Trong những năm gần đây, ung thư buồng trứng là một trong những bệnh có tỷ lệ tử vong cao ở nước ta. Ung thư buồng trứng nếu được chẩn đoán sớm có ý nghĩa quan trọng nâng cao tỷ lệ hồi phục và hạn chế ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ.

Xét nghiệm dấu ấn ung thư buồng trứng là một trong những phương pháp hiện đại, được sử dụng để chẩn đoán ung thư buồng trứng, đặc biệt là kết hợp cùng các loại xét nghiệm khác sẽ giúp tầm soát ung thư từ giai đoạn sớm chưa có dấu hiệu rõ ràng và chưa di căn sang các bộ phận khác.

Dấu Ấn Ung Thư Buồng Trứng CA 125 Là Gì?

Dấu ấn ung thư buồng trứng CA 125 là một loại protein có thể được sản xuất bởi các tế bào ung thư buồng trứng và có nồng độ cao trong máu.

Tuy nhiên cũng có một số trường hợp khiến nồng độ CA 125 tăng cao nhưng không phải ung thư như phụ nữ đến chu kỳ kinh nguyệt, u nang buồng trứng hoặc viêm màng trong tử cung.

Xét Nghiệm CA 125

Xét nghiệm CA 125 là gì? Có thể hiểu rằng xét nghiệm CA 125 giúp đo được nồng độ của chất CA 125 trong máu để chẩn đoán bệnh.

Theo thống kê có đến 50 – 70% trường hợp bệnh nhân mắc bệnh ung thư có nồng độ CA 125 (carcinama antigen) tăng vượt mức bình thường.

Như vậy, CA 125 test là xét nghiệm được sử dụng phổ biến nhằm mục đích chẩn đoán ung thư buồng trứng và kết hợp cùng các loại kiểm tra khác góp phần chẩn đoán và định hướng điều trị.

Tuy nhiên, độ đặc hiệu và độ nhạy của xét nghiệm CA 125 không cao nên vẫn chưa đáp ứng được việc chẩn đoán lâm sàng. Vì thông qua xét nghiệm nồng độ CA 125 chỉ tăng lên mức 50% đối với ung thư ở giai đoạn sớm và tăng lên mức 80% đối với ung thư buồng trứng thể biểu mô.

Với phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh thì kết quả xét nghiệm CA 125 là đáng tin cậy. Nhưng đối với những bệnh nhân chưa có triệu chứng rõ ràng, xét nghiệm dấu ấn ung thư buồng trứng cần kết hợp với các loại chẩn đoán, siêu âm và các phương pháp khác để có kết quả chính xác nhất.

Ý Nghĩa Xét Nghiệm CA 125

Giúp theo dõi và điều trị ung thư: Khi các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị ung thư nội mạc tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư ống dẫn trứng hay phúc mạc sẽ được chỉ định làm xét nghiệm CA 125, thông qua kết quả xét nghiệm giúp hỗ trợ việc theo dõi và điều trị bệnh.

Sàng lọc ung thư buồng trứng đối với những trường hợp có nguy cơ cao: Trong trường hợp bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ phát triển thành ung thư cao, có tiền sử gia đình đã mắc ung thư buồng trứng cũng được yêu cầu làm xét nghiệm CA 125 để sàng lọc và chẩn đoán.

YiQP9BjKscBADmlSWPDjb4ZaUYiVmlPyxyUiutTVTgyn8lxruEFU3jGH2MFRv23KdU4OoE58Ta26zMNW_1609928488.jpg
Xét nghiệm CA 125 có ý nghĩa trong việc sàng lọc ung thư

Giúp kiểm tra theo dõi ung thư tái phát: Thông qua xét nghiệm đo nồng độ CA 125 giúp bác sĩ kiểm tra được khả năng ung thư buồng trứng tái phát sau điều trị.

Đối với những trường hợp nghi ngờ mắc ung thư nội mạc tử cung, ung thư buồng trứng, ống dẫn trứng cũng được bác sĩ yêu cầu làm xét nghiệm CA 125 để kiểm tra. Thông thường có đến 80% trường hợp cho kết quả chỉ số CA 125 tăng cao.

Tuy nhiên xét nghiệm CA 125 không thể xác định chẩn đoán, nếu bệnh nhân vẫn nằm trong trường hợp nghi ngờ sẽ phải tiến hành các xét nghiệm khác kèm theo như siêu âm qua âm đạo và chụp cắt lớp vi tính.

Đối Tượng Nào Cần Làm Xét Nghiệm CA 125?

qiVHaOcFdSQ9SPHNdGE14gQzFY78kpADYEkH6P6niRGIdMMbDJGtsyjOURooVegpY1JfYbD6fnptMaCI_1609928606.jpg
Những đối tượng được chỉ định làm xét nghiệm dấu ấn ung thư

Những trường hợp được chỉ định làm xét nghiệm CA 125 để kiểm tra bao gồm:

  • Những người có tiền sử gia đình, nằm trong nhóm nguy cơ cao sẽ được tiến hành xét nghiệm dấu ấn ung thư để sàng lọc và phát hiện sớm ung thư buồng trứng.
  • Trường hợp bệnh nhân nghi ngờ ung thư buồng trứng thì các bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân cần làm xét nghiệm CA 125.
  • Trường hợp bệnh nhân đã được chẩn đoán và điều trị ung thư buồng trứng sau phẫu thuật, xét nghiệm CA 125 sẽ được tiến hành thường xuyên để theo dõi kết quả điều trị theo mốc thời gian 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng tuỳ theo giai đoạn bệnh.
  • Khi kết hợp cùng các dấu ấn ung thư AFP, β-hCG, CA19-9, CEA, HE4, xét nghiệm CA 125 có ý nghĩa dùng chẩn đoán ung thư buồng trứng.
  • CA 125 test được xem như dấu ấn ung thư loại 2 sẽ áp dụng trong trường hợp bệnh nhân bị nghi ngờ mắc bệnh ung thư phổi sau các dấu ấn ung thư loại 1 như CYFRA 21-1, ProGRP, NSE, SCC và CEA.

Quy Trình Tiến Hành Xét Nghiệm CA 125

Trước khi xét nghiệm, bệnh nhân không cần kiêng cử gì trong vấn đề ăn uống. Chỉ cần lưu ý không nên sử dụng chất kích thích sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Thông tin đến bác sĩ các loại thuốc đang sử dụng và nhờ bác sĩ tư vấn giải đáp thắc mắc, những lưu ý kèm theo nếu có đối với từng trường hợp bệnh.

Quy trình lấy mẫu xét nghiệm đơn giản, có độ an toàn cao. Mẫu máu lấy vào sáng sớm sẽ cho kết quả tốt hơn các khung giờ khác, chính vì thế bệnh nhân nên lưu ý về thời gian tiến hành xét nghiệm.

BfGlo6VvCdDwgFAn0r2dc5jdV1A1x1zEQYmsWfrBE70cnsOidt3W2UIgaQAsoy4GYiVXsbE1bqHg6lZN_1609928704.jpg
Xét nghiệm CA 125 được thực hiện thông qua mẫu máu lấy từ tĩnh mạch của bệnh nhân

Khi bắt đầu các bác sĩ sẽ quấn dải băng trên tay để ngăn máu lưu thông, tiếp theo sẽ sát trùng vùng tiêm rồi dùng kim tiêm vào đường tĩnh mạch để lấy máu. Mẫu máu sẽ cho vào ống nghiệm, bệnh nhân sẽ được sát trùng vết tiêm một lần nữa. 

Thời gian cho kết quả tùy thuộc vào trung tâm tiến hành xét nghiệm, thông thường từ 3 – 7 ngày sẽ có kết quả.

Những Yếu Tố Nào Ảnh Hưởng Đến Kết Quả Xét Nghiệm CA 125?

Có những yếu tố sẽ làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm dấu ấn ung thư buồng trứng bao gồm:

  • Đối với phụ nữ mang thai trong thời gian 3 tháng đầu và chu kỳ kinh nguyệt bình thường, kết quả nồng độ CA 125 có thể tăng nhẹ.
  • Trường hợp bệnh nhân bị viêm màng dạ con, xơ gan (bệnh lý màng bụng lành tính) thì nồng độ CA 125 sẽ tăng nhẹ.
  • Bệnh nhân thường xuyên hút thuốc lá, đặc biệt là hút thuốc trước khi tiến hành xét nghiệm sẽ làm tăng nồng độ CA 125.
  • Bệnh nhân đã phẫu thuật bụng trong thời gian gần khoảng 3 tuần trở lại đây thì mức CA 125 cũng tăng cao.

Có một số trường hợp dù bệnh nhân mắc bệnh ung thư buồng trứng nhưng CA 125 vẫn ở mức bình thường.

fsnr3MM2xirBTdy2BDqS2sIWpMyRNSrA5JHaKbgrGjjdmkW1XhuHQ2x8oeTc8R7SXspI9fGys0sMDk8j_1609928849.jpg
Những yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm CA 125

Nếu như các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc ung thư buồng trứng hoặc các loại ung thư khác thì sau xét nghiệm CA 125, bệnh nhân sẽ được yêu cầu thực hiện thêm các loại chẩn đoán khác và sinh thiết để kiểm tra chuyên sâu. 

Như vậy kết quả xét nghiệm CA 125 đôi khi cũng bị ảnh hưởng bởi những yếu tố khác nhau, trước khi làm xét nghiệm bạn nên lưu ý và nhờ sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn một cách cụ thể nhất.

Kết Quả Chỉ Số CA 125

Kết quả xét nghiệm CA 125 bình thường khi chỉ số nằm trong khoảng: 0—35 đơn vị/ml hay < 35kU/l (đơn vị SI).

Chỉ số CA 125 tăng khi nào? Chỉ số CA 125 tăng cao có thể phản ánh những dấu hiệu bất thường của cơ thể, có thể xuất phát từ các bệnh lý hoặc sức khỏe có vấn đề.

Chỉ số CA 125 có thể liên quan đến kích thước khối u trong cơ thể người bệnh:

  • Đối với khối u có kích thước < 1cm: Chỉ số CA 125 có thể vẫn nằm ở mức bình thường.
  • Đối với khối u có kích thước > 2cm: Chỉ số CA 125 tăng > 65U / mL.

Chỉ số CA 125 dùng đánh giá kết quả theo dõi điều trị ung thư buồng trứng:

  • Mức độ CA 125 sẽ trở về mức bình thường nếu bệnh nhân được loại bỏ hoàn toàn khối u sau phẫu thuật khoảng từ 2 đến 3 tuần.
  • Nếu mức độ CA 125 vẫn ở mức cao có nghĩa là ung thư không đáp ứng với điều trị, lúc này các bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ điều trị mới phù hợp với tình trạng bệnh nhân.
b0mGoHwIrIr4Z7XmUoeKu2E4ZnmNPvCcRdZv0Q1Ku2leebgLRF7Nj7duvnaNMw1MQtuxpuo9prhKupu3_1609928903.jpg
Thông qua chỉ số CA 125 có ý nghĩa trong việc theo dõi điều trị ung thư buồng trứng

Chỉ số CA 125 giúp theo dõi tái phát ung thư: Sau khi điều trị ung thư, bệnh nhân sẽ được tiến hành xét nghiệm CA 125 theo định kỳ, nếu chỉ số CA 125 ở mức cao thì có khả năng tái phát ung thư trở lại.

Chỉ số CA 125 giúp tiên lượng ung thư buồng trứng:

  • Nếu chỉ số CA 125 của bệnh nhân trước khi tiến hành phẫu thuật nằm ở mức > 65 U/mL, điều này cho thấy tiên lượng rất xấu.
  • Sau khi hoá trị mức độ CA 125 vẫn nằm ở mức cao không có dấu hiệu hạ xuống cho thấy tiên lượng xấu.
  • Sau 3 đợt điều trị, xét nghiệm CA 125 cho kết quả chỉ số ở mức ≤10 U/mL thì thời gian sống sót trung bình của bệnh nhân là 5 năm, nếu ở mức CA 125 ≥100 U/mL thì thời gian sống sót trung bình của bệnh nhân ở mức rất thấp chỉ khoảng 7 tháng.

Không chỉ liên quan đến ung thư buồng trứng, mà chỉ số CA 125 còn tăng cao khi bệnh nhân mắc các bệnh ung thư khác như ung thư phổi, ung thư vú, ung thư do lạc nội mạc tử cung, ung thư đại trực tràng…

Hy vọng, thông qua bài viết này bạn sẽ hiểu rõ về dấu ấn ung thư buồng trứng có ý nghĩa như thế nào trong việc chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh, cũng như kết quả chỉ số CA 125 tăng cao phản ánh điều gì.

Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến ung thư buồng trứng bạn cần đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám chẩn đoán để phát hiện bệnh và điều trị sớm.

Hãy chọn chi nhánh gần bạn để thăm khám và nhận kết quả trực tuyến nhanh chóng.