7 dấu hiệu sắp chết của người bị ung thư và lưu ý chăm sóc cuối đời

Các dấu hiệu sắp chết của người bị ung thư

Việc nhận biết những dấu hiệu này giúp gia đình chuẩn bị tâm lý và giúp bác sĩ có hướng chăm sóc giảm nhẹ phù hợp, giúp bệnh nhân ra đi nhẹ nhàng hơn. Cần phân biệt giai đoạn cuối của bệnh (kéo dài vài tuần đến vài tháng) với giai đoạn hấp hối, thường chỉ diễn ra trong vài giờ đến vài ngày cuối cùng. Bài viết dưới đây tập trung vào các dấu hiệu nhận biết người bệnh đang trong giai đoạn hấp hối.

1. Mê sảng

Mê sảng là một tình trạng thay đổi nhanh chóng về nhận thức và sự chú ý, thường gặp ở bệnh nhân ung thư trong giai đoạn cuối. Triệu chứng có thể bao gồm mắt mờ, lú lẫn, dễ lẫn lộn, hoang tưởng, hoặc ảo giác. Nguyên nhân có thể do nhiễm trùng, mất nước, thuốc men, hoặc sự suy giảm chức năng não do bệnh lý.

Khi gặp tình trạng này, mục tiêu chính là giúp người bệnh an dịu và thoải mái. Các biện pháp bao gồm tạo môi trường yên tĩnh, sử dụng các thuốc an thần theo chỉ định của bác sĩ, trong đó các thuốc nhóm benzodiazepine (như Midazolam) thường là lựa chọn ưu tiên để giảm kích động và mang lại sự bình yên.

2. Cảm thấy rất mệt mỏi và buồn ngủ

Mệt mỏi là dấu hiệu người bị ung thư sắp chết trong những ngày cuối đời của bệnh nhân ung thư. Cảm giác mệt mỏi có thể trở nên tồi tệ hơn mỗi ngày, kèm theo buồn ngủ, yếu ớt và rối loạn giấc ngủ. Mệt mỏi có thể ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày và giảm chất lượng cuộc sống. Không khuyến cáo bắt đầu thuốc kích thích thần kinh trong giai đoạn hấp hối. Tuy nhiên có thể cân nhắc corticosteroid ngắn hạn nếu phù hợp mục tiêu chăm sóc.

3. Giảm ăn uống và khát nước

Khi sự sống dần tàn lụi, cơ thể bệnh nhân ung thư không còn nhu cầu ăn uống như trước. Họ có thể chán ăn, khó nuốt hoặc chỉ uống được một lượng nước rất ít, thậm chí ngừng ăn hoàn toàn. Đây là phản ứng tự nhiên khi các cơ quan suy yếu, dẫn đến cơ thể suy nhược, không phải dấu hiệu bị “bỏ đói” hay “khát nước”. Vì vậy, không nên ép ăn/uống; việc bù dịch tĩnh mạch/dưới da cần cá thể hóa, vì lợi ích không rõ ràng và có thể làm tăng khó chịu (tăng đờm/phù).

4. Tiếng thở gấp, thở khò khè

Tiếng thở gấp, thở khò khè thường xuất hiện khi dịch nhầy hoặc nước bọt tích tụ trong đường thở trên, đặc biệt khi bệnh nhân ung thư ở trạng thái gần hôn mê. Triệu chứng này không nhất thiết gây đau nhưng có thể khiến người chăm sóc lo lắng. Ưu tiên đổi tư thế, giảm dịch truyền. Chỉ nên hút nông khi thật cần, tránh hút sâu định kỳ và có thể cân nhắc thuốc chống tiết theo chỉ định.

Xem thêm: Ung thư nào nhẹ nhất

5. Yếu cơ, mất khả năng vận động

Cơ thể bệnh nhân ung thư sắp chết dần suy kiệt, cơ bắp yếu đi rõ rệt, khiến họ khó ngồi dậy, đi lại hoặc thậm chí tự xoay trở trên giường. Hầu hết các hoạt động thường ngày như ăn uống, vệ sinh cá nhân đều cần đến sự trợ giúp. Đây là hậu quả của quá trình tiêu hao năng lượng kéo dài và được ghi nhận thường xuyên ở bệnh nhân ung thư trong những ngày cuối đời.

Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)

• Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
• Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
• Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
• Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

6. Vấn đề tiểu tiện

Trong những ngày cuối, thận suy yếu khiến lượng nước tiểu khi tiểu tiện giảm rõ rệt, nước tiểu trở nên sẫm màu và đặc hơn. Song song đó, tuần hoàn máu kém khiến tay chân lạnh, da xuất hiện những vết bầm tím hoặc lốm đốm tím. Các dấu hiệu này có thể xuất hiện trong vòng vài giờ đến vài ngày trước khi tử vong ở bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối sắp chết.

7. Xuất huyết

Xuất huyết là tình trạng bệnh nhân ung thư dễ chảy máu, có thể xảy ra ở niêm mạc miệng, mũi, hoặc các vết thương trên da. Nguyên nhân thường liên quan đến giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu hoặc tác dụng phụ của thuốc.

Cần phân biệt giữa chảy máu nhẹ (rỉ rả) và xuất huyết ồ ạt (hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng). Với chảy máu nhẹ, có thể chăm sóc tại chỗ. Trong trường hợp xảy ra xuất huyết ồ ạt, mục tiêu chăm sóc giảm nhẹ lúc này là sử dụng thuốc an thần mạnh ngay lập tức theo chỉ định của bác sĩ để người bệnh không phải trải qua sự hoảng loạn và đau đớn.

Xem thêm: Ung thư nào chết nhanh nhất?

8. Dấu hiệu ít gặp nhưng quan trọng

Ngoài các dấu hiệu người bị ung thư sắp chết trên, một số bệnh nhân có thể xuất hiện:

• Rối loạn huyết áp và nhịp tim: Huyết áp tụt, mạch yếu dần, đôi khi ngắt quãng. Đây là dấu hiệu cho thấy tim sắp ngừng hoạt động.
• Thay đổi màu sắc khuôn mặt: Da mặt nhợt nhạt, xám hoặc tái đi rõ rệt trong những giờ cuối. Đây là phản ánh của tình trạng giảm oxy và tuần hoàn máu suy yếu.

Chăm sóc vào những ngày cuối đời của bệnh nhân ung thư

Những ngày cuối đời là giai đoạn vô cùng nhạy cảm, cả với người bệnh lẫn gia đình. Lúc này, mục tiêu điều trị không còn tập trung vào chữa khỏi mà hướng tới giảm đau, mang lại sự thoải mái cho bệnh nhân. Theo hướng dẫn của NCCN Palliative Care (2024), việc chăm sóc giảm nhẹ toàn diện là yếu tố then chốt giúp người bệnh ra đi an yên.

1. Kiểm soát triệu chứng và giảm đau

Giảm đau và kiểm soát các triệu chứng như khó thở, loét da, bí tiểu hay mê sảng là ưu tiên hàng đầu. Bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau, thuốc an thần hoặc các biện pháp hỗ trợ khác để duy trì sự thoải mái tối đa. Việc thường xuyên đánh giá và điều chỉnh liều thuốc nhằm tránh đau đớn kéo dài cho bệnh nhân.

2. Hỗ trợ dinh dưỡng và chăm sóc cơ thể

Khi bệnh nhân ung thư không còn nhu cầu ăn uống, gia đình không nên ép ăn mà chỉ cần giữ miệng, môi luôn ẩm bằng nước hoặc gạc thấm ướt. Việc vệ sinh cơ thể nhẹ nhàng, thay đổi tư thế thường xuyên giúp phòng loét tì đè và mang lại cảm giác dễ chịu hơn. Đây là những biện pháp đơn giản nhưng đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc cuối đời.

Xem thêm: Ung thư nên ăn gì?

3. Giao tiếp và hỗ trợ tinh thần

Ngoài thể chất, nhu cầu tinh thần của người bệnh ung thư cũng rất quan trọng. Lắng nghe, trò chuyện nhẹ nhàng, an ủi hoặc đơn giản là hiện diện bên cạnh giúp họ cảm thấy được yêu thương và an toàn. Nhiều nghiên cứu cho thấy hỗ trợ tinh thần giúp giảm lo âu, giúp bệnh nhân ra đi thanh thản hơn. Gia đình cũng nên được tư vấn để chuẩn bị tâm lý cho sự mất mát sắp tới.

4. Phối hợp với đội ngũ y tế và chăm sóc tại nhà

Chăm sóc cuối đời nên có sự phối hợp giữa bác sĩ, điều dưỡng và gia đình để đảm bảo người bệnh nhận được hỗ trợ tốt nhất. Tùy tình trạng, bệnh nhân ung thư có thể được chăm sóc tại bệnh viện hoặc tại nhà. Việc lựa chọn hình thức nào cần dựa trên mong muốn của người bệnh và điều kiện của gia đình, miễn sao đảm bảo sự thoải mái tối đa cho họ.

Xem thêm:

• 7 Loại ung thư có khả năng chữa khỏi
• Ung thư tiêm morphin sống được bao lâu?