Huyết áp thấp có nguy hiểm không? Tụt huyết áp có chết không?

Huyết áp thấp có nguy hiểm không? Bệnh có thể gây chóng mặt, ngất xỉu, thậm chí đột quỵ nếu không được xử lý kịp thời. Tìm hiểu rõ hơn qua bài viết bên dưới của Diag!

Huyết áp thấp là gì?

Huyết áp là lực đẩy của máu lên thành động mạch khi tim bơm máu để giúp máu lưu thông, cung cấp oxy và dưỡng chất cho cơ thể. Nó được đo bằng hai chỉ số:

• Huyết áp tâm thu (số trên): Áp lực khi tim co bóp đẩy máu đi.
• Huyết áp tâm trương (số dưới): Áp lực khi tim nghỉ giữa các nhịp đập.

Huyết áp thấp, còn được gọi là hạ huyết áp (hypotension), là tình trạng khi áp lực máu trong động mạch giảm xuống dưới mức bình thường. Ở người trưởng thành khỏe mạnh, huyết áp bình thường dao động quanh mức 120/80 mmHg. Khi chỉ số huyết áp giảm xuống dưới 90/60 mmHg, người đó được coi là bị huyết áp thấp.

Các loại huyết áp thấp và nguyên nhân:

• Hạ huyết áp tư thế đứng: Xảy ra khi thay đổi tư thế đột ngột, khiến máu không kịp lưu thông lên não. Người bệnh thường cảm thấy chóng mặt, hoa mắt, nặng hơn là ngất ỉu.
• Hạ huyết áp sau ăn: Xảy ra sau khi ăn, đặc biệt là khi ăn quá no. Sau khi ăn, máu sẽ tập trung vào dạ dày để hỗ trợ tiêu hóa, làm giảm lượng máu lên não và các cơ quan khác. Điều này có thể gây chóng mặt, mệt mỏi, hoặc buồn ngủ.
• Hạ huyết áp qua trung gian thần kinh: Xảy ra khi đứng lâu hoặc căng thẳng quá mức, dẫn đến hệ thần kinh điều chỉnh huyết áp và nhịp tim sai.
• Huyết áp thấp nghiêm trọng: Xảy ra khi cơ thể bị sốc do mất máu, nhiễm trùng nặng, dị ứng nghiêm trọng, hoặc suy tim. Trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong.

Xem thêm: Huyết áp thấp là bao nhiêu?

Triệu chứng của huyết áp thấp

Các triệu chứng phổ biến của huyết áp thấp bao gồm:

• Chóng mặt hoặc choáng váng: Thường xảy ra khi thay đổi tư thế đột ngột.
• Mờ mắt: Thiếu máu cung cấp cho mắt.
• Mệt mỏi, yếu đuối: Cơ thể thiếu năng lượng và oxy.
• Buồn nôn: Do giảm lưu lượng máu đến dạ dày.
• Da lạnh, ẩm, và xanh xao: Thiếu máu cung cấp cho da.
• Thở nhanh, nông: Do cơ thể cố gắng bù đắp lượng oxy thiếu hụt.
• Nặng hơn có thể lú lẫn, ngất xỉu, do não không nhận đủ oxy.

Xem thêm: Huyết áp thấp ở người già

Tụt huyết áp có nguy hiểm không?

Tụt huyết áp đột ngột xảy ra khi huyết áp giảm nhanh chóng, làm cơ thể không kịp thích nghi. Điều này có thể dẫn đến:

• Choáng váng, mất thăng bằng: Xảy ra do lưu lượng máu lên não giảm, dẫn đến tình trạng thiếu oxy. Người bệnh có thể dễ ngã, té, ngất xỉu, hay mất phương hướng.
• Ngất xỉu: Do não không nhận đủ máu để duy trì hoạt động, dẫn đến thiếu oxy tạm thời. Người bệnh có thể bị mất ý thức, nặng hơn là ngất xỉu.
• Sốc: Do huyết áp tụt quá thấp, dẫn đến các cơ quan trong cơ thể không nhận đủ máu và oxy. Nếu không cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể bị thở gấp, mạch yếu, lú lẫn, và hôn mê, nặng hơn có thể dẫn đến suy đa tạng, tử vong.

Bệnh huyết áp thấp có nguy hiểm không?

Các rủi ro sức khỏe ở bệnh nhân huyết áp thấp gồm:

• Đột quỵ: Xảy ra khi não không nhận đủ lượng máu cần thiết, dẫn đến tế bào não bị tổn thương.
• Nhồi máu cơ tim: Do thiếu oxy cung cấp cho tim, dẫn đến các bệnh tim mạch. Người bệnh có thể cảm thấy đau ngực dữ dội, khó thở, hoặc ngực bị đè nặng.
• Suy giảm chức năng thận: Xảy ra do giảm lưu lượng máu đến thận. Lúc này, thận không thể lọc máu và loại bỏ nước, chất thải, dẫn đến tích tụ độc tố trong máu. Tình trạng kéo dài gây tổn thương thận, dẫn đến suy giảm chức năng.
• Tổn thương các cơ quan khác: Khi huyết áp thấp, lưu lượng máu đến não, tim, gan, và cơ bắp giảm, dẫn đến các cơ quan này không nhận đủ oxy để duy trì hoạt động, có thể khiến rối loạn chức năng như rối loạn nhịp tim, sốc.

Xem thêm: Huyết áp thấp nhất ở đâu?

Phương pháp chẩn đoán hạ huyết áp

Để chẩn đoán hạ huyết áp, bác sĩ thường chỉ định:

Đo huyết áp thường xuyên:

• Đo nhiều lần trong ngày, đặc biệt khi thay đổi tư thế (đứng lên, ngồi xuống) để kiểm tra sự thay đổi huyết áp.
• Phát hiện huyết áp thấp tư thế hoặc hạ huyết áp đột ngột.

Xét nghiệm máu:

• Kiểm tra thiếu máu, mất nước, hoặc rối loạn nội tiết (như suy giáp, suy thượng thận) gây hạ huyết áp.
• Đánh giá nồng độ đường huyết để loại trừ hạ đường huyết.

Xét nghiệm nước tiểu:

• Phát hiện tình trạng mất nước hoặc nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến huyết áp.
• Kiểm tra chức năng thận để đánh giá các vấn đề liên quan đến thận.

Điện tâm đồ (ECG):

• Đo hoạt động điện của tim để phát hiện nhịp tim bất thường, bệnh động mạch vành, hoặc rối loạn dẫn truyền điện tim.
• Giúp chẩn đoán suy tim hoặc viêm màng ngoài tim gây hạ huyết áp.

Siêu âm tim (Echocardiogram):

• Sử dụng sóng siêu âm để kiểm tra cấu trúc và chức năng của tim.
• Phát hiện suy tim, bệnh van tim, hoặc bất thường trong quá trình bơm máu của tim.

Nghiệm pháp bàn nghiêng (Tilt Table Test):

• Người bệnh nằm trên bàn có thể nghiêng lên xuống để kiểm tra phản ứng huyết áp và nhịp tim khi thay đổi tư thế.
• Giúp chẩn đoán huyết áp thấp tư thế hoặc huyết áp thấp thần kinh.

Phương pháp điều trị huyết áp thấp

Để điều trị hạ huyết áp, bác sĩ có thể chỉ định:

Thay đổi lối sống

• Uống đủ nước: Giúp tăng thể tích máu và ngăn mất nước.
• Bổ sung muối hợp lý: Tăng huyết áp tự nhiên, nhưng không nên dùng quá nhiều.
• Chia nhỏ bữa ăn: Giúp tránh tụt huyết áp sau khi ăn no.
• Tránh đứng lên quá nhanh: Đặc biệt là sau khi ngồi hoặc nằm lâu.

Sử dụng thuốc khi cần

Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số thuốc như Fludrocortisone và Midodrine có thể giúp tăng huyết áp. Tuy nhiên, việc dùng thuốc chỉ được chỉ định khi thay đổi lối sống không hiệu quả.

Lưu ý: Việc dùng thuốc cần theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.

Điều trị nguyên nhân gây bệnh

Trong trường hợp hạ huyết áp do bệnh lý như suy tim, rối loạn nội tiết, hoặc nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kết hợp điều trị nguyên nhân. Mục đích để cải thiện huyết áp thấp và tình trạng sức khỏe tổng thể.

Cần làm gì khi tụt huyết áp đột ngột?

Khi bị tụt huyết áp đột ngột, mọi người nên:

• Nằm xuống, nâng cao chân để máu lưu thông về não, giúp giảm chóng mặt, ngất xỉu.
• Uống nước lọc hoặc nước bổ sung điện giải để bù nước.
• Hít thở sâu, chậm để giảm cảm giác choáng váng.
• Ngồi dậy và đứng lên từ từ để tránh hạ huyết áp.
• Gọi cấp cứu nếu tình trạng khó thở, đau tức ngực không cải thiện.

Người bị huyết áp thấp cần lưu ý gì trong sinh hoạt?

Để phòng ngừa hạ huyết áp, mọi người cần lưu ý những điều như:

• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, tránh ăn quá no một lần.
• Bổ sung lượng muối vừa đủ (theo hướng dẫn của bác sĩ).
• Uống đủ nước theo hướng dẫn của bác sĩ để giữ thể tích máu ổn định.
• Tập thể dục nhẹ nhàng ít nhất 30 phút/ngày để cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Ngủ đủ giấc.
• Tránh căng thẳng quá mức.
• Đo huyết áp và thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện bất thường.

Lời kết

Huyết áp thấp có nguy hiểm không? Tùy thuộc vào nguyên nhân và triệu chứng, huyết áp thấp có thể không nguy hiểm hoặc gây ra biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ hay suy tim. Theo dõi sức khỏe và điều chỉnh lối sống là cách tốt nhất để phòng ngừa.

Xem thêm: Nguyên nhân huyết áp thấp