Huyết áp tâm trương thấp là gì? Làm gì khi huyết áp tâm trương thấp?

Huyết áp tâm trương thấp là một tình trạng lâm sàng phổ biến. Mặc dù có thể không có triệu chứng rõ ràng, nhưng chỉ số tâm trương thấp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ đi sâu vào phân tích nguyên nhân, nguy cơ, cách điều trị và các biện pháp phòng ngừa tình trạng này.

Huyết áp tâm trương bao nhiêu là thấp?

Huyết áp là chỉ số thể hiện áp lực của máu lên thành mạch khi tim co bóp (huyết áp tâm thu) và khi tim nghỉ ngơi (huyết áp tâm trương). Một chỉ số huyết áp bình thường ở người trưởng thành là 120/80 mmHg, trong đó chỉ số tâm thu là 120 mmHg và huyết áp tâm trương là 80 mmHg.

Huyết áp tâm trương thấp (hạ huyết áp tâm trương đơn độc) xảy ra khi chỉ số tâm trương giảm xuống dưới mức bình thường, tức là dưới 60 mmHg. Mức huyết áp tâm trương dưới 60 mmHg có thể không gây triệu chứng ngay lập tức, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hoặc xảy ra đột ngột, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, đặc biệt là đối với não và các cơ quan quan trọng khác.

Điều quan trọng là phải phân biệt chỉ số huyết áp tâm trương thấp với chỉ số huyết áp tâm thu thấp. Chỉ số huyết áp tâm thu thường phản ánh sức khỏe của tim và khả năng bơm máu vào động mạch, trong khi huyết áp tâm trương phản ánh tình trạng của các mạch máu khi tim nghỉ. Chỉ số tâm trương thấp thường gợi ý về khả năng giãn nở quá mức của mạch máu hoặc thiếu hụt lượng máu lưu thông về các cơ quan.

Nguyên nhân huyết áp tâm trương thấp

Hạ huyết áp tâm trương có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Những nguyên nhân này có thể được phân chia thành nguyên nhân sinh lý bình thường và nguyên nhân bệnh lý:

• Tuổi tác: Khi con người già đi, quá trình lão hóa khiến các mạch máu thường trở nên cứng hơn và mất đi tính đàn hồi, điều này dẫn đến hạ huyết áp, đặc biệt là chỉ số tâm thu.
• Mất nước: Cơ thể thiếu nước là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến chỉ số tâm trương thấp. Khi cơ thể thiếu nước, thể tích máu giảm, dẫn đến giảm lưu lượng máu trong hệ thống tuần hoàn.
• Suy tim: Suy tim là tình trạng cơ quan này không thể bơm máu hiệu quả, dẫn đến việc máu không được cung cấp đầy đủ cho các cơ quan trong cơ thể. Trong suy tim, chỉ số tâm trương có thể giảm do sự thiếu hụt khả năng co bóp của cơ tim và khả năng duy trì huyết áp ổn định.
• Các vấn đề về mạch máu: Các vấn đề như xơ vữa động mạch, giãn mạch hoặc tổn thương thành mạch có thể dẫn đến giảm chỉ số tâm trương. Khi các động mạch trở nên kém đàn hồi và giãn ra, nó sẽ gây trở ngại trong việc duy trì huyết áp ổn định.
• Rối loạn nội tiết: Các bệnh lý như suy giáp, bệnh Addison (suy thượng thận) hoặc hội chứng Cushing có thể ảnh hưởng đến cơ chế điều hòa huyết áp của cơ thể. Ví dụ, suy giáp có thể làm giảm khả năng co bóp của tim và giãn mạch, dẫn đến chỉ số tâm trương thấp.
• Nhiễm trùng: Nhiễm trùng lan rộng có thể làm giảm huyết áp và gây sốc nhiễm trùng.
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc có thể gây hạ huyết áp tâm trương như thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế ACE, thuốc điều trị bệnh tim, hoặc thuốc chống trầm cảm. Các loại thuốc này có thể làm giãn mạch, giảm thể tích máu hoặc thay đổi khả năng co bóp của tim, từ đó ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp.

Huyết áp tâm trương thấp có nguy hiểm không?

Huyết áp tâm trương thấp có thể gây ra nhiều nguy cơ đối với sức khỏe nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời như:

• Tăng nguy cơ ngất xỉu: Hạ huyết áp tâm trương có thể làm giảm lưu lượng máu lên não, dẫn đến việc mất ý thức hoặc ngất. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với người cao tuổi hoặc những người có các bệnh lý khác kèm theo.
• Thiếu máu não: Một trong những nguy cơ lớn nhất của hạ huyết áp tâm trương là thiếu máu cung cấp cho não. Khi hạ huyết áp tâm trương, não sẽ không nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết để hoạt động bình thường. Điều này có thể gây chóng mặt, mệt mỏi, hoặc thậm chí ngất. Nếu tình trạng thiếu oxy kéo dài, nó có thể dẫn đến suy giảm chức năng não và tăng nguy cơ đột quỵ.
• Rối loạn chức năng cơ quan: Mạch máu trong các cơ quan nội tạng như thận, gan và tim có thể bị thiếu oxy và dưỡng chất do hạ huyết áp tâm trương. Điều này có thể dẫn đến suy thận, suy gan hoặc các vấn đề tim mạch nghiêm trọng.
• Suy tim: Hạ huyết áp tâm trương kéo dài có thể làm giảm khả năng bơm máu của tim, từ đó gây ra tình trạng suy tim, đặc biệt ở những người có bệnh lý tim mạch nền.

Cách điều trị huyết áp tâm trương thấp

Điều trị huyết áp tâm trương thấp tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

• Uống đủ nước: Uống nhiều nước là một trong những phương pháp điều trị đơn giản và hiệu quả nhất đối với hạ huyết áp tâm trương. Điều này giúp tăng thể tích máu và duy trì huyết áp ổn định.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Chế độ ăn giàu muối, kali và magie có thể giúp cải thiện huyết áp. Tuy nhiên, cần lưu ý không ăn quá nhiều muối, uống rượu, bia,… để tránh các vấn đề sức khỏe khác. Ngoài ra, các thực phẩm giàu vitamin B12 và folate như thịt, cá, rau lá xanh cũng có thể hỗ trợ việc duy trì huyết áp ổn định.
• Điều chỉnh thuốc: Nếu hạ huyết áp do thuốc, bác sĩ có thể điều chỉnh hoặc thay đổi loại thuốc điều trị. Một số thuốc có thể làm giãn mạch hoặc giảm thể tích máu, do đó cần được theo dõi và điều chỉnh kịp thời.
• Điều trị các bệnh lý nền: Đối với các bệnh lý như suy giáp, suy thượng thận hoặc bệnh tim mạch, việc điều trị các bệnh này sẽ giúp cải thiện huyết áp tâm trương và ngăn ngừa các biến chứng.

Những câu hỏi liên quan đến huyết áp tâm trương thấp

1. Huyết áp tâm thu cao huyết áp tâm trương thấp có sao không?

Sự chênh lệch lớn giữa huyết áp tâm thu và tâm trương, đặc biệt là khi huyết áp tâm thu cao và huyết áp tâm trương thấp, có thể là dấu hiệu của tình trạng xơ cứng động mạch. Xơ cứng động mạch làm giảm khả năng đàn hồi của mạch máu, dẫn đến tăng huyết áp tâm thu và giảm khả năng giãn nở của mạch máu, dẫn đến hạ huyết áp tâm trương. Tình trạng này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau tim và đột quỵ.

2. Huyết áp tâm trương thấp nên ăn gì?

Những thực phẩm giàu kali, magie và vitamin B12 như chuối, khoai tây, thịt, cá và rau lá xanh có thể giúp duy trì huyết áp ổn định. Tuy nhiên, cần tránh ăn quá nhiều muối và thực phẩm chế biến sẵn.

Lời kết

Huyết áp tâm trương thấp là một tình trạng cần được phát hiện và điều trị kịp thời để tránh những nguy cơ cho sức khỏe. Việc theo dõi huyết áp định kỳ, cải thiện chế độ dinh dưỡng và duy trì lối sống lành mạnh là những yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp tâm trương. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào để nhận được sự chăm sóc tốt nhất.