Tăng huyết áp về chiều là gì? Cách chẩn đoán và phòng ngừa

Huyết áp tăng về chiều là một hiện tượng phổ biến ở nhiều người và tiềm ẩn các nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Việc hiểu rõ nguyên nhân, cách chẩn đoán, và phòng ngừa sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe hiệu quả. Cùng khám phá thông tin chi tiết qua bài viết sau của Diag.

Tình trạng huyết áp tăng về chiều là gì?

Huyết áp là áp lực máu lên thành mạch khi tim bơm máu, gồm hai chỉ số chính là huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương. Chỉ số huyết áp có thể dao động trong ngày theo nhịp sinh học. Tình trạng tăng huyết áp về chiều xảy ra khi chỉ số cao hơn mức bình thường (từ 120/70 mmHg trở lên) vào khoảng thời gian từ chiều tối đến đêm khuya.

Theo sinh lý tự nhiên, huyết áp thường giảm vào ban đêm khi ngủ và thấp hơn ban ngày khoảng 10-20%. Do đó, việc huyết áp không giảm hoặc thậm chí tăng huyết áp vào thời điểm này là bất thường.

Xem thêm: Tăng huyết áp ở người cao tuổi

Nguyên nhân khiến huyết áp tăng vào chiều tối

Theo các chuyên gia y tế, tình trạng huyết áp tăng về chiều có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Rối loạn nhịp sinh học: Nhịp sinh học của cơ thể có vai trò điều chỉnh nhiều chức năng, bao gồm cả huyết áp. Sự gián đoạn nhịp sinh học, chẳng hạn như do làm việc ca đêm, thay đổi múi giờ, hoặc ngủ không đủ giấc, có thể ảnh hưởng đến huyết áp và gây tăng huyết áp vào chiều tối.
• Căng thẳng và lo âu: Tình trạng stress có thể làm tăng tiết hormone adrenaline và cortisol, hai hormone khiến mạch máu co lại, đồng thời kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, dẫn đến tăng nhịp tim và làm tăng huyết áp.
• Chế độ ăn uống: Tiêu thụ quá nhiều muối, caffeine, hoặc rượu bia vào chiều tối có thể làm tăng huyết áp.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc thông mũi, và một số thuốc chống trầm cảm, có thể làm tăng huyết áp.
• Các bệnh lý tiềm ẩn: Một số bệnh lý như bệnh thận, tiểu đường, suy tim, và các vấn đề về tuyến giáp, có thể góp phần vào tình trạng tăng huyết áp về chiều.
• Thiếu ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ: Việc thiếu ngủ hoặc mắc các bệnh như hội chứng ngưng thở khi ngủ làm tăng nguy cơ huyết áp không ổn định vào buổi tối.
• Không kiểm soát huyết áp kịp thời: Nếu không được kiểm soát tốt vào ban ngày, tăng huyết áp có thể tiếp tục diễn ra vào chiều tối.

Ai có thể bị tăng huyết áp về chiều?

Trên thực tế, bất kỳ ai cũng có thể bị tăng huyết áp về chiều, nhưng một số đối tượng có nguy cơ gặp tình trạng này cao hơn, bao gồm:

• Bệnh nhân không tuân thủ đúng chỉ định điều trị huyết áp, quên uống thuốc, hoặc uống sai liều.
• Người ăn chế độ chứa quá nhiều muối sẽ làm tăng nguy cơ huyết áp cao.
• Những người mắc các bệnh nền như bệnh tim mạch, đái tháo đường, bệnh thận mãn tính, hay vấn đề về tuyến giáp.
• Người thường xuyên gặp phải stress, lo lắng, hoặc có tình trạng tâm lý không ổn định.
• Những người làm việc ca đêm lâu ngày hoặc có lịch làm việc thay đổi thường xuyên.
• Người cao tuổi, đặc biệt là trên 50 tuổi thường có nguy cơ tăng huyết áp vào buổi tối.

Tăng huyết áp buổi chiều tối có nguy hiểm không?

Tình trạng tăng huyết áp vào buổi chiều tối có thể gây ra những nguy hiểm nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời. Khi huyết áp tăng cao vào thời điểm này và không được điều trị, nó có thể tiếp tục tăng trong suốt đêm, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, và xuất huyết não.

Đặc biệt, tình trạng này có thể xảy ra ngay cả khi huyết áp ban ngày của người bệnh hoàn toàn bình thường, khiến cho nguy cơ bị bỏ sót và không được phát hiện kịp thời. Để phòng ngừa nguy cơ này, bệnh nhân tăng huyết áp nên tự giám sát huyết áp tại nhà vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày, bao gồm cả chiều tối.

Xem thêm: Huyết áp tăng về đêm

Cách chẩn đoán huyết áp tăng về chiều

Dưới đây là các phương pháp mà bác sĩ thường dùng để chẩn đoán chính xác tình trạng tăng huyết áp về chiều:

• Đo huyết áp tại nhà: Đo huyết áp nhiều lần vào các thời điểm khác nhau trong ngày, đặc biệt là vào buổi chiều và tối, và ghi lại kết quả.
• Theo dõi huyết áp lưu động 24 giờ (Holter huyết áp): Phương pháp chính xác nhất để đánh giá biến động huyết áp trong suốt 24 giờ, bao gồm cả ban đêm. Thiết bị sẽ tự động đo huyết áp theo các khoảng thời gian được cài đặt sẵn và ghi lại kết quả.
• Khám lâm sàng và hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, tiền sử bệnh lý, và các yếu tố nguy cơ để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát.

Các biện pháp phòng ngừa và điều trị huyết áp tăng về chiều

Để phòng ngừa và kiểm soát huyết áp tăng về chiều, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Sử dụng thuốc có tác dụng kéo dài để giúp duy trì huyết áp ổn định suốt cả ngày và đêm.
• Hạn chế muối trong chế độ ăn để giảm nguy cơ quá tải thể tích, một yếu tố góp phần vào tình trạng huyết áp cao.
• Điều trị các bệnh lý liên quan như tim mạch, đái tháo đường, và mất ngủ để giảm tác động tiêu cực lên huyết áp.
• Giảm căng thẳng và stress bằng các phương pháp thư giãn như thiền, yoga giúp huyết áp ổn định.
• Kiểm soát tình trạng mất ngủ, có thể sử dụng melatonin nếu cần thiết để duy trì giấc ngủ chất lượng và giảm tác động đến huyết áp.
• Giảm thiểu công việc vào buổi tối, tránh căng thẳng và mệt mỏi vào thời điểm huyết áp dễ dao động.
• Điều trị huyết áp ban ngày dưới mức 130 mmHg để ngăn ngừa tình trạng huyết áp tăng vào chiều tối.
• Điều trị các yếu tố kèm theo như bệnh về thận, bệnh lý mạch máu để giảm nguy cơ huyết áp tăng vào ban đêm.
• Theo dõi sát huyết áp thường xuyên, đặc biệt là vào chiều tối, để đảm bảo huyết áp được kiểm soát ổn định.

Ngoài các biện pháp trên, việc thăm khám và xét nghiệm định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và quản lý huyết áp tăng về chiều. Hiện nay, bạn có thể đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế uy tín để kiểm tra sức khỏe tổng quát.

Trung tâm y khoa Diag là một trong những đơn vị hàng đầu về xét nghiệm và kiểm tra tổng quát. Tại đây, bạn sẽ được đội ngũ chuyên gia tư vấn tận tình, quy trình xét nghiệm nhanh chóng, và kết quả chính xác. Đặc biệt, dịch vụ linh hoạt giúp bạn lựa chọn thời gian thuận tiện để nhận kết quả và tư vấn.

Lời kết

Tóm lại, huyết áp tăng về chiều là một vấn đề sức khỏe cần được quan tâm theo dõi. Việc chủ động theo dõi huyết áp thường xuyên, đặc biệt là vào buổi chiều, kết hợp với lối sống lành mạnh sẽ giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả và giảm nguy cơ biến chứng. Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về các vấn đề sức khỏe của mình.

Xem thêm: Huyết áp tăng khi bị hành kinh