Trị cao huyết áp hiệu quả và những lưu ý khi thực hiện

Cao huyết áp ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?

Cao huyết áp là một bệnh lý tim mạch nguy hiểm, có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến nhiều cơ quan trong cơ thể nếu không được kiểm soát tốt. Khi áp lực máu lên thành động mạch luôn ở mức cao, hệ tim mạch và các cơ quan khác sẽ phải chịu ảnh hưởng tiêu cực, làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

• Đột quỵ: Tăng huyết áp làm suy yếu thành mạch máu, dẫn đến nguy cơ hình thành cục máu đông hoặc vỡ mạch máu trong não. Điều này có thể gây tai biến mạch máu não, dẫn đến liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, thậm chí tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
• Bệnh tim mạch: Tăng huyết áp khiến cho tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, gây áp lực lên thành tim. Về lâu dài, tình trạng này có thể dẫn đến suy tim, đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim.
• Suy thận: Thận đóng vai trò lọc máu và đào thải chất độc ra khỏi cơ thể. Tăng huyết áp có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận, làm suy giảm chức năng lọc máu và dẫn đến suy thận mạn tính.
• Rối loạn thị lực: Tăng huyết áp gây tổn thương các mạch máu nhỏ trong võng mạc, làm giảm thị lực, xuất huyết mắt hoặc thậm chí có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.
• Suy giảm nhận thức, sa sút trí tuệ: Huyết áp cao ảnh hưởng đến tuần hoàn máu lên não, làm tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ, mất tập trung và có thể dẫn đến bệnh Alzheimer hoặc các dạng sa sút trí tuệ khác.

Xem thêm: Hậu quả của huyết áp cao

Dấu hiệu nhận biết cao huyết áp

Cao huyết áp thường tiến triển âm thầm, không gây ra triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi tăng huyết áp kéo dài, cơ thể có thể xuất hiện một số dấu hiệu cảnh báo sau:

• Nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt: Cảm giác đau đầu âm ỉ, đặc biệt vào buổi sáng, hoặc chóng mặt khi thay đổi tư thế đột ngột có thể là dấu hiệu của tăng huyết áp.
• Tim đập nhanh, hồi hộp: Tăng huyết áp khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, gây ra cảm giác tim đập nhanh, đánh trống ngực hoặc hồi hộp không rõ nguyên nhân.
• Khó thở, đau tức ngực: Tình trạng này có thể xảy ra do tim chịu áp lực lớn hơn, làm giảm khả năng bơm máu và cung cấp oxy cho cơ thể. Nếu cơn đau tức ngực kéo dài, cần kiểm tra sức khỏe ngay vì có thể liên quan đến bệnh tim mạch.
• Mờ mắt, suy giảm thị lực: Huyết áp cao có thể ảnh hưởng đến các mạch máu trong mắt, gây rối loạn thị lực, nhìn mờ hoặc xuất hiện các đốm đen trong tầm nhìn.
• Chảy máu cam không rõ nguyên nhân: Mặc dù không phải ai bị cao huyết áp cũng gặp tình trạng này, nhưng ở một số trường hợp, tăng huyết áp có thể làm tổn thương các mao mạch nhỏ trong mũi, dẫn đến chảy máu cam.

Do cao huyết áp có thể diễn tiến âm thầm mà không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, việc kiểm tra huyết áp định kỳ là rất quan trọng.

Xem thêm: Cách nhận biết huyết áp cao hay thấp

Cách điều trị tăng huyết áp

Các cách chữa cao huyết áp tập trung vào việc kết hợp giữa thay đổi lối sống và, nếu cần thiết, sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Giảm cân nếu thừa cân – béo phì

Thừa cân làm tăng áp lực lên hệ tim mạch, khiến tim phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu. Giảm từ 5-10% trọng lượng cơ thể có thể giúp huyết áp giảm đáng kể. Duy trì chỉ số BMI trong mức bình thường không chỉ cải thiện huyết áp mà còn giảm nguy cơ tai biến mạch máu não và bệnh tim mạch.

Xem thêm: Huyết áp cao nên làm gì?

Tập thể dục thường xuyên

Nên hoạt động thể chất ít nhất 150 phút/tuần giúp cải thiện lưu thông máu, giảm stress và ổn định huyết áp. Các bài tập như đi bộ nhanh, bơi lội, yoga Vận động ít nhất 150 phút mỗi tuần giúp tăng cường lưu thông máu, giảm căng thẳng và hỗ trợ kiểm soát huyết áp. Các bài tập như đi bộ nhanh, bơi lội, yoga giúp cải thiện sức khỏe tim mạch mà không gây áp lực quá lớn lên cơ thể.

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh

Hạn chế muối: Duy trì lượng muối tiêu thụ dưới 2,3g/ngày giúp giảm áp lực lên thành mạch và hạn chế giữ nước trong cơ thể.

Bổ sung khoáng chất quan trọng:

• Kali giúp cân bằng lượng natri, có nhiều trong chuối, rau lá xanh, khoai lang.
• Canxi hỗ trợ co bóp cơ tim, có trong sữa, hạnh nhân, cải xoăn.
• Magie giúp thư giãn mạch máu, có trong các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám.

Tăng cường thực phẩm giàu:

• Omega-3 có trong cá hồi, cá thu, hạt lanh giúp giảm viêm và bảo vệ mạch máu.
• Flavonoid trong trà xanh, cacao đen hỗ trợ giãn mạch và kiểm soát huyết áp.

Ưu tiên các loại thức ăn tự nhiên: Ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, và rau củ cung cấp chất xơ, giúp ổn định cholesterol và huyết áp.

Hạn chế rượu

Rượu có thể làm tăng huyết áp tâm thu và tâm trương, đồng thời gây rối loạn nhịp tim. Giới hạn mức tiêu thụ giúp duy trì huyết áp ổn định và giảm nguy cơ bệnh tim mạch.

Bỏ thuốc lá

Nicotine trong thuốc lá gây co mạch, làm tim phải hoạt động nhiều hơn để đẩy máu đi khắp cơ thể. Bỏ thuốc lá không chỉ giúp giảm huyết áp mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể.

Xem thêm: Khám cao huyết áp

Cắt giảm lượng caffeine

Tiêu thụ quá nhiều caffeine có thể làm tăng huyết áp tạm thời. Hạn chế cà phê, trà đặc hoặc đồ uống tăng lực giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả hơn.

Giảm căng thẳng

Căng thẳng kéo dài làm cơ thể tiết hormone gây co mạch và tăng huyết áp. Các phương pháp như thiền, hít thở sâu, tập yoga, nghe nhạc thư giãn có thể giúp kiểm soát stress và giữ huyết áp ổn định.

Ăn tỏi hoặc bổ sung chiết xuất tỏi

Tỏi chứa allicin, một hợp chất có tác dụng giãn mạch, tăng cường lưu thông máu và giảm huyết áp tự nhiên. Bổ sung tỏi trong chế độ ăn uống có thể hỗ trợ kiểm soát huyết áp một cách hiệu quả.

Đảm bảo giấc ngủ

Ngủ không đủ giấc có thể ảnh hưởng đến cơ chế điều hòa huyết áp. Duy trì 7-9 giờ ngủ mỗi đêm giúp hệ thần kinh được thư giãn, từ đó ổn định huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Sử dụng thuốc hạ huyết áp

Nếu việc thay đổi lối sống không đủ để kiểm soát huyết áp, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc. Một số nhóm thuốc phổ biến bao gồm:

• Thuốc lợi tiểu: Giúp thải bớt natri và nước, giảm áp lực lên mạch máu.
• Chẹn beta: Làm chậm nhịp tim, giảm gánh nặng cho tim.
• Chẹn kênh canxi: Giúp mạch máu thư giãn, giảm huyết áp.
• Ức chế men chuyển (ACE inhibitors): Ngăn chặn sự hình thành hormone làm co mạch, giúp hạ huyết áp.

Lưu ý khi điều trị cao huyết áp

Để đảm bảo hiệu quả của việc điều trị tăng huyết áp, cần lưu ý các điểm quan trọng sau:

• Không tự ý ngừng thuốc: Huyết áp cao cần được kiểm soát ổn định lâu dài. Việc dừng thuốc đột ngột có thể khiến tăng huyết áp đột biến, làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não hoặc nhồi máu cơ tim. Luôn tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.
• Theo dõi huyết áp định kỳ: Đo huyết áp thường xuyên giúp đánh giá hiệu quả điều trị và điều chỉnh phương pháp phù hợp khi cần thiết. Nếu chỉ số huyết áp thay đổi bất thường, cần tham khảo ý kiến bác sĩ ngay.
• Kiểm soát chế độ ăn uống: Tránh các loại gia vị, thức ăn có thể làm tăng huyết áp. Nên ưu tiên các loại thức ăn giàu kali, canxi, magie để giúp duy trì huyết áp ổn định.
• Kết hợp lối sống lành mạnh: Việc duy trì tập thể dục đều đặn, ăn uống khoa học và sử dụng thuốc theo hướng dẫn y khoa là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát bệnh lâu dài.

Xem thêm: Cao huyết áp có chữa được không?

Giải đáp thắc mắc

1. Làm thế nào để huyết áp trở lại bình thường?

Để ổn định huyết áp, cần áp dụng một chế độ sống lành mạnh gồm:

• Ăn uống cân bằng, giảm muối và chất béo bão hòa.
• Tập thể dục thường xuyên để tăng cường tuần hoàn máu.
• Hạn chế căng thẳng bằng cách thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý.
• Tuân thủ điều trị và theo dõi huyết áp định kỳ.

2. Huyết áp cao bao nhiêu thì gây đột quỵ?

Khi huyết áp ≥ 180/120 mmHg, nguy cơ tai biến mạch máu não tăng cao do mạch máu có thể bị vỡ hoặc tắc nghẽn, gây tổn thương não nghiêm trọng. Nếu gặp tình trạng này, cần cấp cứu ngay lập tức để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm: Sơ cứu người cao huyết áp tại nhà

3. Huyết áp lên cao uống gì để hạ?

Một số loại đồ uống có thể giúp hỗ trợ hạ huyết áp:

• Nước ép lựu: Chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp cải thiện tuần hoàn.
• Trà xanh: Giúp thư giãn mạch máu, hỗ trợ giảm huyết áp tự nhiên.
• Nước ép cần tây: Chứa kali giúp điều hoà huyết áp
• Sữa ít béo: Cung cấp canxi giúp kiểm soát huyết áp ổn định.
• Nước lọc: Giúp duy trì thể tích máu và hỗ trợ chức năng mạch máu.

4. Huyết áp cao không nên ăn gì?

Những loại thức ăn cần hạn chế để tránh làm tăng huyết áp:

• Muối và thực phẩm chế biến sẵn: Gây giữ nước, làm tăng áp lực lên thành mạch.
• Chất béo bão hòa, đồ chiên rán: Tăng nguy cơ vữa xơ động mạch, ảnh hưởng đến lưu thông máu.
• Rượu, caffeine, đồ uống có đường: Làm tăng huyết áp tạm thời và gây hại cho tim mạch.

Tổng kết

Trị cao huyết áp không chỉ dừng lại ở việc sử dụng thuốc mà cần điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống hợp lý. Bên cạnh đó việc kiểm tra huyết áp định kỳ và tuân thủ phác đồ điều trị là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ tai biến mạch máu nãovà bệnh tim mạch lâu dài.

Xem thêm: Cao huyết áp có phẫu thuật được không?