9 biện pháp phòng tránh ung thư gan từ chuyên gia

Q: Khi nào cần phòng chống ung thư gan

Các chuyên gia y tế khuyến cáo bạn nên chủ động phòng ngừa ung thư gan từ rất sớm và duy trì lâu dài, không nên chờ đến khi có nguy cơ mắc bệnh mới bắt đầu quan tâm.Mọi hướng dẫn y khoa quốc tế đều nhấn mạnh rằng: việc phòng ngừa ung thư gan này là một quá trình dài hạn, diễn ra liên tục xuyên suốt cuộc đời. Ở mỗi độ tuổi sẽ có những bước khác nhau, nhưng hầu hết đều xoay quanh việc giảm thiểu tối đa các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Q: Tiêm vắc-xin viêm gan B

Viêm gan B mạn tính là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan. Tình trạng nhiễm trùng virus viêm gan B kéo dài sẽ gây xơ gan, tạo môi trường thuận lợi để phát triển ung thư. Vậy nên việc tiêm phòng vắc-xin chính là giải pháp hữu hiệu nhất, được xem là “tiêu chuẩn” trong mọi hướng dẫn phòng ngừa ung thư gan.Mọi đối tượng cần tiêm vắc-xin viêm gan B, bao gồm:Trẻ sơ sinh.Trẻ em, thanh thiếu niên.Người trưởng thành chưa có miễn dịch với virus viêm gan B.Người làm trong ngành công an, quân đội, y tế…Người mắc bệnh gan mạn tính như gan nhiễm mỡ, xơ gan…Người tiêm chích ma túy, tham gia QHTD không an toàn.

Q: Tránh thực phẩm mốc, hư hỏng

Trong các loại ngũ cốc, hạt, đậu phộng hoặc ngô (bắp) bị nấm mốc có chứa độc tố vi nấm aflatoxin. Chất độc aflatoxin này là một trong những chất gây ung thư gan mạnh nhất, nhiễm độc càng nhiều thì tỷ lệ mắc ung thư càng cao.Thậm chí, nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng nếu nhiễm độc aflatoxin cùng với virus viêm gan B/C thì nguy cơ mắc ung thư gan sẽ tăng gấp nhiều lần.Do đó không ăn thực phẩm ôi thiu để tránh nhiễm độc aflatoxin và ung thư gan như sau:Bảo quản thực phẩm khô ráo, thoáng mát, tránh tích trữ quá lâu.Không sử dụng, ngay cả khi nấu chín, khi thực phẩm có dấu hiệu mốc, đổi màu hoặc có mùi lạ.Chọn mua thực phẩm từ nguồn đáng tin cậy, được kiểm định an toàn.

Q: Ăn uống lành mạnh nhiều dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng từ rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt, chất xơ và các loại cá béo giúp giảm viêm và cải thiện chức năng gan. Đặc biệt, ăn uống lành mạnh còn ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ - vốn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan ở mọi lứa tuổi.Hơn nữa, thói quen ăn uống đúng giờ còn hỗ trợ gan hoạt động ổn định, góp phần hạn chế các tổn thương tế bào gan giúp phòng chống ung thư gan một cách bền vững.Chuyên gia y tế hướng dẫn thói quen ăn uống đúng cách như sau:Tăng cường rau củ quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt cá, các loại hạt và dầu thực vật lành mạnh.Tránh tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán, thịt đỏ.Hạn chế đồ uống có cồn hoặc nhiều đường.Uống đủ nước.Ăn đúng giờ, tránh bỏ bữa, tránh ăn khuya.

Q: Xét nghiệm tầm soát ung thư gan

Đây là giải pháp tốt nhất để phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư gan và có hướng chữa trị hiệu quả. Việc này đặc biệt hữu ích khi khối u còn nhỏ và các phương pháp điều trị triệt để vẫn còn khả thi.Qua những xét nghiệm dấu ấn ung thư AFP và siêu âm gan, tỷ lệ phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm thường tăng đáng kể. Bằng cách này, tầm soát không chỉ mang ý nghĩa phát hiện bệnh mà còn đóng vai trò phòng ngừa, ngăn chặn bệnh tiến triển nặng và giảm gánh nặng tử vong do ung thư.

Bên cạnh xét nghiệm tầm soát ung thư gan thì việc tiêm phòng vắc-xin, thay đổi lối sống lành mạnh, bỏ rượu bia, thuốc lá cũng là những cách phòng ngừa bệnh hiệu quả. Trong bài viết này, DIAG sẽ giải thích chi tiết từng biện pháp phòng tránh ung thư gan với hướng dẫn cụ thể cho từng giải pháp.

Khi nào cần phòng chống ung thư gan

Các chuyên gia y tế khuyến cáo bạn nên chủ động phòng ngừa ung thư gan từ rất sớm và duy trì lâu dài, không nên chờ đến khi có nguy cơ mắc bệnh mới bắt đầu quan tâm.

Mọi hướng dẫn y khoa quốc tế đều nhấn mạnh rằng: việc phòng ngừa ung thư gan này là một quá trình dài hạn, diễn ra liên tục xuyên suốt cuộc đời. Ở mỗi độ tuổi sẽ có những bước khác nhau, nhưng hầu hết đều xoay quanh việc giảm thiểu tối đa các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Các biện pháp phòng tránh ung thư gan hiệu quả

Việc tiêm ngừa vắc-xin đủ liệu và xây dựng thói quen sống lành mạnh là những cách cơ bản nhất để phòng ngừa ung thư gan, đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào gan. Ngoài ra cần chú ý thăm khám định kỳ để được bác sĩ kiểm tra sức khỏe toàn diện.

Cụ thể từng biện pháp như sau.

1. Tiêm vắc-xin viêm gan B

Viêm gan B mạn tính là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan. Tình trạng nhiễm trùng virus viêm gan B kéo dài sẽ gây xơ gan, tạo môi trường thuận lợi để phát triển ung thư. Vậy nên việc tiêm phòng vắc-xin chính là giải pháp hữu hiệu nhất, được xem là “tiêu chuẩn” trong mọi hướng dẫn phòng ngừa ung thư gan.

Mọi đối tượng cần tiêm vắc-xin viêm gan B, bao gồm:

Trẻ sơ sinh.
Trẻ em, thanh thiếu niên.
Người trưởng thành chưa có miễn dịch với virus viêm gan B.
Người làm trong ngành công an, quân đội, y tế…
Người mắc bệnh gan mạn tính như gan nhiễm mỡ, xơ gan…
Người tiêm chích ma túy, tham gia QHTD không an toàn.

*Tiêm vắc xin viêm gan B là biện pháp phòng tránh ung thư gan ở mọi lứa tuổi.*

2. Điều trị nhiễm virus viêm gan B và C

Cả hai loại virus viêm gan này đều là nguyên nhân chính gây viêm gan mạn tính, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan. Thuốc kháng virus là lựa chọn điều trị hiệu quả, giảm tình trạng viêm và xơ hóa do virus gây ra, nhờ đó giảm đáng kể nguy cơ ung thư.

Ngay cả khi đã tiêm phòng đầy đủ thì vẫn không được chủ quan mà bỏ qua điều trị. Người bệnh cần chủ động thăm khám định kỳ, uống thuốc đúng liều, đúng thời điểm theo hướng dẫn của bác sĩ của loại bỏ virus hoàn toàn.

Việc chữa trị kịp thời và duy trì ổn định giúp ngăn chặn tiến triển của bệnh gan, từ đó đảm bảo hiệu quả phòng ngừa ung thư ở mức tối đa.

Tầm soát ung thư ctDNA (SPOT-MAS)

Phát hiện 10 loại ung thư phổ biến: Vú, phổi, dạ dày, gan – đường mật, đại – trực tràng, đầu – cổ, nội mạc tử cung, buồng trứng, tuyến tụy, thực quản
Khả năng phát hiện gấp 10 lần so với dấu ấn sinh hoá máu truyền thống
Quy trình đơn giản, nhanh chóng, nhận kết quả online
Xét nghiệm ngoài giờ hành chính tại hơn 40+ điểm lấy mẫu DIAG

TÌM HIỂU THÊM

200+

Cơ sở y tế đối tác

2400+

Bác sĩ tin tưởng

3. Tránh thực phẩm mốc, hư hỏng

Trong các loại ngũ cốc, hạt, đậu phộng hoặc ngô (bắp) bị nấm mốc có chứa độc tố vi nấm aflatoxin. Chất độc aflatoxin này là một trong những chất gây ung thư gan mạnh nhất, nhiễm độc càng nhiều thì tỷ lệ mắc ung thư càng cao.

Thậm chí, nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng nếu nhiễm độc aflatoxin cùng với virus viêm gan B/C thì nguy cơ mắc ung thư gan sẽ tăng gấp nhiều lần.

Do đó không ăn thực phẩm ôi thiu để tránh nhiễm độc aflatoxin và ung thư gan như sau:

Bảo quản thực phẩm khô ráo, thoáng mát, tránh tích trữ quá lâu.
Không sử dụng, ngay cả khi nấu chín, khi thực phẩm có dấu hiệu mốc, đổi màu hoặc có mùi lạ.
Chọn mua thực phẩm từ nguồn đáng tin cậy, được kiểm định an toàn.

Xem thêm: Dấu hiệu ung thư gan giai đoạn đầu

*Thực phẩm mốc chứa nhiều chất aflatoxin có thể gây ung thư gan mạnh.*

4. Ăn uống lành mạnh nhiều dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng từ rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt, chất xơ và các loại cá béo giúp giảm viêm và cải thiện chức năng gan. Đặc biệt, ăn uống lành mạnh còn ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ – vốn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan ở mọi lứa tuổi.

Hơn nữa, thói quen ăn uống đúng giờ còn hỗ trợ gan hoạt động ổn định, góp phần hạn chế các tổn thương tế bào gan giúp phòng chống ung thư gan một cách bền vững.

Chuyên gia y tế hướng dẫn thói quen ăn uống đúng cách như sau:

Tăng cường rau củ quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt cá, các loại hạt và dầu thực vật lành mạnh.
Tránh tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán, thịt đỏ.
Hạn chế đồ uống có cồn hoặc nhiều đường.
Uống đủ nước.
Ăn đúng giờ, tránh bỏ bữa, tránh ăn khuya.

Xem thêm: Ung thư gan ăn gì?

5. Ngừng uống rượu bia

Cồn là tác nhân gây tổn thương gan trực tiếp, đặc biệt nếu uống trong thời gian dài. Lạm dụng rượu bia thường dân dẫn đến gan nhiễm mỡ do rượu, viêm gan do rượu và cuối cùng là xơ gan, tạo nền tảng thuận lợi cho tế bào ung thư phát triển mạnh mẽ.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, giảm hoặc ngừng uống rượu bia có thể đảo ngược phần nào những tổn thương trong giai đoạn sớm, từ đó giảm tiến triển thành xơ gan và ung thư gan.

Bỏ uống hoàn toàn rượu bia là giải pháp phòng chống hiệu quả. Ngay cả việc hạn chế bia rượu cũng không nên, bởi dù lượng tiêu thụ thấp vẫn có thể gây hại cho gan trong dài hạn. Thay vào đó nên uống nước lọc, trà thảo mộc, nước ép trái cây ít đường.

Xem thêm: Ung thư gan có chữa được không?

6. Bỏ hút thuốc lá

Trong thuốc lá và khói thuốc có hơn 7.000 chất độc hại. Trong đó bao gồm nhiều chất có khả năng gây đột biến gen và trực tiếp gây ung thư gan, chẳng hạn như chất acetaldehyde, N’-nitrosonornicotine, benzo[a]pyrene, formaldehyde. Những chất độc này sẽ trực tiếp tấn công vào tế bào gan khi tích tụ nhiều trong cơ thể, làm tăng nguy cơ hình thành ung thư gan.

Hút thuốc không chỉ gây viêm mạn tính trong gan mà còn làm trầm trọng thêm quá trình xơ hóa, từ đó thúc đẩy tiến triển thành ung thư. Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư gan cao hơn đáng kể so với người không hút.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã nhấn mạnh: nguy cơ ung thư gan giảm dần theo thời gian sau khi ngừng hút thuốc, chứng minh việc bỏ thuốc mang lại lợi ích rõ rệt cho sức khỏe gan.

*Bỏ hút thuốc lá là biện pháp phòng chống ung thư gan tuyệt vời cũng như đảm bảo sức khỏe lá gan.*

7. Tập thể dục đều đặn

Những người duy trì thói quen vận động đều đặn có mức độ viêm toàn thân thấp hơn, chức năng gan tốt hơn và tỷ lệ mắc ung thư gan giảm đáng kể so với người ít vận động.

Điều này là do hoạt động thể chất có thể giúp cải thiện sức khỏe chuyển hóa, ngăn ngừa béo phì, tiểu đường loại 2 và bệnh gan nhiễm mỡ liên quan chuyển hóa – vốn là những yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến ung thư gan.

Tập luyện cũng góp phần điều hòa nội tiết, cải thiện độ nhạy insulin và giảm stress oxy hóa, từ đó hạn chế sự tổn thương và đột biến ADN có thể tiến triển thành ung thư trong tế bào gan.

Hướng dẫn tập thể dục phù hợp như sau:

Luyện tập thể dục ít nhất 30 – 45 phút mỗi ngày.
Vận động nhẹ kết hợp với tập sức mạnh cơ bắp, tập gym xen kẽ hợp lý.
Biến hoạt động thể chất thành thói quen hàng ngày: đi cầu thang bộ thay vì thang máy, vận động nhẹ giữa giờ làm việc…

8. Duy trì cân nặng lý tưởng

Nhiều nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc ung thư gan tăng song song với tỷ lệ béo phì toàn cầu. Điều này là do thừa cân, béo phì làm tăng kháng insulin, tích tụ mỡ trong gan, thúc đẩy viêm mạn tính và stress oxy hóa. Tất cả góp phần dẫn đến viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư gan.

Ngược lại, khi duy trì cân nặng giới hạn an toàn thì tình trạng viêm và rối loạn chuyển hóa giảm đi rõ rệt, góp phần giảm nguy cơ tiến triển thành ung thư gan. Điều này cho thấy cân nặng hợp lý luôn là “lá chắn sinh học” bảo vệ gan lâu dài và hiệu quả.

Mỗi người nên chủ động duy trì cân nặng lý tưởng như sau:

Giảm cân nếu thừa cân.
Duy trì chỉ số khối cơ thể BMI 18.5 – 22.9.
Kết hợp chế độ ăn cân bằng cùng với tập thể dục đều đặn.
Kiểm soát vòng eo < 90cm đối với nam và < 80cm đối với nữ.

9. Chủ động xét nghiệm tầm soát ung thư gan

Đây là giải pháp tốt nhất để phát hiện sớm các dấu hiệu ung thư gan và có hướng chữa trị hiệu quả. Việc này đặc biệt hữu ích khi khối u còn nhỏ và các phương pháp điều trị triệt để vẫn còn khả thi.

Qua những xét nghiệm dấu ấn ung thư AFP và siêu âm gan, tỷ lệ phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm thường tăng đáng kể. Bằng cách này, tầm soát không chỉ mang ý nghĩa phát hiện bệnh mà còn đóng vai trò phòng ngừa, ngăn chặn bệnh tiến triển nặng và giảm gánh nặng tử vong do ung thư.

*Trung Tâm Y Khoa DIAG với hơn 40 điểm lấy mẫu khắp TPHCM giúp bạn thuận tiện trong việc tầm soát ung thư gan.*

Để tầm soát ung thư gan hiệu quả, bạn có thể đến các bệnh viện, phòng khám hoặc các trung tâm y tế như DIAG. Trung Tâm Y Khoa DIAG có những gói xét nghiệm chuyên sâu, hỗ trợ sàng lọc nhiều bệnh ung thư khác nhau với mức giá tiết kiệm nhất.