người bệnh sinh hoạt dễ dàng hơn và ít căng thẳng.
• Hỗ trợ dinh dưỡng: Tư vấn chế độ ăn uống phù hợp để duy trì sức khỏe, tăng cường năng lượng và hạn chế suy dinh dưỡng trong quá trình điều trị.
• Hỗ trợ tâm lý và xã hội: Giúp người bệnh và gia đình vượt qua căng thẳng, lo âu, trầm cảm thông qua tư vấn, các nhóm hỗ trợ và các hoạt động tinh thần tích cực.
• Hỗ trợ trong sinh hoạt hàng ngày: Giúp đỡ người bệnh trong các công việc thường ngày, giữ gìn sự tự lập và thoải mái tinh thần.

Lời kết

Ung thư đại tràng là bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng tránh và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Hiểu rõ nguyên nhân ung thư đại tràng, nhận biết dấu hiệu ung thư đại tràng và áp dụng phương pháp chẩn đoán sớm đóng vai trò then chốt giúp nâng cao tiên lượng sống và chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Việc duy trì lối sống khoa học, tầm soát định kỳ và tuân thủ điều trị là chìa khóa thành công trong cuộc chiến chống ung thư đại tràng.

Xem thêm: Ung thư đại tràng sigma